Connect with us

GÜNCEL

‘Karanlık ticari tasarımlar’ mercek altına alındı

Ticaret Bakanlığı, Reklam Kurulu’nun bu ayki toplantısının ana odağını “karanlık ticari tasarımların” oluşturturduğunu açıkladı. Yapılan açıklamaya göre son zamanlarda dijital pazarların yükselişiyle birlikte Kurulun radarına giren, tüm dünyada “Dark (Commercial) Patterns” adıyla bilinen ve ülkemizde “Karanlık (Ticari) Tasarımlar” olarak anılan ticari uygulamaların, tüketicilerin ekonomik davranış biçimlerini önemli ölçüde bozacak şekillerde ortaya çıktığı görüldü. Konuya ilişkin uygulamaya konulan düzenlemelerle internet başta olmak üzere dijital ortamlarda tüketicilerin karar verme veya seçim yapma iradesini olumsuz etkileyen ya da normal şartlar altında vereceği kararda satıcı veya sağlayıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen manipülatif ara yüz tasarımları, seçenekler ya da ifadeler gibi araçlarla yöntemler kullanmak dürüstlük kurallarına aykırılık teşkil etmekte olup “haksız ticari uygulama” olarak kabul edildi

Yayınlanma:

|

Ticaret Bakanlığı, Reklam Kurulu’nun 336 sayılı toplantısının 8 Ağustos 2023 tarihinde gerçekleştirildiğini bildirdi. Toplantının içeriğinde vatandaşları mağdur edici ticari fiiller, yanıltıcı reklamlar ve haksız rekabete sebebiyet veren uygulamaların incelendiği bilgisini paylaştı.

Reklam Kurulu’nun Ağustos toplantısında görüşülen 139 dosyadan 117’si mevzuata aykırı bulunmuş olup söz konusu reklam ve ticari uygulamalar hakkında durdurma cezası ile birlikte 8.051.345-TL idari para cezası ve 2 adet dosya içinde ayrıca erişim engeli tedbiri uygulanmasına karar verildi. Böylelikle, Reklam Kurulu tarafından yılın ilk 8 ayında Kurul gündemine alınan toplam 1.392 adet dosyadan, aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olduğu tespit edilen 1.226 dosya hakkında durdurma cezasının yanı sıra toplam 51.9 milyon TL idari para cezası verildi.

‘HAKSIZ TİCARİ UYGULAMA’ OLARAK KABUL EDİLDİ

Bakanlık açıklamasında toplantı gündemine ilişkin şu bilgiler yer aldı:

“Son zamanlarda dijital pazarların yükselişiyle birlikte Reklam Kurulu’nun radarına giren, tüm dünyada “Dark (Commercial) Patterns” adıyla bilinen ve ülkemizde “Karanlık (Ticari) Tasarımlar” olarak anılan ticari uygulamaların, tüketicilerin ekonomik davranış biçimlerini önemli ölçüde bozacak şekillerde ortaya çıktığı görülmüş, Kurul’un bu ayki toplantısının ana odağını da “karanlık ticari tasarımlar” oluşturmuştur.

Bu doğrultuda, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle karanlık tasarımlara ilişkin düzenlemeler uygulamaya konulmuştur. İnternet başta olmak üzere dijital ortamlarda tüketicilerin karar verme veya seçim yapma iradesini olumsuz etkileyen ya da normal şartlar altında vereceği kararda satıcı veya sağlayıcı lehine değişikliklere yol açmayı hedefleyen manipülatif ara yüz tasarımları, seçenekler ya da ifadeler gibi araçlarla yöntemler kullanmak dürüstlük kurallarına aykırılık teşkil etmekte olup “haksız ticari uygulama” olarak kabul edilmiştir.

Bu kapsamda, Reklam Kurulu’nun 336 sayılı toplantısında dijital ortamlarda tüketicilerin karar verme veya seçim yapma iradesini olumsuz etkilemeye yönelik, önceden seçili opsiyonların tüketicilere sunulması, tüketicileri belirli tercihlere yönlendirmek için diğer seçeneklerin zorlaştırılması gibi uygulamalarda bulunan firmalar hakkında yaptırımlar uygulanmıştır.

Toplantı içeriğinde, kamu kurumu olduğu izlenimi vererek finansal okuryazarlığı düşük olan tüketicilerin tecrübe ve bilgi eksikliklerinin istismar edilmesi sonucu mağduriyetlerine neden olabilecek muhatap hakkında tedbiren durdurma ve erişimin engellenmesi kararı alınmıştır.

Bakanlık olarak, manipülatif uygulamalar sebebiyle haksız rekabete, ticaret etiğine aykırı ve mağduriyet oluşturabilecek durumlardan tüketiciler ayrıştırılarak, tüketici tercihlerinin şeffaf ve doğru bilgi akışı çerçevesinde gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.”

Okumaya devam et

BORSA

SOSYAL MEDYA HİSSE TAVSİYE TUZAĞINA SORUŞTURMA

Sosyal medya üzerinden yüksek kazançlı hisse tavsiyesi vaadiyle milyonlarca lira dolandırıldıklarını belirten bazı mağdurların savcılıklara başvurması üzerine soruşturma başlatıldı.

Yayınlanma:

|

Yazan:

Alınan bilgiye göre, bazı sosyal medya platformları üzerinden tavsiye ettikleri hisse senetleriyle yüksek kazanç sağlayacaklarını vadederek ulaştıkları kişileri dolandıran şüpheliler, mağdurlarla WhatsApp üzerinden iletişime geçti.

Burada sahte banka isimleri ve kurumsal kimlik izlenimiyle mağdurlarda güven oluşturan şüpheliler, kurdukları yazılımla hisse senedi alım satımı yapıldığını öne sürdükleri uygulamanın indirilmesini istedi.

Bu uygulamayı indiren mağdurlardan kişi başı 10 bin lira giriş ücreti talep edilerek başlayan dolandırıcılık zinciri, bazı kişilerde 6 milyon liraya kadar çıkan ek ödemelerle sürdürüldü.

Bir süre sonra dolandırıldıklarını anlayan yüzlerce mağdur, bulundukları illerin cumhuriyet başsavcılıklarına başvuruda bulundu. Savcılıklar da söz konusu iddia üzerine soruşturma başlattı.

MAĞDURLAR NASIL DOLANDIRILDIĞINI ANLATTI

Mağdurlar sundukları suç duyurusu dilekçesinde yaşanan dolandırıcılık olayında paralarını nasıl kaptırdıklarını anlattı.

Bu kişilerden Burcu H, savcılığa verdiği dilekçede, daha önce sisteme girmek için verdiği parasını kurtarmak için bir kez daha dolandırıldığını ifade etti.

Parasını çekmek istediğinde kendisinden 130 bin 522,94 lira vergi yatırması gerektiğinin söylendiğini aktaran Burcu H, dilekçesinde şunları kaydetti:

“Ben de kolaylık olsun diye 94 kuruş eksikle 130 bin 522 lira gönderdim ancak tam tutar olmadığı gerekçesiyle ödeme kabul edilmedi. İade yapılmadan, belirtilen tutarın tekrar yatırılması söylendi. Zararımdan kurtulmak için belirtilen tam tutarı bir kez daha gönderdim. Ertesi gün ‘Paranız yanlış hesaba geçti, işlemi tamamlamak için 200 bin lira sermaye fonu yatırmanız gerek.’ cevabı verildi. Bunun üzerine korku ve paniğe kapılarak 200 bin lirayı verilen ‘Tunahan Taş YFT’ IBAN hesabına gönderdim ancak işlemi yaparken alıcı adını YFT ibaresini yazmadan ‘Tunahan Taş’ olarak girdiğim için ödemenin gerçekleşmediği belirtilince artık dolandırıldığımı anladım.”

“YAPAY ZEKAYLA KURULAN BİR TUZAK”

Bir kısım mağdurların avukatı Başbuğ Kürşad Safi, AA muhabirine, örgütün uluslararası bağlantıları olduğundan şüphelendiklerini belirterek, “Elde ettiğimiz belgeler ve yürüttüğümüz araştırmalar, bu sistemin yapay zeka destekli bir dolandırıcılık ağı olduğunu gösteriyor. Dolandırıcılar, ‘Arif Elkin’ isimli bir yatırım danışmanının kimliğiyle mağdurları kandırdı ancak bu ismin gerçek bir kişi olmadığı, yapay zeka tarafından oluşturulmuş sahte kimlik olduğu anlaşıldı.” diye konuştu.

Mağdurların, önce WhatsApp gruplarına alınarak buradan da bir banka ismiyle oluşturulan uygulamaya yönlendirildiklerini anlatan Safi, uygulamada mağdurların hesaplarındaki tutarların her gün arttığının gösterildiğini söyledi.

Gerçekte ise herhangi bir hisse senedi alımının veya kar durumunun olmadığına dikkati çeken Safi, “Paralarını çekmek isteyen mağdurlara, puanlarının yetersiz olduğu veya önce vergi ödemeleri gerektiği gibi bahaneler sunuldu. Ödeme taleplerini yerine getirenler dahi hiçbir şekilde paralarını geri alamadı.” dedi.

“HER BİR MAĞDURUN ZARARI 500 BİN İLE 6 MİLYON LİRA ARASINDA DEĞİŞİYOR”

Dolandırıcıların ekim ayında oluşturduğu WhatsApp grubunun 6 Aralık’ta kapatıldığını aktaran Safi, her bir mağdurun zararının 500 bin ile 6 milyon lira arasında değiştiğini ifade etti.

Başbuğ Kürşad Safi, toplam mağdur sayısının 200’ün üzerinde olduğunu belirterek, şu ana kadar Türkiye’nin farklı illerinden birçok kişinin bu konuda savcılıklara giderek şikayetçi olduğunu anlattı.

“YATIRIM DANIŞMANLIĞI LİSANSI OLMAYANLARA GÜVENMEYİN”

Bilişim hukuku alanında çalışmalar yapan Avukat Rıdvan Yıldız da son dönemde sosyal medya ve dijital platformlar üzerinden artan dolandırıcılık faaliyetlerine dikkati çekerek, borsa ve kripto para piyasalarının finansal bilgisi sınılı küçük yatırımcılar için büyük riskler oluşturduğunu söyledi.

Yıldız, WhatsApp, Telegram gibi platformlar üzerinden kurulan grupların sahte referanslar, yanıltıcı dekontlar ve kazanç vaatleriyle kısa sürede güven sağladıktan sonra büyük dolandırıcılıklar yapabildiklerini anlattı.

Sermaye piyasaları mevzuatına göre, lisansı bulunmayan kişi ve kurumların yatırım danışmanlığı yapmasının suç olduğunu vurgulayan Yıldız, şunları kaydetti:

“Yasal aracı kurumlar ve bankalar üzerinden işlem yapan yatırımcılar, dolandırıcılık riskinden korunabilir ancak sosyal medya üzerinden yatırım tavsiyesi veren ve para transferi talep eden kişilerle işlem yapmak, hem dolandırılma hem de yasal sorunlarla karşılaşma riskini artırır. Örneğin bilmeden para yatırdığı kişi, uygulama ya da internet sitesi; terör, yasadışı bahis gibi suçlara karışmış olabilir. Böyle bir durumda dolandırılmanın yanı sıra bu suçlarla ilgili soruşturmayla da muhatap olunabilir.”

Avukat Yıldız, borsa ve kripto para piyasalarının oyun yeri olmadığını, yüksek kazançların olabileceği gibi büyük kayıpların da yaşanabileceğinin bilinmesi gerektiğinin altını çizerek, şu uyarıları yaptı:

“Yatırıma meraklı olanlar öncelikle finansal bilgilerini arttırmak için araştırma yapmalı, hatta eğitim almaları da büyük zararlardan kendilerini koruyacaktır. Borsa gibi acımasız piyasalarda kimsenin kimseye bedavadan büyük paralar kazandırmayacağını, bunu vadedenlerin gerçekçi olmadığını yatırımcıların bilmesi gerekiyor. Bu gibi dolandırıcılıkları yapanların çoğunlukla bulunamadığı, dolandırılanların ise dolandırıldıklarıyla kaldıkları birçok örnek var. Bu durumu yaşamamak için sosyal medya ya da farklı iletişim araçlarıyla yatırımcıları etkilemeye çalışan yetkisiz yatırım danışmanlarının tavsiyelerinden uzak durmak gerekiyor.”

Anadolu Ajansı

Okumaya devam et

EKONOMİ

ABD TÜFE beklentilere paralel. Hava ılımlı. Gözler ECB faiz toplantısında

Yayınlanma:

|

Yazan:

Küresel mali piyasaların dikkatinde dün ABD’de açıklanan ve FED’in 18 Aralık tarihinde sonuçlanacak olağan faiz kararına ışık tutması beklenen enflasyon verisi bulunuyordu. Kasım ayında manşet TÜFE yıllık bazda %2,7 artış kaydederken, çekirdek TÜFE artışı ise %3,3 olarak beklentilere paralel sonuçlandı. Kira kaleminde yavaşlama ise dikkat çekti. Bu tablo karşısında FED’in haftaya Çarşamba günü 25 baz puan faiz indirimi ile gevşeme döngüsüne peşpeşe üçüncü ayda da devam edeceğine kesin gözüyle bakıyoruz. Bu minvalde, bu sabah vadeli faiz kontratlarının da 25 baz puan indirime %97 ihtimal verildiğini not edelim.

Faiz indirim ihtimalinin canlılığını korumaya devam etmesinin piyasa yansıması da hâliyle olumlu oldu. Faiz getirisi olmayan kıymetli madenler, elbette artan jeopolitik risklerin de yardımı ile dün de yükselmeye devam etti. Altının ons fiyatı bu sabah 2,725 dolar seviyesine kadar yükselerek son beş haftanın zirvesine gelirken, mahallenin sert çocuğu gümüş de 32 dolar seviyesinin üzerine yeniden yerleşti. Dijital altın (bitcoin) ise son günlerde 95bin dolar seviyelerine kadar gerileyerek kâr satışlarına sahne olsa da, olumlu havaya paralel yeniden ‘süslü’ bir seviye olarak telaffuz edilen 100bin doların üzerine yükselei. Amiral gemi dışında kalan alt coinlerde ise dün sert yükselişler gözden kaçmadı. Bitcoin için artık geride bıraktığımız sene olan 2024 yılında teknik mânâda tüm önemli seviyeleri bir bir yakalamamız ardından yakın vadede de 125-130bin dolar aralığını hedeflemeye devam ettiğimizi de bir kez daha not edelim.

ABD enflasyon verisinin piyasaları üzmemesi ve seneyi iyi bitirme isteğinin de bir parçası olarak görülen Noel Baba rallisinin de yavaş yavaş başlaması, hatta kademeli olarak piyasaların da tatil moduna girmesine paralel dün akşam teknoloji şirketlerini şemsiyesi altında barındıran Nasdaq endeksi %1,8 yükselişle ilk defa 20bin endeks seviyesinin üzerinde kapanış yaparak rekor kırdı. Kanada Merkez Bankası dün 50 baz puan faiz indirimine soyunurken, gözler bugün Avrupa’da siyasi krizin gölgesinde ECB’nin olağan faiz toplantısına çevrildi. Avrupa’nın iki itici gücü olan Almanya ve Fransa’da yaşanan siyasi gelişmeler, Trump faktörü, yaşlanan nüfus ve beraberinde sanayisizleşme riski ile karşı karşıya kalan Avrupa’nın sıkıntılı sürecine paralel EURUSD paritesinde yönün net bir şekilde aşağıya olduğunu düşünmeye devam ediyoruz. Dün bu bağlamda EURUSD paritesi bir kez daha 1,05 seviyesinin altına indi. ECB’nin bugün en az 25 baz puan faiz indirimine gitmesini bekliyoruz. ABD ile Avrupa arasında faiz makasının da EUR üzerinde baskı kurmaya devam etmesini ve paritenin 1’in altını hedefleyeceğini düşündüğümüzü bir kez daha belirtelim.

Dün Türk piyasalarında kur, faiz ve CDS üçlüsü sakin bir seyir izleyerek dar bir bant içerisinde hareket ederken, hisse senetlerinde adını koymakta zorlandığımız bir satış isteği zihnimizi kurcalıyor. Evvelki gün %2,7 düşüş ardından dün banka endeksindeki kaydedilen %1,6’lık düşüş de dikkat çekti. Türkiye cephesinde TCMB’nin olağan faiz toplantısı ufukta görünürken (26 Aralık) faiz beklentileri ve jeopolitikanın ön planda olduğunu düşünüyoruz. USDTRY kuru bebek adımları ile 34,8650 seviyesine yükselirken, CDS risk primi 244 seviyesinde kalarak pandemi döneminden bu yana en düşük seviyelerde kalmaya dün de devam ederken, son günlerde yükseliş eğiliminde olan piyasa faizleri dün önemli bir değişim kaydetmedi. Altın ve döviz kurunun aynı yönde hareket etmesine paralel gram altın 3,040 TL seviyesine yükselerek zirve seviyesine yaklaştı.

Makro cephede ise dün TÜİK tarafından açıklanan perakende satış hacmi verileri ile bir önceki gün açıklanan sanayi üretim rakamlarını birlikte ele aldık.  Perakende satış hacmindeki yükseliş hızı ivme yitirmekle birlikte Ekim ayında da korunduğunu görüyoruz. Perakende satış endeksi geçen yılın aynı ayına göre %15 artış kaydetti. Daha basit bir yaklaşımla anlatmak gerekirse, aşağıda grafikten de net bir şekilde görüleceği üzere, yarışı 2022 Ocak ayından aynı çizgiden başlatırsak, son üç yılda sanayi üretimi yerinde sayarken, tüketimin ise canlılığını korumaya devam ettiğini görüyoruz. Üretmeyen bir ekonomide tüketimin canlılığı sürdürülebilir bir süreç elbette değildir. Bu nedenle de TCMB’nin iki hafta sonra faiz indirimine gitmesi gerektiğini düşünüyoruz.

Mesela geçen haftalarda kaleme aldığımız raporumuzda, Arjantin örneğini vererek, Nisan ayında %300’e yaklaşan enflasyonun, sıkı maliye politikasının da desteği ile (fazla veren bütçe ve küçülen hükûmet) enflasyonun Kasım ayında %166 seviyesine gerilediğini ve Arjantin Merkez Bankası’nın da politika faizini %32 seviyesine indirdiğini görüyoruz. Tüm yük para politikasına kalırsa, enflasyon sorununu çözülemez. Enflasyon bütüncül bir yaklaşımla, tüm paydaşların elini taşın altına sokması ile çözülür. Türkiye’de üstüne düşeni fazlasıyla yapan TCMB’nin bebek adımları ile faizleri indirip, kuru öngörülebilir bir patikada tutmaya çalışarak reel anlamda güçlü bir TL politikası benimsemek suretiyle bayrağı maliye politikasın teslim etmesini, 2025 yılının hikâyesi olarak gördüğümüzü bir kez daha yeri gelişmekten hatırlatalım.

Türkiye cephesinde jeopolitika Suriye ekseninde korunurken, ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Esad sonrası ilk Ortadoğu ziyaretine çıkarak Türkiye’ye de uğrayacak. Her ne kadar hafta başı Suriye’nin yeniden inşası beton, taş, toprak özelinde hisse senetleri üzerinden konuşsak da, Suriye’nin kuzeyinde oluşacak yeni denge açısından kritik bir dönemden geçtiğimizi de göz ardı etmiyoruz.

ABD borsaları dün teknoloji hisseleri önderliğinde rekorlara koşarken, bu sabah pasifiğin diğer ucunda da iyimser bir seyir görüyoruz. Asya borsaları topyekûn yeşil bir renge bürünürken, gösterge endeks Tokyo borsası %1,3 yükselişle başı çekiyor. Olumlu havanın bugün Türk hisse senetlerine de yansımasını bekliyoruz. Çin Yuanı ise dolar karşısında yeniden baskı altına girdiğini görüyoruz. Çin’in ABD ticaret tarifeleri riskini atlatmak için Yuan’ı zayıflatabileceği yönündeki raporların belirleyici olduğunu okuyoruz.

Mali piyasaların gündeminde bugün Türkiye’de cari denge, her hafta perşembe günü olduğu üzere TCMB ve BDDK’nın haftalık raporları, dışarıda ise ECB’nin faiz kararının yanı sıra, ABD’de haftalık işsizlik maaşı başvuruları ve üretici enflasyonu takip edilecek.

Sanayi Üretimi ve Perakende Satış Hacmi

1733981662151b7a4e93a13c606629a710cd0f2681_1_1200.jpg

Emre Değirmencioğlu

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

İŞBANK EZBER BOZDU: ŞUBE MÜDÜRÜNÜ GMY YAPIYOR

Yayınlanma:

|

Yazan:

Bankaların genelde Genel Müdürlük çalışanları içinde gelenekleşen GMY atamalarını algısını İŞBANK kırarak Şube Müdürünü GMY olarak atayacağını açıkladı. Bu şekilde sahada başarılı olan personele de mesaj vermiş olan yönetim sektördeki Genel Müdürlük birimlerinde atama algısını da kırmış oldu.

Bankadan yapılan açıklamada;

“Bankamız Yönetim Kurulunca, Başkent Kurumsal Şubesi Müdürü Sayın Mehmet Türk‘ün, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’na gerekli bildirimlerin yapılması ve izinlerin alınmasını takiben, Bankamız Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanmasına karar verilmiştir.” ifadesi kullanıldı

Mehmet TÜRK kimdir:

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden mezun olan Mehmet Türk, Virginia Polytechnic Institute and State University İşletme Bölümü’nde yüksek lisansını tamamladı ve Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çağdaş İşletme Yönetimi Bölümü’nde doktora yaptı. 2000 yılında İş Bankası’nın Hazine Bölümü’nde Uzman Yardımcısı olarak göreve başlayan Türk, aynı bölümde çeşitli görevlerde bulunduktan sonra 2017 yılında Hazine Müdürü oldu. 2021 yılında Başkent Kurumsal Müdürü olarak atanan Türk, 2024 yılında Harvard Business School’da ileri düzey yöneticilik programını tamamladı.

Okumaya devam et

FARK YARATANLAR

FARK YARATANLAR

ALTIN – DÖVİZ

Altın Fiyatları

BORSA

KRIPTO PARA PİYASASI

TANITIM

FACEBOOK

Popüler

www bankavitrini com © "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan, BANKA VİTRİNİ'nde yer alan yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır. "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan tüm özgün yazıların içeriğinden yazarları sorumludur. www.bankavitrini.com'da yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Yer alan yazılarda herhangi bir yatırım aracı; Hisse Senedi, kripto para biriminin veya dijital varlığın alım veya satımını önermiyor. Bu nedenle sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Lütfen transferlerinizin ve işlemlerinizin kendi sorumluluğunuzda olduğunu ve uğrayabileceğiniz herhangi bir kaybın sizin sorumluluğunuzda olduğunu unutmayın. © www.bankavitrini.com Copyright © 2020 -UŞAK- Tüm hakları saklıdır. Özgün haber ve makaleler 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu korumasındadır.