MASAK Başkanlığı’nın resmi internet sitesinde yayımlanan duyuru ile birlikte 2024 yılı MASAK Faaliyet Raporu yayımlandı.

Buna göre, Başkanlık nezdinde 2024 yılı içerisinde;

6.354 dosya açıldığı ve bunlardan 6.191 adedinin sonuçlandırıldığı,

60.467 gerçek/tüzel kişinin yapılan bu çalışmalara konu edildikleri,

4.621 adet Raporun “Mali Analiz Raporu” olarak tanzim edildiği,

44 adet Aklama Suçu İnceleme Raporu hazırlandığı,

İcra-i İdari Koruma Tedbirlerinden;

İşlemlerin Ertelenmesi kapsamında, 4.994 gerçek/tüzel kişi hesaplarına askıya alma işlemi uygulandığı(tekerrürlü) ve 69 gerçek kişi ile 19 tüzel kişiyi ilgilendiren 4 adet Malvarlığı Dondurma Kararı uygulandığı,

Finansal ve Finansal Olmayan Kuruluşlara 601 adet Uyum Denetimi gerçekleştirildiği,

anlaşılmıştır.

2024 yılında Başkanlığa intikal eden Şüpheli İşlem Bildirimi sayısının 558.595 adet olduğu, yükümlü adedinin artmasına rağmen ŞİB sayının 2023 yılına nazaran azalmasının sebebinin geçtiğimiz yılın ortalarında Başkanlığın otomatik ŞİB suistimalini engellemek üzere bir benzerlik tespit algoritmasını hayata geçirmesinden kaynaklı olduğu değerlendirilmektedir.

2024 Yılı MASAK Başkanlığı Faaliyet Raporu İçin Bakınız:  https://lnkd.in/dArH3E9A

Faaliyet-Raporu-2024-c2e245e1d7486e7c

PANAMA KANALI:

Gemilerin Güney Amerika’nın Güney ucunu dolaşmadan, Atlantik ve Pasifik okyanusları arasında geçiş yapmalarını sağlayarak deniz taşımacılığında büyük bir tasarrufu yaratan dünyanın en stratejik deniz geçişlerinden birisidir. 1914 yılında hizmete girmiştir. Yılda 13 bin civarı gemi geçiş yapmaktadır. Gemiler, 10-12 saatlik bir sürede, Güney Amerika’daki Horn Burnunu dolaşmadan Atlantik ile Pasifik okyanusları arası geçiş yaparlar. 8 bin deniz mili tasarruf edilir. 82 km uzunluğundadır, gemilere 12 gün kazandırır. Panamax standardı geliştirilmiştir. Panamax üzeri gemiler kanaldan geçemezler. Genişlik 91-150m, derinlik ise 12,8 metredir. Gemiler özel su kaldırma ve taşıma yöntemleri ile kanaldan geçirilirler. Büyük gemiler kanalı geçerken 450 bin USD ödeme yaparlar, tasarruf ettikleri rakam 1 milyon USD’ın üzerindedir.

SÜVEYŞ KANALI:

1859 yılında hizmete açılmıştır, 2024’te çift hat genişletilme çalışmaları tamamlanmıştır. Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlar. Gemileri Afrika’nın Güney ucunda Ümit Burnunu dolaşmaktan kurtarır, 6.500 deniz mili, 10 günlük yolculuktan tasarruf ettirir. Toplam uzunluğu 193,3 km, genişliği ortalama 205 m, derinliği 24m’dir. Geçiş, 12-16 saat sürer. Süveyş Kanalı, Avrupa ile Asya arasındaki en kısa deniz yolu olup, küresel ticaretin %12’si bu hattan gerçekleşir. Yılda 20 bin civarında gemi kanalı kullanıyor. Büyüklüğüne göre 250-500 bin USD arası geçiş ücretleri ödenmektedir.

Süveyş Kanalında 1-2 gün, Panama Kanalı’nda 1-5 gün geçiş için bekleme süresi vardır.

İSTANBUL BOĞAZI:

Karadeniz’i Marmara ve Akdeniz’e bağlayan doğal su yoludur. 30 km uzunluğundadır. Genişliği 0,7-3,6 km arasındadır. Ortalama derinliği 36-50m arasındadır.

2024 yılında 41 bin civarı gemi geçiş yapmıştır. 10 yıldır gemi trafiği artmamaktadır. Pandemi döneminde 35 bine kadar düşmüştür.

Montrö Anlaşmasının bir gereği olarak gemilerden geçiş ücreti alınmaz. Sadece Çanakkale ve İstanbul Boğazlarından geçişlerde talep eden gemilere 5-15 bin USD karlığında kılavuzluk hizmeti verilmektedir. Geçiş için bekleme süresi genelde 1-2 gündür. Tanker’ler ve LNG taşıyan gemiler 3-5 gün arasında bekleyebilmektedir.

SONUÇ:

Panama ve Süveyş Kanallarının alternatifi yoktur. Kanalları kullanmayan gemiler 1 milyon USD üzeri ilave masrafa katlanırlar, asgari 10-12 gün fazladan yol yapmak zorunda kalırlar.

Oysaki Montrö Anlaşmasıyla; Türkiye, İngiltere, Fransa, Sovyetler Birliği, Japonya, Yunanistan, Romanya, Yugoslavya, Bulgaristan’ın imzalarıyla İstanbul Boğazı deniz trafiği geçiş esasları 1936’da düzenlenmiştir. Geçiş bütün gemilere ücretsizdir, savaş gemilerine özel düzenlemeler vardır, anlaşma ise süresizdir.

Bu durumda hangi gemi, geçiş olarak daha konforlu olan İstanbul Boğazı’nı ücretsiz kullanma imkanı varken, Kanal İstanbul’dan 200-300 bin USD ödeyerek geçsin?! İşin içinde 1-2 gün beklemek olsa bile!

Akın ARSLAN

Bilinen en eski yıkıcı deprem, 1509’da meydana gelen 7,2 şiddetinde olduğu tahmin edilen Büyük İstanbul Depremi’dir

197 yıl sonra, 22.05.1706 tarihinde, Çınarcık havzasında, 17 km derinlikte, 7,4 şiddetinde büyük bir deprem daha meydana gelmiştir

177 yıl sonra, 10.07.1894 tarihinde yine İzmit Körfezi’nde 7,0 şiddetinde deprem olmuştur

18 yıl sonra(1912) Marmara’da 7 üzeri şiddette bir deprem daha olmuştur. Şarköy-merkezli, 7,4 şiddetindeki deprem hasara yol açmıştır

23 yıl sonra, 04.01.1935’te, Marmara Adaları-Erdek Merkezli, 15 km derinlikte 6,4 şiddetinde deprem olmuştur.

64 yıl sonra, 17.08.1999’da Gölcük Merkezli 7,6 şiddetindeki deprem hem İzmit körfezinde hem de İstanbul’da büyük hasara yol açmıştır

20 yıl sonra, 26.09.2019’da Silivri’de 5,8 büyüklüğünde gerçekleşen deprem, yerin 7,0 km altında gerçekleşmiştir.

Aradan 5,5 yıl daha geçtikten sonra; dün, 23 Nisan 2025’te yine Silivri açıklarında, 6,9 km derinlikte 6,2 şiddetinde orta şiddetli bir deprem meydana gelmiştir.

ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu( https://www.usgs.gov/ )’undan derlenen geçmiş ve güncel deprem verilerini yapay-zeka destekli olarak eğitip gelecek projeksiyonu çıkardığımızda ortaya çıkan bazı çarpıcı sonuçları paylaşmak isterim:

1509 İstanbul Depremi’nden bu tarafa 516 yıllık verileri yapay-zeka destekli analiz ettiğimizde, Marmara Fay Hattı’nda 86 yılda bir büyük bir deprem (Mw ≥ 6.0) meydana gelme olasılığı olduğunu görüyoruz.

İstanbul’da önümüzdeki 100 yıl içinde, 2125 yılına kadar 2-3 büyük deprem daha yaşanabilecektir. Geçmişteki veriler göstermektedir ki Silivri’de 5,5-6,5 şiddetinde yaşanan ardışık ara depremler büyük depremin olma ihtimalini bilimsel olarak ötelemiştir.

Silivri’de 2019’da ve dün gerçekleşen depremler sonrasında Marmara Fay Hattı önemli bir birikmiş enerjiyi açığa çıkmıştır. Historik verilere bakıldığında, bölgenin önümüzdeki 20 yıl boyunca 7 ve üzeri şiddette bir deprem üretebilme olasılığı zayıflamıştır. Bunun tek istisnası, Kuzey Anadolu Fay Hattı’nda olabilecek 7,5-8,0 seviyesinde büyük bir depremin Marmara fay Hattına enerji aktarması ve tetiklemesi olacaktır. Dünkü deprem %50 daha uzun sürseydi ve şiddeti 6,5 üzeri olsaydı, ciddi yıkımlar görülebilirdi. Tam sınırda kalmıştır.

Önümüzdeki günlerde 6,7 şiddetinde bir deprem gerçekleşirse, yıkım gücü dün yaşadığımız 6,2 depremine göre 3,5 kat daha fazla olacaktır. Yere ne kadar yakın olursa yıkıcı etkisi, yere ne kadar uzak olursa etkilediği çap o kadar büyük olacaktır.

10 katlı bir binada, yaşanılacak 7,0 şiddetindeki bir sarsıntıda, binanın üst katlarında yaklaşık 6 cm’lik yatay hareket beklenirken, eğer bir gökdelenin 40’ıncı katındaysanız, maruz kalacağınız yataydaki salınım 1m’ye ulaşacaktır.

Zeminin ve binanın sağlam olması sizin depremdeki salınımızı değiştirmez. Yaşadığınız binadaki kat sayısı ne kadar azsa o kadar huzurlu olursunuz!

7,0 büyüklük, 6,2’ye göre 22 kat daha fazla enerji açığa çıkarır

Akın ARSLAN