Terörü Lanetliyoruz!
İstanbul’un Beyoğlu İlçesi İstiklal Caddesi’nde dün meydana gelen patlamada 6 kişi hayatını kaybederken, 81 kişi yaralandı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı ise patlamaya ve sosyal medyada yapılan olumsuz haberlere yönelik paylaşımlara soruşturma başlatırken; Beyaz Saray, ABD’nin saldırıyı şiddetle kınadığını ve terörle mücadelede NATO müttefiki Türkiye’nin yanında olduğunu açıkladı. BM, küresel gıda ve gübre ihracatının engelsiz devam etmesi için Rusya ile Karadeniz tahıl anlaşmasına ilişkin müzakerelere başladığını açıklarken; Rusya ise Ukrayna’da kontrol altına aldığı tek büyük kent olan Herson’dan tamamen çekilme kararı aldı.
IMF Başkanı Georgieva enflasyonist baskılar nedeniyle artan tedarik zinciri sıkıntılarıyla gıda ve enerji fiyatlarının on yılların en yüksek seviyelerine ulaştığını, gelişmiş ve yükselen piyasa ekonomilerinde merkez bankaları için en önemli zorluğun enflasyonu düşürmek olduğunu açıklarken; IMF Birinci Başkan Yardımcısı Gopinath ise jeoekonomik ayrışma risklerine dikkat çekti. COP27 Konferansı’nda açıklanan Küresel Karbon Bütçesi’nde ABD ve Hindistan’da karbon emisyonlarının Çin ve AB’de düşeceği, ABD ve Hindistan’da ise artacağı belirtildi.
İngiltere 3. Çeyrek GSYİH çeyrek -%0,6; yıllık bazda ise %2,4 olarak açıklandı. (Beklentiler: -%0,4, —, öncekiler: %0,2, %4,4). İngiltere İstatistik Ofisi’nin öncü verilerine göre tüketici harcamalarının ve şirket yatırımlarının belirgin bir şekilde azalması nedeniyle ekonomi altı çeyrek sonra ilk kez küçülerek uzun süreli resesyon risklerinin artığına işaret etti. BoE Başkanı Bailey, 40 yılın zirvesine ulaşan enflasyonun düşmesinin 2 yılı bulacağını öngörürken; pandeminin etkilerinden toparlanamayan ekonomide yaşanacak resesyonun 2024’ün ortalarına kadar sürebileceğini belirtti. BoE, mini bütçe paketi sonrası piyasalardaki dalgalanmanın önüne geçmek için aldığı tahvilleri 29 Kasım’dan itibaren satacağını duyururken; Maliye Bakanlığı’nın 17 Kasım’da yapacağı Sonbahar Açıklaması’nda kamu harcamalarını 2025-2028 yılları arasında dondurması bekleniyor. İngiltere Eylül Sanayi Üretimi aylık %0,2; İmalat Üretimi ise aylık %0,0 olarak açıklandı. (Öncekiler: -%1,8, -%1,6).
Almanya Ekim TÜFE aylık %0,9; yıllık ise %10,4 açıklanarak 70 yılın zirvesinde kaldı. (Beklenti: %0,9, %10,4; önceki: %0,9, %10,4). Rusya Ukrayna savaşı nedeniyle yükselen enerji fiyatları enflasyonun hızlanmasındaki en önemli etken olurken; AB uyumlu TÜFE Ekim ayında Eylül’e göre %1,1, yıllık bazda ise %11,6 artış gösterdi.
Bundesbank Başkanı Nagel, ECB’ye elindeki tahvil portföyünü küçültmeye başlaması için çağrıda bulunarak uzun vadeli faizlerin yükseltilmesi gerektiğini açıkladı. AB Komisyonu, Euro Bölgesi için 2022 yılı GSYH büyüme tahminini Temmuz’da açıkladığı %2,7’den %3,2’ye revize ederken; resesyon beklentilerine vurgu yaparak 2023 büyüme beklentisini %1,4’ten %0,3’e düşürdüğünü, 2024 yılında ise büyümenin %1,5’e toparlanacağını öngördü. Gelecek yıl için ekonomik yavaşlama bekleyen Komisyon, 2022, 2023 ve 2024 enflasyon tahminlerini ise sırasıyla %8,5, %6,1 ve %2,4 olarak açıkladı.
ABD Kasım Michigan Tüketici Hissiyatı öncü verilere göre 59,9’dan 54,7’ye gerilerken, enflasyon beklentileri ise önümüzdeki sene için %5,1’e önümüzdeki 5 sene için ise %3’e yükseldi.(Beklenti: 59,6). ABD Başkanı Biden tahminlerin altında açıklanan manşet ve çekirdek enflasyon verilerinin ardından enflasyonu normal seviyelere indirmenin zaman alacağını ancak düşmesi konusunda ilerleme kaydettiklerini açıklarken; Goldman Sachs CEO’su Solomon ise para politikasını sıkılaştırmanın pozitif etkilerinin görülmeye başladığına dikkat çekti.
Türkiye Eylül Sanayi Üretimi aylık -%1,6 ile beklentilerden fazla düşerken; yıllık bazda ise %0,4 ile pandemiden beri görülen en zayıf artışı kaydetti . (Öncekiler: %2,4, %1). Eylül Perakende Satış Hacmi ise yıllık bazda %9’dan %9,7’ye yükseldi. Veriler iç talebin canlı olduğuna, dış talebin ise baskı altında kaldığına işaret ederken; üretim ve tüketim arasındaki makasın açılmaya devam edeceği tahmin ediliyor.
Türkiye Eylül Cari İşlemler Dengesi –2,97 milyar olarak açıklandı. (Önceki: -3,11 milyon). Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığının bir önceki yılın aynı dönemine göre 6,9 milyon USD artarak 8,9 milyon USD’ye yükselmesi nedeniyle 12 aylık cari işlemler açığı 39,1 milyon USD olarak gerçekleşirken; altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 6,8 milyar USD fazla verdi. Net hata noksan kalemi ise Eylül ayında 2,6 milyar USD fazla verirken; 9 ayda 24,9 milyar USD fazla oluştu. AB Komisyonu Türkiye ekonomik büyüme tahminlerini 2022 ve 2023 yılları için %5 ve %3,5’e yukarı yönlü revize ederken; 2024 yılı için ise %3 büyüme öngördü.
TCMB’den bankalara gönderilen uygulama talimatı ile menkul kıymet tesisinde harcama belgesi istenen kredilere net tanımlar getirilerek, faaliyet ve satışlarla ilgili harcamaların kabul edileceği, gayrimenkul ya da taşıt alımı gibi harcamaların kabul edilmeyeceği belirtilirken; KOBİ’lerin kredi almak için harcamalarını, TL üzerinden faturalarla birlikte döviz cinsinden faturalarla da yapabileceği açıklandı.
Bugün ay sonu olup firmaların finansal sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi gereken çok önemli bir gündür. Ayrıca yılın ikinci bilanço dönemidir.
Aşağıdaki hususlara azami dikkat edilmesi, firmanızın kredi notu ve bankalarla olan itibarınızın korunması açısından büyük önem taşımaktadır.
Bugüne özel firmaların yapması gerekenler;
1. Banka Borçlarının Kontrolü ve Ödemesi
Çalıştığınız tüm bankalarla sabah erkenden irtibata geçerek; kredi taksitleri, komisyonlar, BCH, KMH, Ek hesap, devre faizleri gibi ödenmesi gereken bir borç olup olmadığını mutlaka yazılı (e-posta) veya sözlü olarak teyit ediniz.
Varsa bu borçlar gün içinde acilen ödenmelidir.
Para transferi gerçekleştirilmiş olsa dahi saat 17.00’den önce banka hesapları kontrol edilmeli, sistemin bu borçları otomatik tahsil edip etmediği bizzat teyit edilmelidir. Sistemsel gecikmeler yaşanabilmektedir.
2. DBS Komisyonları (Doğrudan Borçlandırma Sistemi)
Bazı bankalarda DBS komisyonları manuel olarak tahsil edilmektedir.
Bu nedenle yalnızca para transferi yapmak yeterli olmayabilir.
İlgili komisyonların tahsil edilip edilmediği saat 17.00’den önce mutlaka kontrol edilmelidir.
3. Takas Çek Ödemeleri
Bugün bankalarda yoğunluk yaşanabileceğinden, takas çek ödemeleri son dakikaya bırakılmamalıdır.
Sistemsel problemler ya da personel hataları nedeniyle çek takası gecikebilir.
Takas saatinin 1 dakika geçilmesi bile çeklerin karşılıksız yazılmasına neden olabilir.
4. KMH (Kredili Mevduat Hesabı) Eksi Bakiyeler
KMH hesapları eksi bakiyede ise mutlaka artıya geçirilmelidir.
Bazı bankalarda bu hesapların sadece dışardan EFT ile kapatılması gerekmektedir.
Hesaptaki mevcut bakiye ile kapatılan durumlarda bile Merkez Bankası’na gecikme bildirimi yapılabilmektedir.
Her ay gecikmeli tahakkuk ödemeleri, firmanın Kredi Notunu olumsuz etkiler.
3.500 TL’lik bir tahakkuk kaydı dahi bazı firmaların kredi kullanamamasına neden olmuştur.
Bazen bu tür ödenmeyen borçların nedenini firmalara sorduğumuzda “ banka bize bilgi vermedi “ şeklinde bildirimler alıyoruz.
Bankaların bu tür borçlar ile ilgili olarak firmalara bildirim zorunluluğu bulunmamaktadır.
Ancak bu tür borçları mesela takasta çeki olduğunu firmalara yazılı veya sözlü olarak bildiren banka şubeleri de bulunmaktadır.
5. Merkez Bankası Memzuç Kayıtları
Bugün yapılmayan her ödeme, 30.06.2025 tarihli gecikmiş tahakkuk, temerrüt veya ödenmemiş kredi taksidi olarak Merkez Bankası kayıtlarına geçebilir.
Bu durum firmanızın finansal itibarını ve rating notunu ciddi şekilde düşürebilir.
Sonuç olarak; Ay sonu işlemleri ihmal edilmemeli, tüm banka hareketleri mesai bitiminden önce birebir takip edilmelidir.
Küçük görünen meblağlar uzun vadede büyük sorunlara yol açabilir.
Finansal disiplini sürdüren firmalar, güçlü banka ilişkileri ve yüksek rating ile her zaman bir adım öndedir.
Ay sonunda yapılan bir ihmal güvenilirliği sarsabilir.
Firmaların bugünü sorunsuz bir şekilde geçirmelerini diliyorum.