2025’in İlk Yarısında 1 Milyon Kişi Takibe Düştü!

Türkiye’de bireysel kredi kartı kullanımı her geçen gün artarken, bu borçların geri ödenmesinde yaşanan sorunlar ekonominin kırılgan noktalarından biri haline geliyor. 2025 yılının ilk yarısına ait veriler, bireysel borçluluk krizinin giderek derinleştiğini ortaya koyuyor.

Kredi Kartı Borcu 2 Trilyon TL’yi Aştı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi verilerine göre, 2025 yılı başından itibaren bireysel kredi kartı borçları 2,068 trilyon TL seviyesine ulaştı. Bu rakam, geçen yıla göre %15,2’lik bir artış anlamına geliyor.

Yalnızca kredi kartları değil, ihtiyaç kredileri de dahil edildiğinde bireysel borç yükü daha da ağırlaşıyor. Bu durum, Türkiye’de tüketici finansmanına olan bağımlılığın ne denli yüksek olduğunu gösteriyor.

Takipteki Borçlar 95 Milyar TL’yi buldu

Kredi kartı borçlarının 95 milyar TL’lik kısmı ise yasal takibe alınmış durumda. Bu, toplam kart borcunun yaklaşık %4’üne denk geliyor. Takibe düşen borçlar genellikle üç dönem üst üste asgari ödeme yapılmaması sonucu kartın kullanım dışı bırakılması ve haciz süreçlerinin başlamasıyla gündeme geliyor.

2025’te Takibe Düşen Kişi Sayısı 1 Milyonu Aştı

Risk Merkezi’nin yayımladığı verilere göre:

• Şubat 2025’te sadece kredi kartı borcunu ödeyemeyen 167.163 kişi yasal takibe alındı.

• Aynı dönemde bireysel kredi borcunu ödeyemeyen kişi sayısı 149.924 oldu.

• Ocak-Mayıs 2025 döneminde toplamda 1.039.000 kişi, bireysel kredi veya kart borcunu ödeyemediği için yasal takibe düştü.

Bu rakam, son yılların en yüksek seviyesi olarak kayıtlara geçti. Özellikle asgari ücretli ve orta gelir grubundaki tüketicilerin artan faiz ve enflasyon karşısında ödeme güçlüğü yaşadığı belirtiliyor.

Borç Sarmalından Çıkış Mümkün mü?

Ekonomistler, borçlu bireylerin ödeme yapamadığı durumlarda ilk adım olarak banka ile iletişime geçerek yapılandırma seçeneklerini değerlendirmesi gerektiğini belirtiyor. BDDK’nın son düzenlemeleri, kredi kartı ve ihtiyaç kredilerinde yapılandırma süresini bazı durumlarda 36 aya kadar uzatabiliyor.

Ancak bu yapılandırmaların, gelir artışı olmadan uzun vadede çözüm sunamayacağı ve borçluluğu sadece ötelediği görüşü de ağırlık kazanıyor.

Uyarılar

Türkiye’de hanehalkının borçluluk oranı artarken, kredi kartı borçları ödeme krizine dönüşmüş durumda. Bu kriz;

• Haciz,

• Kredi notu düşüşü,

• Yeni kredi kullanımına engel gibi çok sayıda riski beraberinde getiriyor.

Borçlarını ödeyemeyen tüketiciler için daha kalıcı çözümler; gelir artırıcı politikalar, borç yönetimi eğitimleri ve kamusal farkındalık kampanyalarıyla desteklenmeli.

1990’larda benzer sosyo-ekonomik sorunlarla karşı karşıya olan iki ülke: Türkiye ve Polonya. Biri sosyalist planlı ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçerken, diğeri kronik enflasyon, siyasi istikrarsızlık ve dış borç sorunlarıyla boğuşuyordu. Bugün ise 37 milyon nüfuslu Polonya, kişi başı gelirini hızla artırmış, AB içinde güvenli yatırım limanı haline gelmiş durumda. Türkiye ise son 10 yılda büyüme sorunları, yüksek enflasyon ve kur krizleriyle gündemde.

Bu makalede, Polonya’nın ekonomik başarı öyküsü, Türkiye ile karşılaştırmalı olarak 8 temel başlıkta analiz edilim.

1. Reform Zamanlaması ve Kararlılığı

2. AB Üyeliği ve Kurumsal Uyum

Yorum: Polonya, AB üyeliğini sadece ekonomik değil, kurumsal bir sıçrama tahtası olarak kullandı. Türkiye ise bu fırsatı jeopolitik krizler ve iç siyaset nedeniyle değerlendiremedi.

3. Sanayileşme ve İhracat Modeli

Yorum: Polonya, Almanya’nın üretim üssü olurken; Türkiye daha bağımsız ama kırılgan ve düşük marjlı sektörlere sıkıştı.

4. Makroekonomik İstikrar

Yorum: Polonya’da merkez bankası siyasi müdahaleye kapalıdır. Türkiye’de ise para politikası bağımsızlığı büyük ölçüde zedelenmiştir.

5. Yatırım Ortamı ve Hukuki Güvence

Yorum: Polonya, doğrudan yabancı yatırımları sanayiye yönlendirdi. Türkiye’de ise yatırım profili spekülatif ve kırılgan.

6. İşgücü ve Eğitim

Yorum: Polonya, genç nüfusunu Avrupa standardında eğitti ve beyin göçünü tersine çevirdi. Türkiye ise beyin göçüyle nitelikli işgücünü kaybediyor.

7. Lojistik ve Altyapı

Yorum: Polonya, lojistikte AB içinde güçlü konumda. Türkiye ise stratejik konum avantajını yeterince katma değere çeviremedi.

8. Kriz Yönetimi ve Siyasal İstikrar

Yorum: Polonya krizleri ekonomik önceliklerle yönetti, Türkiye ise siyasi reflekslerle yönetmek zorunda kaldı.

Genel Değerlendirme

Türkiye İçin Dersler

Polonya’nın başarısı şansa ya da yalnızca dış yardımlara değil; kararlılık, kurumsallık, hukuki güvenlik ve sanayileşmeye odaklanma gibi rasyonel adımlara dayanmaktadır. Polonya, radikal yapısal reformları, dış destekleri akıllıca kullanması, AB ile entegrasyonu ve üretim gücünü artıran sanayileşme politikaları sayesinde istikrarlı ve kapsayıcı bir büyüme yakaladı.

Türkiye için çıkarılabilecek başlıca dersler:

• Yapısal reformları siyasi maliyet korkusu olmadan hayata geçirmek,

• AB ile entegrasyonu siyasi değil, kalkınma perspektifinden değerlendirmek,

• Bağımsız kurumları yeniden inşa etmek,

• Katma değerli sanayi ve nitelikli eğitime odaklanmak,

• Finansal istikrarı popülizme feda etmemek.

Emekli Maaşına Banka Borcuna Karşılık Bloke Konulabilir!

17 Temmuz 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan kararla birlikte Yargıtay, emekli maaşlarının bankalara olan borçlara karşılık bloke edilebileceğine hükmetti. Bu karar, milyonlarca emekliyi ilgilendiren önemli bir içtihat niteliği taşıyor.

Kararın Arka Planı:

Uzun süredir tartışma konusu olan “emekli maaşlarına haciz ya da bloke konulabilir mi?” sorusu, Yargıtay’ın kararıyla netleşti. Bugüne kadar 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 93. maddesi uyarınca emekli maaşları kural olarak hacze ve blokenin dışında tutulmaktaydı. Ancak bu koruma, emeklinin açık rızası olmadan uygulanamaz ilkesine dayanıyordu.

Yargıtay Ne Dedi?

Yargıtay’ın son kararına göre:

“Emeklinin banka ile yaptığı kredi sözleşmesinde açık şekilde maaşının blokeye konu edilebileceğini kabul etmesi durumunda, bu bloke işlemi hukuka aykırı değildir.”

Bu karar, özellikle kredi sözleşmelerinde yer alan “maaşın rehin verilmesi, bloke edilmesi” gibi hükümleri geçerli hale getiriyor.

Hangi Durumlarda Bloke Konulabilir?

1. Kredi sözleşmesinde açık rıza verilmişse

2. Emekli, maaşını aldığı bankadan kredi kullanmışsa

3. Blokeye dair hüküm sözleşmeye yazılmış ve imzalanmışsa

Bu üç şartın gerçekleştiği durumlarda banka, emekli maaşına bloke koyabilir.

Hangi Durumlarda Konulamaz?

• Emekli, sözleşmede maaşına dair hiçbir rehin ya da bloke hükmüne rıza göstermemişse

• Bloke kararı mahkeme kararı olmadan ve tek taraflı biçimde uygulanmışsa

Bu hallerde yapılan bloke işlemleri hukuka aykırı kabul edilebilir ve kaldırılabilir.

Emekliler Ne Yapmalı?

• Kredi sözleşmelerini dikkatle okuyun. Maaşla ilgili bloke veya rehin maddeleri olup olmadığını kontrol edin.

• Eğer böyle bir madde varsa ve imzaladıysanız, maaşınıza bloke konulmasını engellemeniz mümkün olmayabilir.

• Haksız bloke durumlarında tüketici hakem heyetleri veya tüketici mahkemelerine başvurarak hak arayabilirsiniz.

Etkileri ne olur?

Bu karar, bankaların alacaklarını güvence altına almasını kolaylaştırırken, emeklilerin gelir güvenliği açısından önemli bir risk oluşturuyor. Özellikle düşük gelirli ve borçlu emekliler için maaş blokesinin yaşam kalitesine ciddi etkiler yaratabileceği değerlendiriliyor.

📝 bankavitrini.com yorumu:
Yargıtay’ın bu kararıyla birlikte artık kredi sözleşmelerinde atılan her imzanın sonuç doğurabileceği bir kez daha anlaşılmış oldu. Emeklilerin mali okuryazarlığının artırılması ve sözleşme hükümleri konusunda bilinçlendirilmesi büyük önem taşıyor.

www.bankavitrini.com