Suudi Arabistan ve Rusya’nın gönüllü arz kesintilerini yıl sonuna kadar uzatmasının ardından piyasaların arz sıkıntısına ilişkin endişeleri nedeniyle Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı dün 91 dolar seviyesine kadar yükselerek Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyeyi test etti. Yatırımcılar Suudi Arabistan ve Rusya’nın gönüllü kesintileri ekim ayına kadar uzatmasını bekliyordu ancak üç aylık uzatma kararı sürpriz olarak nitelendirildi. Kuşkusuz, petrol fiyatlarındaki yükseliş küresel büyüme temasına ve enflasyonla savaşa ‘balta’ vuracaktır. Dahası, petrol fiyatlarının yükselmesi, Türkiye ve KKTC gibi net enerji ithalatçısı olan ülkeler için de (cari açık ve enflasyonla savaş) pek de olumlu olmadığını not düşelim.

Arz kesintisinin uzatılması, özellikle ABD’de enflasyonu azaltmak için daha fazla mali sıkılaştırma olasılığını da artırdı. ABD’de dün açıklanan imalat sektörü PMI verisi büyüme ile daralmanın ayrıştığı eşik 50 değerinin altında 10. ayını geçirmesine rağmen istikrara kavuştuğunun (beklentilerden daha iyi veri) anlaşılması, hatta, cuma günü açıklanan istihdam raporunun işgücü piyasasının gevşediğini göstermesine rağmen imalat sektöründe istikrara işaret etmesi, FED’in de faiz oranlarını uzun bir süre yüksek seviyede tutabileceğine inanışını artırdı. ABD dolarının piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvil getirisi %4,27 seviyesine dayanarak son 2 iş gününde 20 baz puan yükseldi!

Elbette, risksiz faiz oranı olarak görülen faizin yükselmesi, faiz getirisi olmayan altının ons fiyatını 1,925 dolar seviyesine kadar itti. Altın 3 haftadır, 1,940 dolar seviyesinden haftalık kapanış gerçekleştiriyor. Doların piyasa faizinin yükselmesi sonrasında, sepet bazında döviz kuru olan DXY de kesintisiz bir şekilde 8 haftadır yükselişini devam ettirerek 105 seviyesine dayandı. Teknik mânâda yukarıda 105,4 seviyesine dikkat edeceğiz. Doların güçlenmesi EUR ve GBP üzerinde de baskı kurdu. Sterlin dün 1,2525 ile haziran ayından bu yana en düşük seviyeye indi. Daha da aşağıda 1,2470 seviyesini takip ediyoruz.

Türkiye cephesinde ise dün ekonomide istikrarı sağlamaya yardımcı olması açısından Dünya Bankası’nın Türkiye fonunu ikiye katlayarak 35 milyar dolara çıkarmasının görüşüldüğü öne sürüldü. Bloomberg’ün özel haberinde, mevcut 17 milyar dolarlık programa ek olarak önümüzdeki 3 yıl için 18 milyar dolarlık fon ayrılmasının gündemde olduğu yazıldı. Programın, hükümete doğrudan kredi aktarılmasının yanı sıra özel sektörün de desteklenmesini içerdiği belirtiliyor. Konuyla ilgili olarak resmî otoritelerden herhangi bir teyit gelmese de, Türk mali piyasaları habere olumlu bir tepki gösterdi.

Öte yandan TCMB Ağustos ayı reel efektif döviz kuru istatistiklerini yayımladı. Buna göre Ağustos’ta TÜFE bazlı endeks değer kazandı. Elbette bunu yüksek enflasyona rağmen kurunun yükseliş kaydetmemesi, hatta geçen ay da bir miktar gerilemesi olarak değerlendirdik. Büyük resimde, TL’nin tarihi anlamda dip seviyelerde olmasına rağmen, dış ticaret tarafında kaydettiği açık, rekabet dezavantajına işaret ediyor.

Dün Kabine toplantısı ardından konuşan Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan, enflasyonla daha sıkı mücadele gerektiğini belirtti. Bu açıklamanın TCMB’nin de elini daha fazla rahatlacatacağı şeklinde yorumladık. USDTRY kuru dün 26,80 seviyesine varan bir yükseliş kaydetse de, ‘kontrollü’ seyrini korumaya devam etti. Kontrol altında olan bir diğer piyasa olan tahvil faizlerinde de kenara itersek, hisse senetleri ve CDS piyasasında hareketliliğin devam ettiğini görüyoruz. CDS risk priminin 374 baz puanla son 2 yılın en düşük seviyesine gerilemesi ardından Türkiye eurobondlarının da fiyatlar arttı, getirileri ise düştü. Dün Vakıfbank’ın 5 yıl vadeli %9 kupon faizli USD cinsi eurobond ihracının başarılı geçtiğini, yaklaşık 3 kat talep geldiğini ve %9,125 getiri ile (aynı vadede Türkiye eurobondu %8 getiri ile işlem görüyor) 750 milyon dolar borçlandığını gördük. CDS risk priminin gerilemesi sonrasında benchmark ihraçlarının devam edeceğini düşünüyoruz.

TL’nin getirisinin enflasyon altında kalması (reel getiri yok), kredi kanallarının da tıkanması (enflasyona karşı fiziksel varlıklara da talep kesildi) sonrasında yegane yatırım yapılacak piyasa hisse senetleri kaldı. Haftalardır kalabalıkların çılgınlığı ile finansal okuryazarlık seviyesi göreceli olarak zayıf olan küçük yatırımcıların borsaya akın ettiğini ve halka arzlarda 1- 2 tavan olsun satarım güdüsü ile hisse senetlerine saldırdığını görüyoruz. Mesela yakından takip ettiğim Kalekim, seçimden sonraki süreçte neredeyse %170 değer kazanmış! Son açıklanan MKK verilerine göre pay senedi yatırımcı sayısı 6,3 milyona ulaşarak rekorunu bir adım daha ileriye taşıdı. Halka arzlarda yaşanan peş peşe tavanlar yatırımcıları şimdilik mutlu etse de, bir gün gelinen seviyelerin şirket değerlemeleri açısından fark edileceğini ve sonrasında neler olacağını şimdiden not etmiş olalım. Sasa Polyester’de yaşanan çılgınlığı hatırladınız mı?

Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında Japonya borsası hariç kırmızı rengin yine hâkim olduğunu görüyoruz. Yen’in bu sabah dolar karşısında değer kaybı biraz daha hızlanarak 147,80 seviyesine varması, ihracat odaklı Japonya şirketlerini desteklemiş. Lâkin, Japonya Merkez Bankası’nı çok zorlu bir sürecin beklediğini de not etmek gerekiyor. Bültenlerimizde ara ara Japonya’dan neden tedirgin olduğumuzu anlatmaya çalışıyoruz. Yen’in bu sabah geldiği seviye son 10 ayın en düşük seviyesi. Ekim 2022’de Yen dolar karşısında 152 seviyesine dayanarak 1990 yılından beri en düşük seviyeyi test etmişti!

Genel hatları ile küresel mali piyasalarda keyifsiz tablonun da devam ettiğini not edelim. Avrupa’dan gelen zayıf veriler ve Çin’in deflasyona girmesi risk iştahını olumsuz etkiliyor. Bu bağlamda doların güçlü seyrini korumasına imkân tanıyoruz. Veri takviminde ise bugün Almanya sanayi siparişleri, Euro bölgesi perakende satışlar, ABD dış ticaret dengesi, ABD hizmetler PMI ve ABD ISM hizmetler endeksi takip edilebilir.

>KKTC Enflasyon

KKTC İstatistik Kurumu Ağustos ayı enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre tüketici fiyatları bir önceki aya göre %8,14, bir önceki yılın aynı ayına göre %80,90 değişim kaydetti.

>Brent petrol 10 ayın zirvesinde

İktisatbank