Dünya enflasyonla ‘aktif’ boğuşurken, ‘pasif’ TCMB politikaları TL’yi eritiyor

Yayınlanma:

3 yıl önce

22/07/2022

Yazan:

BankaVitrini

Dün Türk mali piyasaları, sonucu belli olan TCMB’nin olağan Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısını neredeyse göz ucuyla bile takip etmedi. PPK politika faiz oranını %14 seviyesinde sabit tutarken, karar ardından yayımlanan kısa politika metni zamanın ruhuna uygun olarak kaleme alınmadığını gördük. Açıkça söylemek gerekirse, TCMB’nin kredibilite kaybı her geçen gün biraz daha artmaya başladı.
Dünyada ise faiz artışları peşi sıra geliyor. Avrupa Merkez Bankası (ECB), dün 11 yıl aradan sonra ilk kez faiz artırımına giderek gecelik mevduat faiz oranını %0 seviyesine yükseltti. 50 baz puanlık faiz artırımı piyasa beklentisinin de üzerinde olurken, ECB’nin dünkü hamlesi, kontrolden çıkmış enflasyonla ilgili endişelerin büyümeyle ilgili endişeleri geride bıraktığını gösterdi.
Faiz artırım sürecinin 19 ülkeli para birimi bloğunun daha borçlu ülkelerine zarar vermemesi adına, İletim Koruma Mekanizmasını (Transmission Protection Instrument – TPI) adında yeni bir politika aracı da devreye konuldu. TPI, özünde, borçlanma maliyetlerindeki artışı ve finansal parçalanmayı (fragmantasyon) sınırlamayı amaçlayan yeni bir tahvil alım planı olarak ön plana çıkıyor.
İtalya’da Başbakan Draghi liderliğindeki geniş katılımlı hükümet, üç önemli siyasi partinin güven oylamasında destek vermemesi üzerine istifa etti. Cumhurbaşkanı Mattarella Meclis’i de feshederek seçim kararı (25 Eylül) aldı. İtalya’nın borçluluk durumu ve beliren hükümet krizi, AB ekonomileri üzerinde ilave baskı unsuru kurarken, ortak para birimi EUR’yu da olumsuz etkiliyor.
ECB’nin yıllar sonra negatif faiz oranını terk etmesi, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi borçlu ülkelerin tahvil faizlerinde baskı kurmaya başladı. İtalya’da baş gösteren hükümet krizinin de yardımı ile, İtalyan ve Alman 10 yıllık tahvilleri arasındaki getiri farkı dün 240 baz puanı aştı. ECB kararı ardından ilk etapta 1,0270 seviyesine kadar yükselen EURUSD paritesi, devreye alınan TPI’ın bir nebzede olsun faiz artırım kararını gölgelemesi ve biraz da beklenti alınır gerçekleşme satılır prensibi ile pariteyi 1,0170 seviyesi geri itti. 1,0350 seviyesi geçilmeden, pariteye şu aşamada ilave bir anlam yüklemek istemiyoruz. Doların güçlü seyri bir müddet daha korunabilir.
ECB ardından, Güney Afrika Merkez Bankası, enflasyonu kontrol altında tutmak için üst üste beşinci faiz artışına giderek politika faizini %5,50 seviyesine çıkardı. Dün yapılan 75 baz puan artış beklentileri de aştı. Takdir edersiniz ki, dünya seri ve koordineli bir şekilde faiz artırarak enflasyonu durdurmaya çalışırken, Türkiye’de %80’e dayanan, KKTC’de %110 aşan TÜFE enflasyonuna rağmen TCMB’nin %5 enflasyon hedefinden, cari fazladan (cari açık rekor kırıyor) ve liralaşmadan (herhalde KKM’yi işaret ediyor) söz etmesi, ilave kafa karışıklığı yaratarak TL üzerinde baskı kuruyor.
Dün USDTRY 17,73 seviyelerine kadar yükselerek tüm zamanların en yüksek gecelik kapanışını gerçekleştirdi. Para politikasının zamanın ruhundan ayrı bir patikada ilerlemesi ile kur üzerinde baskının her geçen gün daha da artmaya başladığını görüyoruz. Özellikle, FED’in agresif faiz artırımlarına devam edeceği beklentisi ile içerde dolar mevduat faiz oranları hızla yükselirken, şirketlerin KKM dönüşlerini yenilememesi ve dolar talebinin yeniden artması durumunda, kur üzerinde baskının daha da ivmeleneceğinden endişe ediyoruz. Risk yukarı yönlü görünmeye devam ediyor.
Dönelim biraz da küresel gelişmelere. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından yapılan açıklamaya göre, Ukrayna ve Rusya taraflarının katılımıyla, Sn. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in hazır bulunacağı tahıl sevkiyatı anlaşması imza töreni İstanbul’da gerçekleştirilecek. Tahıl sevkiyatı anlaşmasının da yardımı ile buğday aktif kontrat fiyatları %3 civarında gerileyerek 790 cent/bushel seviyesinden işlem görüyor. Hatırlamak gerekirse, savaşın patlak vermesi ile buğday 1,400 usd cent fiyatını aşmıştı. Teknik mânâda daha da aşağıda 745 usd/bushel fiyatı takip edilebilir.
Küresel çapta artışa geçen faiz hadleri ister istemez talebi kısacağı için emtia fiyatları üzerinde de aşağı yönlü bir baskı yaratıyor. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı dün sert bir şekilde gerilemesi ardından bugün bir miktar toparlanarak 105 dolar seviyesine yaklaştı. Kıymetli metaller cephesinde uzunca bir süredir devamlı gündemde tuttuğumuz 1,685 dolar hedefimiz dün temiz bir şekilde gerçekleşmesi ardından altının ons fiyatı bu sabah 1,715 dolar seviyesine yükseldi. Haftalık kapanışı bugün görmek istiyoruz. Akabinde, büyük bir beklentimiz olmasa da, aşağıda 1,685 seviyesinin altına zarar kes emri bırakarak uzun pozisyon deneyeceğiz. Gümüş tarafında da, benzer bir şekilde 22 dolar geçilmeden alınmaz diyerek aşağıda 18,60 seviyesi işaret etmiştik. Benzer bir şekilde, haftalık kapanışı görerek, 18 dolar seviyesinin diplerine zarar kes emri yazarak gümüşte de uzun pozisyon deneyeceğiz.
Seri faiz artırımları, şirket finansalları üzerinde maliyet kanadından hırpalayıcı bir unsur olması nedeniyle hisse senetleri üzerinde de baskı kuruyor. Dün küresel mali piyasalarda toparlanma sinyalleri görülse de (ABD borsaları geceyi (Nasdaq %1,4) yükselişle tamamladı) seans sonrası gelen Snap’in olumsuz bilançosu bugün havanın olumsuza dönmesine zemin hazırladı. Sosyal medya platformu Snap, zayıflayan bir ekonominin sosyal medya üzerindeki tkilerinin ‘korkunç’ bir resmini çizerek “inanılmaz derecede zorlu” koşullarda bir tahminde bulunmayı reddetmesi sonrasında, hisseleri %25 oranında düştü.
Teknoloji hisselerinde bulaşıcılık etkisi ile ABD vadeli endekslerinde bu sabah düşüş eğilimi hâkim (Nasdaq %0,7 aşağıda). Pasifiğin diğer ucunda da, hava parçalı bulutlu ve kararsız bir seyir görülüyor. Bugün dünya genelinde açıklanacak imalat sanayi ve hizmet sektörü PMI rakamları veri takvimini âdeta süslüyor. Gözler ise, ECB ardında haftaya FED’in olağan FOMC toplantısında olacaktır (genel beklenti haftaya 75 bsp artırım yönünde).

İKTİSATBANK

Görüntülenme: 3321

İlgili Etiketler:

Tapuda yanlış beyanlar %900 daha fazla vergi çıkarıyor

Panama’da akaryakıt fiyatları protesto edildi!

Okumaya devam et

KKM Dönemi Bitiyor mu? Merkez Bankası Vites Yükseltti

Yayınlanma:

46 dakika önce

21/06/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

21 Haziran 2025 tarihli Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) basın duyurusu ile makroihtiyati çerçevede yapılan değişiklikleri ve bunların Türk lirasına geçişi destekleme amacı ile değişikliğe gitti:

Düzenlemelerin anlamını madde madde şöyle açıklayabiliriz:

1. TL Mevduat Payı Hedefleri

Gerçek kişi TL mevduat oranı %60’ın altında olan bankalar için hedef artırıldı.
%60-%65 arasında olan bankalara ise aylık %0,4 puan artış hedefi getirildi.
- Bu düzenleme, bankaların TL mevduat toplamını artırmalarını teşvik ediyor. TL’ye geçiş hızlandırılmak isteniyor.

2. KKM Zorunlu Karşılık Oranı Arttırıldı

Kur Korumalı Mevduat (KKM) için zorunlu karşılık oranı %33’ten %40’a çıkarıldı.
- Yani bankalar artık daha fazla karşılık ayırmak zorunda, bu da KKM’yi daha maliyetli hale getiriyor.
- Dolayısıyla KKM’den çıkış teşvik ediliyor, TL vadeli mevduata geçiş isteniyor.

3. KKM Faiz Sınırlaması Gevşetildi

KKM hesaplarında uygulanabilecek asgari faiz oranı, politika faizinin %50’si yerine %40’ı olarak belirlendi.
- Bankaların KKM’ye uygulayacağı faiz düşürülebilecek. Yine KKM’nin cazibesi azaltılıyor.

4. KKM’den TL’ye Geçiş

KKM’den TL mevduata geçişi teşvik için hedef korunurken, KKM’nin yenilenmesi sınırlandırılıyor.
- Bu, KKM’den TL’ye dönüşü zorunlu ve sürekli hale getirmeye yönelik bir adım.

5. TL Mevduata Geçişi Kolaylaştırıcı Adım

1 aydan uzun vadeli ve değişken faizli TL mevduat açılmasına izin verildi.
- Faiz endeksleri (TÜFE, ÜFE, TLREF vs.) ile bağlantılı değişken faizli mevduat açılabilecek.
- Bu, yüksek enflasyon ortamında TL’ye ilgiyi artırmayı amaçlar.

6. Yabancı Para Mevduat Zorunlu Karşılık Oranı Düşürüldü

Yabancı para mevduatın TL karşılığı olarak tutulması gereken zorunlu karşılık oranı %4’ten %2,5’e düşürüldü.
- Bu, bankaların döviz kaynağı üzerindeki yükü biraz azaltır. Ancak genel politika yine TL’ye geçişi desteklemeye yöneliktir.

GENEL DEĞERLENDİRME

Bu adımların genel amacı:

Kur Korumalı Mevduat’tan (KKM) çıkışı hızlandırmak,
TL vadeli mevduatın cazibesini artırmak,
Bankaları TL’yi teşvik etmeye zorlamak,
Para politikasının etkinliğini artırmak (yani faiz kararı ile tasarruf kararları arasındaki bağı güçlendirmek).

Resim

www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 6083

Okumaya devam et

GÜNCEL

Kamu Web Siteleri Engellilere Uyumlu Hale Getirilecek

Kamuda dijital eşitlik zorunlu hale geldi

Yayınlanma:

2 saat önce

21/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Cumhurbaşkanlığı Genelgesi ile kamu hizmetlerinde erişilebilirlik yeni bir boyut kazandı

21 Haziran 2025 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi (2025/10) ile birlikte, kamu kurum ve kuruluşlarına ait web siteleri ile mobil uygulamaların erişilebilir hale getirilmesi artık bir zorunluluk halini aldı. Bu adım, özellikle engelli bireylerin dijital kamu hizmetlerine eşit erişimini sağlamak amacıyla atılmış önemli bir düzenleme olarak öne çıkıyor.

Tüm kamu kurumlarını kapsıyor

Genelge; merkezî idare, taşra teşkilatları, mahalli idareler (belediyeler), kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunlara bağlı dijital platformların tamamını kapsıyor. Artık kamuya ait her türlü web sitesi ve mobil uygulama, uluslararası erişilebilirlik standartlarına uygun şekilde tasarlanmak zorunda olacak.

Erişilebilirlik ne anlama geliyor?

Erişilebilirlik, dijital platformların herkes tarafından kullanılabilir olması demektir. Görme, işitme, hareket veya bilişsel engeli olan bireylerin web sitelerinde gezinmesi, bilgi alması ve kamu hizmetlerine ulaşabilmesi için:

Alternatif metinler (alt-text)
Klavye ile tam gezinilebilirlik
Renk kontrastları
Sesli anlatım destekleri
gibi teknik özelliklerin sistemlere entegre edilmesi gerekiyor.

Denetim ve uyum süreci

Genelge ile birlikte kamu kurumları, mevcut dijital varlıklarını tarayarak erişilebilirlik analizleri yapacak ve eksiklikleri giderecek. Erişilebilirlik standartlarına uyum konusunda belirli takvimler içinde raporlama ve denetim süreçleri işletilecek. Gerekirse yeniden yapılandırmalar veya yazılımsal revizyonlar yapılacak.

Toplumsal kapsayıcılık açısından önemi

Bu adım, sadece teknik bir düzenleme değil; kamusal alanda fırsat eşitliği ve toplumsal kapsayıcılık adına da son derece önemlidir. Türkiye’de yaklaşık 10 milyon engelli bireyin dijital hizmetlerden eşit şekilde yararlanması, sosyal devlet anlayışının somut bir göstergesidir.

Kamu dijital platformlarında erişilebilirlik artık bir tercih değil, bir yükümlülüktür. Teknolojinin insan hayatını kolaylaştırma işlevi, ancak herkesi kapsadığında anlam kazanır. Bu genelge, kamuda dijital dönüşümün insan odaklı ve kapsayıcı bir zemine oturmasını sağlayacak önemli bir adımdır.

www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 5044

Okumaya devam et

GÜNCEL

Kimliğe Tanımlı Ehliyet: Her Durumda Yeterli mi?

Yayınlanma:

11 saat önce

20/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Son yıllarda dijitalleşme adımlarıyla birlikte Türkiye’de birçok resmi işlem sadeleştirildi. Bu adımlardan biri de, sürücü belgesi bilgilerinin yeni nesil kimlik kartına tanımlanabilmesi uygulamasıdır. Peki, bu uygulama ile birlikte artık ehliyet taşımaya gerek kalmadı mı? Hukuki düzenlemeler ne diyor?

Yeni Uygulama Nedir?

İçişleri Bakanlığı’nın uygulamasıyla birlikte sürücüler, ehliyet bilgilerini çipli kimlik kartlarına entegre ettirebiliyor. Bu işlem Nüfus Müdürlüklerinde birkaç dakikada tamamlanabiliyor. Böylece iki kart yerine sadece tek bir kimlik kartı taşımanız yeterli hale geliyor.

Yasal Durum: Ehliyet Taşıma Zorunluluğu Hâlâ Var mı?

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliği‘ne göre:

Sürücülerin, araç kullanırken ehliyet belgesini ibraz edebilmesi gerekmektedir.

Ancak yeni uygulama sayesinde:

Kimlik kartı üzerinde yer alan çipten ehliyet bilgileri anında sorgulanabiliyor.
Bu nedenle fiziksel ehliyet belgesi ibrazı zorunluluğu, uygulamada ortadan kalkmış sayılıyor.

Uygulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Her ne kadar yasal düzenleme fiilen ehliyeti taşımayı gerektirmese de, uygulamada bazı önemli detaylar bulunmaktadır:

Kimlik Kartınız Mutlaka Yanınızda Olmalı: Ehliyet bilgileriniz kimliğe tanımlı olsa bile, sistem sorgulaması için kimliğinizi ibraz etmeniz gerekir.
Sistemsel Sorunlar Olabilir: Polis ekipleri anlık sistem sorunları yaşarsa, fiziksel ehliyet belgesi talep edebilir.
Yurtdışı Kullanımı: Yurt dışında araç kullanacak olan kişiler için fiziksel ehliyet hâlâ gereklidir. Yeni kimlik kartı yurt dışında geçerli değildir.

Ehliyeti Taşımak Gerekli mi?

Eğer ehliyet bilgilerinizi kimlik kartınıza tanımlattıysanız, Türkiye içinde araç kullanırken fiziksel ehliyetinizi taşıma zorunluluğunuz yoktur. Ancak kimliğinizi yanınızda bulundurmanız şarttır.

Güvenliğiniz ve olası teknik aksaklıklara karşı hazırlıklı olmak adına, fiziksel ehliyetinizi yanınızda bulundurmak hâlâ önerilen bir uygulamadır.

Görüntülenme: 6306

Okumaya devam et