ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Kripto para düzenlemesinin perde arkasında ne var?

Merkez Bankası, kripto para düzenlemesiyle özetle; Türkiye dışındaki borsalara para çıkışını engellemek üzere adım attı. Blockchain uzmanı Turan Sert, merak edilenleri yanıtladı

Yayınlanma:

4 yıl önce

16/04/2021

Yazan:

BankaVitrini

Türkiye’de kripto paraların düzenlenmesine yönelik Merkez Bankası yönetmeliği Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. 30 Nisan’da yürürlüğe girecek düzenlemeye göre;

–Kripto varlıklar ödemelerde doğrudan ve dolaylı olarak kullanılamayacak.

–Kripto varlıkların ödemelerde doğrudan veya dolaylı şekilde kullanılmasına yönelik hizmet sunulamayacak.

‘ŞİMDİ NE OLACAK?’ PANİĞİ

Merkez Bankası’nın bu adımı, özellikle Papara, İninal gibi şirketler üzerinden Türkiye dışındaki borsalarda da işlem yapanlarda endişeye ve “30 Nisan’dan sonra ne olacak, paramın akibeti ne olacak?” sorularını yöneltmesine neden oldu.

Merkez Bankası’nın kararının ne anlama geldiğini, ne gibi sonuçlar doğuracağını, işlemlerin bundan sonra nasıl yapılabileceğini, ‘Sorularla Blockchain‘ kitabının yazarı, blokzincir (blockchain) uzmanı Turan Sert‘e sorduk.

KRİPTO PARA BORSALARINA NAKİT AKIŞI ENGELLENDİ

Devletin, kripto paralarla ilgili düzenleme çalışmalarının uzun süredir devam ettiğini, bu alanda belli çalışmaların yapıldığının bilindiğini belirten Turan Sert, şu değerlendirmede bulundu:

“Bu konuda atılan ilk adım oldu. Hangi kurum bu kripto paralarla ilgilenecek, bu konunun biraz daha netleşmesi açısından yardımcı mı oldu emin değilim ama en azından kurumlar kendi denetimleri, nüfusları altındaki şirketlerle ilgili olarak aslında yavaş yavaş faaliyete başlamış oldular. Merkez Bankası bu anlamda ödemelerde kullanılamayacağını söyledi, ikinci olarak para ödeme şirketlerinin kripto para borsalarına nakit akışını engelledi.

BANKALAR ÜZERİNDEN DEVAM EDECEK

Ancak bankaları engellemiyor, sonuçta kripto para borsalarını kullananlar yine bankalar üzerinden işlem yapabilecek. Özel ödeme şirketleri bu kapsam içine giriyor, bu şirketler üzerinden borsalara para gidişinin, akışının uygun olmadığına karar vermiş Merkez Bankası. Ancak bankalardan alım satımlar (para gönderip, çekebilme kripto para borsalarına) devam ediyor.
Türkiye’de yerleşik olmayan borsalara da buradan para çıkışı oluyordu. Görüldüğü kadarıyla devlet artık bunu istemiyor, bu kanunun gelmesinin nedenlerinden bir tanesi bu olabilir.”

“BU ALANDA YENİLİKLER KISITLANMAMALI’

Merkez Bankası yönetmeliğinin fintech şirketlerinin yurtdışına çıkışına neden olacağı yorumları da yapıldı. Blockchain uzmanı Turan Sert yepyeni, çok gelişen ve inovasyona açık bir alanın söz konusu olduğuna dikkat çekerek, “Bu alandaki kısıtlayıcı her hüküm inovosyan konusunda sıkıntı yaratabilir. Bu konuda şirketlerin büyümesi, potansiyelini geliştirmesi, ülkemize para getirmesi açısından sıkıntı yaratma ihtimali var tabii. Yeni bir sektör olduğu için daha serbest bırakılması, bu işin büyümesi, ekonomiye katma değer açısından daha iyi olabilirdi. Bu kesin o gider bu gider demek değil. Çok yeni bir alan, 6 ay sonra, 1-2 sene sonra ne olacağını bilemiyoruz” değerlendirmesinde bulundu.

Kripto para Borsası Coinbase’in ABD üzerinden halka arz edildiğine de hatırlatan Turan Sert “ABD’de borsaya açıldığını gördük, yavaş yavaş kabul gördüğünü görüyoruz. Her devlet de olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti de normal olarak bir bekle-gör politikası izledi. Daha adımları yavaş yavaş atıyor, umarım bundan sonra daha inovasyonu destekleyici adımlar atar” diye konuştu.

PARIBU: İŞLEMLER DEVAM EDİYOR

Yerli kripto para borsası Paribu ise konuya ilişkin yaptığı açıklamada, 30 Nisan’da yürürlüğe girecek olan yönetmeliğin kripto para borsalarını ve bankaları içermediğini belirtti. Açıklamada, şöyle denildi:
“30 Nisan’da yürürlüğe girecek yönetmelik kapsamında ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto para işlem platformlarına ve bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemeyecektir. Dolayısıyla yönetmelik sadece ödeme ve elektronik para şirketlerine yöneliktir. Kullanıcılarımız tüm bankalar aracılığıyla TL yatırma ve çekme işlemi yaparak Paribu’daki işlemlerine devam edebilir.”

Öte yandan Ekonomist Uğur Gürses ise sosyal medya hesabından yaptığı değerlendirmede, “İlk bakışta bankacılık dışındaki ödeme ve elektronik para kuruluşlarını kısıtlayan, daha fazla ‘kara para kaygılı’ bir düzenleme gibi görünüyor. Düzenlemeye yasakla giren her otorite hüsranla çıkar. Geçmişte de birçok örneği var. Bu tür yasaklar Fintech girişimlerini yurt dışına taşınmaya teşvik ediyor” yorumunda bulundu.

MERKEZ BANKASI NE DEDİ?

Türkiye’de kripto varlık, Merkez Bankası yönetmeliğiyle tanımlanmış oldu. Bu konuda, yönetmelikte şu satırlar yer alıyor: “Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıkları ifade eder.”

Getirilen kısıtlamalara ilişkin bölüm ise şöyle: “Ödeme hizmeti sağlayıcıları, ödeme hizmetlerinin sunulmasında ve elektronik para ihracında kripto varlıkların doğrudan veya dolaylı olarak kullanılacağı bir şekilde iş modelleri geliştiremez, bu tür iş modellerine ilişkin herhangi bir hizmet sunamaz. Ödeme ve elektronik para kuruluşları, kripto varlıklara ilişkin alım satım, saklama, transfer veya ihraç hizmeti sunan platformlara veya bu platformlardan yapılacak fon aktarımlarına aracılık edemez.”

Duvar – Sinan Saygılı

Görüntülenme: 2510

İlgili Etiketler:Kripto para düzenlemesinin perde arkasında ne var?

TCMB Başkanı Kavcıoğlu: 128 milyar dolar açıklaması

Merkez Bankası’nın kriptoyla ödeme yasağı ne anlama geliyor?

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Hazine’den Kripto Para ile Suç Gelirlerine Sıkı Denetim Geliyor

Yayınlanma:

6 saat önce

24/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın, yasa dışı bahis ve dolandırıcılık gibi suçlardan elde edilen gelirlerin kripto varlıklar aracılığıyla aklanmasını önlemeye yönelik aldığı yeni önlemler şu şekilde özetlenebilir:

İşlem Açıklaması Zorunluluğu:
- Kripto varlık transferlerinde işlem yapan kullanıcılardan en az 20 karakterlik işlem açıklaması alınması zorunlu hale getirilecek.
- Platformlar, kullanıcıların fon kaynakları ve transfer amaçları hakkında daha fazla bilgi edinmeye çalışacak.
Seyahat Kuralı Uygulanmayan Çekimlere Zaman Sınırlaması:
- Suç gelirlerinin hızlıca sistem dışına çıkarılmasını engellemek amacıyla:
  - İlk defa yapılacak çekimlerde 72 saatlik bir bekleme süresi uygulanacak.
  - Diğer işlemlerde ise en erken 48 saat sonra çekim yapılabilecek.
Stabil Kripto Paralara Limit Getirilmesi:
- Sabit değere sahip stabil coin’ler için yeni kısıtlamalar uygulanacak:
  - Günlük transfer limiti 3.000 dolar,
  - Aylık transfer limiti 50.000 dolar olacak.
  - Seyahat kuralı uygulayan platformlarda bu limitler iki katına kadar artırılabilecek.
Meşru Kullanıcılar İçin Esneklik:
- Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, düzenlemelerin kripto varlık ekosistemini zorlamadan suç gelirlerine karşı mücadeleyi güçlendireceğini vurguladı.
- Likidite sağlayıcıları, piyasa yapıcıları ve işlem kaynaklarını belgeleyen kullanıcılar için transfer limitleri uygulanmayacak.
Uyum Sağlamayan Platformlara Yaptırımlar:
- Yeni kurallara uymayan platformlar için ciddi idari yaptırımlar, lisans iptali ve mali cezalar uygulanabilecek.
- Bakan, platformların yükümlülüklerini yerine getirmesinin hem kullanıcıların korunması hem de finansal sistemin güvenliği açısından hayati önem taşıdığını belirtti.

Bu önlemler, kripto varlıklarla yapılan suç gelirlerinin aklanmasını engellemeye yönelik adımlar olup, yasal çerçeveye uyan kullanıcılar için esneklik sağlarken, düzenlemelere uymayan platformlar için ciddi yaptırımlar öngörülmektedir.

Görüntülenme: 6250

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

KKM Dönemi Bitiyor mu? Merkez Bankası Vites Yükseltti

Yayınlanma:

4 gün önce

21/06/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

21 Haziran 2025 tarihli Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) basın duyurusu ile makroihtiyati çerçevede yapılan değişiklikleri ve bunların Türk lirasına geçişi destekleme amacı ile değişikliğe gitti:

Düzenlemelerin anlamını madde madde şöyle açıklayabiliriz:

1. TL Mevduat Payı Hedefleri

Gerçek kişi TL mevduat oranı %60’ın altında olan bankalar için hedef artırıldı.
%60-%65 arasında olan bankalara ise aylık %0,4 puan artış hedefi getirildi.
- Bu düzenleme, bankaların TL mevduat toplamını artırmalarını teşvik ediyor. TL’ye geçiş hızlandırılmak isteniyor.

2. KKM Zorunlu Karşılık Oranı Arttırıldı

Kur Korumalı Mevduat (KKM) için zorunlu karşılık oranı %33’ten %40’a çıkarıldı.
- Yani bankalar artık daha fazla karşılık ayırmak zorunda, bu da KKM’yi daha maliyetli hale getiriyor.
- Dolayısıyla KKM’den çıkış teşvik ediliyor, TL vadeli mevduata geçiş isteniyor.

3. KKM Faiz Sınırlaması Gevşetildi

KKM hesaplarında uygulanabilecek asgari faiz oranı, politika faizinin %50’si yerine %40’ı olarak belirlendi.
- Bankaların KKM’ye uygulayacağı faiz düşürülebilecek. Yine KKM’nin cazibesi azaltılıyor.

4. KKM’den TL’ye Geçiş

KKM’den TL mevduata geçişi teşvik için hedef korunurken, KKM’nin yenilenmesi sınırlandırılıyor.
- Bu, KKM’den TL’ye dönüşü zorunlu ve sürekli hale getirmeye yönelik bir adım.

5. TL Mevduata Geçişi Kolaylaştırıcı Adım

1 aydan uzun vadeli ve değişken faizli TL mevduat açılmasına izin verildi.
- Faiz endeksleri (TÜFE, ÜFE, TLREF vs.) ile bağlantılı değişken faizli mevduat açılabilecek.
- Bu, yüksek enflasyon ortamında TL’ye ilgiyi artırmayı amaçlar.

6. Yabancı Para Mevduat Zorunlu Karşılık Oranı Düşürüldü

Yabancı para mevduatın TL karşılığı olarak tutulması gereken zorunlu karşılık oranı %4’ten %2,5’e düşürüldü.
- Bu, bankaların döviz kaynağı üzerindeki yükü biraz azaltır. Ancak genel politika yine TL’ye geçişi desteklemeye yöneliktir.

GENEL DEĞERLENDİRME

Bu adımların genel amacı:

Kur Korumalı Mevduat’tan (KKM) çıkışı hızlandırmak,
TL vadeli mevduatın cazibesini artırmak,
Bankaları TL’yi teşvik etmeye zorlamak,
Para politikasının etkinliğini artırmak (yani faiz kararı ile tasarruf kararları arasındaki bağı güçlendirmek).

Resim

www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 11653

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Krizler sıradanlaştı mı? Yatırımcı artık şok olmuyor!

Yayınlanma:

4 gün önce

21/06/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

Günümüz finans dünyasında yatırımcılar adeta birer kriz savaşçısı haline geldi. Son 30 yılda yaşanan ekonomik, jeopolitik ve finansal sarsıntılar, yatırımcıların reflekslerini keskinleştirdi, risk algılarını yeniden şekillendirdi. Ancak bu “alışma” hali bir bağışıklık mı yoksa rehavet mi, tartışmaya açık.

Şoklara bağışıklık mı kazandık?

Yatırımcılar artık krizleri sadece endişe verici gelişmeler olarak değil, fırsat alanları olarak da görebiliyor. Bunun başlıca nedenleri:

Merkez bankalarının krize müdahale refleksleri güçlendi. “FED put” olarak adlandırılan politika sayesinde yatırımcılar diplerde alım yapma cesaretini artırdı.
Davranışsal finans bilgisi yayıldı; sürü psikolojisi daha bilinçli değerlendiriliyor.
Portföy çeşitliliği arttı: Hisse senetleri, altın, kripto, emtia gibi alternatif yatırım alanlarına yönelim yükseldi.

Ancak bu bağışıklık yanıltıcı olabilir. Tarih defalarca gösterdi ki her yeni kriz kendi doğasını taşır ve eski çözümler her zaman işe yaramaz.

Yakın tarihteki büyük piyasa şokları

Aşağıdaki tablo, son 35 yılda yatırımcıların karşı karşıya kaldığı önemli piyasa şoklarını özetliyor:

Yıl	Olay	Etkisi
1987	Kara Pazartesi	Dow Jones %22 düştü. Panik satışlar algoritmik işlemleri tetikledi.
1997	Asya Krizi	Tayland’dan başlayan kriz Asya borsalarını çökertti.
1998	Rusya Krizi – LTCM	Hedge fonların sistemik riski ortaya çıktı. FED müdahale etti.
2000	Dot-com Balonu	Teknoloji hisseleri %70’ten fazla düştü. Nasdaq çakıldı.
2008	Küresel Finansal Kriz	Lehman Brothers battı, dünya resesyona girdi.
2010–2012	Avrupa Borç Krizi	Yunanistan ve Güney Avrupa ekonomileri sarsıldı.
2016	Brexit	Sterlin tarihi düşüş yaşadı. Avrupa’da birlik tartışıldı.
2020	COVID-19	Piyasalar çöktü. Petrol negatife indi. Genişlemeci politikalar devreye girdi.
2022	Ukrayna-Rusya Savaşı	Enerji ve tarım fiyatları patladı, küresel enflasyon başladı.
2023	Bankacılık Krizi (SVB, Credit Suisse)	Bankacılık sistemine güven sorgulandı. Risk iştahı azaldı.
2024–2025	İran-İsrail Gerginliği	Orta Doğu kaynaklı jeopolitik risk yeniden fiyatlandı.

Yatırımcının yeni refleksleri

Günümüz yatırımcısı geçmişe kıyasla daha stratejik davranıyor:

“Buy the dip” (düşüşte al) mantığı benimsendi.
Hızlı portföy rotasyonu ve likiditeye yönelim arttı.
Algoritmik işlemler sayesinde tepkiler daha hızlı ancak daha volatil.

Tehlike: krizlere alışmak

Yatırımcılar krizlere alıştıkça, bazı tehlikeli eğilimler de doğuyor:

Rehavet: “Nasıl olsa merkez bankaları kurtarır” düşüncesi hâkim olabilir.
Aşırı risk alma: Kriz sonrası sert yükselişler beklentisiyle riskli varlıklara aşırı yönelim.
Gerçek risklerin göz ardı edilmesi: Jeopolitik ya da yapısal riskler yeterince fiyatlanmıyor olabilir.

Bağışıklık mı, körlük mü?

Yatırımcılar şoklara karşı daha hazırlıklı olabilir ancak bu hazırlık, rehavete dönüşmemeli. Finansal sistem her zaman yeni riskler üretmeye devam eder. Bugün yaşanabilecek bir jeopolitik kriz, iklim krizi, siber saldırı veya küresel borç sorunu, piyasaları yeniden sarsabilir.

Bu nedenle yatırımcı için en önemli kural hâlâ geçerli:

“Geçmişteki krizleri hatırla, ama bir sonrakinin farklı olacağını unutma.”

Erol TAŞDELEN-Ekonomist www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 9240

Okumaya devam et