Kritik gün geldi ve çattı. ABD’de son iki günde açıklanan istihdama yönelik veriler ardından piyasalar bugün KKTC saati ile 15:30’da açıklanacak ve ekonominin gidişatı hakkında en sağlıklı bilgiyi verdiğine inanılan tarım dışı istihdam verisine kilitlenmiş durumda. Hafta içi açıklanan iş fırsatları (JOLTS) verisinin Temmuz ayında son 3,5 yılın en düşük seviyesine gerilemesi ardından dün açıklanan ADP özel sektör istihdamının da beklentinin oldukça altında kalması, işgücü piyasasının ivme kaybettiği yönünde işaretleri arttırırken, bugün açıklanacak verinin de önemini daha da artırdı.
FED Başkanı Powell’ın iş gücünde daha fazla zayıflamayı istemedikleri yönünde Jackson Hole toplantısında yaptığı kritik konuşma sonrası piyasalar 18 Eylül olağan FOMC toplantısına yönelik faiz indirimi beklentisine girereken, bu sabah itibariyle piyasalar -son dönemde zayıf gelen iş ilanları ve özel sektördeki düşük iş artışları sonrası- FED’in faiz oranında 50 baz puan indirme olasılığını %43’ye çıkardı.
Reuters anketine göre, bugün açıklanacak tarım dışı istihdam raporunda 165 bin yeni iş artışı ve işsizlik oranının %4,2’ye gerilemesi bekleniyor. Piyasa beklentisinin altında kalacak bir gerçekleşme, faiz indirim beklentilerinin montanını artırmak suretiyle dolar zayıflığını artırabileceğini düşünüyoruz. 50 baz puanlık bir indirimden ziyade, FED’in düzenli (25 baz puan) bir faiz indirim patikasına soyunma ihtimaline bizlerin daha çok şans tanıdığını hazır yeri gelmişken söylemiş olalım.
Kritik istihdam kararı öncesi piyasalar son günlerde olduğu üzere yön bulmakta dün de zorlandı. Altının ons fiyatı 2,470 – 2,530 dolar aralığında salınmaya devam ettiği haftanın son işlem gününe 2,520 dolar seviyesinin kıyısından başlarken, küçük kardeş gümüş ise henüz arzu ettiğimiz performansın uzağında 29 dolar seviyesine yakın işlem görmeye devam ediyor. Direnişin parası bitcoin aradığı itici kuvveti hâlen daha bulamazken, Brent cinsi ham petrol haftanın kaybedeni olarak (%11 düşüş) ön plana çıkıyor. Petrol fiyatlarındaki sert düşüş karşısında OPEC, üretim artışı kararını iptal etse de, petrolün ‘kafasını’ yukarı kaldıramadığını not edelim. FED’in faiz indirim sürecine soyunmasına geri sayım devam ederken, altının içinde bulunduğumuz dönemin ruhuna uygun olarak ışıldamaya devam edeceğini; daha da büyük resimde, zayıf dolar temasının korunacağını düşünmeye devam ediyoruz.
ABD ekonomisindeki faiz indirimlerinin boyutunu ve hızını belirleyecek kritik veri öncesinde ABD borsaları geceyi yine ufak ‘sıyrıklarla’ atlatırken, dolar, ABD istihdam verilerinin açıklanmasını bekleyen yatırımcılar nedeniyle zayıf seyrini korumaya devam ediyor. Geçen hafta uzun bir düşüş sürecinden sonra kâr alma ya da soluk alma ihtiyacı ile düşüş serüvenine ara veren doların piyasa kuru olan DXY, bu hafta yeniden değer kaybederek 101 seviyesine kadar geriledi. DXY’nin zemin kaybetmesi ile EURUSD paritesi yeniden 1,1120 seviyesine toparlanırken, kraliyet aslanı 1,32 seviyesine dayandı. Japon Yeni, Kara Pazartesi dolar karşısında kaydettiği sert kazanımları bu hafta yeniden hatırlarken, büyük resimde 2024 yılın en değerli seviyesine geldiğini de not edelim. Yen’in değer kazanmasına paralel bu sabah Asya borsalarının da dar bir bantta hareket ettiğini görüyoruz. Gösterge endeks Tokyo borsası Nikkei225 haftayı %5,5 düşüşle tamamlamaya aday görünüyor. Güçlü Yen, carry trade olarak adlandırılan ucuz parayı borçlan yüksek getirili paralara yatırım yapma stratejisini baltalayarak risk iştahını da azaltıyor. Yen güçlendikçe, carry trade işlemlerinin kapanması piyasaların moralini bozuyor.
Türkiye cephesinde ise dün her Perşembe olduğu üzere TCMB ve BDDK’nın haftalık verilerini yakından takip ettik. Yurtiçi yerleşiklerin DTH artışı 30 Ağustos ile biten haftada parite etkisinden arındırılmamış seriye göre 1,3 milyar dolar azalmış. Böylelikle, yurtiçi yerleşik gerçek ve tüzel kişilerin DTH’ları 6 hafta sonra azalış kaydetti. Öte yandan, BDDK verisine göre, KKM cephesinde 1,6 milyar TL daha azalış yaşanırken, dolar cinsi anapara 47 milyar doların altına geriledi. KKM’den çıkış tam bir senedir kesintisiz bir şekilde devam ediyor. KKM’nin toplam mevduat havuzu içerisindeki payı %9’a yaklaşırken, TL mevduatın payı ise %52-%53 bandında salınmaya devam ediyor. TCMB’nin brüt döviz ve altın rezervleri 1 milyar dolar azalarak 149,4 milyar dolar düzeyine gerilerken, swap va kamu dövizleri hâriç net rezervler ise +8 milyar dolar seviyesine geriledi. Dün de belirttiğimiz üzere, zirve seviye 2 Ağustos tarihinde +21 milyar dolar seviyesi ile görülmüştü. Sn. Bakan Şimşek’in istifa dedikoduları, artan altın talebi ve beraberinde son 1 aydır oldukça volatil bir seyir izleyen küresel piyasalar TCMB’ye rezerv kaybettirdi.
Dün gözler uzun bir süredir takip edilen Orta Vadeli Program (OVP) çevrildi. Mevcut politikaların kararlılıkla sürdürüleceği yönünde mesaj ile enflasyonla mücadele kapsamında sıkı para politikasına ilave mali disiplin ve yapısal reformların devrede olacağının altını çizdi. OVP’ye göre 2024 yıl sonu TÜFE enflasyon beklentisi %41,5 seviyesine, 2025 sonu ise %17,5 seviyesine revize edildi. 2026 yılı için tek haneli enflasyon hedefinin korunduğunu gördük. OVP hesaplamasında kullanılan ortalama USDTRY tahminleri 2024 yılı için 33,20, 2025 için 42,00, 2026 için 44,40, 2027 için 46,90 oldu. Baz alınan döviz kurları, ekonomi yönetiminin TL’deki değerlenmeden pek de rahatsız olmadığını gösterdi.
Saat 15:30’da açıklanacak ABD istihdam raporu önem arz etse de, bizim için gece geç saatlerde açıklanacak kredi derecelendirme kuruluşu Fitch’in Türkiye ile ilgili kararı öncesinde haftanın bitmeyeceğini peşinen not edelim. Kurumun not güncelleyebileceğini düşünüyoruz. Hatırlatma yapmak gerekirse, Kurum Türkiye’yi B+ ile notlarken görünüm ise pozitifte duruyor. Pozitif görünüm, genellikle bir sonraki adımın da not artırımı olarak düşünülmesi için önemli bir işaret olarak kabul ediliyor.
Emre Değirmencioğlu