VakıfBank, 915 milyon dolarlık sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredisi temin etti.

Bankadan yapılan açıklamaya göre, VakıfBank, çevresel ve sosyal temalı kredileri artırma hedefi çerçevesinde milli ekonomiye desteğini sürdürüyor.

Banka, 22 ülkeden 48 bankanın katılımıyla 361 milyon dolar ve 513 milyon avro olmak üzere toplam 915 milyon dolar tutarında 367 gün vadeli sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredisi temin ettiğini duyurdu.

Yılbaşından bu yana uluslararası piyasalardan 3 milyar dolar tutarında yeni kaynak sağlayan VakıfBank, yılın ilk sendikasyon kredisini de yüzde 113 yeniledi.

– ’14 yeni banka işlemimize ilgi gösterdi’

Açıklamada görüşlerine yer verilen VakıfBank Genel Müdürü Abdi Serdar Üstünsalih, bu işlemin kendileri açısından en önemli noktalarından birisinin, katılımcı sayısının banka tarihindeki en yüksek sayıya ulaşması olduğunu belirtti.

Üstünsalih, ‘Bu durum Asya’dan Avrupa’ya, İngiltere’den Körfez bölgesine varıncaya kadar çok farklı coğrafyalardan 14 yeni bankanın işlemimize ilgi göstermesi sayesinde mümkün oldu.’ ifadelerini kullandı.

Üstünsalih, söz konusu kredi maliyetinin Kasım 2023 dönemine göre her iki para birimi için 100 baz puan azalarak, dolar dilimi için SOFR artı yüzde 2,50, avro dilimi için ise Euribor artı yüzde 2,25 seviyesinde gerçekleştiğini aktardı.

Söz konusu işlemle, sürdürülebilirlik temalı sendikasyon kredileri toplamının 1,5 milyar dolar seviyesini aştığını kaydeden Üstünsalih, ‘Bu anlamda uluslararası fonlama alanındaki öncü konumumuz, bir kez daha teyit edilmiş oldu. Bu vesileyle işlemimize destek veren ve yoğun ilgi gösteren tüm muhabir banka temsilcilerimize bir kez daha teşekkürlerimi iletiyorum.’ ifadelerini kullandı.

Üstünsalih, sürdürülebilir bankacılık alanındaki öncü konumları nedeniyle 2021’den bu yana sendikasyon kredilerini sürdürülebilirlik temalı olarak yenilediklerine değinerek, sözlerini şöyle tamamladı:

‘Tüm bankacılık faaliyetlerimizi sürdürülebilirlik anlayışıyla yürüten bir banka olarak, odak noktamızı ve hedeflerimizi elbette sadece fonlama tarafıyla sınırlı tutmadık. Eş zamanlı olarak krediler tarafında da birçok çevresel ve sosyal temalı ürün geliştirerek müşterilerimize ihtiyaçları olan finansal çözümleri sunmaya devam ettik. Tüm bu gelişmeler ışığında ilk defa 2020 yılında oluşturduğumuz ‘Sürdürülebilirlik Finansman Çerçevesi’ni 2023 yılında revize ettik. Son olarak sürdürülebilirlik alanındaki hedeflerimizi bir adım daha öteye taşımak amacıyla sendikasyon kredilerimizi Sürdürülebilirlik Finansman Çerçevemize uyumlu hale getirdik. Böylece söz konusu çerçeve kapsamında sendikasyon kredilerimiz dahil sağladığımız çevresel ve sosyal temalı uluslararası fonları yine çevresel ve sosyal temalı kredi ürünleri aracılığıyla müşterilerimizin kullanımına sunmaya ve Türk bankaları arasındaki öncü konumumuzu korumaya devam edeceğiz.’

On yıl önce MIT Sloan Management Review’un sürdürülebilirlik konuk editörü olduğumda, kurumsal sürdürülebilirlik yönetiminin gelişimini takip etmek için Boston Consulting Group sponsorluğunda bir araştırma projesine katıldım. Dokuz yıl boyunca, yıllık küresel anketlerimiz 118 ülkede 60 binden fazla katılımcıya ulaştı.

Pek çok içgörü mevcut olsa da, sürdürülebilirlik girişimlerinden elde edilen maddi olmayan değerin nasıl hesaba katılacağı konusunda kalıcı bir yönetimsel zorluk vardı. Yöneticiler bu çabaların önemli paydaşlar üzerinde yarattığı etkilerin farkında. Örneğin, sosyal açıdan duyarlı olan Y kuşağı çalışanları, sorumlu şirketlerde çalışmak istiyor. Anketlerimiz, bu çalışanların işverenlerini sadakat, bağlılık ve daha az devamsızlıkla ödüllendireceklerini gösteriyor. Benzer şekilde, müşteriler de satın aldıkları ürünler konusunda kendilerini iyi hissetmek istiyorlar, bu yüzden işlerini topluma ve çevreye önem veren şirketlere veriyorlar. Yatırımcılar, ortaklar, siyasetçiler gibi diğer paydaşlar için de benzer argümanlar ileri sürülebilir. Buradaki zorluk, bu önemli paydaş etkilerinin görülmesinin veya ölçülmesinin zor olmasıdır.

Şu şekilde düşünebilirsiniz: Size iki yumurta gösterip birinin sürdürülebilir olduğunu söyleyebilirim ama onlara bakarak hangisinin olduğunu anlayamazsınız. Yumurtanın sürdürülebilirliği tavukların nasıl yetiştirildiğine, neyle beslendiklerine, çiftçilere nasıl davranıldığı ve tazminatlarının nasıl ödendiği gibi şeylere bağlıdır. Market reyonunda bir yumurta tutarken bunların hiçbirini göremezsiniz. Tipik bir alıcı için soyut bir özelliktir.

Peki, bunun üstesinden nasıl gelebilirsiniz? Seçeneklerden biri “somutlaştırmak”, yani maddi olmayan faydaları paydaşlar için daha açık hale getirmektir.

Yelpazenin bir ucunda pazarlama yer alıyor. Bir yumurta sandığının üzeri logolarla, mutlu tavuk resimleriyle ve “organik”, “kafessiz”, “antibiyotik yok”, “serbest dolaşan” gibi ifadelerle süslenebilir. Elbette, müşteri bunların hiçbirini doğrulayamaz. Şirketin sözüne güvenmeleri gerekir. Algılanan herhangi bir sürdürülebilirlik değeri, müşterinin markanın iddialarına güvenmesine bağlıdır.

Diğer bir seçenek ise üçüncü taraf sertifikaları aracılığıyla iddiaları daha somut hale getirmektir. “Certified Humane” veya “Fair Trade” gibi etiketler, doğrulanabilir standartlarla desteklendiğinden pazarlamaya göre daha somuttur. Bu, bir şirketin mali tablolarının muhasebeciler tarafından denetlenmesine ve onaylanmasına benzer.

Bu yaklaşımlar, sürdürülebilirlik performansı açısından değerlendirilebilecek somut bir ürün ve süreç mevcut olduğunda işe yarar. Peki ya ürün veya süreç henüz mevcut değilse ve işin başarısı paydaşların gelecekte somut faydalar olacağına inanmasına bağlıysa?

Belirsiz Bir Geleceği “Somutlaştırmak”

Yüksek düzeyde soyut sürdürülebilirlik etkileri söz konusu olduğunda iletişim zorluğu daha da artıyor. Örneğin sürdürülebilir tarımı ele alalım. Savunucular, bu uygulamanın dayanıklı gıda sistemleri oluşturabileceğini, kültürel mirası koruyabileceğini, iklim değişikliğini azaltabileceğini ve daha fazlasını iddia ediyor. Bu faydalar tüketiciler için sadece soyut değil; bazıları yalnızca gelecekte gerçekleşecek. Bu soyut faydaları bugün yumurta alışverişi yapan tüketicileri etkileyebilecek şekilde göstermenin bir yolu var mı?

Son birkaç yıldır Intel’in bu soyutluk sorunuyla nasıl başa çıktığını inceliyorum. 2010’ların sonlarında şirket, optimize edilmiş yapay zekâ çipi yeteneklerine ve entegre yapay zekâ uygulamalarına milyarlarca dolar yatırım yaparak kendisini hızla büyüyen yapay zekâ işinde konumlandırıyordu.

Bu yatırımlardan değer elde edilmesi iş dünyası liderlerine, hükümet yetkililerine ve genel halkın yapay zekâ devrimini benimsemesine bağlıydı. Ancak bu, ChatGPT’nin yapay zekanın potansiyelini dünyaya göstermesinden yıllar önceydi. O zamanlar insanların yapay zekâ hakkındaki izlenimleri yalnızca bilim kurgu filmlerinden ve uzmanlardan geliyordu.

Intel’in halkla ilişkiler ekibi, paydaşlarla anket yaptıklarında yapay zekâ hakkında ortaya çıkan birbiriyle çelişen anlatılar tespit etti. Olumsuz tarafta, yapay zekânın işleri ortadan kaldırma ve küresel ekonomik eşitsizliği daha da artırma potansiyeline ilişkin endişeler vardı. Olumlu yapay zekâ anlatısı ise problemleri çözmek için insan-makine işbirliği ile ilgiliydi. Bu işbirliğinde insanlar yapay zekânın yapamadığı yaratıcı işleri yapar ve ezber işi makinelere bırakır. Birbiriyle rekabet içinde olan anlatılar, kamuoyu için açık olmayan, dolayısıyla soyut olan hayali bir geleceğe dayanıyordu.

Soyut anlatılar, 2016 yılında birçok ülkenin ulusal yapay zekâ strateji planları geliştirmeye başlamasıyla somut sonuçlar doğurmaya başladı. Olumsuz anlatının hâkim olması durumunda riskten kaçınan hükümet politikası, teknolojinin benimsenmesini yavaşlatabilirdi. İhtiyaç duyulan şey, yapay zekânın sürdürülebilirlik faydalarını göstermek ve bunu yaparken de olumlu bir yapay zekâ geleceğini somutlaştırmaktı.

Intel, bu geleceğin ortaya çıkmasına yardımcı olmak amacıyla, çeşitli küresel pazarlarda K-12 öğrencilerine yapay zekâ eğitimi vermek amacıyla hükümetler ve ulusal okul sistemleriyle sektörler arası bir işbirliği olan AI4Y’yi başlattı. Öğrenciler yapay zekâ uygulamalarının teknik yönlerini öğrendiler ve aynı zamanda kendi toplumlarındaki gerçek dünyadaki sürdürülebilirlik sorunlarını çözmek için yapay zekânın etik olarak kullanılmasını vurgulayan hümanist bir yaklaşım konusunda da eğitildiler. Amaç, yapay zekâyı demokratikleştirirken politika yapıcılar ve halk için daha anlaşılır hale getirmek ve onu dünya çapındaki kullanıcılara sunmaktı.

2019 itibarıyla dokuz ülkeden on binlerce öğrenci AI4Y programlarına katılmıştı. Program tasarımının bir parçası olarak öğrenciler öğrendiklerini topluluklarındaki gerçek zorlukları çözmek için uyguladılar. Zorbalık, bilgisayar enerjisi kullanımı ve depresyon taraması gibi sosyal ve çevresel sorunları ele alacak yapay zekâ uygulamaları oluşturdular. Bir vakada, Güney Kore’deki Busan Bilgisayar Bilimleri Lisesi’ndeki bir grup öğrenci, Kore’nin fermente lahanadan yapılan temel gıdası olan kimchi’nin fiyatlarını tahmin etmek için yapay zekâ becerilerini kullandı. “Sebze” ve “veri”den türetilerek VEGITA Projesi olarak adlandırılan bu proje, kimchi hazırlığını ve tüketimini olumsuz etkileyen lahana fiyatlarındaki dalgalanma sorununu ele aldı. Ekip, Kore Meteoroloji İdaresi ve Tarım Bakanlığı tarafından toplanan 3 bin sıcaklık ve yağış veri noktasını analiz etmek için makine öğrenimini kullandı ve ardından mevsimsel tahminlere dayalı olarak lahana fiyatlarını tahmin edebilecek bir tahmine dayalı analitik arayüzü oluşturdu. Sonuçlar daha sonra üreticiler tarafından kimchi üretimi için lahana satın alma zamanını belirlemelerine yardımcı olmak için kullanılabilecekti.

AI4Y, yapay zekânın geleceğine ilişkin olumsuz anlatıdaki endişelere güçlü bir yanıt verdi. Eğer yapay zekâ çocuklar tarafından okullarındaki ve topluluklarındaki gerçek sürdürülebilirlik sorunlarını çözmek için kullanılabiliyorsa, başka nasıl iyilik için uygulanabilirdi?

Temmuz 2021 itibarıyla AI4Y 15’ten fazla ülkede kullanıma sunuldu ve Intel bunu 30 ülkeye çıkarmayı planlıyor. Bu, Intel’in her biri vatandaşlardan liderlere kadar farklı bir paydaş grubunu hedefleyen beş “dijital hazırlık programından” biri. Bu programlar, yapay zekânın potansiyel faydalarının çoğunu dünya çapındaki öğrenciler, çalışanlar ve karar vericiler için gerçek ve somut hale getiriyor. Intel’in programları, hükümetlerle ortaklık kurarak ülkenin iş gücünün olumlu bir yapay zekâ geleceğine katılmaya ve onu yaratmaya hazırlanmasına yardımcı oluyor.

Somut Değer Yakalama

Sürdürülebilirliğin sürdürülebilmesi için bir şirket açısından kârlı olması gerekir. Eğer kârlı değilse, bu bir sübvansiyondur ve neredeyse tanımı gereği, sübvansiyonlar geçicidir. Piyasalar değişirse, liderlik değişirse veya ekonomiler çökerse sübvansiyonlar ortadan kalkabilir. Ancak kârlıysa, yani maliyetin üzerinde değer yaratıyorsa sürdürülebilir olacaktır, çünkü bu iyi bir iştir. Şirketler, paydaşlar için sürdürülebilirlik değerini somutlaştırarak kendilerini, daha fazla iş değeri elde edecek ve sürdürülebilirlik çabalarının sürdürülebilir olmasını sağlamaya yardımcı olacak şekilde konumlandırıyor.

Gregory C. Unruh-HBR