Deloitte Türkiye, 2024 Birleşme ve Satın Alma İşlemleri Raporu’nu yayımladı.

Şirketten yapılan açıklamada yer verilen rapora göre, Türkiye’de birleşme ve satın alma işlemleri 2023’teki yavaşlamanın ardından yeniden yükselişe geçti. Geçen yıl işlem adedi 2023’e göre yüzde 5 artarak 422’ye yükseldi. Toplam işlem hacmi ise yaklaşık yüzde 6 artışla 8,5 milyar dolara çıktı.

Geçen yılın en büyük işlemi 1,1 milyar dolar ile Hepsiburada’nın Kaspi.kz’ye satılması oldu. Bu işlem, toplam işlem hacminin yüzde 14’ünü oluşturdu.

Rapora göre, yerli yatırımcıların ilgisi ve orta ölçekli işlemler pazarındaki hareketlilik, birleşme ve satın almalar piyasasını ayakta tuttu. Yabancı yatırımcıların işlem hacmi, yüzde 14’lük bir düşüşle 5,2 milyar dolardan 4,5 milyar dolara gerilerken, yerli yatırımcılar 340 işlemle toplam işlem hacminin yüzde 47’sine katkı sağladı.

– Yabancı yatırımcılarda en büyük pay Avrupa’nın

2024’te 48 adet işlemle en aktif yabancı yatırımcı grubu Avrupalılar olurken, Asya Pasifik Bölgesi yatırımcıları 1,5 milyar dolar işlem hacmiyle yabancı yatırımcılar arasında öne çıktı.

Son birkaç yılda görülen ivmenin aksine Körfez Bölgesi’nden gelen yatırımcı sayısında azalma yaşanırken, yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği en büyük işlemler arasında, Kaspi.kz – Hepsiburada, General Atlantic – Insider, DFDS – Ekol Lojistik ve Mubadala Investment – Getir yer aldı.

Finansal yatırımcılar yaklaşık 2,1 milyar dolar tutarında 246 işleme imza atarak önceki yıla göre işlem hacmini yüzde 65 artırdı. 2023’te yüzde 16 olan finansal yatırımcıların toplam işlem hacmine katkısı yüzde 25’e yükseldi.

2023’te 12 işlem gerçekleştiren özel sermaye fonları, 2024’te işlem sayısını 27’ye çıkardı. 2023’te 291 milyon dolar olan özel sermaye fonlarının işlem hacmi geçen yıl yaklaşık 900 milyon dolara çıktı.

Fonların odaklandığı sektörler arasında imalat, teknoloji, internet ve mobil hizmetler öne çıktı. 2024’te sınırlı sayıda başarılı çıkış gerçekleşirken, Actera’nın Tam Finans Faktoring’den çıkışıyla Mediterra’nın Arkel Elektrik ve Glasshouse’dan çıkışları hem başarılı özel sermaye fonu işlemlerine hem de yabancı stratejik yatırımcıların ilgisine işaret etti. Yılın en büyük finansal yatırımcı işlemi ise, Insider’a yapılan 500 milyon dolar tutarındaki yatırım oldu.

Erken aşama yatırımların ivmesinde geçmiş yıllara göre bir yavaşlama görüldü. Girişim sermayesi ve melek yatırımcılar, toplamda 208 işlemde yaklaşık 875 milyon dolar tutarında yatırım kaydetti.

Özellikle startuplarda büyüme sermayesi ihtiyacı artarken, stratejik çıkışların sınırlı kalması girişim sermayesi yatırımcılarını zorladı. Teknoloji, yapay zeka, internet ve mobil hizmetler sektörlerine odaklanmaya devam eden girişim sermayesi yatırımları, dijitalleşme ve yenilikçilikle uyumlu bir şekilde ilerlerken, yatırım ekosisteminde sürdürülebilirlik ve dijital dönüşüm ana temalar olmaya devam etti.

Stratejik çıkışların sınırlı kalması, girişim sermayesi yatırımcılarını zorlarken, özel sermaye tarafında da çıkış baskısı hissedilmeye devam ediyor.

– ‘Piyasa güçlü yanlarını avantaja çevirebilecek potansiyele sahip’

Açıklamada görüşlerine yer verilen Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Lideri Özlem Ulaş, 2023’teki daralmanın ardından, Türkiye birleşme ve satın alma piyasasının 2024’te bir miktar toparlanma gösterdiğini belirtti.

Ulaş, yabancı yatırımcıların bu dönemi temkinli bir yaklaşımla geçirirken, yerli yatırımcıların artan yatırım iştahı ve finansal yatırımcı işlemlerindeki hareketliliğin, piyasayı canlı tuttuğunu aktararak, şunları kaydetti:

‘Yabancı yatırımcıların işlem hacimleri bir miktar azalmış olsa da toplam aktivite içindeki payları halen önemli seviyelerde. Makroekonomik zorluklar, şirket değerlemelerini ve mali tabloları etkilerken, enflasyon muhasebesi gibi unsurlar yatırım süreçlerini karmaşık hale getirdi. Ancak Türkiye’nin jeopolitik avantajları ve tedarik zincirindeki stratejik konumu, yatırımcılar için önemli fırsatlar sunmaya devam ediyor. Bu güçlü temeller ve makroekonomik öngörülebilirliğin artması özellikle yabancı yatırımcıların önümüzdeki dönemde stratejik kararlarını destekliyor olacak. Ayrıca yerli yatırımcıların artan aktivitesi, değişken makroekonomik koşullara uyum sağlama kabiliyetlerini net bir şekilde ortaya koyuyor. Yüksek enflasyon ve bölgesel politik belirsizlikler gibi zorluklara rağmen, piyasa güçlü yanlarını avantaja çevirebilecek potansiyele sahip.’

– ‘Yapay zeka gibi sektörler de yatırımcıların yoğun ilgisini çekiyor’

Deloitte Türkiye Birleşme ve Satın Alma Hizmetleri Direktörü Duygu Doğançay da 2024’te Türkiye birleşme ve satın alma piyasasında özellikle finansal yatırımcıların aktif rol oynadığını ifade etti.

Özellikle girişim sermayesi ve özel sermaye fonlarının, işlemlerde aktif rol oynadığını vurgulayan Doğançay, şu değerlendirmelerde bulundu:

‘Bununla birlikte erken aşama yatırımlarda önceki yıllara kıyasla bir yavaşlama görülürken, destek fonlama ihtiyacı ve çıkış baskısı giderek daha fazla hissediliyor. Sürdürülebilirlik kapsamında yeşil dönüşüm ve dijitalleşme, hem erken aşama girişim sermayesi hem de özel sermaye yatırım kararlarını şekillendiren ana temalar olarak öne çıkıyor. Özellikle teknoloji ve finansal teknolojiler sektörlerinde artan yatırımlar bu trendlerin etkisini net olarak ifade ediyor. İnternet ve mobil hizmetler, e-ticaret ve yapay zeka gibi sektörler de yatırımcıların yoğun ilgisini çekiyor. Bu yatırımlar, dijitalleşme ve yenilikçiliği destekleyen küresel trendlerle uyumlu bir şekilde ilerliyor. Türkiye’nin tedarik zincirlerine yakınlığı, genç nüfusu, büyük ve dinamik ekonomisi ve stratejik konumlanması itibariyle, hem erken hem de ileri aşama yatırımcıların ilgisini çekmeye devam ediyor. Bu dinamikler, uzun vadeli yatırım fırsatlarını destekleyen güçlü bir temel oluşturuyor.’