Son yıllarda enerji fiyatlarının artması büyük şehirlerde yaşayan birçok kişiyi gündelik hayatlarında bisiklet ya da toplu taşıma gibi alternatiflere yöneltti.
Özellikle bisiklet ya da scooter gibi batarya destekli kişisel araçlar son yıllarda oldukça yaygın hale geldi.
Tıpkı elektrikli otomobillerde olduğu gibi bu tarz araçların en büyük sıkıntısı menzil, şarj etme süresi ve elbette bataryaların içerdiği ağır metal ve zehirli maddeler. Bu aygıtlarda sıklıkla kullanılan lityum-iyon bataryaların büyük oranda geri dönüştürülemez olması da iklim krizi açısından firmaları ve insanları düşündüren bir başka sorun.
Ancak Fransız girişimci Adrien Lelievre, Pi-Pop adını verdiği ‘yeni nesil elektrikli bisiklette’ süperkapasitör denen bir enerji depolama sistemi kullanıyor ve bu sistem bildiğimiz lityum-iyon bataryalardan farklı çalışıyor.
Süperkapasitör denen güç sağlayıcı sistemin iklim krizi için de sürdürülebilir bir yapıya sahip olması açısından önemli.
Batarya yerine elektrostatik ile çalışan süperkapasitör
Elektrik ve elektronik eğitimi alan Fransız mühendis ve girişimci Adrien Lelievre, STEE adlı start-up şirketin kurucusu ve aynı zamanda da tepe yöneticisi.
Lelievre’in icat ettiği ve “süperkapasitör” adını verdiği güç kaynağı geleneksel bir bataryadan farklı bir işleve sahip.
Öncelikle süperkapasitör elektriğe ihtiyaç duymuyor ve enerji-güç depolamak için elektrostatik (duruk yük) yöntemini kullanıyor.
Bir diğer tabirle, hareket sonrası oluşan kinetik enerjiyi dönüştürerek “yavaş hareket eden bir yük yoluyla depolayarak” çalışıyor.
Bunun aksine, lityum piller prize takılarak elektrik enerjisini kullanıyor ve bunu “kimyasal reaksiyon” halinde depoluyor.
Süperkapasitörün diğer önemli özellikleri, ihtiyaç duyulduğunda enerjiyi çok hızlı bir şekilde depolayıp serbest bırakabilmesi.
Fren yapınca enerji depoluyor, 50 metre yükseklikteki yokuşu çıkabiliyor
Bi-Pop adlı patentli e-bisiklet aynı zamanda birçok muadilinden farklı olarak fren yapıldığı zaman kaybolan kinetik enerjiyi üzerindeki süperkapasitöre aktarabiliyor. Bu sayede enerji tasarrufu en üst düzeyde yapılabiliyor.
Euronews Next’e konuşan Pi-Pop bisikletinin mucidi Lelievre’e göre aslında süperkapasitör teknolojisi, kişinin bisiklet sürerken kendi ürettiği kinetik enerjiyi yeniden bisikletin ivmesi için kullanmaya yarayan bir depolama mekanizması.
Lelievre, kullanıcının bisikleti önceden düz bir yerde binerken şarj etmesi durumunda 50 metre gibi bir yüksek yokuşa çıkabilmesi için gerekli enerjiyi sağlamaya yeteceğini ifade ediyor. Bu özellik de yeni nesil e-bisiklet Pi-Pop’u Avrupa şehirlerinin yaklaşık yüzde 80’i için uygun hale getiriyor.
Süperkapasitör teknolojisi ya da kavramı aslında başlı başına yeni bir fikir değil. Süperkapasitör güç depolama aygıtları ilk olarak 1970’lerin sonunda üretildi. Günümüzde fotovoltaik sistemlerde (güneş panelleri gibi), dijital kameralarda ve bazı hibrit ya da elektrikli araçlarda işlev ve ivme performansını arttırmak amacıyla zaten kullanıyor. Fransız mühendis ve girişimci Adrien Lelievre’in yaptığı en büyük yenilikse bu teknolojiyi bisiklet mekaniğine adapte etmesi oldu.
Süperkapasitör güç kaynakları 3 kat daha uzun ömürlü
Lelievre’e göre 20 kiloluk Pi-Pop e-bisiklet, “harekete geçmenin” bir sembolü.
“Her zaman daha fazlasını istemek, daha hızlı gitmek, daha fazla enerji anlamına gelir… Bu bir çıkmaz sokak.”
Süperkapasitörler karbon, iletken polimer (plastik), alüminyum folyo ve kağıt hamurundan (geri dönüşüm işlemleri zaten mevcut olan malzemelerden) yapıldığından bisikletin ‘güç sistemi’ üretiminde hiçbir nadir maden ya da geri dönüştürülemeyen madde kullanılmıyor.
Bisikletin şarj olmasını beklemeye de gerek yok; bu da klasik e-bisikletlere kıyasla başka bir avantaj. STEE şirketi ayrıca süperkapasitörün ömrünün yaklaşık 10 ila 15 yıl sürdüğünü söylüyor. Yaklaşık 5-6 sene ömrü olan lityum bataryalara kıyasla süre piyasada rekabeti artıracağa benziyor.
Yüzde 100 Fransız üretimi
euronews haberine göre; şu anda üçüncü nesil bir tasarımı yapılan Pi-pop e-bisikletleri Fransa’nın Orleans (Paris’in hemen güneyinde) şehrinde yapılıyor. Fransa’da eğitim gören ve kariyerini ülkesindeki elektronik endüstrisinde inşa eden Lelièvre için bu bisikletin memleketinde üretilmesi oldukça önemli.
Şirketinde 25 kişiyi istihdam eden Fransız girişimci Lelievre “Üretimin kontrolünü kaybedersek yenilik yapamayacağımızı düşünüyorum” diyor ve ekliyor “Sürdürülebilir kalkınma, ekolojik geçiş ve enerji dönüşümü gibi yeni alanlarda iş imkanı sağlamak oldukça önemli.”
Şu anda firma ayda Pi-Pop bisikletlerinden 100 adet üretim kapasitesine sahip. Şirket 2024 yılına kadar bu kapasiteyi 1000’e çıkarmayı düşünüyor.
AB senede 6.4 milyon bisiklet ithal ediyor
Lelievre’in Avrupa’ya yönelik hedefleri de var.
“2025’te Avrupa pazarını hedeflemek istiyoruz ve şu anda da diğer yöneticilerle birlikte yatırım alıp almamayı tartışıyoruz.
Avrupa Birliği (AB) veri ajansı Eurostat’a göre, AB ülkeleri sende 1,2 milyon e-bisiklet ve 5,2 milyon normal bisiklet ithal ediyor. Bu sebeple STEE şirketinin ürettiği yarı normal yarı e-bisiklet denilebilecek Pi-Pop’un yatırım alarak büyük çapta üretim yapması kendileri için önemli bir fırsat olabilir.