ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Bir ‘döngü’ sona eriyor: FED’in faiz artırımı ile işi bitti. Önümüze bakalım!

Yayınlanma:

2 yıl önce

06/11/2023

Yazan:

Küresel mali piyasalar haftanın son iş gününü iyimser bir seyir izleyerek tamamladı. İyimserliği de ABD’de açıklanan önemli veriler şekillendirdi. Her yeni ayın ilk cuması açıklanan ve ABD ekonomisinin gidişatı hakkında en önemli ipuçlarını verdiğine inanılan tarım dışı istihdam raporu beklentilere oranla daha zayıf geldi. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 180bin artması beklenirken gerçekleşme 150bin kişi; işsizlik oranı ise %3,8’de kalması beklenirken gerçekleşme %3,9 seviyesinde oldu.

Öte yandan, istihdam verisi sonrası açıklanan hizmet sektörü ISM/PMI verisi de yaz aylarından bu yana en düşük seviyesinde gerçekleşti. Hâl böyle olunca -zayıf makroekonomik veriler- piyasalar FED’in faiz artırımının artık sonun gelindiğine iyice ikna olarak ‘önlerine’ bakmaya başladılar. Şöyle ki, geçen haftalarda %5 seviyesini aşan ve 16 yılın zirvesini test eden doların piyasa faizi (Amerikan 10 yıllık tahvil getirisi) %4,50 ile son 5 haftanın en düşük seviyesine geriledi. Risk iştahının bir göstergesi olarak zaten yukarıya gitme görünümü içinde olan bitcoin 35bin doları aşarken, haftalık kapanışını 1,0630 seviyesinin üzerinde yapan EURUSD paritesi soluğu 1,0730 ile neredeyse son 2 ayın zirvesinde tamamladı. Teknik mânâda EUR’da yukarıda 1,0763 seviyesi önemli bir direnç vazifesi görebilir.

Daha basit bir yaklaşımla, son 2 aydır faiz oranlarını sabit tutan FED, dizginleri gevşetmeden enflasyonla savaşında da herhangi bir cephe kaybetmek adına sözlü yönlendirme safhasına geçse de, piyasalar penceresinden bakıldığında, FED’in artık faiz artırmayacağına kesin kanaat getirilmiş durumda. Bu nedenle cuma günü açıklanan veriler sonrasında ABD Doları küresel bazda değer kaybederek son 6 haftanın en düşük seviyesine gerilerken, değeri dolar ile ölçülen pek çok enstrüman da değer kazandı.

İsrail-Filistin savaşı tüm acımasızlığı ile sürüyor ve toplam can kaybı 10 bini kişi aştı. İsrail, pazar günü Gazze’de artan ateşkes çağrılarını reddederken, üç haftadır hayatını kaybeden çocuk sayısı dünyada son üç yılda öldürülen çocuk sayısını geçti (bu ayıp bütün dünyaya yeter!). Bu arada Amerikan Dışişleri Bakanı Blinken bölge ziyareti kapsamında bugün Türkiye’yi ziyaret ederek Dışişleri Bakanı Sn. Fidan ile görüşecek. Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türk Devletleri Teşkilatı Devlet Başkanları Konseyi 10. Zirvesi’ne katıldığı Kazakistan’dan dönüşünde “Netanyahu muhatap alınabilir biri değil” dedi.

İsrail’e karşı dünyada protestolar ivme kazanırken, altının ons fiyatı ise cuma günü ABD verisi ardından psikolojik 2,000 dolar seviyesini bir kez daha test etmesi ardından, yeni haftaya 1,985 dolar seviyesinden karşıladığını görüyoruz. Bir diğer güvenli liman olan petrolün varil fiyatının ise son 17 iş gününde %10’a yakın gerilemesi ardından, Suudi Arabistan ve Rusya’nın ek gönüllü petrol üretimi kesintilerine devam edeceklerinin doğrulanması ile yeni haftaya nefes alarak başladı. Hatırlanacağı üzere dünya ham petrolünün yaklaşık üçte birini sağlayan Ortadoğu’da arzın kesintiye uğrayacağı endişesi ve İran’ın ‘ışığın altına’ oturtulması ile 94 dolara dayanan brent cins ham petrol, ABD’nin Venezuela petrolü ve diğer emtialara yönelik bazı yaptırımları askıya alması ile yönünü aşağıya çevirmişti.

Türkiye ve KKTC cephesinde ise cuma günü açıklanan enflasyon rakamları takip edildi. TÜİK verilerine göre aylık TÜFE artışı %3,4 ile piyasa beklentilerinin altında kalırken yıllık enflasyonu %61,4 seviyesine getirdi. KKTC İstatistik Kurumu verilere göre ise aylık TÜFE %1,92 artış kaydederken, yıllık enflasyon ise %78,60 seviyesine geriledi (Ekim 2022 %121). Elbette işin magazin boyutunu bir kenara bırakırsak ve Ayşe Teyze’nin enflasyon sepetinde en önemli kalem olan gıda enflasyonuna bakarsak, Türkiye ve KKTC’de gıda enflasyonu dünyanın yaklaşık 7 katı kadar yüksek olduğunu da not edelim.

USDTRY kuru kamu kontrolünde 28,40 seviyelerine yükselirken, 2 yıl vadeli gösterge bileşik faiz %37,6 seviyesine kadar yükseldi. BİST100 endeksi ABD istihdam verisi ardından havanın yumuşaması ile haftanın son iş gününü %0,6 oranında yükselişle tamamladı. Yabancı indinde Türkiye’nin risk 5 yıl vadeli risklerini yansıtan CDS risk primi 365 baz puan seviyesine gerileyerek son 2 yılın en düşük seviyesini test etti. Hazır Türkiye’den söz etmişken, hafta sonu gözler ana muhalefet partisi CHP’nin 38. Olağan Kurultayını takip etti. Yeni genel başkan Özgür Özel, 13 yıldır başkan koltuğunda oturan Kılıçdaroğlu’nu ikinci turda 812’ye karşı 536 oyla geçerek CHP’nin 8. başkanı oldu.

ABD’de faiz artırımlarının sonuna gelindiğine yönelik kuvvetlenen inanışlara paralel ABD borsaları haftanın son iş gününü yükselişle tamamladı. Risk iştahı denince akla gelen Nasdaq endeksi %1,4 yükseldi. S&P 500 geçen hafta ~ %6 artışla Kasım 2022’den bu yana en büyük kazancını kaydetti. MSCI Dünya hisse senedi endeksi geride bıraktığımız hafta genelinde %5’den fazla yükseliş kaydederek eylül ayı ortasından bu yana en yüksek seviyeyi test ederek etkileyici bir performans sergiledi.

ABD hükümetinin borçlanmasının beklenenden daha az olması ve FED’in faiz artırım döngüsünün sonuna yaklaştığı yönündeki işaretlerin ardından 10 yıllık tahvil faizinin %4,5 seviyesine gerilemesi ve doların piyasa kuru olan DXY’nin de sert bir şekilde son 6 haftanın en düşük seviyesine gerilemesi ile yeni gün başlangıcında Asya borsalarında da etkileyici bir performans göze çarpıyor. Gösterge endeks Tokyo borsası %2,5 yükselirken, Kore borsasında yükseliş %4 seviyesini aştı. Not etmek gerekirse, vadeli işlemler FED’den önümüzdeki yıl 95 baz puan faiz indirimi bekliyor.

Bu haftanın veri akışı hem içeride hem de dışarıda sakin olduğunu not edelim. FED Başkanı Powell’ın perşembe günkü konuşması takip edilecektir. Havanın temkinli iyimser tarafta olmasını bekliyoruz. Yavaş da olsa biten faiz artırım döngüsü ardından ‘yeni’ dönemi düşünmek gerektiğini not ederek bugün de bültenimizi sonlandıralım.

İktisatbank

Görüntülenme: 5675

İlgili Etiketler:

Alaattin Aktaş paylaştı: İşte kalem kalem İsrail’e satılan ticari ürünler

Türkiye siyasetinin yumuşak karnı: Enflasyon

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Hazine’den Kripto Para ile Suç Gelirlerine Sıkı Denetim Geliyor

Yayınlanma:

7 saat önce

24/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, yasa dışı bahis ve dolandırıcılık gibi suçlardan elde edilen gelirlerin kripto varlıklar aracılığıyla aklanmasını önlemeye yönelik aldığı yeni önlemler şu şekilde özetlenebilir:

İşlem Açıklaması Zorunluluğu:
- Kripto varlık transferlerinde işlem yapan kullanıcılardan en az 20 karakterlik işlem açıklaması alınması zorunlu hale getirilecek.
- Platformlar, kullanıcıların fon kaynakları ve transfer amaçları hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışacak.
Seyahat Kuralı Uygulanmayan Çekimlere Zaman Sınırlaması:
- Suç gelirlerinin hızlıca sistem dışına çıkarılmasını engellemek amacıyla:
  - İlk defa yapılacak çekimlerde 72 saatlik bir bekleme süresi uygulanacak.
  - Diğer işlemlerde ise en erken 48 saat sonra çekim yapılabilecek.
Stabil Kripto Paralara Limit Getirilmesi:
- Sabit değere sahip stabil coin’ler için yeni kısıtlamalar uygulanacak:
  - Günlük transfer limiti 3.000 dolar,
  - Aylık transfer limiti 50.000 dolar olacak.
  - Seyahat kuralı uygulayan platformlarda bu limitler iki katına kadar artırılabilecek.
Meşru Kullanıcılar İçin Esneklik:
- Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düzenlemelerin kripto varlık ekosistemini zorlamadan suç gelirlerine karşı mücadeleyi güçlendireceğini vurguladı.
- Likidite sağlayıcıları, piyasa yapıcıları ve işlem kaynaklarını belgeleyen kullanıcılar için transfer limitleri uygulanmayacak.
Uyum Sağlamayan Platformlara Yaptırımlar:
- Yeni kurallara uymayan platformlar için ciddi idari yaptırımlar, lisans iptali ve mali cezalar uygulanabilecek.
- Bakan, platformların yükümlülüklerini yerine getirmesinin hem kullanıcıların korunması hem de finansal sistemin güvenliği açısından hayati önem taşıdığını belirtti.

Bu önlemler, kripto varlıklarla yapılan suç gelirlerinin aklanmasını engellemeye yönelik adımlar olup, yasal çerçeveye uyan kullanıcılar için esneklik sağlarken, düzenlemelere uymayan platformlar için ciddi yaptırımlar öngörülmektedir.

Görüntülenme: 6253

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

KKM Dönemi Bitiyor mu? Merkez Bankası Vites Yükseltti

Yayınlanma:

4 gün önce

21/06/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

21 Haziran 2025 tarihli Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) basın duyurusu ile makroihtiyati çerçevede yapılan değişiklikleri ve bunların Türk lirasına geçişi destekleme amacı ile değişikliğe gitti:

Düzenlemelerin anlamını madde madde şöyle açıklayabiliriz:

1. TL Mevduat Payı Hedefleri

Gerçek kişi TL mevduat oranı %60’ın altında olan bankalar için hedef artırıldı.
%60-%65 arasında olan bankalara ise aylık %0,4 puan artış hedefi getirildi.
- Bu düzenleme, bankaların TL mevduat toplamını artırmalarını teşvik ediyor. TL’ye geçiş hızlandırılmak isteniyor.

2. KKM Zorunlu Karşılık Oranı Arttırıldı

Kur Korumalı Mevduat (KKM) için zorunlu karşılık oranı %33’ten %40’a çıkarıldı.
- Yani bankalar artık daha fazla karşılık ayırmak zorunda, bu da KKM’yi daha maliyetli hale getiriyor.
- Dolayısıyla KKM’den çıkış teşvik ediliyor, TL vadeli mevduata geçiş isteniyor.

3. KKM Faiz Sınırlaması Gevşetildi

KKM hesaplarında uygulanabilecek asgari faiz oranı, politika faizinin %50’si yerine %40’ı olarak belirlendi.
- Bankaların KKM’ye uygulayacağı faiz düşürülebilecek. Yine KKM’nin cazibesi azaltılıyor.

4. KKM’den TL’ye Geçiş

KKM’den TL mevduata geçişi teşvik için hedef korunurken, KKM’nin yenilenmesi sınırlandırılıyor.
- Bu, KKM’den TL’ye dönüşü zorunlu ve sürekli hale getirmeye yönelik bir adım.

5. TL Mevduata Geçişi Kolaylaştırıcı Adım

1 aydan uzun vadeli ve değişken faizli TL mevduat açılmasına izin verildi.
- Faiz endeksleri (TÜFE, ÜFE, TLREF vs.) ile bağlantılı değişken faizli mevduat açılabilecek.
- Bu, yüksek enflasyon ortamında TL’ye ilgiyi artırmayı amaçlar.

6. Yabancı Para Mevduat Zorunlu Karşılık Oranı Düşürüldü

Yabancı para mevduatın TL karşılığı olarak tutulması gereken zorunlu karşılık oranı %4’ten %2,5’e düşürüldü.
- Bu, bankaların döviz kaynağı üzerindeki yükü biraz azaltır. Ancak genel politika yine TL’ye geçişi desteklemeye yöneliktir.

GENEL DEĞERLENDİRME

Bu adımların genel amacı:

Kur Korumalı Mevduat’tan (KKM) çıkışı hızlandırmak,
TL vadeli mevduatın cazibesini artırmak,
Bankaları TL’yi teşvik etmeye zorlamak,
Para politikasının etkinliğini artırmak (yani faiz kararı ile tasarruf kararları arasındaki bağı güçlendirmek).

Resim

www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 11656

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Krizler sıradanlaştı mı? Yatırımcı artık şok olmuyor!

Yayınlanma:

4 gün önce

21/06/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

Günümüz finans dünyasında yatırımcılar adeta birer kriz savaşçısı haline geldi. Son 30 yılda yaşanan ekonomik, jeopolitik ve finansal sarsıntılar, yatırımcıların reflekslerini keskinleştirdi, risk algılarını yeniden şekillendirdi. Ancak bu “alışma” hali bir bağışıklık mı yoksa rehavet mi, tartışmaya açık.

Şoklara bağışıklık mı kazandık?

Yatırımcılar artık krizleri sadece endişe verici gelişmeler olarak değil, fırsat alanları olarak da görebiliyor. Bunun başlıca nedenleri:

Merkez bankalarının krize müdahale refleksleri güçlendi. “FED put” olarak adlandırılan politika sayesinde yatırımcılar diplerde alım yapma cesaretini artırdı.
Davranışsal finans bilgisi yayıldı; sürü psikolojisi daha bilinçli değerlendiriliyor.
Portföy çeşitliliği arttı: Hisse senetleri, altın, kripto, emtia gibi alternatif yatırım alanlarına yönelim yükseldi.

Ancak bu bağışıklık yanıltıcı olabilir. Tarih defalarca gösterdi ki her yeni kriz kendi doğasını taşır ve eski çözümler her zaman işe yaramaz.

Yakın tarihteki büyük piyasa şokları

Aşağıdaki tablo, son 35 yılda yatırımcıların karşı karşıya kaldığı önemli piyasa şoklarını özetliyor:

Yıl	Olay	Etkisi
1987	Kara Pazartesi	Dow Jones %22 düştü. Panik satışlar algoritmik işlemleri tetikledi.
1997	Asya Krizi	Tayland’dan başlayan kriz Asya borsalarını çökertti.
1998	Rusya Krizi – LTCM	Hedge fonların sistemik riski ortaya çıktı. FED müdahale etti.
2000	Dot-com Balonu	Teknoloji hisseleri %70’ten fazla düştü. Nasdaq çakıldı.
2008	Küresel Finansal Kriz	Lehman Brothers battı, dünya resesyona girdi.
2010–2012	Avrupa Borç Krizi	Yunanistan ve Güney Avrupa ekonomileri sarsıldı.
2016	Brexit	Sterlin tarihi düşüş yaşadı. Avrupa’da birlik tartışıldı.
2020	COVID-19	Piyasalar çöktü. Petrol negatife indi. Genişlemeci politikalar devreye girdi.
2022	Ukrayna-Rusya Savaşı	Enerji ve tarım fiyatları patladı, küresel enflasyon başladı.
2023	Bankacılık Krizi (SVB, Credit Suisse)	Bankacılık sistemine güven sorgulandı. Risk iştahı azaldı.
2024–2025	İran-İsrail Gerginliği	Orta Doğu kaynaklı jeopolitik risk yeniden fiyatlandı.

Yatırımcının yeni refleksleri

Günümüz yatırımcısı geçmişe kıyasla daha stratejik davranıyor:

“Buy the dip” (düşüşte al) mantığı benimsendi.
Hızlı portföy rotasyonu ve likiditeye yönelim arttı.
Algoritmik işlemler sayesinde tepkiler daha hızlı ancak daha volatil.

Tehlike: krizlere alışmak

Yatırımcılar krizlere alıştıkça, bazı tehlikeli eğilimler de doğuyor:

Rehavet: “Nasıl olsa merkez bankaları kurtarır” düşüncesi hâkim olabilir.
Aşırı risk alma: Kriz sonrası sert yükselişler beklentisiyle riskli varlıklara aşırı yönelim.
Gerçek risklerin göz ardı edilmesi: Jeopolitik ya da yapısal riskler yeterince fiyatlanmıyor olabilir.

Bağışıklık mı, körlük mü?

Yatırımcılar şoklara karşı daha hazırlıklı olabilir ancak bu hazırlık, rehavete dönüşmemeli. Finansal sistem her zaman yeni riskler üretmeye devam eder. Bugün yaşanabilecek bir jeopolitik kriz, iklim krizi, siber saldırı veya küresel borç sorunu, piyasaları yeniden sarsabilir.

Bu nedenle yatırımcı için en önemli kural hâlâ geçerli:

“Geçmişteki krizleri hatırla, ama bir sonrakinin farklı olacağını unutma.”

Erol TAŞDELEN-Ekonomist www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 9240

Okumaya devam et