Girişimcilik sadece bir iş kurmak değil, aynı zamanda bir düşünme biçimidir. Eğer inovatif, cesur ve çözüm odaklı nesiller yetiştirmek istiyorsak, eğitim sistemimizde bazı temel yetkinlikleri ve hayat becerilerini çok daha erken yaşlara indirmemiz gerekiyor. Peki nedir bunlar?

1. Finansal Okuryazarlık

• Bütçe yapma, tasarruf etme, yatırım ve risk kavramları öğretilmeli.

• Öğrencilere paranın değeri oyunlarla, örneklerle anlatılmalı.

• Sanal şirket kurma, sanal borsa uygulamaları gibi simülasyonlarla desteklenmeli.

2. Problem Çözme ve Eleştirel Düşünme

• Çocuklara hazır bilgiler değil, sorular sorarak düşündüren bir eğitim sistemi uygulanmalı.

• Oyunlar, vaka analizleri, grup çalışmaları teşvik edilmeli.

3. Hata Yapma ve Başarısızlıktan Ders Alma Kültürü

• Hataların bir öğrenme fırsatı olduğu öğretilmeli.

• Başarısızlık korkusunu değil, deneme cesaretini besleyen bir ortam oluşturulmalı.

4. İletişim ve Takım Çalışması

• Proje bazlı eğitimlerle öğrenciler takım halinde çalışmaya teşvik edilmeli.

• Sınıf içi sunumlar, tartışma grupları ve sosyal sorumluluk projeleriyle ifade becerileri güçlendirilmeli.

5. Dijital Okuryazarlık ve Teknoloji Kullanımı

• Kodlama ve yazılım bilgisi sadece “bilişim dersine” sıkıştırılmamalı.

• Dijital içerik üretimi, yapay zeka, siber güvenlik gibi alanlara farkındalık kazandırılmalı.

6. Girişimcilik Fikri Geliştirme Atölyeleri

• “Fikrim Var!” atölyeleri ile öğrencilerin iş fikirleri ortaya çıkarılmalı.

• Mini iş planları hazırlama, jüri önünde sunum gibi deneyimsel aktiviteler yapılmalı.

7. Etik, Sürdürülebilirlik ve Sosyal Etki

• Girişimciliğin sadece para kazanmak için değil, dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için de kullanılabileceği anlatılmalı.

• Sosyal girişim örnekleriyle empati, etik ve çevresel sorumluluk kazandırılmalı.

Raporlama tüm birimler için olduğu gibi  modern İnsan Kaynaklar alanında da öne çıkmaya başladı. Veriye Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi: Ölçmeden Yöneten Yönetemez dönemine geçti. İnsan Kaynakları Raporlamada kullanılan 10 metrik verinin hesaplama formüllerini bir araya getirdik. Rasyoları iyi değerlendiren yöneticiler için personel stratejisi de netleşmiş olur:

İnsan Kaynakları Metrikleri Raporunu örnekli ve formüllü şekilde sunuyorum. Bu yapı hem İK profesyonelleri hem de yöneticiler için stratejik karar alma süreçlerinde kullanılabilir.

İNSAN KAYNAKLARI METRİKLERİ RAPORU- (Örnekli ve Formüllü)

İşe Alım Metrikleri

İşe Alım Süresi (Time to Hire)

Formül:
İşe alım süresi = İş ilanının yayına alındığı gün - İş teklifinin kabul edildiği gün

Örnek:
İlan: 1 Mart | Kabul: 21 Mart
İşe Alım Süresi = 20 gün

İşe Alım Maliyeti (Cost per Hire)

Formül:
Toplam işe alım maliyeti / Alınan çalışan sayısı

Örnek:
Toplam maliyet: 150.000 TL
Alınan kişi: 5
İşe Alım Maliyeti = 150.000 / 5 = 30.000 TL

Çalışan Devir Oranı (Turnover Rate)

Formül:
(Dönem içinde işten ayrılan çalışan sayısı / Ortalama çalışan sayısı) x 100

Örnek:
Ayrılan kişi: 12 | Ortalama çalışan sayısı: 100
Çalışan Devir Oranı = (12 / 100) x 100 = %12

Yeni Çalışan Kalıcılık Oranı (Retention Rate)

Formül:
(Belirli bir süre sonra hâlâ çalışan yeni personel / Başlangıçta işe alınan kişi sayısı) x 100

Örnek:
İşe alınan: 30 | 6 ay sonra kalan: 24
Yeni Çalışan Kalıcılığı = (24 / 30) x 100 = %80

Çalışan Memnuniyeti Skoru (Survey Score)

Formül:
Toplam puanlanan skor / Katılımcı sayısı

Örnek:
Toplam skor: 8.000 | Katılımcı: 100
Memnuniyet skoru = 8.000 / 100 = 80/100

eNPS (Çalışan Tavsiye Skoru)

Formül:
%Destekleyenler - % Olumsuzlar
(Destekleyenler: 9–10 puan verenler, Olumsuzlar: 0–6 puan verenler)

Örnek:
Destekleyenler: %60 | Olumsuzlar: %20
eNPS = 60 - 20 = 40

Kişi Başına Düşen Gelir (Revenue per Employee)

Formül:
Toplam gelir / Toplam çalışan sayısı

Örnek:
Gelir: 50.000.000 TL | Çalışan: 250
RPE = 50.000.000 / 250 = 200.000 TL

Eğitim Yatırımı (Training Investment per Employee)

Formül:
Toplam eğitim harcaması / Eğitime katılan çalışan sayısı

Örnek:
Eğitim bütçesi: 100.000 TL | Katılan: 50 kişi
Eğitim yatırım = 100.000 / 50 = 2.000 TL

Devamsızlık Oranı (Absenteeism Rate)

Formül:
(Toplam devamsızlık günleri / (Çalışan sayısı x Çalışma gün sayısı)) x 100

Örnek:
Devamsızlık: 180 gün | Çalışan: 60 | Ay: 22 iş günü
Devamsızlık Oranları = (180 / (60 x 22)) x 100 = 13.6%

Yıllık İzin Kullanım Oranı

Formül:
Kullanılan izin günleri / Hak edilen izin günleri x 100

Örnek:
Hak edilen: 3.000 gün | Kullanılan: 2.400
Oran = 2.400 / 3.000 x 100 = %80

Yönetim Kadrosunda Kadın Oranı

Formül:
Yönetim kadrosundaki kadın çalışan sayısı / Toplam yönetim kadrosu x 100

Örnek:
Kadın yönetici: 8 | Toplam yönetici: 40
Kadın oranı = 8 / 40 x 100 = %20

Murabaha kredisi, İslami finans sisteminde faizsiz olarak uygulanan bir tür ticari kredi yöntemidir. Genellikle katılım bankaları tarafından kullanılır. Bu sistemde banka doğrudan para vermez; müşteri adına malı satın alır ve üzerine kâr koyarak müşteriye vadeli olarak satar.

Murabaha Kredisi Nasıl İşler?

1. Müşteri talepte bulunur: Müşteri bankaya almak istediği malı (örneğin bir araç, makine veya hammadde) bildirir.

2. Banka malı satın alır: Banka, malı üçüncü bir satıcıdan peşin olarak satın alır ve mülkiyeti üzerine geçirir.

3. Müşteriye satar: Daha sonra banka, malı müşteriye belirli bir kâr marjı ekleyerek vadeli olarak satar.

4. Ödeme vadeli yapılır: Müşteri, mal bedelini banka ile anlaştığı taksitler şeklinde öder.

Örnekle Açıklayalım:

• Ali Bey bir iş makinesi almak istiyor (maliyet: 100.000 TL).

• Katılım bankasına başvuruyor.

• Banka bu iş makinesini satıcıdan 100.000 TL’ye alıyor.

• Ali Bey’e 120.000 TL’ye, 12 ay vadeyle satıyor.

• Ali Bey her ay 10.000 TL taksit ödüyor.

• Faiz yoktur; sadece önceden belirlenmiş bir kâr oranı vardır.

Murabaha’nın Özellikleri

• Faiz içermez (İslam hukukuna uygundur).

• Mal alımına dayanır, para alım-satımı yapılmaz.

• Kâr oranı başta bellidir, sonradan değişmez.

• Borç değil, ticaret ilişkisine dayanır.

• Satın alınan ürün, müşteri istemese bile önce bankanın mülkiyetine geçer.

Murabaha ile Gelen Avantajlar