GÜNDEM

AKTİF GÜNDEM

Yayınlanma:

3 yıl önce

07/11/2022

Yazan:

BankaVitrini

Makro Görünüm

ABD Büyükelçisi Flake, Rusya ile ticari ilişkisi devam eden şirketlerin Rusya’ya uygulanan yaptırımları ihlal etmemeleri için bilgilendirildiğini belirtirken; Cumhurbaşkanı Erdoğan tahıl koridorundaki gemilerin gıda krizi yaşayan Afrika ülkelerine ulaşmasını sağlayacaklarını açıklayarak Rusya’nın Avrupa’ya doğalgaz sevkiyatını Türkiye üzerinden yapması için çalıştıklarını aktardı.

Çin’de havacılık endüstrisini normalleştirmek amacıyla devreye alınan üç adımlı planın bir parçası olarak Kovid 19 kaynaklı uçuşların iptal edilmesine yönelik uygulanan önlemin kaldırılması gündeme getirildi. Çin mallarına küresel talebin azalacağını tahmin eden Barclays ise yabancı şirketlerin siparişlerini Çin’den Vietnam, Malezya, Bangladeş ve Hindistan gibi diğer Asya ülkelerine kaydırdığını öne sürerek, Eylül ayında Çin için %4,5 olarak öngördüğü 2023 yılı büyüme tahminini %3,8’e düşürdü. Çin Devlet Başkanı Şi ve Almanya Başbakanı Scholz görüşmesinin ardından yapılan açıklamada ise iki ülkenin dünya barışına ve kalkınmasına daha fazla katkı sağlamak amacıyla iş birliğini arttıracakları mesajı verildi.

BoE Para Politikası Komitesi üyesi Mann, İngiltere’de enflasyonu yukarı çeken faktörlerin güçlü kalmaya devam ettiğini belirtirken; BoE Başkanı Bailey ise Perşembe günü yapılan 75 baz puanlık faiz artırımı ile %3 seviyesine yükseltilen faiz oranın gelecek toplantılar için bir örnek teşkil etmediğini ve alınacak kararların her zaman verilere bağlı olarak verileceğini açıkladı.

Almanya Eylül Fabrika Siparişleri bir önceki aya göre beklentilerin üzerinde azalarak aylık bazda -%4,0 açıklandı. (Beklenti: -%0,4, önceki: -%2,4). Eylül ayında yurt içi yeni siparişler %0,5 artarken, yurt dışı siparişler ise %7 azalma gösterdi.

Euro Bölgesi Eylül ÜFE Ağustos ayına göre artış hızını yavaşlatarak aylık bazda %1,6; yıllık bazda ise %41,9 açıklansa da enerji maliyetleri üreticiler üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. (Beklentiler: %1,7, %42; öncekiler: %5, %43,4). ECB Başkanı Lagarde ise enflasyon beklentilerinin kontrolden çıkması durumunda para politikasını daha hızlı sıkılaştırmaya hazır olduklarını vurguladı.

ABD Tarım Dışı İstihdam verisi beklentilerin üzerinde 261 bin olarak açıklanarak, Fed’in faiz artışlarına rağmen istihdam piyasasının gücünü korumaya devam ettiğine işaret ederken; işsizlik oranı ise %3,7’ye yükseldi. (Beklentiler: 193 bin, %3,6; öncekiler: 263 bin, %3,5). Saatlik ücretler aylık bazda %0,4 artış gösterirken, yıllık bazda ise beklentilere paralel olarak %4,7 açıklandı. (Beklentiler: %0,3, %4,7; öncekiler: %0,3, %5). Fed Başkanı Powell’ın basın toplantısında verdiği mesajların ardından TD Securities Fed’in faiz oranını getireceği nihai seviyeye yönelik tahminini %4,75-5,0’dan %5,00-5,25 aralığına yükseltirken; Nomura 25 baz puan arttırarak %5,50-5,75, BofA %4,75-%5, Barclays ise %5-%5,25 olarak tahmin etti. Kurumların 13-14 Aralık toplantısında yapılacak faiz artırımına ilişkin ortak öngörüsü ise 50 baz puan seviyesinde.

Türkiye Ekim Efektif Döviz Kuru 55,7 olarak açıklandı. (Önceki: 54,51). Dış ticaret yapılan ülkelerin para birimlerini kapsayan sepete göre Türk Lirası’nın ortalama değeri ile nominal efektif döviz kurunun nispi fiyat etkilerinden arındırılarak hesaplandığı Reel Efektif Döviz Kuru, aylık bazda %2,6 artış kaydetti.

TCMB Aylık Fiyat Gelişmeleri raporunda 24 yılın zirvesine ulaşan enflasyonda gıda fiyatlarındaki artışın öne çıktığını belirtirken; enerji grubu yıllık enflasyonun gerilediğini ancak aylık bazdaki artışta uluslararası ham petrol fiyatları nedeniyle yükselen akaryakıt ve şebeke suyu fiyatlarının öne çıktığını bildirdi. Hazine ve Maliye Bakanı Nebati ise döviz kurundaki dalgalanmanın en az seviyeye indiğine dikkati çekerek piyasalarda öngörülebilirliğin arttığını belirtirken; enflasyonun Aralık ayı itibarıyla istihdam piyasasını sarsmadan baz etkisiyle de olsa hızlı şekilde düşmeye başlayacağını tahmin etti.

Görüntülenme: 5937

İlgili Etiketler:

Kredi koşulları sıkılaşan bankalar küçülmeye gidebilir

Kritik hafta: ABD’de yarın ara seçimler, Perşembe enflasyon verileri açıklanacak

Okumaya devam et

Ali Coşkun

30 HAZİRAN: AY SONU UYARILARI

Yayınlanma:

1 gün önce

30/06/2025

Yazan:

Ali Coşkun

Bugün ay sonu olup firmaların finansal sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmesi gereken çok önemli bir gündür. Ayrıca yılın ikinci bilanço dönemidir.

Aşağıdaki hususlara azami dikkat edilmesi, firmanızın kredi notu ve bankalarla olan itibarınızın korunması açısından büyük önem taşımaktadır.

Bugüne özel firmaların yapması gerekenler;

1. Banka Borçlarının Kontrolü ve Ödemesi

Çalıştığınız tüm bankalarla sabah erkenden irtibata geçerek; kredi taksitleri, komisyonlar, BCH, KMH, Ek hesap, devre faizleri gibi ödenmesi gereken bir borç olup olmadığını mutlaka yazılı (e-posta) veya sözlü olarak teyit ediniz.

Varsa bu borçlar gün içinde acilen ödenmelidir.

Para transferi gerçekleştirilmiş olsa dahi saat 17.00’den önce banka hesapları kontrol edilmeli, sistemin bu borçları otomatik tahsil edip etmediği bizzat teyit edilmelidir. Sistemsel gecikmeler yaşanabilmektedir.

2. DBS Komisyonları (Doğrudan Borçlandırma Sistemi)

Bazı bankalarda DBS komisyonları manuel olarak tahsil edilmektedir.

Bu nedenle yalnızca para transferi yapmak yeterli olmayabilir.

İlgili komisyonların tahsil edilip edilmediği saat 17.00’den önce mutlaka kontrol edilmelidir.

3. Takas Çek Ödemeleri

Bugün bankalarda yoğunluk yaşanabileceğinden, takas çek ödemeleri son dakikaya bırakılmamalıdır.

Sistemsel problemler ya da personel hataları nedeniyle çek takası gecikebilir.

Takas saatinin 1 dakika geçilmesi bile çeklerin karşılıksız yazılmasına neden olabilir.

4. KMH (Kredili Mevduat Hesabı) Eksi Bakiyeler

KMH hesapları eksi bakiyede ise mutlaka artıya geçirilmelidir.

Bazı bankalarda bu hesapların sadece dışardan EFT ile kapatılması gerekmektedir.

Hesaptaki mevcut bakiye ile kapatılan durumlarda bile Merkez Bankası’na gecikme bildirimi yapılabilmektedir.

Her ay gecikmeli tahakkuk ödemeleri, firmanın Kredi Notunu olumsuz etkiler.

3.500 TL’lik bir tahakkuk kaydı dahi bazı firmaların kredi kullanamamasına neden olmuştur.

Bazen bu tür ödenmeyen borçların nedenini firmalara sorduğumuzda “ banka bize bilgi vermedi “ şeklinde bildirimler alıyoruz.

Bankaların bu tür borçlar ile ilgili olarak firmalara bildirim zorunluluğu bulunmamaktadır.

Ancak bu tür borçları mesela takasta çeki olduğunu firmalara yazılı veya sözlü olarak bildiren banka şubeleri de bulunmaktadır.

5. Merkez Bankası Memzuç Kayıtları

Bugün yapılmayan her ödeme, 30.06.2025 tarihli gecikmiş tahakkuk, temerrüt veya ödenmemiş kredi taksidi olarak Merkez Bankası kayıtlarına geçebilir.

Bu durum firmanızın finansal itibarını ve rating notunu ciddi şekilde düşürebilir.

Sonuç olarak; Ay sonu işlemleri ihmal edilmemeli, tüm banka hareketleri mesai bitiminden önce birebir takip edilmelidir.

Küçük görünen meblağlar uzun vadede büyük sorunlara yol açabilir.

Finansal disiplini sürdüren firmalar, güçlü banka ilişkileri ve yüksek rating ile her zaman bir adım öndedir.

Ay sonunda yapılan bir ihmal güvenilirliği sarsabilir.

Firmaların bugünü sorunsuz bir şekilde geçirmelerini diliyorum.

Görüntülenme: 8093

Okumaya devam et

GÜNCEL

Tüzel Kişilerde Mutlak Butlan

Yayınlanma:

1 gün önce

30/06/2025

Yazan:

BankaVitrini

Tüzel Kişilerde Mutlak Butlan: Şirket, Dernek, Vakıf ve Siyasi Partiler Açısından Hukuki Geçersizlik

Hukuk düzeninde bazı işlemler, baştan itibaren geçersiz sayılır. Bu tür işlemler “mutlak butlan” (yokluk) kavramı ile açıklanır. Türk hukuk sisteminde; şirketler, dernekler, vakıflar ve siyasi partiler gibi tüzel kişiler açısından da bu geçersizlik ciddi sonuçlar doğurur.

Mutlak Butlan Nedir?

Mutlak butlan; hukuka, kamu düzenine, ahlaka veya emredici şekil kurallarına aykırı bir hukuki işlemin başlangıçtan itibaren hükümsüz olması halidir. Bu işlemler sanki hiç yapılmamış gibi değerlendirilir. Mutlak butlan hâlinde:

Herkes geçersizliği ileri sürebilir.
Mahkemeler re’sen (kendiliğinden) dikkate alır.
Zamanaşımı söz konusu değildir.
Hukuki sonuç doğurmaz.

1. Şirketlerde Mutlak Butlan

Ticaret hayatında şirketler üzerinden gerçekleştirilen bazı işlemler, hukuki şekil şartlarına ve kanuni kurallara aykırıysa mutlak butlan gündeme gelir.

Örnekler:

Geçersiz Kuruluş: Asgari sermaye şartını taşımayan bir anonim şirketin kurulması.
Kanuna Aykırı Amaç: Yasa dışı işler (örneğin kaçakçılık) için kurulan şirketler.
Şekil Eksikliği: Genel kurul toplantısı, zorunlu çağrı ve nisap şartları olmadan yapılırsa alınan kararlar geçersizdir.

2. Derneklerde Mutlak Butlan

Dernekler Kanunu’na göre, bir derneğin hem kuruluş hem de faaliyet süreçlerinde kamu düzeni ve yasalara uygunluk esastır. Aksi hâlde mutlak butlan söz konusu olur.

Örnekler:

Kanunsuz Kuruluş: Dernek tüzüğü, yürürlükteki yasalara aykırıysa (örneğin yasadışı örgüt propagandası içeriyorsa).
Geçersiz Genel Kurul: Üyelerin haberi olmadan yapılan toplantıda alınan kararlar hükümsüzdür.
Amaç Ahlaka Aykırı: Toplumda nefret, ayrımcılık, ırkçılık gibi ahlaka aykırı fikirleri yayan dernekler geçersiz sayılır.

3. Vakıflarda Mutlak Butlan

Vakıflar, kuruluşlarında sıkı şekil şartlarına tabidir. Bu şartlara uyulmaması hâlinde vakıf tüzel kişiliği oluşmaz.

Örnekler:

Resmî Senet Eksikliği: Noter huzurunda düzenlenmeyen vakıf senedi geçersizdir.
Mal Varlığı Devri Yoksa: Kurucu tarafından belirtilen taşınmazın vakfa devri yapılmamışsa kuruluş yok hükmündedir.
Kamu Düzenine Aykırı Amaç: Terör finansmanı veya ayrımcı amaç güden vakıflar geçersizdir.

4. Siyasi Partilerde Mutlak Butlan

Siyasi partiler, Anayasa’ya ve Siyasi Partiler Kanunu’na uygun olarak faaliyet yürütmek zorundadır. Anayasa Mahkemesi, bu konuda nihai denetim merciidir.

Örnekler:

Anayasa’ya Aykırılık: Laiklik, insan hakları, devletin bütünlüğü gibi ilkelere aykırı partiler kapatılır ve işlemleri mutlak butlanla geçersiz sayılır.
Usulsüz Kurultay: Parti tüzüğüne aykırı yapılan seçimler geçersizdir.
Tüzük ve Program İhlalleri: Toplumsal barışa tehdit oluşturan ifadeler taşıyan programlar yok hükmündedir.

Tüzel Kişilerde Hukuki Ciddiyet Şart

Mutlak butlan, yalnızca bireysel sözleşmelerde değil; kurumların varlığını ve işlemlerini de doğrudan etkileyen bir hükümsüzlük türüdür. Şirketler, dernekler, vakıflar ve siyasi partiler; kuruluş ve faaliyet süreçlerinde şekil, içerik ve amaç yönünden hukuka uygun davranmadıklarında, yaptıkları işlemler geçersiz sayılır. Bu durum, hem kamu düzeninin korunması hem de hukuki güvenliğin sağlanması açısından kritik öneme sahiptir.

Görüntülenme: 11757

Okumaya devam et

Erol Taşdelen

ZENGİNLİK İLLÜZYONU: Gerçek Zenginlik mi, Borçla Alınmış Bir Hayal mi?

Yayınlanma:

1 gün önce

30/06/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

Günümüzde birçok birey, şirket ve hatta ülke; sahip olduğundan çok daha fazla zenginmiş gibi davranıyor. Lüks arabalar, büyük evler, gösterişli tatiller ve sosyal medyada sergilenen “refah dolu” hayatlar… Ancak tüm bu görüntülerin arkasında çoğu zaman borçla finanse edilen bir tüketim yatıyor.

Bu duruma ekonomi literatüründe “Zenginlik İllüzyonu” adı veriliyor. Yani kişi ya da kurumlar gerçek zenginlik yerine, borçla veya geçici gelirlerle sürdürülen bir refah algısı içinde yaşıyorlar.

BİREYSEL DÜZEYDE ZENGİNLİK İLLÜZYONU

Nasıl oluşur?

Kredi kartıyla yapılan lüks harcamalar
Taksitle alınan araba, ev, tatil vb.
Sosyal medyada sergilenen “lüks yaşam” gösterileri

Gerçek: Sahip olunan varlık değil, borçla finanse edilmiş bir tüketimdir.

Kredi kartıyla alınan pahalı telefonlar, taksitle gidilen lüks tatiller ve gösteriş için yapılan harcamalar… Tüm bu tüketim örnekleri, zenginlik illüzyonunun bireysel düzeydeki tezahürüdür. Kişi, aslında gelecek gelirini bugünden harcamakta, ama kendini “zengin” hissetmektedir.

ŞİRKETLERDE ZENGİNLİK İLLÜZYONU

Nasıl oluşur?

Sürekli borçlanarak yapılan yatırımlar
Gerçekleşmemiş kârlar üzerinden yapılan büyüme planları
Finansal tablolarda şişirilmiş varlıklar

Gerçek: Firmanın nakit akışı sorunlu olabilir, ancak dışarıdan “büyüyen ve zenginleşen şirket” algısı yaratılır.

Bazı firmalar; sürekli kredi kullanarak yatırım yapmakta, borçla büyümektedir. Finansal tablolarda görülen “kâr” çoğu zaman nakit akışıyla desteklenmeyen hayali bir kârdır. Böyle firmalar dışarıdan güçlü görünse de içeride ciddi risk taşır.

DEVLETLERDE ZENGİNLİK İLLÜZYONU

Nasıl oluşur?

Aşırı borçlanmayla finanse edilen büyük altyapı projeleri
Yapay şekilde düşük faizle genişleyen ekonomi
Kısa vadeli döviz girişleriyle büyüyen cari açık

Gerçek: Ekonominin temelleri zayıftır ama halk kendini refah içinde hisseder. Bu, genellikle krizle sonuçlanır (örneğin 2001 Türkiye krizi, 2008 ABD mortgage krizi).

Makroekonomik düzeyde, bazı devletler büyük projeler yaparak vatandaşlarına “refah” algısı yaratır. Ancak bu projelerin finansmanı borçla sağlanıyorsa ve üretim-tasarruf dengesi bozulmuşsa, bu durum sadece geçici bir illüzyondur. Ekonomik kriz kaçınılmaz hale gelir.

Zenginlik İllüzyonunun Nedenleri

Tüketim kültürü ve reklamlar
Sosyal medya ve gösteriş toplumu
Finansal okuryazarlık eksikliği
Yatırım yerine tüketimin teşvik edilmesi
Kısa vadeli politikalar

ZENGİNLİK İLLÜZYONUNUN SONUÇLARI VE ZARARLARI

Gerçek olmayan refah, tasarrufları azaltır.
Aşırı borçlanma ekonomiyi kırılgan hale getirir.
Kriz anlarında bu illüzyon bir anda dağılır.
Sosyal huzursuzluk ve gelir adaletsizliği artar.

GÖSTERİŞ DEĞİL GERÇEK ZENGİNLİK

Gerçek zenginlik; üretim, tasarruf ve sürdürülebilir gelir artışıyla mümkündür. Tüketim ve borçla sürdürülen bir yaşam tarzı, sadece zenginlik illüzyonu yaratır. Bu yanılsamadan kurtulmak için finansal bilinçlenme ve sadeleşme şarttır. Zenginlik illüzyonu, finansal gerçeklerden kopmuş bir algı oyunudur. Ekonomide sürdürülebilir refah; gerçek gelir artışı, üretim gücü ve tasarruf ile olur, borç ve gösterişle değil.

Erol TAŞDELEN-Ekonomist

Görüntülenme: 7766

Okumaya devam et