GÜNCEL

Türkiye Birleşme ve Satın Almalar Görünümü 2023 raporu yayımlandı

Küresel ekonomideki daralma sinyalleri, birleşme ve satın alma anlaşmalarına da yansıdı. Güncel bir rapora göre 2023’te birleşme ve satın almalar toplam 3,1 trilyon dolarlık hacimle son 10 yılın en düşük seviyesine geriledi. 520 anlaşmanın tamamlandığı Türkiye’de ise birleşme ve satın almalara teknoloji, medya ve telekomünikasyon damga vurdu.

Yayınlanma:

1 yıl önce

25/03/2024

Yazan:

BankaVitrini

Rapora göre küresel ölçekte birleşme ve satın alma işlemlerinin son 10 yılın en düşük seviyesini gördüğünü ve 3,1 trilyon dolar olarak gerçekleştiğini belirten Branchout Türkiye Kurumsal Finansman ve Strateji Lideri Kürşat Doğan, “Bu hacim, bir önceki yılın %12 altında. Geçtiğimiz 10 yılın en parlak dönemi olarak kabul edilen 2021’e kıyasla ise %48’lik bir performans düşüşüne işaret ediyor. Bu durumun temel sebepleri arasında küresel ekonomideki enflasyonist ortam, yüksek faizler ve finansmana erişimdeki zorluklar öne çıkıyor. Genel görünümde ilk beş sırayı ABD, Çin, Birleşik Krallık, Japonya ve Hindistan oluşturuyor” dedi.

İşlem hacmi tahmini 7,9 milyar dolar seviyesinde

Küresel görünüme ilişkin ayrıntılı veriler sunulan raporda, Türkiye’deki birleşme ve satın alma anlaşmalarının karnesine de yer verildi. Rapora göre, 2023’te Türkiye’de birleşme ve satın alma işlem hacmi 3,3 milyar dolar olarak gerçekleşti. Açıklanmayan işlemler için tahmin yürütüldüğünde, hacmin 7,9 milyar dolara çıkabileceği belirtildi. İşlem adetleri bir önceki yılla benzerlik gösterirken, stratejik yatırımcı işlemleri 248, finansal yatırımcı işlemleri ise 272 adet olarak kaydedildi.

Finansal yatırımcı işlemlerindeki küresel azalmanın Türkiye’ye de yansıdığını, buna rağmen stratejik yatırımcıların işlem adetlerinde artış gözlemlendiğini kaydeden Kürşat Doğan, “Toplam 520 işlem arasında Koç Grubu’na ait TOFAŞ’ın Stellantis Otomotiv’i 445 milyon dolara devralması, Getir’in yaklaşık 500 milyon dolara karşılık gelen bir kısım hissesinin Mubadala Investment, G Squared, Revo Capital ve Michael Moritz tarafından satın alınması, Rusya merkezli PJSC Tatneft’in Aytemiz’in tamamını 336 milyon dolara satın alması işlemleri öne çıktı. 2023’te 1 milyar doları aşan bir işlem gerçekleştirilmedi ve en büyük işlemler, 500 milyon dolar seviyesinde kaldı” diye konuştu.

En büyük yabancı işlem hacmi finansal yatırımcılardan

Türkiye’de 2023’te gerçekleştirilen 520 işlemden 419’unun altında yerli, 83’ünün yabancı ve 18’inin yerli ve yabancı ortak imzaları olduğuna dikkat çeken Branchout Türkiye Kurumsal Finansman ve Strateji Lideri Kürşat Doğan,

“2023’ün en büyük yabancı kökenli işlem hacmi, finansal yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi. Toplam işlem hacmi içinde yerli yatırımcılar 1,34 milyar dolar ile %41, yabancı yatırımcılar 1,29 milyar dolar ile %40 pay aldı. Getir ve Aytemiz anlaşmalarının yanı sıra, yabancı yatırımcıların yerli şirketlere yönelik birleşme ve satın alma girişimlerinde Birleşik Krallık merkezli Volex ile Murat Kablo anlaşması, Al Rawabi United Holding Company ile Burgan Bank anlaşması ve Univar Solutions ile Kale Kimya anlaşması öne çıktı. En büyük yabancı kökenli işlem hacmi, finansal yatırımcılardan geldi” ifadelerini kullandı.

“2024’te zorluklara rağmen finansmana erişim kolaylaşacak”

Raporda sektörel kırılımlara da yer verilirken, en çok işlem 264 anlaşmayla teknoloji, medya ve telekomünikasyon (TMT) sektöründe görüldü. TMT’yi finansal hizmetler, enerji, maden ve petrol, perakende ve tüketici ürünleri ve endüstriyel üretim, otomotiv ve kimya sektörleri izledi. İşlem hacmi bakımından değerlendirildiğinde ise 900 milyon dolarlık hacimle endüstriyel üretim, otomotiv ve kimya sektörü en büyük hacmi yakaladı.

2024’ün şirketlerin finansman kaynaklarına erişiminin bir ölçüde kolaylaşacağı, ancak ekonomik ve politik dalgalanmaların devam edeceği bir yıl olacağını belirten Kürşat Doğan sözlerini şöyle sonlandırdı:

“Küresel olumsuzluklara rağmen, Türkiye’ye yönelik yatırım iştahının artması ve girişim ekosisteminin gelişmesi ümit verici. 6 Şubat depremleri ve genel seçimler gibi işlem hacimlerini etkileyen gelişmelere tanıklık eden Türkiye, her koşulda girişim ekosisteminin geliştirilmesine yönelik stratejik adımları ve artan işbirlikleri açısından yabancı yatırımcılar için cazip bir bölge olma özelliğini koruyor. Kurumsal finansman, strateji ve yönetim danışmanlığı alanlarında birlikte bir gelecek yaratmak bakış açısıyla hizmet veren Branchout olarak, finansal ve stratejik yatırımcıların Türkiye pazarındaki dinamikleri ve fırsatları bu perspektifle değerlendirmelerini öneriyoruz. Branchout Türkiye Birleşme ve Satın Almalar Görünümü 2023 raporumuzun ekosisteme yararlı olmasını diliyoruz.”

Görüntülenme: 1651

İlgili Etiketler:

Türkiye geniş tanımlı işsizlikte Avrupa şampiyonu!

Duygusal Dayanıklılığı Artırmak Mümkün mü?

Okumaya devam et

GÜNCEL

AB, Anti-Greenwashing Düzenlemesini Askıya Alıyor

Yayınlanma:

5 saat önce

27/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Avrupa Birliği’nin, greenwashing vakalarını önlemeyi ve şirketlerin çevresel beyanlarının doğruluğunu sağlamayı amaçlayan “Green Claims Directive” (Yeşil Beyanlar Direktifi) teklifi, son dönemde oluşan siyasi gelişmelerin ardından durma noktasına geldi. Önce Avrupa Komisyonu’nun geri çekilme sinyalleri vermesi, ardından da İtalya’nın desteğini çekmesiyle birlikte, dosyanın ilerlemesi neredeyse imkânsız hale geldi.

Direktif Ne Getiriyordu?

2023 baharında önerilen ve müzakere süreci devam eden Green Claims Direktifi, şirketlerin “çevre dostu”, “karbon nötr”, “doğaya zararsız” gibi iddialarını bilimsel ve doğrulanabilir temellere oturtmayı hedefliyordu. AB içindeki “yeşil aklama” (greenwashing) vakalarının artması üzerine gündeme gelen düzenleme, şirketlerden bu tür iddialarını belgelemelerini ve kamuoyuna açık şekilde doğrulamalarını zorunlu kılacaktı.

Direktif, mikro ölçekli işletmeleri başlangıçta kapsam dışında bıraksa da, müzakereler ilerledikçe bu işletmelerin de düzenlemeye tabi olabileceği ihtimali doğmuştu. Bu durum ise, hem Komisyon hem de bazı üye ülkeler nezdinde siyasi temelli ciddi çekincelere yol açtı.

Ne Oldu da Süreç Askıya Alındı?

Geçtiğimiz hafta Avrupa Komisyonu, sürecin geldiği noktayı “basitleştirme gündemi” ile uyumsuz bulduğu gerekçesiyle direktifi geri çekme niyeti taşıdığını açıkladı. Bu açıklama, hem Avrupa Parlamentosu hem de üye ülkelerde kafa karışıklığına neden oldu. Zira müzakereler hâlâ devam ediyordu ve taraflar anlaşma arayışındaydı.

İtalya’nın hafta sonu verdiği kararla desteğini tamamen çekmesi, sürece son darbeyi vurdu. Bu kararla birlikte, müzakereleri yürüten AB Konseyi Dönem Başkanlığı, artık direktif üzerinde ilerlemek için yeterli siyasi desteğe sahip değil.

Şimdi Ne Olacak?

Aslında Komisyon’un resmi olarak çekilme kararı alıp almayacağı henüz netlik kazanmış değil ancak mevcut siyasi atmosfer, Green Claims Direktifi’nin bu haliyle yasalaşmasının zor olduğunu gösteriyor. AB içinde “yeşil yıkama” iddialarının düzenlenmesine yönelik kapsamlı ve bağlayıcı bir mevzuat arayışı, şimdilik rafa kalkmış görünüyor.

Değerlendirme

Green Claims Direktifi’nin askıya alınması, Avrupa Birliği’nin sürdürülebilirlik hedeflerine giden yolda önemli bir sapma olarak okunabilir. Kurumsal bazdaki çevre beyanlarının doğruluğunu sağlamak amacıyla hazırlanan bu düzenleme, yalnızca tüketici güvenini artırmayı değil, aynı zamanda çevre dostu üretim iddialarının gerçeklerle uyuşmasını amaçlıyordu. Dolayısıyla bu geri adım, hem şirketlerin iklim iddialarını şeffaflaştırma çabalarına hem de döngüsel ekonomi hedeflerine darbe vurabilir.

Özellikle AB Yeşil Mutabakatı’nın bir parçası olarak sunulan bu direktifin rafa kalkması, diğer sürdürülebilirlik politikalarını da dolaylı biçimde etkileyebilir. Zira Green Claims Direktifi, geniş bir eko-etiket sisteminin ve sürdürülebilir ürün piyasasının hukuki temelini oluşturacaktı. Bu boşluk, hem tüketicilerin güveninde aşınmaya hem de çevresel taahhütlerde geri kaymalara yol açabilir.

Türkiye Açısından Ne Anlama Geliyor?

Türkiye, 2021 yılında yayımladığı Yeşil Mutabakat Eylem Planı’yla AB ile ticaretinde sürdürülebilirlik kriterlerini ana gündemine almış durumda. Özellikle ihracat odaklı sektörlerde çevresel beyanlar giderek daha fazla önem kazanıyor. Green Claims gibi düzenlemeler, Türk şirketlerinin AB pazarında nasıl konumlanacağını ve ne tür doğrulama süreçlerine tabi olacaklarını da belirliyordu.

Bu direktifin geri çekilmesi, kısa vadede Türk ihracatçıları için idari yüklerin artmasını engellemiş olabilir. Ancak orta ve uzun vadede AB’nin sürdürülebilirlik politikalarındaki bu tür belirsizlikler, yatırım kararlarını ve stratejik planlamaları zorlaştırabilir. Ayrıca kendi iç pazarını düzenlemeyi hedefleyen Türkiye için bu gelişme, benzer bir çevresel beyan düzenlemesinin ertelenmesine neden olabilir. Oysa küresel tedarik zincirlerinde daha şeffaf ve hesap verebilir sistemler kurmak, Türkiye gibi üretici ülkeler için bir rekabet avantajı yaratacaktır.

Bundan Sonrası

Green Claims Direktifi şimdilik durdurulmuş olsa da, yeşil iddiaların düzenlenmesine duyulan ihtiyaç ortadan kalkmış değil. Özellikle çevre duyarlı tüketicilerin ve yatırımcıların beklentileri, piyasa standartlarını yönlendirmeye devam edecek. Bu nedenle şirketlerin gönüllü doğrulama, şeffaflık ve izlenebilirlik araçlarına yatırım yapmaları, yalnızca regülasyonlara uyum için değil, aynı zamanda güvenilirlik ve itibar açısından da stratejik önem taşıyor.

Türkiye için bu gelişmeler, pasif bir izleyiciden çok, aktif bir politika geliştirici olmanın önemini bir kez daha gösteriyor. Yeşil geçişin, sadece mevzuat takibiyle değil, kendi iç normlarımızı oluşturmakla mümkün olduğunu unutmamak gerekiyor.

yeşilbüyüme.org

Görüntülenme: 5646

Okumaya devam et

GÜNCEL

Trump: “Çin ile ticaret anlaşması imzaladık, sorada Hindistan var”

ABD Başkanı Donald Trump, Çin ile ticaret anlaşması imzaladıklarını, Hindistan ile de “büyük” bir anlaşma yapabileceklerini söyledi.

Yayınlanma:

6 saat önce

27/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Trump, Beyaz Saray’da düzenlenen etkinlikte, ekonomiye dair açıklamalarda bulundu.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, Ticaret Bakanı Howard Lutnick ve Ticaret Temsilcisi Jamieson Greer’ın ülkelerle ticaret anlaşması yapmak için “fazla mesai” yaptıklarını ifade eden Trump, “herkesin anlaşma yapmak istediğini” dile getirdi.

Trump, birkaç ay önce basının “Gerçekten ilgilenen birileri var mı?” diye sorduğuna işaret ederek, “Daha dün Çin ile imzaladık. Herkesle anlaşma yapmayacağız. Bazılarına sadece bir mektup gönderip ‘Çok teşekkür ederiz, yüzde 25, 35, 45 tarife ödeyeceksiniz.’ diyeceğiz.” ifadesini kullandı.

“Harika” anlaşmalar yaptıklarını belirten Trump, “Belki Hindistan ile çok büyük bir anlaşma yolda. Hindistan’ı açacağız. Çin anlaşmasında ise Çin’i açmaya başlıyoruz. Daha önce asla mümkün olmayan şeyler gerçekleşiyor. Her ülkeyle ilişkimiz çok iyi durumda.” diye konuştu.

Trump, tarifeler sayesinde yapılan yatırımlara ve kurulacak fabrikalara değinerek, çip şirketi Texas Instruments’ın de ABD’de 60 milyar dolar harcayacağını bildirdi.

“Fed’in faiz oranını düşürmesi faydalı olurdu”

Trump, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’a yönelik eleştirilerine de devam ederek, “Eğer Fed’de faiz oranlarını biraz düşürecek bir kişi olsaydı, bu faydalı olurdu. Bu adamla mücadele etmemiz gerekiyor, işini yapmıyor.” dedi.

2 puan faiz indirilmesinin 600 milyar dolar tasarruf sağlayacağını öne süren Trump, “Sadece bir kalem darbesiyle, bir cümleyle 1 trilyon dolar tasarruf edebilirsiniz. En yüksek faiz oranlarından birine sahip olmamız utanç verici. En düşük biz olmalıydık.” ifadesini kullandı.

Görüntülenme: 4237

Okumaya devam et

GÜNCEL

Şirketlerde Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği Neden Şart Olmalı?

Yayınlanma:

17 saat önce

26/06/2025

Yazan:

Onur Çelik

Şirketlerin kâr ederek sürdürülebilir şekilde büyümek ve marka değerlerini artırabilmeleri için, kurumsal yönetim ilkelerini benimseyerek kurumsallaşma yolculuğuna çıkmaları artık bir zorunluluk.

Bu süreçte en önemli sermaye ise şüphesiz kaliteli insan kaynağı. İnsan kaynağı deyince şirketin her departmanında görev yapan çalışanlar akla gelse de, bu yazımda şirketin geleceğine yön verecek vizyon ve stratejiler ortaya koyması gereken, icra kuruluna hedef belirleyecek ve bu hedeflerin takibini yapacak Yönetim Kurulu üyeleri özelinde bağımsız üyelere değinmek istiyorum.

Bağımsız Yönetim Kurulu Üyeliği Nedir?

Malum şirketlerde genelde hissedar üyeler, işin doğası gereğince yönetim kurulu üyeleri olurlar. Hissedarların, şirket yönetim kurulu üyesi olabilmeleri için taşımaları gereken belirlenmiş özel şartlar yok. Ancak şirketin geleceğine yön verecek böylesine önemli bir kurulda yer alacak kişilerin günümüzün zorlu rekabet şartlarında asgari üniversite mezunu olması, en az bir yabancı dil konuşabilmesi, işin gerektirdiği deneyim ve bilgiye sahip olması beklenir.

Peki ama şirketi başarılı bir şekilde yönetmek, kurumsal bir yapıya evirerek daha da büyütmek, gelecek nesillere devredebilmek için sadece hissedar yönetim kurulu üyeleri yeterli mi? Maalesef hayır. Okuyucularımızın akıllarına, şirketlerin zaten profesyonel icra kurulları, genel müdürleri, direktörleri yok mu düşüncesi gelebilir. Tabi ki çoğu şirkette bu kişiler mevcut ama icra organları ile yönetim kurulunun görevlerinin net bir şekilde ayrılması ve icrada yer alan kişilerin aynı zamanda yönetim kurulu üyeliği şapkasını taşımaması gerektiğini artık hepimiz biliyoruz diye düşünüyorum. İşte bu nedenle şirketlerde bağımsız yönetim kurulu üyesi şart.

Her ne kadar Türk Ticaret Kanun’una göre bağımsız yönetim kurulu üyeliği yasal bir zorunluluk olmasa da Sermaye Piyasası Kanun’una göre halka açık şirketlerde bu bir zorunluluk. Nitekim, SPK tarafından yayımlanan Kurumsal Yönetim Tebliğinde de yönetim kurulu içerisindeki bağımsız üye sayısı toplam üye sayısının üçte birinden az ve her durumda bağımsız üye sayısı ikiden az olamayacağı düzenlenmiştir.

Konunun özüne değindiğimize göre, bağımsız yönetim kurulu üyesi nedir bu soruya cevap verecek olur isek, icrada görevli olmayan, üyelik haricinde şirkette başkaca herhangi bir idari görevi veya kendisine bağlı icrai mahiyette faaliyet gösteren bir birim bulunmayan ve şirketin günlük iş akışına ve olağan faaliyetlerine müdahil olmayan kişi olarak tanımlanabilir.

Kimler Bağımsız Yönetim Kurulu Üyesi Olabilir?

Kurumsal Yönetim Tebliğine göre özetle aşağıdaki kriterlerin tamamını taşıyan yönetim kurulu üyesi bağımsız üye olarak nitelendirilir:

Şirket hissedarı olmamalı
Son beş yıl içerisinde, şirkete önemli ölçüde hizmet ve ürün sağlayan firmaların herhangi birisinde ortak, çalışan veya yönetim kurulu üyesi olmamalı
Son beş yıl içerisinde, başta şirketin denetimi (vergi denetimi, kanuni denetim, iç denetim de dahil), derecelendirilmesi ve danışmanlığı olmak üzere, yapılan anlaşmalar çerçevesinde şirketin önemli ölçüde hizmet veya ürün satın aldığı veya sattığı şirketlerde, hizmet veya ürün satın alındığı veya satıldığı dönemlerde, ortak (%5 ve üzeri), önemli görev ve sorumluluklar üstlenecek yönetici pozisyonunda çalışan veya yönetim kurulu üyesi olmaması.
Bağımsız yönetim kurulu üyesi olması sebebiyle üstleneceği görevleri gereği gibi yerine getirecek mesleki eğitim, bilgi ve tecrübeye sahip olması.
Bağlı oldukları mevzuata uygun olması şartıyla üniversite öğretim üyeleri hariç, kamu kurum ve kuruluşlarında üye olarak seçildikten sonra tam zamanlı çalışmıyor olması.
Gelir Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de yerleşik olması.
Şirket faaliyetlerine olumlu katkılarda bulunabilecek, şirket ortakları arasındaki çıkar çatışmalarında tarafsızlığını koruyabilecek, menfaat sahiplerinin haklarını dikkate alarak özgürce karar verebilecek güçlü etik standartlara, mesleki itibara ve tecrübeye sahip olması.
Şirket faaliyetlerinin işleyişini takip edebilecek ve üstlendiği görevlerin gereklerini tam olarak yerine getirebilecek ölçüde şirket işlerine zaman ayırabiliyor olması.
Şirketin yönetim kurulunda son on yıl içerisinde altı yıldan fazla yönetim kurulu üyeliği yapmamış olması.
Aynı kişinin, şirketin veya şirketin yönetim kontrolünü elinde bulunduran ortakların yönetim kontrolüne sahip olduğu şirketlerin üçten fazlasında ve toplamda borsada işlem gören şirketlerin beşten fazlasında bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak görev almıyor olması

Sonuç

Günümüz dünyasında eğer bir şirketin yönetim kurulu, şirketin yeni ufuklara yelken açmasını sağlayabilecek vizyona sahip, hızlı ve rasyonel kararlar alabilen, icra kuruluna şirketin vizyonu doğrultusunda yön verebilen, strateji belirleyen, tabiri caiz ise şirketin beyni olabilecek insanlardan oluşuyor ise o şirketin bir geleceği olması mümkün. Bu kurulun üyelerinin sadece hissedarlardan oluşması ise maalesef yeterli olmamakta. Mutlaka alanında uzman profesyonel yönetici, mali işler & finans uzmanı, hukukçu, mühendis veya akademisyen olan bağımsız üyelerin şirket yönetim kurulunda yer almaları bu anlamda son derece önemli ve değerli bir kazanım. Bu kişiler, çıkar çatışmasından uzak kalarak, icrada görevli olmayan yönetim kurulu üyeleri içerisinde görevlerini hiçbir etki altında kalmaksızın yapabilme olanağı ile de tüm paydaşlara ayrıca güven verebilirler.

Son söz olarak, gerek hissedar kökenli gerekse bağımsız olsun, şirketlerimizde kadın yönetim kurulu üyelerimizin sayısının artması da en büyük temennimiz.

Onur ÇELİK-CFO/YMM

Görüntülenme: 5679

Okumaya devam et