BASINDA BİZ

SÖZCÜ: Bankalar 12 milyarlık borç sattı

Yayınlanma:

2 ay önce

02/06/2025

Yazan:

Bankacılık sektöründeki sorunlu kredi yükü, yalnızca takipteki krediler ve kredi kartları ile sınırlı değil. Takibe alınan kredi ve kredi kartı borçları 400 milyar lirayı aşarken, bankalar tahsilinden umudu kestikleri riskli alacakları Varlık Yönetim Şirketlerine (VYŞ) satarak bilançolarını temizliyor. Ancak bu devirlerin arka planında hem ekonomik hem de hukuki açıdan derin bir tartışma büyüyor. Merkez Bankası’nın 2025 yılı finansal istikrar raporuna göre, VYŞ’lerin elindeki alacak büyüklüğü Mart 2025 itibarıyla yıllık yüzde 67.4 artışla 79 milyar liraya ulaştı. Sadece son 3 ayda yıllıklandırılmış büyüme oranı yüzde 79.6’yı buldu.

13.9 MİLYON DOSYA

Bankaların Kamuyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamalardan derlenen verilere göre, 2025 yılı başından 29 Mayıs’a kadar toplam anapara ve faiz tutarı yaklaşık 12 milyar TL olan bireysel ve ticari alacaklar, ihale yöntemiyle VYŞ’lere devredildi. Bu borçların satış fiyatı ise oldukça çarpıcı: 1 liralık borç 20 ila 35 kuruşa el değiştirdi. Finansal Kurumlar Birliği verilerine göre bankaların bugüne kadar VYŞ’lere devrettiği kredi dosyalarının sayısı 13.9 milyonu (6.8 milyon kişiye ait), toplam tutarı ise 135.2 milyar TL’yi buluyor. Yönetilen tahsili gecikmiş borcun yüzde 47’sini ticari kredilerden kalan yüzde 53’ü bireysel kredilerden oluşuyor. Bu gelişmeler, ekonomik tablo kadar hukuki boyutuyla da dikkat çekiyor. Geçtiğimiz günlerde BDDK eski üyesi, hukuk profesörü Kemal Çevik’in açıklamaları, milyonlarca borçlu açısından yeni bir tartışmanın kapısını araladı.

‘Hiçbirinde beyan yok’

Ekonomist Erol Taşdelen de sürece dair önemli bir noktaya dikkat çekti. Taşdelen’e göre, kredi sözleşmeleri hukuki açıdan bir borç-alacak ilişkisine dayanıyor ve bu ilişkinin üçüncü kişilere devredilebilmesi için, borçlunun açık rızası gerekiyor. “Kredi sözleşmeleri sonuçta borç-alacak ilişkisi üzerinedir” diyen Taşdelen, “Banka sözleşmelerinde açık açık “ben bu krediyi 3. kişilere devredilmesini kabul ediyorum” diye kredi kullananın (müşterinin) rızası olması gerekiyor kredi kullanırken. Böyle el yazısı ile beyan var mı: hiçbirinde yok” yorumunu yaptı.

Mehtap ÖZCAN ERTÜRK-Sözcü

Görüntülenme: 9681

İlgili Etiketler:

DENİZBANK: Bir GMY istifası daha!

Banka Dışı Finans Sektörünün İşlem Hacmi Yüzde 73 Oranında Arttı…

Okumaya devam et

BASINDA BİZ

NEFES: Tabelada zombi şirketler artıyor

Yayınlanma:

2 gün önce

16/07/2025

Yazan:

BankaVitrini

Gerçekte faaliyetleri olmayan, ama tabela üstünde iş yapıyormuş gibi görünen şiretlerin sayısı artıyor. Yakın izlemedeki krediler, batık ve varlık yönetim şirketlerine devredilen takip dosyalarıyla birlikte sorunlu krediler 2 trilyon liraya koşuyor. Bu durum, şirketlerin nakit döngüsünde ciddi tıkanıklık yaşandığını ortaya koyarken, zombi krediler (ön ve yakın izlemede olan, yapılandırılan) toplan kredi hacminin yüzde 15’i seviyesine ulaşmış durumda. Bankalardaki kredi kanallarının kapatılmasını da üzerine ekleyince nakit döngüsü sürecinde adeta yıkım yaşanıyor.

Türkiye Bankalar Birliği’nin(TBB) raporuna göre, 2025 Mart itibarıyla yakın izlemedeki krediler 1 trilyon 463 milyar liraya ulaşırken, 431 milyar 768 milyon liralık batık krediler ve varlık yönetim şirketlerine devredilen 15 milyar TL’ye yakın takip dosyasıyla birlikte sorunlu krediler 1 milyar 910 milyar lirayı buluyor. Firmalar, konkordatolar ve borç yapılandırmaları gibi suni teneffüsle hayatta tutulmaya çalışıldıkça, zombi şirketler de artmaya başladı.

YÜZDE 20’YE ÇIKTI

Türkiye’deki firmaların yüzde 20’si zombi şirket kategorisine girmiş durumda. Bu oran, üretim gücü olan ancak finansal olarak tükenmiş şirketlerin sistemde adeta “yaşayan ölü” gibi varlık gösterdiğini anlatıyor. Sürdürülemez borç yapılarıyla sistem içinde varlıklarını sürdüren bu firmalar, hem banka bilançolarını zorluyor hem de sağlıklı şirketler üzerinde haksız rekabet baskısı yaratıyor. Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün araştırması Türkiye’de neredeyse her 5 şirketten birinin faaliyetlerini organik olarak değil, sürekli zarar, borçlanma ve yapay yaşam destekleri ile devam ettirdiğini ortaya koyuyor.

2025 ÇÖKÜŞ YILI OLABİLİR

Ekonomist Erol Taşdelen’e göre, 2025 yılı, Türkiye’de reel sektörün “tarihi çöküş” yılı olarak kayıtlara geçmeye aday. Makro göstergeler büyümeye işaret etse de, mikro düzeyde reel sektör firmaları iflasın eşiğinde. Kredi takip tutarları rekor seviyelere ulaşırken, icra daireleri dosya yığını altında eziliyor. Ekonomik sistem içinde birer “yaşayan ölü” haline gelen zombi şirketler çoğalıyor. Konkordato ilan eden büyük firmaların listesi her geçen gün uzuyor.

YÜZDE 15: Şirketler nakit döngüsünde ciddi tıkanıklık yaşarken, zombi krediler toplan kredi hacminin yüzde 15’i seviyesine ulaşmış durumda.

1.9 TRİLYON TL: Yakın izlemedeki 1.5 trilyon lira, 431.8 milyar liralık takipteki kredi ve varlık yönetim şirketlerine devredilen 15 milyar TL ile sorunlu krediler 1.9 trilyon lirayı aşıyor.

EN YÜKSEK ORAN TEKSTİLDE

Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) yayımladığı son küresel değerlendirme raporuna göre, Türkiye zombi şirket oranında dünya genelinde ilk sıraya yerleşmiş durumda. Uzmanlar bu şirketlerin, piyasada rekabeti bozduğunu ve ekonomide verimlilik kaybına yol açtığını belirtiyor. IMF’ye göre Türkiye’deki şirketlerin yaklaşık yüzde 13’ü borçlarını çeviremeyen, ancak faaliyetlerine devlet teşvikleri ya da kredilerle devam eden zombi şirket statüsünde bulunuyor. En yüksek zombi şirket oranı yüzde 25 ile tekstilde bulunurken, inşaat yüzde 20 ile ikinci, lojistik ise yüzde 15 ile üçüncü sırada yer alıyor. Bu alanlardaki firmalar, artan hammadde ve enerji maliyetleriyle birlikte kredi faizlerinin yükselmesi nedeniyle ciddi finansal baskı altında faaliyet gösteriyor.

NEFES GAZETESİ: 16.07.2025

Görüntülenme: 7681

Okumaya devam et