Vatandaş olmanın zorunlu yükümlülüklerinden biri de hiç kuşkusuz ASKERLİK. Askerliğini yapan herkesten uzun uzun anılarını dinlemişsinizdir. Fakat askerliğini YEDEK SUBAY olarak yapan herkesin kafasında askerliği boyunca alınan maaşlarındaki kesinti ile ilgili sorulardır. Özellikle Yedek Subay olarak askerliğini yapanların içine sindiremediği ve yararını görmediği belli olan OYAK gibi kurumlara yapılan kesintilerin mantığını YEDEK SUBAY’lar bir türkü çözemediği gibi bu paraların akibeti ile ilgili de oldukça şehir efsanesi üretilmiştir. En çok kabul edilen tez “Askerlik maaşlarında yapılan kesintilerin emeklilik aşamasında geri alınacağı  fakat OYAK için yapılan kesintilerin kendi “iç tebliğ” düzenlemesinden dolayı bu paraların iade edilmeyeceği” şeklinde.

Emekli prim ödemelerinde, üstüne bir de oldukça fazla kurum değiştirmiş iseniz ödenen tutarlar nereden geliyor, nasıl hesaplanıyor, hesaplama doğru mu; şeffaf olmadığı için hesap uzmanları bile kendi emeklilikleri kontrol etmeleri nerede ise imkansız gibi. Emekli Primi ve Maaşı içinde YEDEK SUBAY olarak görev yapılan süre içindeki kesintilerin olup olmadığını anlamak nerede ise imkansız. Öyle ayrıntılı bir döküm, hangi ödeme hangi kurumdan geliyor bilgi emekli ile paylaşılmıyor çünkü!

Emin olmak için bunun tek çözümü var kurumlara başvuru yapılması. Askerliğini “Yedek Subay” olarak yapıp da Emekli olanlara kılavuz olması için sonuç almış biri olarak süreçlerin açıklaması aşağıda özetle sunuyorum.

BAŞBURU NEREYE BAPILIYOR?

 Yedek Subay olarak askerliğini yapanların başvurusu yapması gereken SKG Kurumun ilgili bölümü ve adresi aşağıdaki gibidir:

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI

KAMU GÖREVLİLERİ EMEKLİLİK DAİRE BAŞKANLIĞI

EMEKLİ İKRAMİYESİ BÖLÜMÜ

Mithat Paşa Mah.No:7   Sıhhiye /ANKARA

DİLEKÇE METNİ NASIL OLMALI?

 Örnek Dilekçe aşağıdaki gibi olabilir:

Kurumunuzda ………….. Emekli Sicil Numarası ile …………………. tarihleri arasında Yedek Subay olarak görev yaptım. Sonrasında ……….. tahsis  numarası ile emekli odum.

5997 Saylı Bazı Kanunlarda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede değişiklik yapılmasına dair Kanunun 14.Maddesi ile yapılan düzenlemeye göre ödeme tarihindeki gösterge, Kıdem aylığı, ek gösterge ve taban aylık rakamları baz alınarak tarafıma emeklilik ikramiyesi ödenmesini talep ediyorum.

Gerekli işlemlerin yapılarak aşağıda belirtilen adresime bilgi verilmesini bilgi ve müsaadelerinize  arz ederim. Saygılarımla;

Adı Soyadı

T.C.   : ……..                                                

Tel    : ……………

Adres: …..

IBAN: …………….

DİLEKÇE EKİNDE BELGE ŞART MI?

Dilekçe ekinde belge gönderme şart değil. Fakat var ise Terhis belge fotokopisi; askerlik durum belgesi (e-devletten alınabiliyor) gibi belgeler eklenmesi süreçleri kısaltabilir. E-Devlet’e “ASKERLİĞİM” diye yazarsanız MSB askerlik başlangıç-terhis gibi bilgilere ulaşabiliyorsunuz.

BAŞVURU NE KADAR SÜREDE SONUÇLANIYOR?

EYT yoğunluğuna  denk geldiğinden olacak 2023’deki başvuru 6 ayda sonuçlandı. Yeni başvurular daha kısa sürede bitebilir.

ÖDEME NEREYE GELİYOR?

Dilekçemde IBAN vermeme rağmen ödeme ZİRAAT BANKASI’na geldi. IBAN belli değilse Ziraat Bankası’na TC’noya isminize  gönderiliyor, verilen dilekçeyi e-devletten takip (e-devlete evrak takip yazarsanız çıkar) edip başvurunuz “ÖDEME” aşamasındandan sonra; Ziraat Bankası herhangi bir şubesinde para alınabiliyor. Başvuru yapıp Ziraat Bankasına parası gelip haberi olmadığı için aylarca bekleyen paralar var. E-devlet’de irtibat bilgilerinizin güncel olması önemli, cep telefonunuz tanımlı ise bilgilendirme mesajı geliyor bu şekilde de haberiniz olmuş oluyor.

ÖDEME NASIL ALINIYOR?

Ödeme bilgisi geldiğinde en yakın ZİRAAT BANKASI’ndan ödemenizi kimlik göstererek alabiliyor veya hesabınız var ise hesabınıza aktarabilirsiniz.

EMEKLİLİKTE BU ÖDEMEYİ NİÇİN ALAMADIM?

Bu sorunun cevabı net değil, belli ki sistemde bir iş kesici var. Emeklilik sürecinde yanılma olması normal zira; Askerlik ile Hizmet Birleştirmesi yaptığınızda bu tüm hakların dolayısı ile bu paranın da geçeceğini düşünüyor çoğu insan; olması gereken de o ama maalesef öyle olmuyormuş, yaşayarak öğrenmiş oldum.

NE KADAR ÖDEME ALINIYOR?

Fikir olması açısından örnek vermek gerekirse; Askerliğini 235. Dönem Yedek Subay olarak 1993-95 döneminde yapan birisi 12 ay olarak başlamış son 3 ay uzatma ile 15 ay askerlik yapan biri olarak 7.475 TL aldım. Süreye göre değişiklik göstermesi normal.

“OYAK” İÇİN YAPILAN KESİNTİLER NE OLACAK?

Yedek Subay olarak askerlik görevini yapanların maaşlarından bir de OYAK için kesintiler yapıldı. Yapılan ödemede bu kesintiler yok. Görüştüğüm referans kişiler OYAK’ın iç düzenlemesinde bu kesintilerin iade edilmeyeceği yönünde düzenlemeler olduğunu belirttiği için benden bu kadar; OYAK ödemelerini de meclisin yarısından fazlasının Hukukçulardan oluşan “Milletvekilleri halletsin” diyeyim. Veya sosyal sorumluluk sahibi Avukatlar grubu bu sorunu sahiplenip dava açsın. Özellikle, Milletvekillerinin vatandaşın bu tarz sorunlarını sahipleneceğini umut ediyorum. Kimsenin hakkı kimsede/kurumda kalmasın! Bu iadeler lütfu deil hak edilmiş bir haktır. SKG’nın emeklilikte bu ödemeyi nasıl olup da alamadığını ayrıca açıklaması gerekiyor!

BUGÜNE KADAR NİÇİN GÜNDEME GELMEDİ?

Askerliğini Yedek Subay olarak yapanların bu kesintiler aklında fakat Emeklilik Maaş ödeme detay dağılımı SGK tarafından sunulmadığı için kimse aldığı prim ve maaş içinde bu paranın da olup olmadığını bilmiyor. O nedenle bu yönde SGK’ya bir dilekçe gönderilmesi kafalardaki soru işaretini de ortadan kaldırır. Sonuçta sonuna kadar hak edilen bir parayı alıyoruz sadaka değil!

Erol TAŞDELEN – Ekonomist