GÜNCEL

Kişilik Envanterlerinin İş Hayatındaki Gizli Gücü ya da Güçsüzlüğü

Yayınlanma:

1 yıl önce

16/03/2024

Yazan:

BankaVitrini

‘Persona’ Dizisinden Dersler

Özellikle yetenekleri çekme, gelişim, terfi, değerlendirme ve yedekleme süreçlerinde oldukça popüler olan kişilik envanterleri kendimizi ve başkalarını daha iyi anlamamıza, iletişim ve işbirliği geliştirmemize yardımcı olabilir. Ancak, kişilik envanterlerinin de farkında olmamız gereken bazı tuzakları vardır. HBO’nun “Persona: Kişilik Envanterlerinin Ardındaki Karanlık Gerçek” (Persona: The Dark Truth Behind Personality Tests) bu envanterlerin gizli tehlikelerini ve sonuçlarını ortaya koyuyor. Bu blogda, diziden bazı önemli çıkarımları ve kişilik envanterlerini iş dünyasında nasıl akıllıca kullanabileceğimizi paylaşıyorum.

1. İnsanları aşırı basitleştirmeyin ve etiketlemeyin

Persona dizisi, kişilik envanterlerinin insanları nasıl basit kategorilere indirgeme ve etiketleme eğiliminde olduğunu gösteriyor. Renkler, sayılar veya hayvan isimleri gibi faktörlere dayanan bu kategoriler, insan doğasının karmaşıklığını ve çeşitliliğini yakalayamayabilir. Ayrıca, etkileşimlerimizi ve kararlarımızı etkileyebilecek basmakalıp yargılar ve önyargılar yaratabilirler. Bu nedenle, kendimizi veya başkalarını tanımlamak için bu etiketlere güvenmemeli, bunları daha fazla keşif ve diyalog için bir başlangıç noktası olarak kullanmalıyız.

2. Ayrımcılık yapmayın

Dizide gündeme getirilen bir diğer önemli konu da kişilik envanterlerinin karar alma süreçlerinde ayrımcılığa ve dışarıda bırakılmasına yol açma tehlikesidir. Bu envanterler, belirli kişilik özelliklerine dayalı tercihler ve önyargılar yaratabilir ve bu da işe alma ve terfi gibi konularda adil ve etik olmayan kararların alınmasına neden olabilir. Bu nedenle, bu envanterleri insanları değerlendirmek için tek veya birincil kriter olarak kullanmamalı, bunun yerine beceri, deneyim, performans ve potansiyel gibi diğer faktörleri göz önünde bulundurmalıyız.

3. Kişinin potansiyelini göz ardı etmeyin

Kişilik envanterlerinin ölçtüğü belirli özellikler bireysel potansiyeli göz ardı edebilir. İnsanların farklı beceri ve yetenekleri, bu envanterlerin basit doğası gereği değerlendirmeyebilir. Ayrıca, sabit ve değişmez olduğumuzu düşünmemize neden olarak büyüme ve gelişmemizi sınırlandırabilir. Bu nedenle, bu envanterleri kendimizi veya başkalarını sınırlamak için değil, güçlü yönlerimizi ve gelişim alanlarımızı keşfetmek ve geliştirmek için bir araç olarak kullanmalıyız.

4. İnsan değişimini ve büyümesini unutmayın

Herkesin kişiliği zaman içinde gelişebilir ve büyüyebilir. Ancak, kişilik envanterleri genellikle bireyin zaman içindeki değişimini yansıtmayan sabit bir “etiket” verir. Ayrıca kendimizin doğru, başkalarının yanlış olduğunu düşünmemize neden olarak bizi değişime ve geri bildirime karşı dirençli hale getirebilirler. Bu nedenle, bu envanterleri kendimizi veya başkalarını haklı çıkarmak için değil, farklı durum ve zorlukları öğrenmek ve bunlara uyum sağlamak için bir geri bildirim mekanizması olarak kullanmalıyız. Ve unutmayın ki, kim ne dersin herhangi bir envanterin geçerlilik süresi en fazla 2 senedir.

5. Yeni nesil; güvenirlik ve geçerlilik skorları yüksek kişilik envanterlerini kullanın

Big5 Kişilik Modeli, en yaygın kullanılan ve kabul gören kişilik modellerinden biridir. Ancak, araştırmacılar Büyük Beşli modelinin insan kişiliğinin karmaşıklığını ve çeşitliliğini yakalamak için yeterli olmadığını savunmaktadır. Ayrıca, Big5 Kişilik Modeli sözlüksel (lexical) çalışmalarından dolayı kültürel ve dilsel önyargılar gibi bazı sınırlamaları bulunmaktadır ve kişiliğin altında yatan psikolojik süreçleri yansıtmayabilir. Yukarıda tanımladığımız gibi, kişiliğin zaman içinde ve farklı durumlarda değişkenliğini ve değişebilirliğini hesaba katmamaktadır. Bu araştırma ve değerlendirmeler ışığında 2000 yılında HEXACO modeli gün geçtikçe daha da etkin şekilde kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde bunun en iyi uygulayıcılarından biri de Sova Assessment’tır. Beş Büyük modeline altıncı bir boyut olan Dürüstlük-Mütevazılık boyutunu ekleyen HEXACO’yu piyasadaki diğer rakiplerinden çok daha fazla geçerlilik oranına sahip şekilde ölçmek için teknoloji ve yapay zekadan da yararlanmaktadır.

6. Alternatif değerlendirme yöntemlerini birlikte kullanın

Blog, kişilik envanterlerinin kendimizi ve başkalarını değerlendirmenin tek veya en iyi yolu olmadığını vurgulamaktadır. Bireyin daha kapsamlı ve dengeli bir anlamayı sağlayabilecek başka yöntemler ve araçlar da vardır. Örneğin, kişilik envanterlerini ile birlikte davranışsal mülakatlar, durumsal yargı envanterleri ve değerlendirme merkezi egzersizleri kullanabiliriz. Sonuçlarımızı bütünsel hale getirmek için birden fazla bilgi kullanmanızı öneriyorum.

Kısaca, “Persona: Kişilik Envanterlerinin Ardındaki Karanlık Gerçek”, kişilik envanterlerinin göründükleri kadar zararsız olmadıkları konusunda bizi uyarıyor. Farkında olmamız ve kaçınmamız gereken bazı ciddi sınırlamaları vardır. Bu dezavantajları ortadan kaldırmak için yenilikçi, teknoloji ve gelişimi yakından takip eden aynı zamanda global akreditasyonlara sahip kişilik envanteri kullanmaya özen gösterin.

HBR-Günnur GÖKSEL

Görüntülenme: 3316

İlgili Etiketler:

Fitch Ratings, 17 Türk bankasının kredi notlarını yükseltti

TCMB Bankalara: “Firmalarda büyüyün” dedi

Okumaya devam et

GÜNCEL

Maddi Duran Varlıkların Değerlemesi

Yayınlanma:

53 dakika önce

01/07/2025

Yazan:

BankaVitrini

Maddi Duran Varlıkların Muhasebeleştirilmesinde Maliyet ve Yeniden Değerleme Modelleri

Maddi duran varlıklar, işletmelerin faaliyetlerini sürdürebilmesi için sahip oldukları fiziksel varlıklar arasında yer alır. Bu varlıkların finansal tablolara doğru şekilde yansıtılması, hem yatırımcıların hem de finansal analiz yapanların sağlıklı kararlar alabilmesi açısından büyük önem taşır. Uluslararası Muhasebe Standartları çerçevesinde, maddi duran varlıkların finansal tablolarda gösterimi için iki temel model mevcuttur: maliyet modeli ve yeniden değerleme modeli.

1. Maliyet Modeli

Maliyet modeli, bir varlığın ilk muhasebeleştirilmesinden sonra, finansal tablolarda maliyetinden birikmiş amortisman ve varsa değer düşüklüğü zararları düşülerek gösterilmesini esas alır. Bu yaklaşımda varlık, edinildiği tarihteki maliyet değerine sadık kalınarak bilançoda yer alır. Bu yöntem; basit, anlaşılır ve uygulaması görece kolaydır. Ancak ekonomik ortamda meydana gelen değişimlerin, özellikle enflasyonist etkilerin, varlığın gerçek değerini yansıtmasını engelleyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır.

2. Yeniden Değerleme Modeli

Yeniden değerleme modeli ise, maddi duran varlıkların gerçeğe uygun değeri üzerinden muhasebeleştirilmesine olanak tanır. Bu modelde, varlıkların güncel piyasa değerleri düzenli olarak ölçülür ve finansal tablolarda bu güncel değerler üzerinden yer alır. Ancak bu yöntemin uygulanabilmesi için gerçeğe uygun değerin güvenilir bir biçimde ölçülebilir olması gerekir.

Yeniden değerleme sonucu oluşan tutar, yeniden değerleme tarihindeki gerçeğe uygun değerden, sonraki dönemlerdeki birikmiş amortisman ve değer düşüklüğü zararlarının çıkarılmasıyla belirlenir. Varlıkların değerleri önemli ölçüde değiştiğinde yeniden değerleme yılda bir kez yapılmalıdır. Eğer değer değişimi önemsiz düzeydeyse, bu işlem 3 ila 5 yılda bir gerçekleştirilebilir.

Bu yöntemle finansal tablolar daha gerçekçi bir varlık değerlemesi sunar; ancak değerleme işlemlerinin karmaşıklığı, maliyetleri ve değerleme sıklığının doğru belirlenmesi gibi uygulama zorlukları içerir.

3. Uygulamada Önemli Hususlar

Bir varlık sınıfındaki tüm kalemler eş zamanlı olarak yeniden değerlemeye tabi tutulmalıdır. Bu, aynı varlık grubunda farklı tarihlerde yapılan değerlemelerin finansal tabloları yanıltıcı olmasının önüne geçmek içindir.
Alternatif olarak, kısa sürede tamamlanacak ve güncelliğini koruyacak şekilde dönüşümlü yeniden değerleme de yapılabilir.
İlk kayıt ve ölçüm aşamasında tüm duran varlıklar maliyet bedeliyle kayda alınır. Ancak sonraki ölçümlerde işletme tercihini maliyet modeli veya yeniden değerleme modelinden yana kullanabilir.

4. Değer Düşüklüğü Testi

Maddi duran varlığın finansal tablolarda gösterilen defter değeri ile geri kazanılabilir tutarı karşılaştırılır. Geri kazanılabilir tutar, kullanım değeri ile net gerçeğe uygun değer kıyaslanarak büyük olanı esas alınır. Eğer defter değeri, geri kazanılabilir tutardan yüksekse, bu fark kadar değer düşüklüğü zararı kaydedilir.

Görüntülenme: 8585

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

İş Bankası’ndan dijital tahvil ihracı

İş Bankası Türkiye’de ve gelişmekte olan piyasalarda özel banka tarafından blokzincir teknolojisi kullanılarak yapılan ilk dijital Eurotahvil ihracını gerçekleştirdi.

Yayınlanma:

17 saat önce

30/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Euroclear tarafından işletilen Dijital Finansal Piyasa Platformu (D-FMI) kullanılarak ihraç edilen Eurotahvil, 6 Şubat 2023 tarihinde ülkemizde meydana gelen deprem felaketlerinden etkilenen illerdeki kişilerin, çiftçilerin, mikro ve küçük işletmelerin finansmanı için kullanılacak. İşlemde Citigroup Global Piyasalar ile Citibank Londra Şubesi dealer ve ajan banka rolleriyle görev aldı.

“Dijitalde doğmuş tahvil” (Digitally Native Note) olarak adlandırılan tahvil, Dağıtık Defter Teknolojisi (DLT) kullanılarak ihraç edildi. Söz konusu teknoloji; güvenli ve merkezi olmayan kayıt tutmayı sağlıyor; tahvillerin ihraç edilmesini ve takasını da kolaylaştırıyor. Bu sayede ihraç edilen Eurotahvilin takası da işlemin fiyatlandırıldığı gün içerisinde sonuçlandırıldı.

Türkiye’de ve gelişmekte olan bir piyasada özel bir banka tarafından blokzincir teknolojisi kullanılarak yapılan ilk Eurotahvil ihracı

İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, konuya ilişkin değerlendirmesinde, ikinci yüzyılına adım attıkları 2025 yılında, Türkiye’de ve gelişmekte olan piyasalarda özel bir banka tarafından ilk dijitalde doğmuş Eurotahvil ihracını gerçekleştirmekten duydukları memnuniyeti vurgulayarak şunları söyledi:

“Türk bankacılık sektörünün uluslararası finansal piyasalarına erişim gücü, gelişmişlik düzeyi ve yeni teknolojilere hızlı adaptasyonunun teyidi niteliğindeki bu işlem, İş Bankası’nın dünyadaki yeni teknolojileri hayata geçirmedeki öncü rolünü bir kez daha ortaya koyuyor. Bu ihracımızı, blokzincir teknolojisinin sermaye piyasaları işlemlerinde kullanımına örnek oluşturması açısından kıymetli buluyorum. Finansal piyasa enstrümanlarının sürekli gelişen teknolojilerle çeşitlenmesinde öncü rol oynamaktan da ayrıca gurur duyuyoruz. İşlemin dayandığı teknolojinin yanı sıra elde edilecek kaynakların deprem bölgesindeki üretici kesimlerce kullanılması ise işlemin önemini artıran bir diğer temel unsur.”

IFC Genel Müdürü Makhtar Diop da şöyle konuştu:

“Bu yatırım, finansal inovasyon alanında önemli bir dönüm noktası olup, Türkiye’nin ilk dijital tahvili olma niteliğini taşıyor. Bir blokzinciri platformunda ihraç edilen söz konusu tahvil, Türkiye’de depremden etkilenen işletmelerin finansmana erişmesine yardımcı olacak. Bu işlemle tahvil piyasasında yeni dijital teknolojileri kullanarak finansmanı daha erişilebilir hale getiriyor ve en çok ihtiyaç duyan taraflara kritik önemi haiz sermayeyi yönlendirerek depremden etkilenen bölgenin yeniden inşa ve toparlanma süreçlerini destekliyoruz.”

Görüntülenme: 6284

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

ING üst düzey yöneticileri işten çıkarıyor

Yayınlanma:

20 saat önce

30/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Bloomberg’in haberine göre ING yöneticilerini işten çıkaracak.

ING, Bloomberg’e gönderdiği e-posta ile piyasa koşulları ve gelecekteki şirket büyümesini değerlediğini, işgücünü tekrar dengelemek amacıyla işten yöneticiler çıkaracağını duyurdu.

Banka, küresel olarak bankada yaklaşık 230 yöneticinin işten çıkarılacağını belirtirken, yöneticilerin arasında lokasyonların orantılı olarak ayrılacağını ekledi. Bu üst düzey yöneticilerin müdür, genel müdür, ortak, analist, gibi rollerde olacağı bilgisini de verdi.

Görüntülenme: 12004

Okumaya devam et