JPMorgan’ın bir müdürü ile değerli metal uzmanının, altın fiyatlarını yükseltmek ve düşürmek için yıllarca sahte alım ve satış talimatı verdiği ortaya çıktı.

Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) Chicago eyaletinde devam eden bir mahkemede jüri, JPMorgan’ın değerli metal biriminde çalışan iki kişiyi “düzmece talimatlar tanzim etmek” ve “piyasa manipüle etmek” gibi iki suçtan mahkûm etti.

Kronos’da yer alan habere göre; Savcılar, değerli metal birimi direktörü Michael Nowak ile birimde çalışan Gregg Smith’in 2008’den 2016 yılına dek değerli metal fiyatlarını aşağı veya yukarı yönlü hareket ettirdiklerine dair ayrıntılı al-sat kayıtları, mesajlaşmaları ve eski çalışanların ifadelerinden müteşekkil bir dosyayı mahkemeye sunmuştu.

ONLARCA YIL HAPİS CEZASINA ÇARPTIRILABİLERLER

Bankanın değerli metal biriminde satış elemanı olarak çalışan ve davanın üçüncü sanığı Jeffrey Ruffo ise, beraat etti.

Nowak ve Smith sahtecilik, yanıltıcı işlemler yapmak ve piyasa manipülasyonu gibi suçlardan hüküm giydi.

Savcılık JPMorgan değerli metal masasının bir suç örgütü gibi davrandığını iddia etse de mahkeme jürisi üç sanığı  tehdit ve haraç suçlarından akladı.

Savcı Avi Perry sanıklar için, “Piyasayı istedikleri yöne hareket ettirme ve altının küresel fiyatını etkileme güçleri vardı.” ifadelerini kullandı.

ABD Bölge Mahkemesi Hâkimi Edmand Chang, Nowak ile Smith’in cezalarının önümüzdeki yıl belirleneceğini belirtti.

İki ismin onlarca yıl hapis cezasıyla karşı karşıya kalabileceği değerlendirilirken, daha önce benzer suçlardan hüküm giyen iki Deutschebank tacirinin bir yıllık hapis cezasını hatırlatan uzmanlar cezanın daha az olabileceğine dikkati çekiyor.

JPMORGAN 920 MİLYOR DOLAR ÖDEYİP KAPATMAK İSTEDİ

Gerçek Gündem haberine göre; ABD’nin en büyük bankası olan JPMorgan, 2020’de Adalet Bakanlığı’nın kendisine yönelik sahtecilik iddialarını çözmek için 920 milyon dolar ödemeyi kabul etti.

2008 mali krizinden bu yana piyasa manipülasyonu yapmakla suçlanan herhangi bir finans kurumu tarafından bugüne kadar verilmiş en büyük para cezasıydı.

Başsavcı Yardımcısı Kenneth A. Polite konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Adalet Bakanlığı, aralarında JPMorgan, Merrill Lynch & Co., Deutsche Bank AG, The Bank of Nova Scotia ve Morgan Stanley, dahil olmak üzere Wall Street finans kurumlarındaki 10 eski işlemcinin mahkumiyetini sağladığını kaydetti.” ifadelerini kullandı.

Bu denklem sadece faizli bir enstrümanın getirisini etkilemiyor. Örneğin bir hisse senedine de yatırım yapmak isteseniz burada da karşınıza çıkıyor bir şekilde. En azından bilanço kalemlerine yansımasıyla.

Şu ana kadar bilanço ve gelir tablolarını KAP’a gönderen 195 şirketin toplam bilanço ve gelir tablosu verilerini aynı dönemin geçmiş 5 yılıyla dolar bazında kıyasladığımızda bu etkinin ne kadar net olduğunu da fark etmemek mümkün değil. Dolar bazında son 5 yılın en yüksek esas faaliyet kârlılığına ulaşan borsa şirketleri, toplam kârlılıkta da iki yıl öncesinin 4 katına yakın bir karlılık düzeyinde. Esas faaliyet kar marjı yüzde 4.78’lerden yüzde 10’lara, net kar marjı yüzde 6.53’ten yüzde 17.47’lere, özsermaye karlılığı ise yüzde 3.97’lerden yüzde 16.45’lere yükselmiş durumda.

BORÇLULUK ORANI YÜZDE 100

Öte yandan borç/özsermaye oranı (yani özsermaye yerine borçla büyüme oranı da diyebiliriz) yüzde 76.62’lerden yüzde 100’lere ulaşmış durumda. Bu ne demek oluyor? Yani artık şirketler eskiden her 100 TL’lik özsermayesine karşılık 77 TL’lik dış kaynakla faaliyetlerini finanse ederken artık her 100 TL’lik özsermayesine karşılık 100.25 TL dış kaynakla finanse ediyor.

ENFLASYONLA BAĞIN KOPUŞU

Eğer faiz-enflasyon modelinin şirketler tarafında yaptığı etkiyi görmek istiyorsak işte en güzel örnek. Çünkü 2018/06 dönemi Merkez Bankası’nın politika faizini yüzde 17.75’te belirlediği, buna karşılık resmi TÜFE rakamının ise yıllık yüzde 15.39 olarak açıklandığı bir dönemdi. Yıllar içerisinde TÜFE yüzde 12.62’lere düşerken diğer yandan faiz beklentilerin de üzerinde indirimlerle yüzde 8.25’lere çekildi. İşte tam anlamıyla şirketler cephesinde dengelerin değişmeye başladığı dönem de bu dönem oldu. 2020 yılının ikinci yarısı ile 2021 yılının ilk aylarında sert faiz artışlarının gerçekleştiği bir dönem ve yeniden pozitif reel faize geçildiği bir dönem yaşansa da ardından gelen ardı ardında faiz indirimleriyle astronomik şekilde artan enflasyon arasında bağlantı koptu. Bu da şirketler açısından dış kaynak kullanmayı çok daha cazip hale getiren, elindeki malın ise durdukça değerlendiği bir dönem ortaya çıkardı. Bu nedenle şirketlerin giderek büyümelerini çok ucuz maliyetli dış kaynakla yani borçla finanse ettiği bir dönem yarattı.

BORSA NEDEN HALA UCUZ?

Borsa şirketleri açısından karlılığı yüksek, maliyetleri ise düşük dönem halen devam ediyor. Bu nedenle de ilerleyen dönemlerde de çok yüksek karlılıkların devam edeceği beklentisi analistler cephesinde de dile getiriliyor. Bu da Borsa İstanbul’u her yeni bilanço döneminde daha da ucuzlatacak bir sebep. Yani BIST’te sağlam, karlı, ciro ve varlık büyümesini artıran ve spekülatif tahtalarsa sahip olmayan şirketlerde şu sıralar gördüğümüz hiçbir fiyat pahalı olmayabilir.

Barış ERKAYA

Ankara’da faaliyet gösteren ‘Deterjan Pazarı’ adlı firma internet sitesi ile yürütülen saadet zincirinin battığı ve 40 binden fazla kişinin paralarını kaybettiği belirtiliyor. Firma, sisteme girenlere deterjan hammaddesi veriyor, bunu top haline getirip kuruttuktan sonra 3 katı fiyatla geri almayı taahhüt ediyordu. Örneğin; sisteme 50 bin lira ödeyerek giren bir kişi, ürünleri teslim ettiğinde 150 bin lira alabiliyordu.

İddiaları ilk başta reddetti

kalktv.com.tr’nin haberine göre; Şirket başlarda bu parayı 30 günde geri ödüyordu. Ancak bir süre sonra vadeler 60 ve 95 güne çıktı. Kurban Bayramı öncesi ödemeler aksamaya başlayınca da sistemdeki çok sayıda kişi şikayet sitelerine durumu anlatan notlar yazmaya başladı. Ayrıca şirketin telefonlarına ve WhatsApp hattına da ulaşılamıyordu. Şirket önce dolandırıcılık iddialarının asılsız olduğu yolunda açıklama yaptı.