BANKA HABERLERİ

Bireysel Emeklilikte Kirli Oyunlar

70-80 yaşındaki insana Bireysel Emeklilik olur mu? Müşterisinin mevduatını bozdurun 1 yıllık BES yaptıran bankalar ve banka personeline ödül karşılığında yaptırılan bir kaç aylık girişler. Bankalar BES’i nasıl manipüle ediyor

Yayınlanma:

6 yıl önce

29/10/2019

Yazan:

Erol Taşdelen

BES – Bireysel Emeklilik Sistemi ilk çıktığında ikinci Emeklilik olarak sunuldu.
Yıllarca da “ürün pazarlama kurgusu” bunun üzerine kuruldu.
10 yıl para yatırdığınızda ya belli yaşta Emekli olup emeklilikle ikinci Emekli maaşınız olacaktı ya da nemaları ile birikmiş paranızı topluca alacaktınız. Sistemin mantığı aslında hiç değişmedi ama Pazarlama Yöntemi ve söylem değişti.
70 yaşındaki birine BES yapılması normal mi?
70 yaşınıza gelmişsiniz. Kenarda da 1-2 milyon TL’niz var. Türkiye koşullarından 70 yaşında İnsan başka ne ister. Güvendiğiniz ve paranızı emanet ettiğiniz banka personeli arıyor “paranızın 500 bin TL’lık kısmının BES yapılmasını” istiyor. Bu yaşta emeklilikle ne alakam olabilir gibi bir şeyler düşünmenize bile fırsat bırakmadan “BES yapmanız halinde ne kadar çok gelir artışı olacağı faiz oranlarının düşmesine karşılık BES’in yatırılacağı Fonların daha çok kazandıracağı” felan gevelenip duruyor.
Şubede size bir şeyler imzalattırıyor ama neye imza attığınızı bile bilmiyorsunuz. Bir de bakıyorsunuz ki “Yatırım Profili Anketiniz – Agresif” çıkmış. Yani bu yaştan sonra para hırsı gözünüzü bürümüş daha “fazla kazanayım” demeniz normal ise bu yaşta size 500 bin TL’lık BES yapmaları da o kadar normal.
Yatırım Fonuna para mı toplanıyor
BES Pazarlama ekipleri artık 10 yıl emeklilikten fazla bahsetmemeye başladı. Ağırlıklı üzerinde durdukları “BES Fonları getirileri çok iyi Devlet desteği de var sizin yerinize birikimlerinizi biz yönetelim” üzerine kuruldu pazarlama kurgusu.
Bu fonlara para isteniyor öyle ayda 200-300 TL değil 300-500 bin TL BES giriş paralarından bahsediyoruz. Tek poliçede 500 bin TL bağlayan müşteriler var. Bunlara da şatafatlı isimler bulundu yok Prestij, yok Platin, yok Yakut, yok Safran gibi ne kadar kıymetli maden var ise isim havada uçuşuyor.
Üstelik nerede ise ayda bir lüks otellerden kutlamalar yapılıyor hoş neyin kutlaması ise. Üstelik sigortanın kendi elemanları şube çalışanlarını kendi işini yapamaz hale getirmiş halde “sigorta yapılım, hedefiniz var” diye sıkıştırmaktan. Bazı bölgeler asıl işi olan Bankacılığı bırakmış Sigorta acenteliğine çevirmiş şubeleri. Eee ortada ne de olsa yurt dışı tatil hediyeleri var, yüksek primler var.
Bankalar mevduattaki parayı niye BES’e yönlendiriyor?
Bankalar için aslında mevduat çok kıymetli, üstelik bu günlerde iki kat kıymetli. Buna rağmen bankalar niçin bu kadar mevduatı BES’e yönlendiriyor ki! İlk düşündüğünüzde mantığını kuramıyorsunuz ama bazı görüşleri de yazmak gerekiyor. İlki mevduat faiz oranlarının ( İmar Bank gibi kötü örnekleri , o dönemdeki Bankerler felaketlerini saymazsak ) geçmişte bu kadar hareketli ve bankalar arasında bu kadar farklılık arz ettiği başka dönem yok. Mevduatı kaybedeceğini düşünen bankalar müşteriyi daha uzun vadede bu şekilde elinde tutmayı sağlamak gibi bir strateji uyguluyor olabilir. İkincisi, banka çıkardığı fonlardan iştiraki olduğu sigorta şirketinin almasını sağlayarak orta uzun vadede kendine dolaylı yoldan kaynak sağlıyor olabilir. Üçüncüsü, Sigorta Şirketleri uluslararası firmaların Türkiye’deki temsilcilikleri olduğu için vaat edilmiş belli bir kota tutturma koşulunu tutturmak için küçük küçük meblağlar ile uğraşmaktansa daha büyük tutarlar üzerine strateji kurup bu müşterilerini BES’e yönlendiriyor olabilir. Neden ne olur ise olsun sonuçta bu müşterilerin bir şekilde yanıltılması, yanlış bilgilendirilmesi, mevduatını değerlendirici hareket alanını kısıtlayarak zarara uğratılması, müşteriye ait olmayan ve bilinçli onaylamadığı anket formlarını doldurarak yanıltıcı evrak düzenleme gibi işlerin içinde bazı sigorta şirketleri biline.
BES Danışmalarına Yatırım Danışmanlığı yaptırılmaya başlandı
BES yapmakla yetkili olan ve SEGEM ( Sigortacılık Eğitim Merkezi )’nden sadece bu faaliyet için yetki alınan BES Sertifikasyon Belgesinde “Yatırım Danışmanlığı – Portföy yönetme ve yönlendirme” Görev tanımı yokken BES Personeline Yatırım Danışmanlığı hizmeti verdirmek yasal olarak da suç olmasına rağmen BES firmaları Personeli bu yönde yönlendirmeye ve hedefleme yapmaya başladı. Bazı firmalar elemanlarımızın” SPK Yetki belgeleri de var” savunmasına geçiyor ama işin tanımda ürünün BES olduğunu kaçırıyorlar. BES mantığında Yatırım Danışmanlığı yok. BES tabi ki yapılacak ama müşteriye yatırılan paranın Portföy yönetimi gibi sunulması, yatırımlarının daha fazla kazanacağını ve daha fazla gelir elde edileceğinin söylenmesi tamamen yanlış ve yasal değil suç.
Gelir garantisi var mı?
Bu fonlarda gelir garantisi yok ama pazarlanırken sık sık “piyasa koşullarına göre en yüksek gelir elde edeceksiniz” cümleleri havada uçuşuyor. Oysa Fon yönetimlerinde Gelir Garantisi veremezler. Kanunen de müşterinin onay vermediği bir alanda yatırım yapmak de yasak zaten böyle bir garanti verebilmek pratikte de mümkün değil zaten ama bu müşteriye elindeki parayı almak için özellikle söyleniyor. Özellikle İstanbul’un lüks semtlerindeki yaşlı insanlar ve Anadolu’daki gurbetçilerden bu yönde yoğun şikayet ve bilgi talebi gelmeye başladı son günlerde.
BES Firmalarının “Prim Oyunu” çalışan da mağdur
Hedef tutturamayan BES personeline prim ödenmediği gibi Asgari Ücret ile yetinmeleri gerekiyor. Bazı firmalar kazanılmış primlerde bile art niyetli ve yasal olmayan yollara başvuruyor. Hedef tutunca örneğin 5.000 TL Prim Kazanan personele Asgari ücret düşülerek hesabına geçiyor ama SGK vergi 5.000 TL üzerinden yatırılıyor hali ile bu durum Devletin de dikkatinden kaçıyor. Devlete vergiyi tam ödüyorlar ama personele öderken asgari ücret maaşı düşüp ödüyorlar aradaki farkın nereye gittiğini bilen yok.
Şikayetlerin artık bir muhatabı var
2020 yılında Sigorta şikayetlerin artık bir muhatabı olacak. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe girmesi ile “Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu” Denetleme ve Düzenleme Kurulunun onayı çıktı. Bu kurumun kurulmasını ve ihtiyacını en çok yazan biri olarak çok sevindim, hayırlı olsun! Bu alanda mevzuat hazırlama ve sistemin işleyişini takip etme görevi de netleşmiş olacak ve Sigorta mağdurları karşısında artık resmi bir kurum bulabilecek. Tabi meydanı boş sanıp müşterilerine akıl alamaz vaatler ve yanıltıcı bilgi vererek BES ve diğer sigortalar yapan kurumlar için de artık hayat o kadar kolay olmayacak. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun ilk yapacağı inceleme konusu da bu olmalı diye düşünüyorum. İlla ki Sigorta şirketlerinden yapılmış BES ve Sigorta ürün datalarını alacaktır. Özellikle 100 bin üzeri ve 65 yaş üzeri BES’leri yakından inceleyip “Yatırımcı Profil Anketlerinin” gerçekten bu kişilerce mi doldurulduğu, bu kişilere doğru bilgi verilip verilmediği veya bu ürünlerin nasıl bir sunum ile pazarlandığının araştırılmasında fayda var.
Erol TAŞDELEN

Ekonomist
tasdelen34@gmail.com

Görüntülenme: 18.808

İlgili Etiketler:Bireysel Emeklilikte Kirli Oyunlar

Ahlaksız olanın İŞ ETİK kuralı olur mu?

Bu da oldu: Bankalar Faiz Formülünü de bozdu

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

İhracatçıya Döviz Dönüşüm Desteği %3’e yükseltildi

Yayınlanma:

11 saat önce

03/05/2025

Yazan:

BankaVitrini

TCMB bir seri düzenlemeye gitti; bu düzenlemeler ile TL’ye olan güveni artırmak, döviz talebini azaltmak, bankacılık sistemindeki TL ağırlığını yükseltmek ve finansal istikrarı güçlendirmeyi hedefledi.

TCMB’den yapılan açıklamada döviz mevduatların karşılık oranları artırıldı. İhracatçıya verilen Dönüşüm Kur Desteği %2’den %3‘e yükseltilirken; İhracat Bedeli Asgari bozdurma oranı da %25’den %35‘e yükseltildi.

TCMB’den yapılan açıklamada aşağıdaki ifadeler yer aldı.

Türk lirasına (TL) geçişi desteklemek amacıyla makroihtiyati çerçevede aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır:

Yabancı para mevduat için zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan artırılmıştır.
Yurt içi yerleşiklerle yapılan 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsinden repo işlemlerinden sağlanan fonlar için zorunlu karşılık oranı 400 baz puan artırılmış ve hesaplama yönteminde değişiklik yapılmıştır.
Tüzel kişi TL mevduat payı yüzde 60’ın altında olan bankalara, ilgili pay için aylık 0,3 puan artış hedefi getirilmiştir.
TL mevduat için tesis edilen zorunlu karşılıklara TCMB ağırlıklı ortalama fonlama maliyetinin yüzde 84’ü yerine yüzde 86’sı oranında faiz veya telafi ödemesi yapılmasına karar verilmiştir.
Hazine ve Maliye Bakanlığının kararına istinaden, İhracat Genelgesi’nde yapılan değişiklikle, ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) asgari satış oranının 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olarak uygulanması kararlaştırılmıştır.
Firmaların ihracat bedeli dövizlerinin TL’ye dönüşümünün desteklenmesi uygulaması kapsamında sağlanan döviz dönüşüm desteği oranı 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 3’e yükseltilmiştir.

KARARLAR NİÇİN ALINDI?

Bu düzenleme, bir önceki maddede belirtilen zorunlu satış uygulamasını tamamlayıcı bir teşvik mekanizmasıdır. Zorunlu %35’in üzerindeki döviz gelirlerinin de TL’ye çevrilmesini özendirmek için ihracatçılara maddi bir destek sunulmaktadır. %3’lük destek, ihracatçının çevirdiği döviz tutarı üzerinden hesaplanıp kendisine ek getiri olarak verilecektir. Bu sayede ihracatçı, dövizini bozdururken oluşabilecek kur farkı zararlarının bir kısmını telafi etmiş olacaktır. TCMB, dönüşüm desteğini artırarak TL’ye geçişi cazip kılmayı hedefliyor. Özellikle kur oynaklığının yüksek olduğu dönemlerde şirketler döviz tutmaya meyilli olabilir; ancak %3 gibi ek bir getiri, TL mevduata geçmenin getirisini yükselterek bu kararı kolaylaştırabilir. Ekonomik gerekçe olarak, gönüllü dönüşümü artırıp piyasaya daha fazla döviz girişi sağlamak ve TL talebini teşvik etmek sayılabilir. Hazine ve Maliye Bakanlığı ayrıca bu dövizlerini bozduran firmalara vergi indirimleri gibi ilave teşvikler de tanımlamıştır (örneğin elde edilen destek tutarının vergisel avantajı), ki bu da kararın arkasındaki çok yönlü teşvik mantığını göstermektedir.

KARARLARIN OLASI ETKİLERİ NE OLUR?

Dönüşüm desteğinin %3’e çıkarılması, ihracatçılar için dövizlerini zorunlu oran üzerinde bozdurmayı daha kârlı hale getirecektir. Bu teşvikin etkisiyle ihracatçılar, zorunlu %35’in ötesinde döviz gelirlerini de gönüllü olarak Merkez Bankası’na satıp TL’ye çevirmeye daha istekli olabilirler. Sonuç olarak, Merkez Bankası’na satılan döviz miktarında artış ve buna paralel olarak TCMB rezervlerinde ilave yükseliş görülebilir. Bu durum TL likiditesini de artıracağı için iç piyasada kredi ve para arzına yansıyan olumlu etkiler yapabilir. TL’ye çevrilen dövizlerin bir kısmı muhtemelen TL mevduat veya yatırıma dönüşeceğinden, ülke içinde kalan döviz gelirlerinin ekonomiye kazandırılması söz konusu olacaktır. İhracatçılar cephesinde ise, sağlanan %3’lük destek bir tür kur riski sigortası işlevi görerek firmaların kur dalgalanmalarından korunmasına kısmen yardımcı olur. Yine de, eğer ihracatçının TL’ye çevirdiği tutar daha sonra hızla değer kaybederse %3’lük destek bu zararı tam karşılamayabilir; bu nedenle firmalar döviz bozma kararında genel ekonomik beklentileri de dikkate alacaktır. Genel itibariyle, dönüşüm desteğinin artırılması “zorunlu + teşvik” kombinasyonuyla ihracat gelirlerinin azami ölçüde TL’ye döndürülmesini amaçlayan bir politika setinin parçasıdır ve TL’ye geçiş stratejisinin ihracat gelirleri boyutunu güçlendirmektedir.

BAŞARILI OLUR MU?

Öte yandan, bu tür makroihtiyati tedbirlerin başarıya ulaşması, piyasa aktörlerinin davranışlarına ve genel ekonomik konjonktüre bağlı olacaktır. Faiz artışlarıyla desteklenen bu liralaşma adımları sayesinde, TCMB bir yandan enflasyonla mücadele ederken diğer yandan da kur istikrarını sağlamayı hedeflemektedir. Sonuç olarak, her bir düzenlemenin ardındaki ortak ekonomik gerekçe, Türk lirasının kullanımını yaygınlaştırarak para politikasının etkinliğini artırmak ve ekonomiyi kur şoklarına karşı daha dayanıklı hale getirmektir.

Görüntülenme: 9.271

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

Garanti BBVA’da Mobil Sistem çöktü, gece 00:00’ye kadar ve Cumartesi Şubeler açık olacak

Yayınlanma:

21 saat önce

02/05/2025

Yazan:

BankaVitrini

GARANTİ BBVA bugün (02.05.2025) öğleden sonra Mobil Bankacılık Sistemlerinde giriş sorunu yaşayan müşterilerin şikayetleri sosyal medyaya yansıması nedeni ile banka arızayı teyit ederken çalışmaların devam ettiği yönünde açıklama yaptı.

Resim

Banka sorunun giderilmesi için çalışmaların devam ettiğini çözüm olarak “Şube çalışma saatlerinin uzatıldığı” yönünde açıklama yaptı.

Garanti BBVA, gün içerisinde sistemlerinde yaşanan kesintinin teknik bir aksaklıktan kaynaklandığını bildirdi.

Bankanın internet sitesinden yapılan duyuruda, şu ifadelere yer verildi:

‘Garanti BBVA olarak sistemlerimizde yaşanan kesinti teknik bir aksaklıktan kaynaklanmakta olup herhangi bir siber saldırı ya da veri güvenliği riski barındırmamaktadır. Bankamız nezdindeki tüm varlıklarınız ve kişisel verileriniz yüksek güvenlik standartlarıyla korunmaya devam etmektedir. İşlemlerinizi kesintisiz şekilde gerçekleştirebilmeniz için tüm şubelerimizdeki ekip arkadaşlarımız hizmet vermeyi sürdürmektedir. Sorunun en kısa sürede tamamen çözüme kavuşması için ilgili birimlerimiz yoğun şekilde çalışmaktadır. Göstermiş olduğunuz anlayış için teşekkür ederiz.’

Resim

Şubeler gece 00:00’a kadar açık olacak.

Resim

Şubeler Cumartesi (03.05.2025) açık olacak. Banka Şubeleri saat 17:00’ye kadar açık olacak.Dijitale çok güvenen sektör bu tür deneyim işe personelin kıymetini yeniden keşfetmiş oluyor…

Resim

Görüntülenme: 13.728

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

Karşılıksız çekler bir ayda ikiye katlandı

Yayınlanma:

1 gün önce

02/05/2025

Yazan:

BankaVitrini

Takasbank Çek Takas Sistemine ibraz edilip karşılıksız kalan çek adedi nisan ayında son 4 ayın en yüksek seviyesine çıktı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) EVDS sisteminde yayımlanan Takasbank verilerine göre, bir önceki ay karşılıksız çek adedi 10 bin 261 adet seviyesinde bulunurken, nisan ayında bu rakam yüzde 119,9 artarak 22 bin 566 adede çıktı. Böylece 2024 yılı aralık ayında görülen 24 bin 729 adedin ardından en yüksek seviyeye ulaşıldı.

Karşılıksız çek tutarı bir önceki aydaki 7,79 milyar TL’den 15,68 milyar TL’ye geldi.

Toplam ibraz edilen çek adedi bir önceki aydaki 594 bin 846 adetten 1 milyon 328 bin 308 adede, tutarı ise 373,4 milyar TL’den 684,5 milyar TL’ye yükseldi.

Mahsuplaşmaya tabi çek adedi 565 bin 947 adetten 1 milyon 270 bin 346 adede, tutarı 344,3 milyar TL’den 629,2 milyar TL’ye çıktı.

Görüntülenme: 5.650

Okumaya devam et