Yeni ekonomi yönetiminin Türk Lirası’na değer kazandırmak ve enflasyonla mücadele etmek için başlattığı faiz artışı döngüsü hızla devam ederken, mevduat faizleri de yükselişe geçti.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 31 Mart yerel seçimleri öncesi gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu toplantısında 500 baz puanlık faiz artışına gitti. Bu gelişme, yeni ekonomi yönetiminin enflasyonla mücadele konusundaki kararlılığını vurgularken, 2023’ten bu yana yaşanan mevduat faizi artışları da hız kazandı. Finansal ürün karşılaştırma platformu Hesapkurdu’nun verileri, 2024 yılı nisan ayı güncel banka mevduat faiz oranlarına bakıldığında, bazı bankaların üç aylık vadeli güncel mevduat faiz oranının %58’e dayandığını gösterdi.

Mevduat faizi bir yılda ikiye katladı

Mevduat faizlerinin yükselişindeki boyutları anlamak için tarihsel veriler incelendiğinde, TCMB verilerine göre Mart 2023’te üç aya kadar vadeli ortalama mevduat faizi oranının %27,83 olduğu görüldü. Mevduat faizlerinin bir yılda ikiye katladığını, %110’dan fazla arttığını ifade eden Hesapkurdu Bankacılık İş Geliştirme Yöneticisi Orhun Çağlar Atilla, “Mevduat faiz oranları 2023 yılı sonlarından bu yana istikrarlı bir biçimde artıyor. Bu artış, 2024’ün ilk çeyreğinde de devam etti. Bu sebeple mevduat sahiplerini, varlıklarını Türk Lirası’nda değerlendirmek için vadeli hesap seçeneklerine yöneldi. Mevduat, 2024’te de en çok tercih edilen yatırım araçlarından olmaya devam ediyor” dedi.

Gözler TCMB’nin 25 Nisan’daki toplantısında

TCMB’nin mart ayının sonlarında yayımladığı Piyasa Katılımcıları Anketi, 2024 yıl sonu enflasyon beklentisinin %42,96’dan %44,19’a yükseldiğini gösterdi. TCMB’nin enflasyon hedeflerinde yaşanan kaymanın gerekçelerini açıklamak için hükümete yazdığı mektup da, enflasyon beklentilerinin gücünü koruduğunu gösterdi. TCMB’nin her karar metninde para politikasındaki şahin duruşun korunacağı vurgusuna yer verdiğini belirten Orhun Çağlar Atilla, “ABD ve Avrupa ekonomileri yapışkan enflasyon sonrası faiz indirimlerine başlamak için gün sayıyor olsa da bu beklentiler öteleniyor. Türkiye’de durum daha farklı. Morgan Stanley’in mart ayında yayımladığı tahminler, Türkiye’de faiz indirimi döngüsünün ancak 2025 ilk çeyreğinde başlayabileceğini gösteriyor. TCMB Para Politikası Kurulu, 25 Nisan’da toplanacak. Gözler bu toplantıdan çıkacak karara çevrilse de Türkiye’de mevduat faizlerinin uzun bir süre daha bu seviyelerde kalacağını söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı.

“Mevduat faiz oranları Hesapkurdu.com’da hesaplanabiliyor”

Mevduat faizi / kâr payı oranlarının temel olarak kredi faiz / kâr payı oranlarına paralel olarak belirlendiğini hatırlatan Hesapkurdu Bankacılık İş Geliştirme Yöneticisi Orhun Çağlar Atilla, değerlendirmelerini şu ifadelerle sonlandırdı:

“Kredi, sigorta, mevduat hesabı, kredi kartı gibi finansal ürünleri karşılaştırma olanağı sunan Hesapkurdu.com olarak kullanıcılarımızın mevduat faizlerinin güncel değerlerini görebilmeleri için özel bir sayfa hazırladık. Mevduat tutarını ve gün cinsinden vadeyi giren kullanıcılar, saniyeler içinde bankaların sunduğu güncel mevduat faizi oranlarını görebiliyor ve kendilerine uygun teklifi seçebiliyor. Hesapkurdu.com olarak piyasayı kullanıcılarımız için takip etmeye ve onlar için en uygun teklifleri sunmaya devam edeceğiz.”

• Piyasaların gözü kulağı jeopolitik gelişmelerde olsa da, FED’in yapışkan enflasyon ve güçlü makroekonomik veriler ardından tavrında görülen keskin değişim, ya da faiz indirim beklentisinin her geçen gün daha da azalmasının yankıları piyasalarda hissediliyor. Lâkin, FED’in önceliğinin tam istihdam ve fiyat istikrarı olduğu düşünülürse, istihdam cephesinden sanıldığının aksine pek de iyi haberlerin geldiğini söyleyemeyiz! Şöyle ki, son açıklanan tarım dışı istihdam verisi her ne kadar güçlü sonuçlansa da, nitelik anlamında zayıf bir tablo ile karşı karşıyayız: iş gücünde 6bin tam zamanlı işi kaybı yaşanırken, 691bin yarı zamanlı iş eklenmiş. Yüksek faizlerin piyasayı yormaya mı başladı sorusunu kendimize sormadan da edemiyoruz.
• Hatırlanacağı üzere, neredeyse 3 aydan kısa bir süre önce FED bu yıl ne kadar faiz indirimi yapılacağından bahsederken, son günlerde 180 derece çark etmesi mali piyasaların canını acıtırken, işgücü piyasasından da zayıflama ibareler görmeye başlıyoruz. Şöyle ki bu hafta Tesla, işgücünün %10’unu yani 14bin çalışanını işten çıkaracağını duyurdu. Amazon, maliyetleri düşürmek amacıyla bu yıl zaten işten çıkarmalar yaptığını da not edelim. ABD’de enflasyon her ne kadar yapışkanlık arz etse de, yüksek seyreden faizlerin banka finansallarına da olumsuz etkisini bu hafta sonuçlarını açıklayan BofA finansallarında görürken, yakın geçmişte, yüksek faizler nedeniyle başarısız olan 3 ABD bankasının batışı hafızamızda hâlen daha taze bir yer tutuyor.
• Hülâsa, FED son aylarda umut ettiği enflasyon verisini henüz bulamasa da, faiz indirimlerinin gelip gelmeyeceği büyük bir soru işaretine dönüşerek piyasaların yön tayin etmekte zorlanmasına neden olsa da, işten çıkarmaları başlaması ve yüksek faizlerin bankacılık sektörünü hırpalamaya başlaması,  FED’in bir noktada istemese de faiz indirimlerine soyunmak zorunda kalacağını düşündürüyor! Bu sabah itibariyle, faiz vadeli kontratlarının 2024’te 2’den az faiz indirimi beklediğini not edelim. FED üyelerinin faiz yorumlarında şahin üsluplarını da korunduğunu görüyoruz. Oy hakkında sahip Cleveland FED Başkanı Mester ile Kurul Üyesi Bowman, faiz indirimlerinde acele edilmemesi gerektiğini söyledi.
• Ortak para birimi EUR, doların güçlenmesinin yanı sıra, Avrupalı politika yapıcıların iki ay içinde faiz oranlarını düşürmeye hazırlanmaları nedeniyle baskı altında kalarak bu hafta %2’ye yakın değer kaybederek beş ayın en düşük seviyesinin gerilemesi ardından bu sabah hafif de olsa toparlanarak 1,0660 seviyesine yükseldi. Dolar cephesinde yaşanan hafif de olsa değer kaybının arkasında, ABD, Japonya ve Güney Kore arasında, Asya’daki dolar kazanımlarının yavaşlamasına yönelik yakın istişarede bulunmak üzere alışılmadık bir üçlü anlaşmaya varıldığı haberinin yattığını düşünüyoruz! Bir türlü belini doğrultamayan Japon Yen’i, dolar başına 154,25 seviyesinde ve yaklaşarak son otuz yılın en düşük seviyesine yakın işlem gördüğünü de not etmiş olalım!
• Emtia piyasalarında ise, kıymetli madenler cephesinde keskin yükselişler tersine dönmese de duraksadığını not etmek gerekiyor. Altının ons fiyatı geçen hafta Cuma günü test ettiği 2,430 dolar zirvesi ardından 2,370 dolar seviyelerinde salınırken, gümüş, teknik bir seviye olan 30 doları neredeyse test etmesi ardından 28,50 seviyelerinde salınıyor. Petrol, gerek talep endişeleri ve İran’ın hafta sonu saldırısına İsrail veya ABD’den net bir yanıt alınamaması nedeniyle son iki buçuk ayın en sert düşüşünü gerçekleştirdi. Jeopolitik riskler hafifliyor mu sorusunu da kendimize sormadan edemiyoruz. Her ne kadar İran petrolüne dramatik yeni yaptırımlar beklenmese de, ABD Venezuela’ya yönelik petrol yaptırımlarını yeniden uygulamaya hazırlandığını okuyoruz. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı haftabaşı 92 dolar seviyesini aşarak son 6 ayın zirvesini test etmesi ardından dün %3 gerileyerek 87 dolar seviyesinin diplerini test etti.
• Yeni gün başlangıcında, ABD borsalarının aksine, pasifiğin diğer ucunda daha ılımlı bir tablo görüyoruz. Jeopolitik risk algısının bir miktar iyileşmesi küresel mali piyasalar üzerindeki satış baskısını hafiflettiğini söyleyebiliriz. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı ve ABD Dolarının değer kaybetmesi (DXY) bu görüşümüze baz teşkil ediyor. Bugün FED ve ECB cephesinden merkez bankası yetkililerinin konuşmalarını takip edeceğiz. Her hafta Perşembe günü olduğu üzere, ABD’de işsizlik maaşı başvuruları; Türkiye cephesinde ise TCMB ve BDDK haftalık verilerine ve konut satışlarına bakacağız. Mikro cephede ise Netflix finansalları önemle takip edilecek. IMF-Dünya Bankası toplantıları sürüyor. Bugün gözler AB Liderler Zirvesi’nde olacak.
• Türkiye cephesinde ise dün açıklanan cari işlemler dengesi, yılın ilk 2 ayında 5,8 milyar dolar açık verdi. Geçen sene aynı dönemde bu rakamın yaklaşık 20 milyar dolar olduğu düşünülürse, olumlu bir tablo ile karşı karşıyayız. Öte yandan, çekirdek veride de olumlu bir seyir gördüğümüzü not edelim. Şöyle ki, altın hariç cari işlemler dengesi Şubat ayında 2,3 milyar dolar açık verirken, bu rakam geçen yılın Şubat ayında 5,2 milyar dolar düzeyinde idi. Tablonun ‘sırıtan’ rakamı ise net hata ve noksan kaleminin yılın ilk 2 ayında 6,9 milyar dolar açık vermesi oldu! Washington’da konuşan Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, piyasaların ve yatırımcıların genel olarak enflasyonun düşeceği ve OVP’nin sonuç vereceğine inanmaya başladığını söyledi. USDTRY kuru günü 32,54 seviyelerinde başlarken, bebek adımları ile kuzey yolculuğunun devam edeceğini düşünüyoruz.

Emre Değirmencioğlu

2023’de Türkiye’de gündem Seçil Erzan olmuştu. Denizbank Levent  Büyükdere Caddesi Şube Müdürü olan Erzan, hayali fon bir fon yaratarak futbolcu ve iş insanlarını dolandırmasının ortaya çıkması ile tutuklanmış, zimmet suçundan yargılanmaya başlamıştı. Mahkemenin Banka üst yöneticilerini de duruşmaya çağırırken duruşma devam etmekte. Erzan’ın bu yönetemle 55 milyon 633 bin 222 Dolar topladığı iddia edilmişti.

DENİZBANK SİDE TİCARİ ŞUBE MÜDÜRÜ TUTUKLANDI

Türkiye’de aylarca konuşulan bu olay daha unutulmadan bir skandal da Denizbank’ın Antalya‘nın Manavgat İlçesi’ne bağlı Side Ticari Şube‘de yaşandı. Ramazan Bayramı öncesi ortaya çıkan olayda Denizbank Side Ticari Şube Müdürü R.E.B. ve yardımcısı U.E.’nin mudileri olan ünlü oteller grubunun hesabını boşalttığı belirlendi. Yapılan inceleme sonrası konu adli makamlara taşındı.  Olayla ilgili olarak mahkemeye çıkarılan banka çalışanlarından en az ikisi tutuklanarak cezaevine konuldu.

MÜŞTERİ HESAPLARINI BOŞALTMIŞLAR

İddiaya göre ikilinin fon yoluyla değil, hesabın içerisini boşalttığı öğrenildi. Buradan alınan para ile yurt dışı bahis sitelerinde yüksek miktarda kumar oynandığı, zaman içersinde hesaptaki açığın büyüdüğü ve otel sahipleri tarafından durumun tespit edildiği iddia edildi.

HABER ÖNCE SOSYAL MEDYADA YAYILDI

Olay Cevheri Güven isimli bir sosyal medya kullanıcı tarafından ortaya çıkarıldı. Güven tutuklu sayısını 8 olarak belirtirken, bu olayların niçin hep Denizbank’ta yaşandığını da sorguladı.

İDDİALAR KARŞISINDA BANKA SESSİZ

Seçil ERZAN olayında olduğu gibi bankanın bu olayda da sessiz kaldığı görüldü. Bankanın haberin yayılması üzerine önümüzdeki günlerde kapsamlı bir açıklama yapması beklenirken; banka şube yönetici seçiminde gerekli özeni gösterip göstermediği de sorgulanır hale gelirken BDDK’nın bankayı bu yönde uyarması da gündeme geldi.