Rusya savunma bakanlığı, Ukrayna’nın Sivastopol yakınlarındaki Karadeniz Filosuna 16 insansız hava aracıyla saldırdığını iddia ederek tahıl anlaşmasını durdurdu. Saldırıyı, İngiliz donanmasının “uzmanlarının” koordine edilmesine yardımcı olduğunu da söyledi. İngiltere iddiayı yalanlarken Ukrayna, saldırının arkasında olduğunu ne doğruladı ne de yalanladı.
Tahıl anlaşmasının durmasına ardından bu sabah uluslararası piyasalarda (Chicago borsasında işlem gören tahıl vadeli kontratları) %6 yükselerek 8,76 dolar / bushel seviyesine yükseldiğini görüyoruz. Ukrayna savaşı ardından küresel çapta etkili olan enerji krizinin yanı sıra gıda fiyatlarını da yeniden tehlikeye atacak yeni bir gelişme ile karşı karşıyayız. Tüm bunların da ortak paydasının enflasyon olduğunu söylemeye gerek yok sanırım.
Cuma günü Türk mali piyasaları Cumhuriyet Bayramı arefesi nedeniyle yarım gün açık konumda olmasına paralel haftanın son iş gününü sessiz bir seyirle tamamladı. USDTRY kuru bildiğimiz 18,60’lı seviyelerde yatay seyrini korumaya devam ederken, mevduat faizlerinde yaşanan sert yükseliş ise dikkatlerden kaçmadı. Bankalara uygulanan menkul kıymet alma yükümlülüğü -her ilacı bir yan etkisi mutlaka vardır- TL likiditenin azalmasına neden olurken, bankaların likidite rasyolarında yaşanan bozulmayla paralel mevduat faizlerinin hızlı bir şekilde %29 seviyesini ulaştığını not etmek gerekiyor.
Türk mali piyasalar yarım gün açık olmasına rağmen, yurtdışı piyasalarda ise hareketli bir seyir yaşandı. Piyasaların kılavuz kargası konumunda S&P500 endeksi Cuma günü %2,5 yükseliş kaydetti. Teknoloji hisselerinde zayıf bilançolara paralel bulutlu hava korunurken, en büyük 500 şirketin işlem gördüğü S&P500 endeksinde son iki haftada yükselişin %6,4 olduğunu not edelim.
Bu hafta gözler Çarşamba akşamı FED’in faiz kararında olacak. FED’in peş peşe 4. kez 75 baz puan artırıma gideceğine kesin gözüyle bakılırken (faiz vadeli kontratları 75 baz puan artırıma %99 ihtimal tanıyor) asıl soru FED’in bir sonraki hamlesinin ne olacağı yönünde. FED’in soğuma emareleri gösteren ekonomik aktiviteye paralel (son dönemlerde açıklanan mikro ve makro bazda veriler bu yönde sinyaller üretiyor) ve elbette biraz da para aktarım mekanizmasının çalışması için gereken süreyi de göz önüne alarak frene basma ihtimalinin güç kazandığını düşünüyoruz.
Japonya Merkez Bankası’nın (BoJ) geçen hafta sonuçlanan olağan toplantısından herhangi bir politika değişikliği kararı gelmemesi paralel YEN’in ‘yeniden’ değer kaybederek 148 seviyesine geldiğini not edelim. Altın ve gümüş cephesinde ise geçen haftanın büyük bir kısmı yatay tamamlanırken, yeni hafta başlangıcında altının 1,640 ; gümüşün ise 19,15 dolar seviyelerine geri çekildiğini görüyoruz. Altın cephesinde 1,685 dolar seviyesini aşılmadan sahalara geri dönmeyeceğiz. Bitcoin 20bin dolar seviyesinin etrafında yatay seyrini koruyarak bir haftayı daha geride bırakırken, kraliyet aslanı Sterlin, haftayı 1,1615 seviyesinde tamamladı. GBPUSD paritesinde uzun pozisyondayız. Özellikle, önemli bir teknik seviye olarak gördüğümüz 1,1410 seviyesinin üzerinde geçen haftanın tamamlaması bizim açımızdan önemli bir sinay. Uzun pozisyonun zarar kes seviyesi 1,1350.
Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında karmaşık bir seyir hâkim. İmalat satın alma yöneticileri endeksinin (PMI) Eylül ayındaki 50,1’den 49,2’ye gerileyerek daralma bölgesine geçti. Yumuşayan küresel talep dünyanın en büyük ikinci ekonomisinde üretim, seyahat ve nakliyeyi etkileyen katı yerel COVID-19 kısıtlamaları ve bitmek bilmeyen emlak sektörü krizi nedeniyle Ekim ayında beklenmedik bir şekilde düştü. Şangay borsası yatay bir seyri izlerken, gösterge endeks Tokyo borsası %1,7 yukarıda işlem görüyor. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde ise hafif de olsa düşüş eğilimli bir seyir görülüyor.
Brezilya’da Lula da Silva, Pazar günü yapılan ikinci tur seçimde Başkan Bolsonaro’yu %50,9 oy oranı ile mağlup ederek, Brezilya’nın on yıllardır devam eden en sağcı hükümeti sona erdirdi.
>Tahıl
Chicago borsasında işlem gören tahıl vadeli kontratları, Rusya’nın tahıl anlaşmasından çekildiğini açıklamasının ardından %8’in üzerinde yükselerek 8,93 dolar/bushel ile iki haftanın zirvesine çıkmasının ardından 8,78 dolar/bushel seviyesinde işlem gördü.
TurkNet’ten 19 Mayıs’a Özel Film: ‘Işığım Atatürk’
Türkiye’nin yeni nesil internet servis sağlayıcısı TurkNet, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’nı, başarı öyküsü yaratmış gençlere yer verdiği ve ‘Atatürk bugün hayatta olsaydı bize ne söylerdi’ sorusuna yapay zeka teknolojisi ile yanıt aradığı ‘Işığım Atatürk’ filmiyle kutluyor.
Dünya standartlarında hızlı interneti herkes için erişilebilir kılmayı hedefleyen TurkNet, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’na özel, gerçek hikayeler ve onların gerçek sahiplerinin rol aldığı bir film hazırladı.
Kaju İstanbul tarafından çekilen ‘Işığım Atatürk’ filminin senaryosu ve fikrinin tamamı TurkNet çalışanlarına ait. 19 Mayıs’a adanmış olan filmin en önemli özelliği ise Atatürk’ün gençliğe miras bıraktığı eserler ile son yıllarda gençler üzerinde yapılan araştırmalar ışığında ‘Atatürk bugün hayatta olsaydı gençlere ne söylerdi?’ sorusuna yapay zeka araçları eğitilerek yanıt aramış olması.
Gül Sağır Aydın; ‘Gençler harekete geçmek için sabırsızlanırken TurkNet de onlara ihtiyacı olan hızı sunuyor’
TurkNet’in Büyümeden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı (CGO)Gül Sağır Aydın projenin çıkış noktasını şu sözleri ile anlattı: ‘Gençlerin özgürlük, fırsat eşitliği ve istihdam gibi konulardaki endişeleri, yapılan tüm araştırmalarda sıkça ortaya konuluyor. Ancak aynı araştırmalar, gençlerin dünyanın daha iyi bir yer haline geleceğine olan inançlarının yetişkin bireylere kıyasla %50 daha fazla olduğunu ve artan krizlere karşı harekete geçmek için sabırsızlandıklarını gösteriyor. Filmde TurkNet’in, gençlere keşfetme, öğrenme ve kendilerini ifade etme gücü veren güvenli ve hızlı internet bağlantısı sağlama konusundaki kararlılığını vurgulamak istedik ve destekleyici-geliştirici bir topluluğun rolünü sembolize eden bir senaryo üzerinde çalıştık’.
‘Gençleri #IşığımAtatürk hashtag’i ile hikayelerini paylaşmaya davet ediyoruz’
‘Gençlere imkan verildiğinde tutku ve motivasyonla neler başarabileceklerini gösteren bu projede, Atatürk’ün ilkelerine ve inkılaplarına rehber olarak bakmanın önemini hatırlatıyoruz’ diyen Aydın film hakkında ise şu bilgileri verdi: ‘Filmde TurkNet’in her daim gençlerin yanında olma misyonu çerçevesinde destek verdiği gençler rol aldı ve hikayeleriyle hayallerini gerçekleştirmek isteyen herkese ilham oldu. Projedeki amacımız, başarının uzak ve çok zor kazanılan bir hedef olmadığını, her birimizin küçük ya da büyük hayalinin kıymetli ve ulaşılabilir olduğunu vurgulamak. Bu sebeple tüm gençleri #IşığımAtatürk hashtag’i ile onlara adanmış bu özel günde başarı ve hayallerini paylaşmaya davet ediyoruz.’
Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Seçil Erzan hakkında ilk kez konuştu
Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, birçok futbolcunun dahil olduğu olduğu Seçil Erzan davası hakkında ilk kez konuştu: “Biz olaya kurum olarak bakıyoruz. 15 bin kişinin çalıştığı bir yer, bazen yanlış şeyler olabiliyor” ifadelerini kullandı…
Fatih Terim, Arda Turan, Semih Kaya, Muslera gibi futbol dünyasının ünlü isimlerin karıştığı davanın kilit ismi Denizbank İcra Kurulu Başkanı Hakan Ateş, süreçle ilgili ilk kez konuştu.
Magazin Burada mikrofonlarına, bir davette konuşan Ateş “Şahsi olarak hiçbir zaman demeç vermedim. Biz olaya kurum olarak bakıyoruz. 15 bin kişinin çalıştığı bir yer, bazen yanlış şeyler olabiliyor. Bazen yanlış davranışlarda bulananlar her bankada olur. Bizim talihsizliğimiz, karşıdaki tarafın kamuoyuna mal olmuş insanlar olması. Bu bir talihsizlik tabi ama ne yapalım hayat öyle bir şey” ifadelerini kullandı.
Ateş ayrıca “Hukuk herkes için hukuk, günün sonunda kimseden bir telkin falanda (İddia edildiği gibi Cumhurbaşkanı’ndan da) olmadı. Onu hep söylüyorlar. Biz normal hukuk nasıl neticelenirse ona göre gereğini yapacağız. Bugüne kadar da yaptık ama olaylar çok ortada. Ben fazla yoruma girmeyeceğim” şeklinde konuştu.
TCMB ihtiyaç duyulduğu sürece sıkılığın korunacağı, yeni mali tedbirler ise politika bileşiminin daha koordineli olacağına işaret etmektedir. Politikaların gecikmeli etkisi göz önüne alındığında, hala sağlam olan tüketimi kontrol altına almak için ek makro ihtiyati önlemlere ihtiyaç duyulacağına inanıyoruz.
Önemli noktalar
TCMB, yılın ikinci enflasyon raporunda 2024 yılı ara enflasyon hedefini 2 puan yukarı yönlü revize ederek yüzde 38’e yükseltmiş, öngörülen aralığın üst sınırını değiştirmeyerek yüzde 42’de tutmuştur. Yılın ilk dört ayında enflasyonun beklenenden 4 puan daha güçlü gelmesi, Mart ayındaki ilave sıkılaştırma ile sapmayı telafi edemeyecekleri için bu revizyonu yapmalarına neden oldu.
TCMB, sıkılaştırmanın talep koşulları ve enflasyon beklentileri ve dolayısıyla enflasyon eğilimi üzerindeki gecikmeli etkilerini gözlemlemek istemektedir. Enflasyon eğiliminde belirgin bir bozulma olması durumunda ilave sıkılaştırma uygulanacağının sinyallerini vermeye devam etmektedirler.
İç talep, yüksek enflasyon beklentileri, servet etkileri ve kredi kartı harcamalarının kullanılabilirliği ile desteklenmeye devam etmektedir. Parasal aktarım mekanizmasını güçlendirmek amacıyla mevcut düzenlemeleri gevşetmek için sürdürülebilir bir yol başlatmak için finansal koşulların daha uzun süre sıkı tutulmasına ihtiyaç duyulacaktır.
En son açıklanan mali paket, 2024’te GSYİH’nın %0,2-0,3’ü civarında tasarruf anlamına geliyor. Önümüzdeki dönemde yeni tedbirler de alınacak ve bunların birçoğu orta vadede etkili olacaktır.
Enflasyon eğilimi, daha koordineli bir politika bileşimi ile yıl sonu enflasyonunun TCMB tahmin aralığının üst sınırı olan %42’nin altına düşecek bir düzeye yükselmesi durumunda, 4Ç24’te çok kademeli adımlarla gevşemeye başlamak için sınırlı bir alan olabilir. Ancak, gecikmeli mali etkiler ve perakendeci harcamaları üzerindeki makro ihtiyati politikalar, daha erken bir kesinti döngüsü olasılığını azaltıyor.
