• Son günlerde Türk mali piyasalarında yukarı yönlü hareketlenen USDTRY kuruna paralel psikolojik 33 seviyesinde gelen satıcının TCMB mi olduğu konusunu ele alarak, daha fazla emare için açıklanacak günlük verilere bakacağımızı paylaşmıştık. Bu bağlamda, TCMB’nin swap hariç net yabancı para pozisyonu 24 Haziran Pazartesi 0,7 milyar dolar azalması ardından Salı günü sadece 0,2 milyar dolar artarken, hafta ortası ise 1,88 milyar dolar ile sert bir gerileme kaydetmiş. Hatta, Çarşamba günü kaydedilen düşüşü biraz daha somutlandırmak gerekirse, 6 Mart tarihinden bu yana en yüksek günlük azalma olduğunun altını çizmek gerekiyor.
• USDTRY kurunun psikolojik 33 seviyesinin hemen üzerine yükselerek tüm zamanların zirvesine gelmesi sonrası, TCMB’nin kura müdahale etmiş olabileceğini ya da müdahale kelimesi biraz sert bir yaklaşım olduysa, kurun yükselişini yavaşlatmak istemiş olabileceğini düşünüyoruz. Unutmamak gerekiyor ki, yaz aylarında baz etkisinin de yardımı ile enflasyonda sert düşüşler göreceğimizi matematiksel olarak biliyor olsak da, ithal mal fiyatlarının döviz geçişkenliği ile enflasyon üzerindeki etkisini en az indirmesi için kurun mutlak surette sakin kalması gerekiyor. Yerel seçimler ardından son verilere göre yaklaşık 77 milyar dolar rekor rezerv biriktiren TCMB’nin güçlü bir cephanesi bulunurken, USDTRY kurunda yükselişin ise daha yavaş ve sakin bir şekilde devam edeceğini düşünüyoruz.
• TCMB’nin swap ve kamu dövizleri hâriç net rezervleri bu hafta yukarıda da belirttiğim iki günlük zaman diliminde olumsuz bir performans sergilerken, manşet rakam da +3,1 milyar dolar seviyesine geldi. Gözler, sonucu her ne kadar belli olsa da, TCMB’nin dün sonuçlanan olağan PPK toplantısına çevrilmişti. TCMB tahminler paralelinde politika faizini %50 seviyesinde sabit tutarken, politika karar metninin de kısaldığını gördük. Makro ihtiyati tedbirlerin gelebileceğine vurgu yapan TCMB, şahin üslubunu korurken, mevduat ve kredilerde yaşanan arzu edilmeyen gelişmelere karşı makro ihtiyati tedbirle karşılık vereceğini ifade etti. Özellikle, TCMB verilerinden okuduğumuz kadarı ile, 3 aya kadar vadeli mevduat faizi Nisan ortası %69 seviyesine kadar yükselmesi ardından güncel verilere göre %58 seviyesine kadar geriledi. Dün bültenimizde grafiksel olarak da ele aldığımız üzere, son dönemde TL mevduat faizlerinde gerileme olduğunu açık bir şekilde görüyoruz. Müşterilerin tercihi de zaten son dönemde hızlı bir şekilde nakite dönme imkânı da veren ve getirisi de daha iyi olan para piyasası fonlarına (PPF) çevrildi.
• Piyasa fiyatlamasına gelince, psikolojik 33 seviyesinden ‘kırmızı kart’ gören USDTRY kuru dün 32,86 seviyelerine gerilerken, hisse senetleri cephesinde ise bir önceki gün yaşanan sert düşüş ardından dün kayıpların telafi edilediğini gördük. Yabancı mütemadiyen hisse senetlerinde satıcılı tarafta yer alırken, BİST100 endeksi dünkü günü %1,85 yükselişle kayıplarını telafi ederek tamamladı. Borsanın lokomotifi bankacılık hisselerinin ise %3,4 artış kaydettiğini not edelim. Gözler Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek’in bugün sonuçlanacak FATF toplantısına katılmak üzere Singapur’a gitmesine çevrildi. FATF toplantısının sonucunu büyük bir merakla bekliyoruz. Türkiye’nin ‘gri listeden’ çıkması, yabancı fonların Türkiye’ye gelmesi önündeki büyük bir engeli de kaldıracak ve repütasyon anlamında da büyük bir fayda sağlayacaktır.
• ABD’de dün açıklanan büyüme verisi zayıf sonuçlanırken, ABD borsaları geceyi yatay bir şekilde tamamladı. Gözler bugün açıklanacak FED’in favori enflasyon göstergesi olan Mayıs ayı PCE verisine çevrildi. Yıllık bazda hem manşet hem de çekirdek enflasyon artışının %2,6 olması bekleniyor. Zayıf bir veri özellikle hem ayın hem de çeyrek dönem sonunda bir miktar volatilite yaratabileceğini düşünüyoruz! Altının ons fiyatı 2,290 dolar seviyesindeki teknik bölgeden destek alarak 2,320 dolar seviyesine yeniden toparladı. Gümüşün ise günlerdir dikkat çektiğimiz 29,25 dolar seviyesinde bulunan teknik destek seviyesinin altında işlem görmeye devam ettiğini not edelim. Haftanın 29,25 dolar seviyesinin altında tamamlanmasını teknik bir bakış açısı ile zayıflık olarak ele alacağız!
• ABD Başkanı Biden ve bir önceki dönemin başkanı Trump, dün gece Kasım ayında düzenlenecek başkanlık seçimleri öncesinde 2020’den sonra ilk kez televizyonda canlı yayında karşı karşıya geldi. CNN’in ev sahipliğinde düzenlenen münazarada, kürtaj, göç ve ekonomi gibi önemli konuları ele alınırken sert kişisel saldırılar da gözden kaçmadı. Biden’ın yaşı ve sağlık endişeleri, Trump’ın ise malumunuz üzere yasal mücadeleleri ön plana çıktı. Her iki aday da seçmenin güvenini kazanmak için çabalarken, münazara ardından Biden’ın sağlık sorunlarını yeni döneme hazır olmadığını gösterirken, anketler Trump’a %67 şans tanıdığını görüyoruz.
• Yeni gün başlangıcından Asya piyasalarında ılımlı bir seyir görüyoruz. Gösterge endeks Tokyo borsası %0,8 yükselişle başı çekiyor. Yaralı aslan Japon Yeni ise dolar başına 161 seviyesine gelerek son 38 yılın en zayıf seviyesinde işlem görmeye devam ederken, otorite yeni bir üst düzey döviz diplomatı atayarak değer kaybeden para birimini desteklemek için yakın piyasa müdahalesi beklentilerini artırdı. Öte yandan bu sabah Japonya’da açıklanan  enflasyonun hızlandığı görülürken, BoJ üzerinde faiz artırım baskıları da arttı. Gözler bu haftasonu Fransa’da olacak. Parlamento seçiminin ilk turu Pazar günü yapılıyor. Son anketler göre aşırı sağcı blokun önde olduğunu görüyoruz. Aşırı sağın kazanması hâlinde Fransa’nın AB’deki rolünün ciddi şekilde değişebileceği konuşulurken, adeta kâbus senaryosu için hazırlık da yapılıyor. Liberal bir cumhurbaşkanının sürekli olarak aşırı sağcı bir başbakanla çatışmasının siyasi bir felakete yol açabileceği ise endişenin ana kaynağı olarak ön plana çıkıyor. EURUSD paritesi 1,0680 seviyelerine gerileyerek gergin bir şekilde gelişmeleri takip ediyor. Herkese iyi bir hafta sonu dilerim.

-TCMB’nin net döviz pozisyonunda yaşanan günlük değişim

Emre Değirmencioğlu

• Türkiye, Avrupa Futbol Şampiyonası’nda F Grubu’ndaki son maçında karşılaştığı Çekya’yı uzatma dakikalarında attığı golle 2-1 yendi. Hakemin kart sevdasını şaşkınlıkla izledim! Sarı ve kırmızı kartların havada uçuştuğu maçta Türkiye, grubunu 6 puanla ikinci sırada tamamlayarak turnuvada son 16’ya kalmayı başardı. Türkiye’nin rakibi Avusturya olurken, maç 2 Temmuz’da oynanacak. Avrupa Futbol Şampiyonası’nda tarihinin en iyi derecesini 2008’de yarı finale kalarak elde eden Türkiye, o turnuvada yine son grup maçında, Çekya’yı 2-0 geriye düştüğü maçta 3-2 yenerek tur atlamıştı.
• Cumhurbaşkanı Macron’un Avrupa Parlamentosu seçimlerde yaşadığı hezimet ardından erken seçim kararı AB’yi şimdiden endişelendirmeye başladı.  Aşırı sağın kazanması hâlinde Fransa’nın AB’deki rolünün ciddi şekilde değişebileceği konuşulurken, adeta kâbus senaryosu için hazırlık da yapılıyor.  Liberal bir cumhurbaşkanının sürekli olarak aşırı sağcı bir başbakanla çatışmasının siyasi bir felakete yol açabileceği ise endişenin ana kaynağı olarak ön plana çıkıyor. Seçimlede Macron’un partisinin iki katı oy alan Ulusal Birlikte Partisi lideri Bardella, seçimleri kazanmaları durumunda ülkedeki göç akışını büyük ölçüde azaltma sözü verdi. EURUSD paritesi 1,07 seviyesinin hemen altında ve altıncı haftayı da peşpeşe dolar karşısında düşüşle tamamlamaya aday görünüyor.
• Husiler, Süveyş Kanalı’na giden gemilere yönelik saldırılarını yoğunlaştırırken, küresel nakliye fiyatlarında yeniden yükseliş yaşanmaya başladı. Uzmanların pandemi dönemindeki tedarik zinciri krizinin geri döndüğü yönünde yorumlarına sıklıkla rastlar oldum. Takdir edeceğiniz üzere, Afrika kıtasının çevresini dolaşmaya gerek kalmadan Asya ile Avrupa arasında ticaret yapılmasını sağlayan Süveyş Kanalı’nın kullanılamıyor olması, hem ciddi mânâda zaman kaybına, hem de navlun ücretlerini ciddi şekilde artırarak ürün kıtlığına neden oluyor. Ülkelerin enflasyonla savaşını sekteye uğratması da cabası! Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı ay başında 77 doların altına kadar gerileyerek son dört ayın en düşük seviyesini test etmesi ardından 85 dolar seviyesine kadar yükseldi.
• WikiLeaks’in kurucusu Julian Assange, ABD’nin Saipan adasındaki davanın ardından özgürlüğüne kavuşarak ülkesi Avustralya’ya döndü. Assange ile ilgili haberleri okurken, WikiLeaks’in 2010 yılında kripto para bağışlarını kabul etmeye başlaması sonrası tahmini varlıklarının 250 milyon dolara kadar ulaştığı ve bu kaynağın da hukuk mücadelesinde kuruma destek sağladığını görüyoruz. Bu arada direnişin parası bitcoin son üç haftadır dolar karşısında değer kaybederek ‘tatsız’ bir seyir izliyor. Teknik bir bakış açısı ile, yukarıda 71bin dolar seviyesi üzerinde gecelik kapanış görmeden heyecan yapmayacağız.
• Altının ons fiyatı 2,320 dolar seviyelerinde uzun süredir devam ettirdiği yatay seyrinden kurtularak, bu sabah 2,300 doların hemen altına sarktığını görüyoruz. Teknik mânâda önemsediğimiz 2,290 dolar seviyesinin üzerinde haftayı kapatamazsa, altın için daha da aşağı seviyeleri konuşmaya başlayacağız. Bir türlü istediğimiz sonucu tam anlamıyla alamadığımız gümüş ise 29,25 dolar seviyesinde bulunan teknik destek seviyesinin altına sarkarak bu sabah 28,75 dolar seviyelerinden işlem görüyor. Dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, haftanın 29,25 dolar seviyesinin altında tamamlanmasını teknik bir bakış açısı ile zayıflık olarak ele alacağız!
• Partisinin grup toplantısında konuşan Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan “MHP ile omuz omuza yürüyoruz. Cumhur İttifakı sapasağlam ayaktadır” mesajı verirken normalleşme süreci için “İktidar partisiyle ana muhalefet partisi arasında uzlaşma olur, normalleşme olur, yumuşama olur ama ittifak olmaz” ifadesini kullandı. Erdoğan’ın bu açıklamasına CHP Lideri Özgür Özel’den cevap gecikmedi. Özel açıklamayı normal bir açıklama olarak görmezken, “bu açıklamanın da normalleşmeye ihtiyacı var” dedi. Bu arada Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, MHP Lideri Devlet Bahçeli’yi Beştepe’de kabul etti.
• TCMB, 14 Haziran ile biten haftaya ilişkin olarak haftalık verilerini açıkladı. Buna göre, yurtiçi yerleşiklerin DTH hacmi, parite etkisinden arındırılmamış seriye göre 2,7 milyar dolar daha azaldı. Böylelikle stok rakam 162,8 milyar dolar seviyesine gerileyerek Ocak 2019 senesine geri döndü. Öte yandan, BDDK verisine göre, bir nevi yabancı para enstrümanı olan Kur Korumalı Mevduat (KKM) söz konusu haftada 0,9 milyar dolar daha azaldı. Böylelikle DTH ve KKM’nin toplam mevduat havuzunda payı %50 seviyesinin altına geriledi. Dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, ekonomi yönetiminin yerel seçimler ardından güveni telkin etmesi ile TL’ye olan güven artarken, dolarizasyon eğiliminin de olumlu yönde düzelmeye devam etmesini memnuniyetle karşılıyoruz!
• Yabancının Türk varlıklarına karşı ilgisini gösteren menkul kıymet istatistiklerine göre, yine 14 Haziran ile biten haftada yabancı 0,4 milyar dolar daha hisse senedi satarken, son 5 haftada net satış miktarı 1,8 milyar dolar seviyesine ulaştı. Borsa cephesinde ‘limoni’ havanın sebebini uzaklarda aramamak gerekiyormuş! Yabancı hisse senedi satarken, devlet tahvili ve Eurobond alımları ise hız kesmeden devam ediyor. İlgili haftada 0,8 milyar dolar tahvil alan yabancı yatırımcının yerel seçimler ardından portföyü yaklaşık 9 milyar dolar artış kaydetti.
• Borsa cephesinde son günlerde devam satıcılı görünüm dün de korundu. BIST100 endeksi günü %1,8 düşüşle tamamladı. Gün içinde USDTRY bir kez daha 33 seviyesinden ‘kırmızı kart’ görerek 32,85 seviyesine kadar gevşedi. USDTRY kurunda psikolojik seviyeden gelen satışlarının arkasında TCMB’nin kuru yavaşlatma isteği olduğunu düşünüyoruz. Şöyle ki, Pazartesi gününe ışık tutan TCMB’nin net döviz pozisyonunda yaşanan değişim 0,7 milyar dolar azalış gösterirken, salı günü verisi ise sadece artık 225 milyon dolar olarak gerçekleşti. Son verilere göre, TCMB’nin swap ve kamu dövizleri hâriç net rezervleri +5 milyar dolar seviyesinde. Hazır Türkiye ile ilgili paragrafı kapatmadan, kripto varlıklara ilişkin düzenlemeleri içeren kanun teklifi TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Türkiye’nin FATF gri listeden çıkarılması için önemli bir yasal gereksinim tam da yarın karar günü öncesi yasalaşmasını önemli bir gelişme olarak görüyoruz.
• ABD dün açıklanan yeni konut satışları sert bir gerileme kaydetti. Konut piyasasından gelen kötü haberler FED’in faiz indirim sürecini gözden geçirmesini hızlandırabilir keza uzun bir süredir yüksek seyreden faiz oranları konut piyasasını zorlamaya başladı. ABD’de bankalar stres testini geçereken, Nvidia’nın önderliğinde teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq endeksi dün geceyi de %0,5 oranında yükselişle tamamladı. Bu sabah Asya piyasalarında topyekûn kırmızı rengin hâkin olduğunu görüyoruz. Yaralı aslan Japon Yeni, dolar başına 161 seviyesine dayanarak 1986 yılından bu yana yani son 38 yılın en zayıf seviyesine geldi. Japonya’da otoritenin bir kez daha ‘sahneye çıkmasını’ bekliyoruz. Gösterge endeks Tokyo borsası müdahale endişesi ile %1 geriledi.
• Gözler her ne kadar Cuma günü ABD’de açıklanacak ve FED’in favori enflasyon göstergesi olan PCE verisine çevrilmiş durumda osla da, mali piyasaların gündeminde bugün ABD’de işsizlik maaşı başvuruları takip edilebilir. Bugün menüde ayrıca TCMB’nin Haziran ayı olağan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısı var. Faizlerin sabit tutulmasına kesin gözüyle bakıyoruz. Lâkin, makro ihtiyati tedbirler kapsamında bazı adımlar gelebileceğini de göz ardı etmiyoruz. 

–Fiili Faiz Oranları

–Menkul Kıymet İstatistikleri

–TCMB’nin net döviz pozisyonunda yaşanan günlük değişim

–KKM

–DTH

Emre Değirmencioğlu 

• Uzun Bayram tatili dönüşünde herkese güzel bir günaydın diyerek kısa bir bülten ile haftaya hep birlikte karşılayalım.
• Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un başarısız Avrupa Parlamentosu seçimleri sonrası riskli bir şekilde Meclisi feshedip erken seçim kararı almasının ardından ilk tur seçimleri bu hafta sonu, ikinci tur ise 7 Temmuz tarihinde yapılacak. Hatırlanacağı üzere, Fransa’nın aşırı sağcı Ulusal Birlik (RN) partisi Avrupa Birliği seçimlerinde oyların yaklaşık %32’sini alarak Macron’un merkezci ittifakını (%15) ezici bir şekilde yenmişti. RN, kadın oylarının %30’unu alarak 2019 AB seçimlerine göre 10 puanlık bir artış sağladı. RN partisi ve müttefikleri, İpsos anketine göre parlamento seçimlerinin ilk turunda oyların %35,5’ini alarak önde görünürken, Yeni Halk Cephesi (NPF) ittifakının %29,5 oy oranı ile ikinci sırada yer alırken, Macron’un merkezci ittifakı ise oyların %19,5’ini alarak üçüncü sırada yer aldı. Aşırı sağın galibiyeti tıpkı Brexit gibi Frexit’i de gündeme getirebileceğinden endişe ediliyor.
• EURUSD paritesi Frexit endişesine paralel 1,0680 seviyesine kadar gerileyerek düşüş serüvenini altıncı haftaya taşıdı. EUR’da bu haftanın 1,0650 seviyesinin üzerinde tamamlanması gerekiyor. Teknik bir bakış açısı ile 1,0650 altında olsa bir kapanış, sert bir düşüşü de beraberinde getirebilir. Endişelerin odağında Fransa’nın 5 yıl vadeli CDS risk primi ise geçen haftaya nazaran %50 artış kaydederek 36 baz puana kadar yükselmek suretiyle son 4 yılın zirvesine geldiğini de not ederek endişenin boyutunun daha açık bir şekilde ortaya koymaya çalışmış olayım.
• Yurtdışı piyasalarda gözler Fransa’ya çevrilirken, seçimler için geri sayımda olan İngiltere’de Başbakan Sunak’ın da işinin kolay olmadığını not etmek gerekiyor. Kamuoyu yoklamaları Muhafazakar Parti’nin 14 yıllık iktidarın ardından seçimlerde önemli oy kaybı yaşayacağını ve İşçi Partisi’nin seçimden ilk sırada çıkacağını işaret ediyor. GBPUSD partisi 1,2640 seviyesine gerileyerek benzer bir şekilde dolar karşısında düşüşünü beşinci haftaya taşıdı.
• Kıymetli madenler cephesinde altın 2,330 dolar etrafında sakin seyrini devam ettirirken, haftanın son iş günü hareketli bir seyir izleyen gümüşün 30,80 dolar seviyesine kadar yükseliş kaydetmesine rağmen kazanımlarını koruyamadığını gördük. Gümüş yeni haftaya 29,55 dolar seviyelerinden başlıyor. Bu hafta aşağıda 29,30 dolar seviyesi destek görevi üstlenecektir. Uzun pozisyon deneyecek olan yatırımcıların 29,30 dolar altında haftalık bir kapanışı zarar kes olarak değerlendirmeleri gerektiğini not edelim. Kısa vadenin gürültüsünden kurtulursak, geçen hafta perşembe günü kaleme aldığımız raporda da belirttiğimiz üzere, fiat para dünyasında alternatifi olmayan doların rezerv para statüsü büyük perdede sorgulanırken, başta altın, sonra Bitcoin ve belki de devamında gümüş (kalbiniz sağlam ise) portföylerde ve bireysel emeklilik çeşitlendirmesinde fiziki enstrümanlar olarak yer alması gerektiğini yönünde düşüncemizi korumaya devam ediyoruz.
• Türkiye cephesinde ise bayram tatili boyunca yeni vergi paketi konuşuldu. Eski bir taslağın sızdığı bazı maddelerin Sn. Cumhurbaşkanı tarafından veto edildiğini de duyduk. Yeni paket bu hafta Meclis’e sunulunca detaylarını hep birlikte göreceğiz. USDTRY kuru ise 32,20’li seviyelerde uzunca bir süre çakılı defans oynaması ve bu süreçte TCMB’nin kabaca 78,5 milyar dolar rezerv biriktirmesi ardından bayram tatili boyunca 32,80 seviyelerine kadar yükseldi. TL’nin reel anlamda değerlenmeye devam edeceğine neredeyse kesin gözüyle bakarken, çakılı defans oynamaktan vaz geçerek bir miktar yukarı yönlü hareketi sağlıklı olarak yorumlayacağız. TCMB’nin net döviz pozisyonunda iyileşme devam ederken, swap ve kamu dövizleri hâriç net rezervleri artı 4,5 milyar dolar seviyesine kadar yükseldiğini de not edelim. Rezervlerde artışın devam etmesini bekliyoruz. Borsa cephesinde ise son altı iş günüdür devam eden iyimserliğin de yardımı ile (bayram tatiline girerken oluşan takas avantajı) endeks 10,771 puan ise son 1 ayın zirvesine yükseldi. Yabancı yatırımcının Türk hisse senetlerine karşı soğukluğu devam etse de, lokal oyuncıuların yardımı ile yükselişin devamını öngörüyoruz.
• ABD’de S&P 500 ve Nasdaq endeksleri Cuma gününü hafif de olsa düşüşle kapanırken, Dow Jones ise neredeyse yatay seyirle kapandı. Nvidia hissesinde ikinci gün (~ %10) düşüş piyasa üzerinde baskı kurdu. Yeni gün başlangıcında Asya borsalarında da satıcılı bir hava hâkim. Zayıf Yen’den destek bulan Tokyo borsası hâriç, Tayvan ve Hong Kong borsaları %1’in üzerinde geriledi. ABD’de son dönemde açıklanan zayıf makroekonomik veriler ardından piyasalar bu yıl 2 adet faiz indirimi fiyatlamaya başlarken, ilk indirimin ise Eylül ayında olacağına kesin gözüyle bakılıyor. Bu hafta Cuma günü ABD’de açıklanacak PCE enflasyonunun kritik öneme sahip olacağını peşinen belirtelim.

Emre Değirmencioğlu