ABD resmi kurumu Federal Ticaret Komisyonu’nun listesindeki ilk 5 dolandırıcık türü sırasıyla şöyle:
1. Sahtekarlar,
2. Online Alışveriş,
3. Loto, Çekiliş, Piyango,
4. Yatırım Fırsatları,
5. İş ve Çalışma/İstihdam Vaatleri
Ülkedeki; 2023 yılında bildirilen dolandırıcılık bildirimi; 2,6 milyon adet 2023 yılındaki toplam dolandırıcılık tutarı: 10 milyar ABD Doları
ABD’de dolandırılan bir vatandaş Federal Ticaret Komisyonu ‘na başvurarak dolandırılmasına karşı yasal mücadeleyi başlatabiliyor. Aslında bu Tüketici haklarını korumak için var olan ve dolandırıcılık başvurularını da alan resmi bir kurum.
Ülkemizde ise EGM’ninsitesinden başvuru yapabilmenize rağmen oradan size gelecek yönlendirme: Öncelikle en yakın karakola gitmeli ve/veya savcılığa deliliyle birlikte suç duyurusunda bulunulmalı olacak. Eğer delil sunamaz iseniz, kovuşturmaya yer olmadığına karar verilebilir. Küçük dolandırıları uzlaştırmaya taşıyabilirken, büyükleri için dava açılmalı.
Dava görülmeye başlarsa ilgili mahkemeden duruşma tarih ve saati yazan bir çağrı kâğıdı gelir. Ancak, tabi öncelikle dava için hangi tür mahkemeye gidileceğini bilmek gerekir. Dolandırıcılık suçunun nitelikli hali (dini inanç ve duyguların istismarı suretiyle, bilişim sistemleri kullanılarak işlenmesi gibi) ağır ceza mahkemelerinin görev alanına girer. Basit dolandırıcılık suçunda ise asliye ceza mahkemeleri görevli. Zararınızı failden talep edebilirsiniz. Suçun meydana gelmesinden sonra soruşturma veya kovuşturma aşamasında failin zararı gidermesi halinde alacağı cezada indirim yapılır. Ancak, bir tazminat talebiniz varsa bu defa hukuk mahkemesine gidilmeli, Süreç elbette bununla da sınırlı değil. Mahkeme sürecinde de uzun bir yol sizi bekliyor olacak.
Bu nedenle dolandırılan kişiler, dolandırılmış olmayı kabul edemediklerinden ve çoğu zaman bu uzun yola çıkıp psikolojik harbe girmekten kaçınmayı seçerek kaybının üstüne bir bardak su içmeyi seçiyor.
Enerji sektörünün ve özellikle yenilenebilir enerjinin cazibesi, son dönemde borsaya açılan enerji şirketlerinin olağanüstü talep görmesi, alfa ve omega taktiklerini (cazibe artırma ve direniş kırma) kendine yol haritası edinmiş birçok eski emlak vb. dolandırıcısını da bu pazara itmiş durumda.
Üstelik tüm bunlar son derece göz önünde sergilenerek ve kamu otoritesi tarafından da kolayca gözlemlenecek şekilde cereyan ediyor. Umarım bu defa nitelikli dolandırılmış “GES Mağdurları” diye bir kitle bolca gazete haberi ile karşımıza çıkmaz.
Fotoğrafta ise dolandırıcı Gregor Macgregor‘un Güney Amerika’daki yerlilerden biraz içki ve birkaç mücevher karşılığı satın aldığı, tamamen verimsiz dağ taştan ibaret 8 milyon m2 bir arazinin, “olmayan” fırsatlar ülkesi Poyais’in gazete illüstrasyonlarından biri. Usta Macgregor hayali ülkeyi kurmakla kalmamış, parasını basmış, hatta devlet borçlanma senedi dahi ihraç etmiştir.
Cengiz KILIÇ– Kepsaş, Ticaret Direktörü