Hazine ve Maliye Bakanlığı, kira sözleşmelerinin e-Devlet Kapısı üzerinden yapılmasına yönelik çalışmaların ilk aşamasını Kasım 2024’te tamamlamıştı.

Mevcut uygulamada taşınmaz sahibi gerçek kişilerce e-Devlet Kapısı’ndaki “Kira Sözleşmesi İşlemleri” bölümünden hazırlanan sözleşme kiracı tarafından onaylanabiliyor. Hizmet üzerinden oluşturulan kira sözleşmeleri için zaman damgalı “barkodlu belge” oluşturularak, e-Devlet Kapısı üzerinden belge doğrulama işlemi de yapılabiliyor.

“Emlak danışmanları mesleğini resmi olarak icra edecek”

Çalışmanın ikinci aşamasında ise sona gelinirken, e-Devlet’ten kira sözleşmesi hizmeti bugün emlakçılar için de açıldı.

TEDB Başkanı Hakan Akçam, AA muhabirine, kiracı ile ev sahibinin e-Devlet ortamında buluşarak kira kontratını imzalayabildiğini ancak bu sürece emlak danışmanlarının dahil olmadığını söyledi.

Fotoğraf: Fatih Kurt/AA

Bugün itibarıyla uygulamanın emlakçılar için de hayata geçirildiğini dile getiren Akçam, “Gayrimenkul sahipleri, emlak danışmanına Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün sisteminden yetki verebilecek. Emlak danışmanı da aldığı yetkiyle, kontratı kiracı adayına elektronik ortamda ulaştırabilecek. Kira kontratı oluşturan emlak danışmanı, barkodlu belge çıkarabilecek. Dolayısıyla, emlak danışmanları mülk sahipleri ile kiracıları bir araya getirerek mesleğini resmi olarak icra edecek.” dedi.

“Kira kontratlarının e-Devlet üzerinden yapılma zorunluluğu getirilmeli”

Akçam, sistemin elektronik ortama taşınacağını ifade ederek, kira artış oranı, kiracının güvenirliği ve meskende kaç yıldır oturduğu gibi bilgilerin Bakanlık tarafından tespit edilebileceğini anlattı.

Sistemle ilgili güncelleme ve düzenlemelerin devam ettiğini belirten Akçam, Borçlar Kanunu’na göre kira kontratında kefilin ıslak imzasının bulunması gerektiğini, bununla ilgili çalışmaların da sürdüğünü bildirdi.

Kira kontratlarının e-Devlet üzerinden yapılması zorunluluğunun uygulamaya alınması durumunda ev sahibi ile kiracı arasındaki problemlerin birçoğunun çözüleceğine işaret eden Akçam, böylece dolandırıcılık olaylarının önüne geçileceğini sözlerine ekledi.

Türkiye’de talep yoluyla enflasyonu artıran kesimleri anlamak için hanehalkı harcamaları, yatırım eğilimleri, devletin mali politikaları ve finansal sistemdeki sermaye hareketlerine bakmak gerekir. Enflasyonu artıran “talep” esasen satın alma gücüyle harekete geçen toplam harcama düzeyidir. Aşağıda Türkiye’de talep yönlü enflasyona katkı sunan başlıca kesimler açıklanmıştır:

1. Yüksek gelir grubu ve varlık sahipleri

• Sebep: Mevduat faizlerinden yüksek getiri elde edenler, kur artışından kazanç sağlayanlar, konut, arsa, lüks tüketim mallarına talep gösteriyor.

• Etkisi: Arzın sınırlı olduğu alanlarda (örneğin konut, otomobil) bu kesimin talebi fiyatları yukarı çekiyor.

2. Kur Korumalı Mevduat (KKM) sahipleri

• Sebep: Devletten hem faiz hem kur farkı alarak gelir elde eden bu grup, oluşan ekstra kazançla tüketim talebini artırabiliyor.

• Etkisi: Tüketim veya yatırım harcamalarında artışa neden olarak talep enflasyonunu körüklüyor.

3. Devletin kendisi (maliye politikası aracılığıyla)

• Sebep: Kamu harcamalarının yüksek düzeyde seyretmesi, özellikle seçim dönemlerinde artan sosyal transferler ve altyapı yatırımları.

• Etkisi: Devletin talep yaratması piyasadaki genel harcamaları artırır, bu da fiyat artışlarına neden olur.

4. Kredi ile tüketim yapan hanehalkları

• Sebep: Uygun faizli tüketici kredileri, kredi kartı harcamalarının yükselmesi.

• Etkisi: Krediyle finanse edilen tüketim artışı, özellikle gıda, giyim, dayanıklı tüketim ürünlerinde fiyatları artırabilir.

5. Yüksek kâr marjı hedefleyen firmalar (fiyatlama davranışı)

• Sebep: Bazı sektörlerde artan talebi fırsata çevirerek maliyet artışının çok üzerinde fiyat artışına giden firmalar.

• Etkisi: Enflasyonist ortamda fiyatlama davranışı talep yönlü baskıyı daha da artırabilir.

6. İthal ürün talebine bağımlı tüketici grubu

• Sebep: Elektronik, otomobil, ithal gıda gibi kalemlerde yüksek talep döviz talebini artırır.

• Etkisi: Kur artışıyla ithalat maliyeti yükselir, bu da iç fiyatlara yansır.

7. Finansal yatırımcılar / spekülatif hareket eden yatırımcılar

• Sebep: TL’den kaçıp altın, döviz, borsa gibi varlıklara yönelen yatırımcılar hem döviz talebi yaratıyor hem de “servet etkisi” ile daha fazla harcama eğiliminde bulunabiliyor.

• Etkisi: Bu durum hem kur üzerinden hem de iç talep üzerinden enflasyonu besler.

Talep Enflasyonu olarak sadece Hanehalkını suçlama büyük insafsızlık ya da bilinçli çarpıtma:

Enflasyonu artıran talep dar gelirli kesimden değil, yüksek faiz ve varlık geliri elde edenlerden, kamu harcamalarıyla genişleyen maliye politikasından, KKM sahiplerinden, finansal piyasadaki spekülatif hareketlerden ve krediyle genişleyen tüketimden geliyor. Talep Enflasyonunu sadece Hanehalkı gibi göstermek, hanehalkının alım gücünü düşürerek enflasyona çözüm aramak ve hanehalkını günah keçisi yapmak büyük insafsızlık, büyük hata, halka büyük fatura çıkarılmasıdır. Enflasyon ile mücadele edilecek ise Talep enflasyonu yaratan tüm kesimlerden fedakarlık istenmeli yoksa küfeyi sadece halkın üzerine yüklemek sürdürülebilir bir çözüm değil!

Erol TAŞDELEN-Ekonomist       www.bankavitrini.com

**********

Faizle Enflasyon Düşmez: Çözüm Üretimde!

HİNDİSTAN PAKİSTAN HANGİ KONULARDA ANLAŞAMIYOR?

Hindistan ve Pakistan arasındaki anlaşmazlık konuları, 1947’de Hindistan’ın bölünmesiyle başlayan tarihsel gerilimlerden beslenmektedir. İki ülke arasında bugüne kadar 4 büyük savaş yaşanmış, onlarca kez kriz eşiğine gelinmiştir. İşte başlıca ihtilaf konuları:

1. Keşmir Sorunu (Temel Anlaşmazlık)

• Kökeni: 1947’de İngiltere’nin çekilmesi sonrası Keşmir, Hindistan’a katılmayı tercih etti. Pakistan bunu hiçbir zaman kabul etmedi.

• Durum: Keşmir üçe bölünmüş durumda: Hindistan yönetimindeki Cammu ve Keşmir, Pakistan yönetimindeki Azad Keşmir ve Gilgit-Baltistan, ve Çin’in kontrolündeki Aksai Chin.

• Askerî boyut: Her iki ülke burada on binlerce asker bulunduruyor. Sık sık sınır çatışmaları yaşanıyor.

• Halkın durumu: Hint Keşmiri’nde Müslüman nüfusun bağımsızlık veya Pakistan’a katılma yönünde talepleri var. Bu durum Hindistan’da baskıcı politikaların artmasına neden oluyor.

2. Terörizm ve Cihatçı Gruplar

• Hindistan’ın İddiası: Pakistan’ın bazı terör örgütlerine destek verdiğini (özellikle Lashkar-e-Taiba, Jaish-e-Mohammed) ve bu grupların Hindistan’da saldırılar düzenlediğini öne sürüyor.

• Öne çıkan olaylar: 2001 Hindistan Parlamentosu saldırısı, 2008 Mumbai saldırısı ve 2019 Pulwama saldırısı.

• Pakistan’ın yanıtı: Bu iddiaları resmen reddediyor, ancak dünya kamuoyu bu grupların Pakistan topraklarında faaliyet gösterdiğini kabul ediyor.

3. Su Paylaşımı (Indus Nehri Sorunu)

• Indus Suları Antlaşması (1960): Dünya Bankası arabuluculuğunda imzalandı. Nehirlerin paylaşımı kurallara bağlandı.

• Bugünkü durum: İklim krizi ve nüfus artışıyla birlikte Hindistan zaman zaman Pakistan’a giden suyu kestiği yönünde eleştiriliyor. Bu, Pakistan için bir “ulusal güvenlik” meselesi hâline geldi.

4. Nükleer Silahlar ve Silahlanma Yarışı

• Her iki ülke de nükleer güç sahibi.

• Hindistan, “ilk kullanmama” politikasına bağlı kalacağını söylerken; Pakistan, böyle bir taahhütte bulunmuyor.

• Bu dengesizlik, bir çatışmanın hızla büyüyerek felakete dönüşme riskini artırıyor.

5. Jeopolitik Rekabet ve Dış İlişkiler

• Çin-Pakistan yakınlığı: Hindistan’ı çevreleme stratejisi olarak görülüyor.

• ABD-Hindistan ortaklığı: Hint-Pasifik stratejisi bağlamında gelişti.

• Afganistan politikası: Pakistan’ın Taliban üzerindeki etkisi, Hindistan’ın bölgedeki nüfuzunu sınırlıyor.

 6. Sınır İhlalleri ve LOC (Line of Control) Gerginlikleri

• LOC (Kontrol Hattı): De facto sınır.

• İhlaller: Her yıl yüzlerce ateşkes ihlali yaşanıyor. Sivil ve asker kayıpları sık görülüyor.

PAKİSTAN HİNDİSTAN SAVAŞI DÜNYAYI NASIL ETKİLER?

Pakistan-Hindistan savaşı olasılığı, sadece Güney Asya’yı değil, tüm dünyayı etkileyebilecek çok ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu iki ülke nükleer silahlara sahip olduğundan, aralarındaki çatışmaların küresel ekonomi, güvenlik, jeopolitik dengeler ve insani krizler üzerinde etkileri olabilir. İşte başlıca etkiler:

1. Küresel Güvenlik Riski

• Nükleer Gerilim: Her iki ülke de nükleer güç sahibi. Olası bir savaş, nükleer silahların kullanılması ihtimalini doğurabilir. Bu, sadece bölgeyi değil tüm dünyayı etkileyen bir felaket senaryosudur.

• BM ve NATO Gündemi: Böyle bir savaş, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni olağanüstü toplanmaya zorlar. NATO ülkeleri dahil birçok devlet diplomatik pozisyon almak zorunda kalır.

2. Küresel Ekonomi ve Enerji Piyasaları

• Petrol Fiyatları Artar: Savaş ihtimali dahi, enerji fiyatlarında dalgalanmalara yol açar. Körfez bölgesine yakınlık nedeniyle ticaret yolları risk altına girer.

• Tedarik Zincirleri Kesintiye Uğrar: Hindistan büyük bir IT ve üretim üssüdür. Savaş, teknoloji, ilaç ve tekstil sektörlerinde küresel tedarik zincirini bozar.

• Güvenli Limanlara Kaçış: Küresel yatırımcılar altın, dolar gibi güvenli limanlara yönelir, gelişmekte olan ülkelerden sermaye çıkışı yaşanabilir.

3. Mülteci Krizi ve İnsani Yardım Sorunları

• Yüz Binlerce Mülteci: Özellikle Keşmir bölgesinde büyük bir göç hareketi olabilir. Afganistan, İran ve Bangladeş gibi komşu ülkeler etkilenir.

• İnsani Yardım Çağrıları: Sivil kayıplar artarsa, uluslararası yardım kuruluşlarının bölgeye erişimi, Hindistan ve Pakistan hükümetlerinin tutumuna bağlı olarak sınırlı olabilir.

4. Çin, ABD ve Rusya’nın Müdahil Olması

• Çin-Pakistan İttifakı: Çin, Pakistan’ın ekonomik ve askeri müttefiki. Hindistan’a karşı denge kurmak için dolaylı destek verebilir.

• ABD’nin Dengeli Politikası Zora Girer: ABD hem Hindistan ile stratejik ortaklık kurmakta hem de Pakistan’ı Afganistan ve terörle mücadele için önemli görmekte. Tarafsız kalmak zorlaşır.

• Rusya’nın Rolü: Rusya’nın Hindistan ile geleneksel askeri işbirliği var. Ancak Çin’le olan yakınlaşma nedeniyle dengeyi korumaya çalışır.

5. Keşmir’in Uluslararasılaştırılması

• Savaş, Keşmir sorununun BM gündeminde daha merkezi bir yer edinmesine yol açar.

• İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve benzeri oluşumlar Pakistan’ın lehine açıklamalar yapabilir; bu da Hindistan’ın tepkisini çeker.

6. Türkiye ve Diğer Ülkeler Üzerindeki Etkiler

• Türkiye: Diplomatik açıdan tarafsız bir tutum sergileyebilir, ancak Pakistan’la olan tarihsel yakınlık nedeniyle denge politikası yürütmek zorunda kalabilir.

• İhracatçı Ülkeler: Hindistan ve Pakistan pazarına mal satan ülkeler (Türkiye dahil) için ticaret sekteye uğrar.

• Savunma Sanayii Talebi Artar: Bölgede silahlanma yarışı hızlanabilir.