• Dün, ABD ekonomisinin yılın ilk çeyreğinde tüm tahminlerin gerisinde kalarak %1,6 oranında büyüdüğünü gördük. Bir önceki büyüme verisinin 2023 yılının son çeyreğinde %3,4 olduğu düşünülürse, ABD ekonomisinin ciddi bir şekilde yavaşladığını görüyoruz. Büyümenin ana motoru olan kişisel harcamalar %2,5 ile tahminlerin altında bir artış kaydederken, FED’in yakından takip ettiği temel enflasyon göstergesi çekirdek PCE %3,7 ile beklenenden (%3,4) daha yüksek bir hızla artış kaydetti. Bu durum tahminleri alt üst ederken, enflasyonun da yükselişte olduğuna işaret etti. Artan enflasyonla birlikte zayıflayan bir ekonomi FED için olabilecek en kötü sonuç olarak kabul ediliyor!
• Normal şartlarda, ekonomi zayıflarken FED’in faiz indirimine gitmesi gerektiğine kanaat getirebiliriz. Lâkin enflasyonun da yükselmeye devam ettiği bir ortamda, faizi düşürürseniz enflasyon daha da hızla yükselecektir, hatta yüksek faizler de bir noktada ivme kaybeden ekonominin üzerine daha da ağır bir yük bindirecektir. Düşünsenize, Ocak 2022’de %0-0,25 olan faiz bugün %5,25-5,50 ve neredeyse sene başı yılın geriye kalan kısmında 6-7 kez faiz indirimi bekleyen piyasaları gelinen noktada bir kez faiz indirimi beklemeye başladılar. Vadeli faiz kontratlarında bu sabah itibariyle sene sonu faiz indirim beklentisi 35 baz puana gerilerken, sene başı ortaya konan ‘soft landing’ yani yumuşak iniş senaryosunun da cereyan eden gelişmeler ile uyumsuzluk gösterdiğini çok açık bir şekilde söyleyebiliriz.
• Yumuşak iniş beklentisinin iyice bozulduğu dün akşam, piyasalar ilk kez zayıf ekonomik veriler nedeniyle düşüşe geçti. Geçmişte, zayıf ekonomik veriler daha fazla faiz indirimi anlamına gelerek piyasaları motive ediyordu. Zayıflayan ekonomik verilerle birlikte yükselen enflasyonla karşı karşıya kalan piyasalarda uzun bir süre yüksek faiz oranlarının egemen olacağını kabullenince sınai hisselerinin işlem gördüğü Dow Jones endeksi geceyi %1 düşüşle olumsuz anlamda ayrışarak tamamladı.
• Piyasaları kılavuz kargası durumunda ABD 10 yıllık devlet tahvilinin getirisi %4,73 seviyesine yükselerek son 6 ayın zirvesini test ederken, faizi getirisi olmayan altının ise 2,335 dolar seviyesinde olan biten temkinli bir şekilde takip ettiğini not edelim. Hafta içinde yazmış olduğumuz altın ile ilgili raporda merkez bankalarının altın sevdasından söz ederken, ayrıca, ABD’de yükselen enflasyonist baskılar nedeniyle reel getirinin de daralmaya başlayacağı beklentisinin de altına destek sunmasını bekliyoruz. Özellikle, küçük kardeş gümüşün multi yılların direncini aşması ve teknik analizde sıklıkla kullanılan aşılan seviyelerin yeniden test edilme isteğinin tamamlanması ve konsolidasyonun isteğinin de bitmesi ardından daha yüksek seviyelerde işlem görmesini bekliyoruz. Hülâsa, kıymetli madenler için pozitif tonumuzu korumaya devam ediyoruz.
• Dün TCMB‘nin olağan PPK toplantısı takip edildi. Piyasa tahminleri doğrultusunda politika faizi %50 seviyesinde sabit tutuldu. Karar metninde gerekli olması hâlinde faiz artırımı yapılabileceğine yer verilerek etkili bir dil ve şahin ibarelerin kullanıldığını gördük. Öte yandan, faiz kararının hemen sonrası, TCMB, Türk Lirası mevduat payının artırılması ve Kur Korumalı Mevduattan (KKM) klasik Türk Lirası mevduata geçişi desteklemek adına zorunlu karşılıklara faiz ödenmesi noktasında yeni bir düzenleme ile ince ayar anlamına gelebilecek yeni bir adım attı. PPK kararının yurt içi piyasalarda etkisinin nötr olduğunu görsek de, ABD verisinin yarattığı risk off moduna paralel Türk mali piyasalarının da tadı bozuldu: BIST100 endeksi günü yatay kapatırken, Bankacılık endeksi %3,4 değer kaybetti. USDTRY kuru kamu kontrolünde 32,50 seviyelerinde salınmaya devam ederken, 5 yıl vadeli CDS risk primi hafifçe 310 baz puan seviyesine yükseldi.
• ABD büyüme verisi sonrası ekonominin yavaşladığı lâkin fiyatlama eğiliminin oldukça enflasyonist olduğunun anlaşılması sonrası telaffuz edilmeye başlanan stagflasyon kelimesini dâhi piyasaların keyfini kaçırırken, Tesla ve Meta ardından dün akşam bilanço verilerini açıklayan Alphabet (Google) ve Microsoft bu sabah piyasaların imdadına yetişti! Alphabet, ilk temettüsünü ve 70 milyar dolarlık hisse geri alımını açıklayarak, zil sesinin ardından hisselerin yaklaşık %16 oranında değer kazanırken, Microsoft, bulut hizmetlerinde yapay zekanın benimsenmesinden elde edilen kazanımların etkisiyle  Wall Street tahminlerini geride bıraktı. Şirketin hisseleri kapanış zili ardından %4’ten fazla arttı.
• ABD borsa endekslerinin geceyi düşüşle tamamlaması sonrasıda, bu sabah Alphabet (Google), Microsoft ve Snap’ın açıkladığı olumlu verilerin rüzgârı ile piyasaların dünkü şoku bir nebze de olsun üstlerinden attığını görüyoruz. Bu sabah Asya piyasalarına hâkim renk yeniden yeşile dönerken, ABD borsalarının da vadeli işlemlerinde en büyük 500 şirketin işlem gördüğü S&P500 ve teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq endeksinin %1 yükseldiğini, sinai hisselerinin işlem gördüğü Dow Jones’un ise dünkü veriyi kafasından henüz atamayarak yatay seyrettiğini not edelim.
• Pasifiğin diğer ucunda merakla beklenen Japonya Merkez Bankası (BoJ) olağan toplantısında, faiz oranları beklentilere paralel değişmezken, enflasyonun önümüzdeki üç yıl içinde %2 hedefinin yakınında kalacağını öngören yeni tahminler piyasaların canını daha da sıkmışsa benziyor. Keza yaralı aslan JPY dolar karşısında bu sabah 156 seviyesini de aşarak son 34 yılın yeni zirvesine yükseldi! Cereyan eden dünkü olumsuz gelişmeler sonrasında bugün gözler ABD’de açıklanacak Mart ayı PCE enflasyon verisinde olacaktır. FED’in Mayıs toplantısına yaklaştığımız bu günlerde açıklanacak veri büyük bir dikkatle takip edilecektir.

ABD’de büyüme ve çekirdek PCE

Emre Değirmencioğlu

Akbank, bankacılık alanındaki tecrübesini yapay zeka teknolojileri alanındaki gücü ile bir araya getirerek, bankacılık ürün ve süreçleri üzerine uzmanlaşmış kendi ‘büyük dil modeli’ni geliştirdi.

Bankadan yapılan açıklamaya göre Akbank teknoloji mühendisleri tarafından geliştirilen yeni ‘büyük dil modeli’, bankacılık uzmanlığı gerektiren konuları etkin bir şekilde anlayarak daha verimli ve hızlı sonuç üreten bir yapay zeka (GenAI) altyapısına olanak sunuyor.

Akbank, yürüttüğü yapay zeka çalışmalarının yanı sıra üretken yapay zeka çözümlerini de bir süredir odağına almıştı. Bu kapsamda Akbank, bankacılık alanındaki tecrübesini yapay zeka teknolojileri alanındaki gücü ile bir araya getirerek, bankacılık ürün ve süreçleri üzerine uzmanlaşmış kendi ‘büyük dil modeli’ni geliştirdi.

Model, açık kaynaklı birçok model üzerinde yürütülen araştırma çalışmalarının sonucunda seçilen, Türkçe ve İngilizceyle birlikte sekiz dilde iletişim imkânı sunan Mixtral modelini temel aldı.

56 milyar token ve bankacılık özelinde 100 bin örnek dokümanla eğitilen bu yeni model, bankacılık uzmanlığı gerektiren konuları etkin bir şekilde anlayarak daha verimli ve hızlı sonuç üreten bir yapay zeka altyapısına olanak sunuyor.

– Bankacılık hizmetleri üretken yapay zeka ile yeniden şekilleniyor

Geliştirilen modelin ilk uygulama alanı resmi kurumlar, iş ortakları ya da müşterilerden yazışma yoluyla gelen binlerce talimat ve talebin otomasyon dahilinde okunması, anlamlandırılması ve işlemlerin otomatik olarak gerçekleştirilmesi olarak belirlendi.

Böylece müşteriler tarafından şubelere gelen para transferi talimatları gibi detaylı işlemlerin daha hızlı ve verimli bir şekilde gerçekleştirilmesi ile müşteri deneyimi en üst seviyeye çıkartılıyor.

Açıklamada görüşlerine yer verilen Akbank Teknoloji Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Gökçay, Akbank olarak bankacılığın geleceğini tanımlama vizyonuyla inovasyon çalışmalarının sınırlarını genişletmeye devam ettiklerini belirtti.

Gökçay, hızla değişen teknoloji ortamında yapay zeka, bulut tabanlı uygulama modernizasyonu, servis bankacılığı teknolojileri gibi alanlarda çalışmalarını titizlikle sürdürdüklerinin altını çizerek, ‘Teknoloji, bankacılığın geleceğinde kritik bir rol üstleniyor ve bu rol hem hizmetleri hem de müşteri deneyimini kökten değiştirecek güçte. Biz de önemli yatırım alanlarımızdan biri olan yapay zeka teknolojilerini, pek çok yeni bankacılık hizmetini sunabileceğimiz stratejik bir değer potansiyeli olarak görüyoruz.’ ifadelerini kullandı.

Akbank’ın daha önce sunduğu doğal ses modeli, yardımcı sohbet botları gibi yapay zeka uygulamalarıyla her zaman müşterilerinin hayatını kolaylaştıran çözümlerde öncü olduğunu vurgulayan Gökçay, karmaşık finansal taleplere cevap olabilmek için 76 yıllık bankacılık tecrübelerini yapay zeka uzmanlığıyla sentezleyerek kendi büyük dil modelini geliştirdiklerini kaydetti.

Gökçay, bu kapsamda müşterilerinden gelen talepleri çok daha hızlı bir şekilde işleyerek, yanıtlayarak, kişiselleştirilmiş hizmetler sunarak üst düzey bir deneyim sağlayacaklarına işaret etti.

İşlenen verilerin yalnızca bankanın veri ortamlarında tutulduğunu ve güvenle saklanacağını anlatan Gökçay, şunları kaydetti:

‘Geliştirdiğimiz yeni ‘büyük dil modeli’ müşteri talimatlarını işlemede ve doğruluk oranlarında yüksek başarı sağladı. Model, 56 milyar token ve bankacılık özelinde 100 bin örnek doküman ile eğitildi. Yaptığımız testlerde klasik doğal dil işleme çözümleriyle elde edilen doğruluk oranı, büyük dil modeli ile kurgulanan üretken yapay zeka ve arama optimizasyonu uygulamaları sonrası yüzde 35 artış gösterdi. Akbank olarak, önümüzdeki dönemde de mevcut doğal dil işleme çözümlerini büyük dil modeli ile dönüştürmeyi ve yapay zeka temelli yeni bankacılık uygulamalarını hayata geçirmeyi amaçlıyoruz. Bu çerçevede, müşterilerimizin ihtiyaçlarını öngörebilen, hızlı ve güvenilir çözümler geliştirmek için teknolojiyi en etkin şekilde kullanmaya devam edeceğiz.’