• Türk mali piyasaları, dün gün içinde sakin bir seyir izlerken, Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeniden faiz indirimini dile getirmesi, temkinli iyimser havanın kısa bir süreliğine de olsa dağılmasına neden oldu.
• Nihayetinde, Sn. Ağbal’ın ani bir kararla görevden alınması sonrası, yatırımcıların asıl merak ettiği konu, bundan sonra ne olacağı… Haftaya Perşembe günü sonuçlanacak olağan PPK toplantısı belki de en önemli sınav tarihi olarak bekleniyor.
• Hatırlayınız, yeni Başkan Sn. Kavcıoğlu’nun yapmış olduğu ilk açıklamalar, tıpkı selefi Sn. Ağbal gibi, orthodox bir para politikası izleyeceğini söylemiş, piyasalarda var olan ateşi nispeten söndürmüştü.
• Bu bağlamda, Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın faiz ‘alerjisi’ ve dönem dönem parlayan bu tarz söylemlerine de artık alıştık. TBMM’de partisinin grup toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiye ekonomisinin şoklara karşı dayanıklılık kazandığını, son dönemde biraz artan enflasyonu yeniden tek haneye indirmede kararlı olduklarını söyledi.
• Bütçedeki faiz yükünü azaltma adına faizi de tek haneli rakamlara indireceklerin söyleyen Sn. Cumhurbaşkanına rağmen, son 2 yılın zirvesine çıkan çekirdek enflasyon ortamında (enflasyonun yayılma hızı artıyor) faiz indirimine gidilebilecek bir zeminin de şu anda var olmadığını rahatlıkla söyleyebiliriz.
• Lakin, bu tip açıklamaların da, bitmek bilmeyen faiz-enflasyon tartışmasından bıkan yatırımcıların pek de hoşuna gitmeyen tecrübeler olduğunu biliyoruz.
• Faiz indirimi konusunda bilindik söylemlerine ilaveten, Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kanal İstanbul ihalesine yaz ayında çıkacaklarını söyleyerek, “isteseniz de istemeseniz de yapacağız” diyerek konuşmasını tamamladı.
• Bir dipnot vermis olayım, TÜİK verilerine göre, 2020 yılında mutlu olduğunu beyan eden kişilerin oranı %48,2 geriledi. Bu rakam 2011’de %62 seviyelerinde idi. Zoraki mutluluk, kalıcı mutsuzluk yaratır!
• Büyük Okyanus ile Atlas okyanusu bağlayan Panama Kanalı, geçen senelerin verilerine göre gemi başına 180bin dolar geçiş ücreti alırken, Kızıldeniz ile Akdeniz’i bağlayan Süveyş kanalı, 2018’de 5,5 milyar dolar gelir, gemi başına 300bin dolar gibi bir geçiş ücreti almış.
• Kaba bir matematikle, İstanbul Boğazından senede 40bin civarında gemi geçiyor. Bu istatistik veriye paralel, yılda 8 milyar dolar Kanal İstanbul’un gelir elde etmesi, gemi başına 200 bin dolar demek. Boğaz’dan geçiş ücretsizken, bu nasıl sağlancak bilemiyoruz. Montrö anlaşmasına göre, geçen gemilerden alınan fener ve römork hizmeti Türkiye’ye yılda 143milyon dolar gelir, gemi başına 3,400 dolar bırakıyormuş. Aslında tartışmanın temeli de bu! Boğazlardan yeteri kadar gelir elde edilemiyor.
• Bu yüzeysel bilgileri de bir kenara park ederek, biz konumuza geri dönelim. Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklamaları ardından, USDTRY kuru dün 8,21 seviyesine varan ani bir yükseliş kaydetse de, günü son zamanlarda dinlendiği 8,15 seviyelerinden tamamladı. Teknik bir bakış açısıyla, USDTRY kurunda 8,18 seviyesine dikkat etmekte büyük fayda görüyoruz. Üzerinde gecelik bir kapanış, kontrolün alıcıların eline geçmesine ve yeniden 8,40-8,50 seviyelerine doğru yolculuğun önünü açabilir.
• Dünyada ise hava dün de iyimser, ama son zamanlarda olduğu üzere temkinli kalmaya devam etti. ABD dolarında son 1 haftadır devam eden değer kaybı dün duruldu. Hafta başı 1,39 seviyesini test eden GBPUSD paritesi 1,37 seviyelerinin diplerine çekilirken, EUR ise 1,1920 denemesi ardından 1,1860’lara gevşedi.  
• ABD’de ekonomik aktivitenin küresel rakiplerinden daha hızlı toparlanması ile ticaret açığının Şubat ayında rekor seviyeye yükseldiğini görüyoruz. Bunun yanısıra, devasa büyüklükte mali teşvik paketlerinin de yardımı ile son 40 yılın en büyük büyümesinin yaşanması beklenirken, doların da zayıf seyrini bir müddet daha korunmasını bekliyoruz.
• Rakamların dili ile konuşursak, doların kısa vadede değer kazanması için DXY grafiğini takip etmek gerekiyor. Düşüşün durduğuna ve yeniden yükselişin başladığına ikna olmak adına 93 seviyelerinin üzerinde kapanış görmemiz gerektiğini not edelim.
• Kripto paraların genelinde dün satış baskısının etkili olduğunu bir günü geride bıraktık. Hatırlarsanız, haftalar önce Ethereum’da $2,150 hedef belirlemiş ve hafta başı damalı bayrağı görmüştük. Lakin, benzer bir şekilde, Bitcoin’de Elliott çizimimiz $67-70bin hedefine gitmeden $62bin seviyesinde tamamlandığını düşünüyorum (5. dalgası kısa kalmış olabilir). Yeni bir trend oluşmadan, düzeltmenin bitmesini bekleyerek kenara çekildik.
• Kıymetli madenler cephesinde ise, son günlerde üzerine basa basa belirttiğimiz üzere, bu kadar bol para dönemi, yok denecek kadar az getiriler, gerekse de aşılanma faaliyetlerine yönelik soru işaretlerinin hakim olduğu, vaka sayılarında henüz kesin bir başarının elde edilemediği bir ekosistemde, özellikle altının pandemi öncesi seviyelerde salınması ve hak ettiği yeri bulamamasını temel olarak açıklamakta zorlanıyoruz.
• Kabul ediyoruz ki, faiz getirisi olmayan altının, %1,7 seviyelerine yükselen ABD tahvil faizleri veya %1,4 temettü getirisi olan S&P500 hisse senetlerine göre ikinci plana itilse de, aranan ‘bahane’ yakın bir zamanda bulunacaktır. Altında 1,745, gümüşte ise 25,30 sonrası tablonun rengi değişebilir. Mim koymuş olayım!
• Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın dün açıkladığı Mart ayı nakit gerçekleşmelerine ve vaka sayılarına da yer vererek dünü tamamlayalım. Nakit denge 41 milyar TL, faiz dışı denge ise 53,7 milyar TL fazla verdi. Bu etkileyici performansın ardında, TCMB’nin Hazine’ye kar aktarımı yaptığı aşikar. Gerçek tabloyu görmek adına, merkezi bütçe rakamlarını bekleyeceğiz.
• Pandemide rakamlar artık parabolik bir yükselişi anımsatıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre yeni vaka sayısı 55bin seviyesine dayanırken (Hindistan sonrası dünyada en çok ikinci vaka) can kaybı sayısı da 276 kişi ile rekor kırdı. Vaka/test oranı %18!
• Dün akşam açıklanan FED’in bir önceki toplatısına ait tutanaklarda, ekonominin hızlı bir toparlanma kaydetmesine rağmen, ultra gevşek para politikası duruşunun (taahhüdünün) altının yeniden çizilmesi, bu sabah ABD borsalarının vadeli işlemlerinde iyimser bir başlangıca neden oldu.
• Piyasaların huzuruna ışık tutan VIX endeksi (namı diğer korku endeksi) bu sabah 17 seviyesine kadar gerileyerek pandemi sonrası dönemi en düşük seviyeye geriledi. Yani risk alma iştahı yüksek ve piyasalar şu anda koruma satın alma peşinde görünmüyor.
• Benzer bir şekilde, Asya piyasalarında da ılımlı bir başlangıç görüyoruz. Çin, Kore ve Hong Kong borsalarında hafif artıları, Japonya borsasındaki hafif eksiler dengeliyor.
• Hollanda merkezli teknoloji yatırımcısı Prosus, Çin oyun ve sosyal medya devi Tencent Holdings Ltd’nin %2’sini 14,7 milyar dolara sattığını söyledi. Dünyanın en büyük blok ticareti!
• Mali piyasaların gündeminde bugün Almanya sanayi siparişleri ve her hafta Perşembe günü olduğu üzere, ABD’de işsizlik maaşı başvuruları takip edilebilir.

İKTİSATBANK – Emre Değirmencioğlu