Covid-19 nedeniyle bazı vaka görünen şubeler kapatılırken, bazıları ise bölge yöneticisi kararı ile çalışmaya devam etti. Oysa buna o ilin Sağlık Müdürlüğü karar vermeli. 

Biraz da olsa Bilim Tarihi ile ilgilenenler Einstein’ın İzafiyet Teorisine aşikardır. Teorinin temeli “Işık Hızı” ile ilgili olsa da çıkardığı sonuçlardan biri de “Zaman” ile ilgili olması ve zamanın sandığımız gibi doğrusal akışının eşit olmadığını da ortaya koyuyor. Tam da bu zamanlardaki gibi. Yoğun bakımda Covid19 ile mücadele edenler ve evde hapsedilmiş duygusu yaşayanlar için zaman geçmezken aynı zaman içinde Fedakar sağlık ekibi için zaman çabuk geçiyor. Azrail ile zaman yarışı içinde yorulmadan koşturan kahramanlara selam olsun. 
Covid19 sinsi sinsi mi yayıldı ?
Covid19 Çin’de ilk görüldüğü 2019 Aralık olmasına rağmen Türkiye’ye Resmi olarak gelmesi 2020 Mart ayını buldu. Resmi diyorum çünkü belki daha önce gelmiş olabilir ama ilk tespitler Mart başını buldu. Bir iki yurt dışından gelen gruplarda rastlanan ve tedavi altına alan grup ile her şey kontrol altında giderken birden bire 20 binden fazla insanın UMRE’ye gittiği bunun üçte ikisinin karantinada tutulmadan evlerine gönderildiği haberleri dolaşmaya başladı ki bundan sonra iş kontrolden çıkmaya başladı. UMRE için engel olmayan Diyanet de, Organizasyon firmaları da hala resmi bir açıklama yapıp sorumluluğu üzerine alan olmadı bu süreç içinde. Nisan Başında Diyanet sadece “UMRE’den gelenlere  uçakta ateş düşürücü verildiği” haberlerin gerçek olmadığını duyurdu ama “UMRE için niçin izin verildiği?” sorusu hala ortada muhatabını arıyor.
Kabe Covid-19 nedeni ile kapatılmış ama bizim ahali illa da Umreye gideceğim demiş, engelleyen uyaran da olmamış belli ki. Umarın Diyanetin beyanı doğrudur da dönüşte havaalanında kontrollere yakalanmamak için uçakta ateş düşürücü verilme haberleri asılsızdır. Yok doğru ise bunu yapanlar bir an önce tutuklanmalı, sorumlulardan hesap sorulmalıdır. İnsanlık suçu işlemiş oldular çünkü. Emniyet ve Savcılık bu konuda soruşturma yapıyordur umarım.
Ahali tedbirleri anlamakta zorlandı
Tabi bu süreçte Umre’den gelen son gruplar da olsa topluca öğrenci yurtlarında zoraki karantinaya alınıp tepki gösteren “bizde var ise size de geçsin” diye Polisimizin yüzüne tüküren terbiyesizlere ne yapıldı bilmiyorum. Başka ülkede olsa yargılanır. Zira tükürüğünü otobüste sağa sola silen biri tutuklandı yurt dışında. Tokat’taki örnekte olduğu gibi hastaneden kaçıp ölen sorumsuzlar da oldu. Kendi öldüğü yetmiyormuş gibi çevresindeki herkesi yaktı, belki o sorumsuz yüzünden yeni ölümler olacak tüm aile hastanede çünkü. Sokağa çıkma yasağına rağmen “canım sıkıldı” diyen mi dersin, PTT, Banka sırasında illa koyun koyuna sıra bekleyeceğim mi dersin kötü örnekler saymak ile bitmez.
Sağlıkçıları koruyamadık
En içimi acıtan da “birbirimizin maskesini kullanmak zorunda kalıyoruz” diye feryat eden İtalya’daki sağlıkçılar oldu. Bizde de bazı Sağlıkçılar aynı zamanda yaptırdıkları test sonuçlarını bir haftada aldı. Tabi geçen sürede sonuçların da bir anlamı kalmıyor. Sağlıkçılar her hafta teste tabi tutulmalı. Sağlık Bakanımız “601 sağlık çalışanımızda virüs tespit edildi” açıklamasını yaparken ne kadar zorlandığına şahit olduk. Çapa ve Cerrahpaşa Tıp fakültelerinden arka arkaya  Prof. Hocalarımızın ölüm haberleri gelmeye başladı. Görünen o ki hiç istemeyiz ama bu tür haberler devam edecek. Belli ki bir yerlerde bir sorun var. Sağlıkçılar fedakardır. Çocukluğum Ebe olan ablamın ( Gülüzar Kılıç/Taşdelen ) yanında köy köy dolaşıp sağlık kontrolü yapmak, aşı yapmak, sağlık hizmetini halkın ayağına nasıl götürüldüğünü yaşayarak görerek geçti, oradan biliyorum. Sağlıkçısını koruyamayan hastasını nasıl koruyacak. Sadece bizde değil bu ihmal İtalya’da Mart sonuna kadar 69’u doktor 120 sağlık çalışanı öldü. İtalya’da Doktorlar ve Sağlık Yöneticileri Sendikası ( Anaao Assomed ) efekte olan sağlık personeli çalışan sayısını 10.000’i geçtiğini açıkladı. ABD’nin Fransa’ya satılan maskelere nasıl el koyduğunu da gördük. ABD – Fransa – İtalya – Almanya birbirini suçlar oldu. Bu süreçte, “korku” ahlak tanımaz hale getirdi, insanları da ülkeleri de.
Bu süreçte iyi örnekler de oldu tabi ki. Önce kötü örnekleri azaltalım iyilere sonra methiye dizeriz.
Covid günlerinde Aşk-ı Banka
Hastanelerden sonra en riskli grup, Market, Fabrika, PTT ve tabi ki Banka gibi insan yoğunluğunu fazla olduğu grup oldu. Bankacılarda bu yazı yazılana kadar 2 kişi vefat etti, Covid19 tespiti yapılıp hastanede yatanları da biliyoruz. İstanbul, İzmir, Edirne, Tekirdağ, Van gibi illerde bankacılar ciddi risk altında. Sayısını bilmediğimiz banka şubesi karantinaya alındı. Tedbiren kapatılan Banka ve PTT şubeleri oldu bu süreçte.  Bazı bankalar Covid19 tespiti yapılan personel olmasına rağmen büyük sorumsuzluk göstererek hiçbir şey yokmuş gibi o şubelerini açtılar. Çalışan bankacılar büyük bir aşk ile işlerini hala yapmaya devam ederken içlerindeki kaygı, korku ve endişe gibi duygularını bastırmış görünüyorlar. Çoğu ailelerine hala niçin çalıştıklarını açıklayamıyor. Geçen hafta Edirne örneğini yazmıştım. Personel 1 hafta önce efekte sendromlar gösterip izne çıkması bir anlam ifade etmiyor zira o şubede dokunduğu yerler oldu ve saatli bomba olan şubelere personel bile bile sokuldu. Zira o personel daha sonra test sonuçları pozitif çıktığı için hastaneye yatırıldı. Taşıyıcı olma özelliğinin bir aya kadar da sürdüğü biliniyor. Hukuki ve Vicdani sorumluluk karar alıcılardadır.
Edirne Şubesini açan CEO’nun, Bölge Müdürünün gidip o şubede bir saat kalmasını isterdim mesela. Hem personele moral olurdu hem de ne kadar güvenli olduğunu göstermiş olurdu. Hoş biz ülkede radyasyonlu çayları, siyanürlü suları içip “bakın bir şey olmuyor” diyenleri çok gördük. Dedim ya bizim kuşak çok deneyimli. 
Toplum olarak gözle görmediğimize inanmıyoruz faturası da ağır oluyor. Bu tip işletmelerin faaliyetine devam edip etmeme kararı İl Sağlık Kurulu kararına bağlı olmalı. Bir kişinin hayatı sizin paranızdan daha önemli ya da bir personelin hayatını ne kadar kar hesabı ile tehlikeye attınız.
Utanmadan hala hedef veren bölgeler var. Özellikle Trakya’da, Van’da, İzmir’de. Göçmenler nedeni ile zaten bazı il ve ilçelerin demografik yapıları bozulmuştu daha sağlıksız hale geldi. Turistlik yerlere kaçanlara ne demeli giderken taşıyıcı olmadıklarından o kadar eminler ki. En iyisini Bozcaada gibi belediyeler yaptı. Otelleri kapatıp adayı yerleşik kişiler dışında gelişleri engelledi. Yetmedi her dışardan gelenin iki hafta karantinada kalmasını zorunlu hale getirdi. Belediye Başkanı Doktor olduğundan tehlikeyi ilk fark edenlerden oldu. Örnek olsun.
Tehlike hala devam ediyor
UMRE’cilerden sonra en mağdur grup maalesef Sağlıkçılar oldu. Ondan sonra, fabrika işçileri, Bankacılar, PTT çalışanları, Kargo çalışanları, Market emekçileri  olacak gibi. Nerede toplu gruplar var olumsuz etkilenecek bu süreçte maalesef. İnşaat işçileri hala toplu olarak konteynırlarda yatıyor. Bunun sonunu görebilmek için uzman olmak gerekmiyor. Hoş hala sokağa çıkmama alt yaşının niçin 18 değil de 20 olarak seçildiğini anlamış değilim. Tedbirler alınırken lütfen gerekçelerini de halka anlatınız. 16-20 yaş grubunda çalışan veya iş arayan milyonlarca insan var. Halka imece usulü maddi manevi herkes yardımcı olmalıdır. Zaman Dayanışma zamanıdır. 
Hayvanlar ve çocuklar da mağdur
Diğer mağdurlar da sokak hayvanları. Restaurantlar,  Cafeler kapandı, açılacakmış gibi kapıda bekleyen sokak hayvanları görünce içi acıyor insanın. Belediyeler bu hayvanlar ile daha yakından ilgilenmeli. Çocuklara bu süreç iyi anlatılmalı. Mikrop, Bakteri, Virüsün ne anlama geldiği niçin böyle evlere kapanıldığı anlayacakları şekilde korku ve panik yaratmadan anlatılmalı. Oyunlarının içine dahil olup virüs panik duygusundan uzaklaştıralım. Geleceğe kötü değil iyi anılar bırakma dileğimle.
Tam da büyük Usta Nazım “Japon Balıkçısı” şiirinde bahsettiği günlerden geçiyoruz:
Boynuma sarılma gülüm
Benden sana geçer ölüm

Erol TAŞDELEN – 06.05.2020
[email protected]