BANKA ANALİZLERİ

Sorunlu Kredileri yapılandırmak yetmez: Çözüm için 5 yapıcı öneri

Erol TAŞDELEN, Sorunlu Kredileri tespit etmek ile kalmıyor, sağlıklı ve çözüm odaklı kredi yapılandırma olması için Bankaların ve BDDK’nın neler yapılması gerektiğini de yazıyor.

Yayınlanma:

4 yıl önce

04/12/2020

Yazan:

Erol Taşdelen

Türkiye’de Bankacılık sektörünün toplam Nakdi Kredi tutarı 3,6 Trilyon TL düzeyinde. Hukuki işlemlerin başlatıldığı Takipteki krediler 150 milyar TL düzeyinde. Yakın özleme, Öz izleme şeklinde takip potansiyeli yüksek kredilerin toplamı 360 milyar TL, özetle 510 milyar TL kredi Sorunlu kredi statüsüne düşmüş durumda. 360 milyar TL’lık sorunlu kredinin Takip Hesaplara düşmemesi için bankaların defalarca yapılandırdığı krediler var. TCMB Kasım Raporunda grafiksel olarak ve BDDK’nın raporlarında rakamları yayınladı, bu gizli bir bilgi değil yani. BDDK’da günlük, haftalık, aylık yayınlıyor.

Sorunlu Kredilerde Kamu Bankaları gerçekçi olmalı

Özellikle Kamu Bankaları ödemesiz dönemeler koyarak defalarca yapılandırdığı krediler var. Bunu nereden mi anlıyoruz. Takip hesapların atılma süresinin 90 günden 180 güne uzatılması ile Takip kredileri 150 milyar TL’nin altına inemedi. Toplam Kredilerin ortalamada % 4,2‘si takibe atılmış durumda. Bu oran % 6’lara yaklaşmıştı. 2020’de kredi hacimleri artınca takip oranları da hali ile hacimsel değil ama oransal düşme gösterdi. Aslında oran daha da yüksek çıkacak ama Kamu Bankalarının müşteri kaçmadığı sürece defalarca yapılandırması sayesinde takip oranı Kamu Bankalarında % 2,5 olurken, Özel Yeli bankalarda % 5,3 Yabancı Sermayeli Bankalarda % 6 düzeyinde. Yani Yerli özel ve Yabancı Sermayeli bankalarda Kamuya göre 2,5 katı daha fazla oranda takip oranı var. Bu Kamu Bankalardaki Kredilerin çok sağlıklı olduğu anlamına gelmiyor, ya da Kamudan Kredi kullanan müşterilerin işlerinin çok iyi olduğu anlamına gelmiyor. Bunu anlamak için banka uzmanı olmaya gerek yok.

2000 Krizi İSTANBUL YAKLAŞIMI ile atlatılmıştı

Üzerimize gelen Kriz koşulları tabi ki 2000 yılı ile özleştirmek yerinde olmaz ama o günleri hatırlayanlar İstanbul Ticaret Odasının ortaya attığı İSTANBUL YAKLAŞIMI ile firma kredilerini yapılandırılması ve vadelerin uzatılması ile piyasanın rahatlamasında ciddi katkısı olmuştu. 2020’deki koşullar farklı tabi ki, bankalar zaten mümkün olduğu kadar kredileri yapılandırdı, yapılandırmaya da devam ediyor. Farklı bir şeyler de yapmak gerekiyor. O zaman yapısı ve çözüm odaklı önerilerimize geçelim.

Çözüm, Gerçekçi ve Piyasadaki sorunları bilmek ile olur

Çözüm önerilerimiz yapıcı, çözüm odaklı ve sorunlu kredilerin en az hasar ile atlatmaya yöneliktir. Aşağıdaki önerilerimiz dikkate alınmaz ise Sorunlu Kredilerin düşmesini beklemek ya piyasayı bilmemek ya da günü kurtarmak için yapılan aksiyon olarak kalır. Kağıt üzerinde bazı şeyler gizlenir ama öyle bir an gelir ki gerçek hayat kağıtlara yazılamayacak kadar gerçekliği ile Zombileşmiş halde karşımıza dikilir. Önerilerimize geçelim :

1- Faaliyetine devam eden firma kredileri yapılandırılsın : Firma faaliyetine devam etmiyor ama özellikle Kamu Bankaları hala yapılandırıp duruyor. Bu tür krediler vakit kaybetmeden takibe atılmalı ki gerçekçi hasar tespit edilebilsin. Ödenmeyen ve ödenmeyecek kredileri özel bankalar takibe atıp tahsilat için uğraşırken Kamu Bankalarında canlı kredi olarak devam etmesinin mantığı ve anlamı yok. Sürekli 1 yıl ödemesiz dönem koyup defalarca yapılandırmanın sektöre yararı da yok. Bu sadece ZOMBİ ŞİRKET sayısını artırır.

2- Yapılandırılacak kredilerde faiz oranları yüksek olacak : Yapılandırma için gündeme gelen kredilerin çoğu 2018 sonraki kullandırılan krediler. 2019 yılında kullandırılan krediler piyasa faiz oranlarının bastırılması ile düşük faizli % 7,50-12,00 arasında kullandırılan krediler. 2020 Aralık ayında bankalar 1 yıllık kredilere %20’nin altında faiz uygulamıyor. %16,00-16,50 faiz ile mevduat toplayan bankaların, yapılandırmayı % 20-25’den aşağıya yapılandıracağını kimse beklemesin. 2021’de 2018 Ağustos sonrası gibi faiz oranlarının % 25-30’lara gitme olasılığı yüksek. Bu durumda soru da kendiliğinden ortaya çıkıyor. % 7,50-12,00 faiz oranı ile kredi kullanıp ödeyemeyen firma % 20-25 arasındaki yapılandırma kredisini nasıl ödeyecek. Bankalar üstelik yapılandırma faiz oranının üzerine ücret – komisyon – sigorta gibi ek maliyetler yükleyeceğinden yapılandırmanın maliyetinin % 25-30’larda olacağından kimsenin kuşkusu olmasın.

3- Yapılandırma Kredi koşullarını BDDK belirlemeli : Yapılandırılacak krediler için koşulların yumuşatılması ve cazip hale getirilmesi gerekir. Bir feda bankaların alacağı ücret ve komisyonlara yapılandırma esneme sağlanmalı. Faizler %5 BSMV’den muaf olmalı. En az 1 yıl ödemesiz dönem olmalı. Yapılandırılacak krediler için bankalar TCMB karşılık yatırmamalı ve bankaların maliyetini düşürülerek bu tür kredilerin daha uygun faiz oranları ile yapılandırma sağlamalı.

4- Temerrüt Faiz kargaşalığına BDDK son vermeli : Krediler gecikmeye düştüğünde her banka kafasına göre gecikme / temerrüt faiz uyguluyor. Buna BDDK ve TCMB’nin Kredi Kartları ve KMH hesaplar gibi bir düzenleme gelmesi acil ve şart. Kredi dosyalarını Takibe atmak ile iyi niyetli fakat piyasa koşullarına göre zor durumda kalmış firmaların mağduriyeti bitmiyor. Kredi ödenmediğinde veya takip hesaplara atıldığında gecikme / temerrüt faiz oranı uygulanmaya başlıyor. Çoğu banka “ortada bankanın uyguladığı kredi faiz oranı akdi faiz oranı yokmuş” gibi direkt GKS’deki maddelerden yola çıkarak o yıl TCMB’ye bildirdikleri en yüksek faiz oranı üzerinden Temerrüt Faiz uyguluyorlar. Oysa GKS’ye ortada bir akdi faiz oranı yok ise örneğin Teminat Mektubu, Akreditif Kredi gibi Gayri Nakdi olup da Takibe gidip Nakdi Krediye dönen kredilerde GKS’deki Temerrüt Faiz oran kuralları uygulanması gerekirken bu tüm krediler için uygulanmalı. Şu an Mahkemelerin de, Avukatların da, Bilirkişilerin de bu konuda bir mutabakatı yok. O nedenle TCMB ve BDDK Temerrüt faiz oranlarındaki kargaşalığı ortadan kaldırıp zor duruma düşmüş firmaları daha da mağdur olmasını engellemeli. Benim görüşüm uygulanan AKDİ faiz oranının üzerine enflasyon oranı kadar belli bir oran artış yapılması veya her yıl BDDK % 15-20 gibi ek bir sabit oran belirlenip takibe düşmüş kredilere bu oran artışını ekleyip temerrüt faiz uygulanmalı. Mevcut durumda Mahkeme aşamasında bankaların % 50-60 temerrüt faiz talepleri firmaların daha da zor duruma düşmesi, sorunlu kredilerin işin içinde çıkılamaz ve ödenemez hale gelmesi dışında bir sonuç çıkarmıyor. Sürdürülebilir hiç değil. Mahkemelerdeki bu kargaşalığı gidermeden de süreçleri kısaltmak mümkün değil. Hazır Hukuk Reformu yapacaksan Ticari davalarda buradan başlayalım. Süreçler yarı yarıya kısalır.

5- Yatırım ve İstihdam koşulu ile verilen kredilerde ek süre verilmeli : 2020 Mart – Eylül döneminde Kamu Bankaları 1 yıl ödemesiz ek veya mevcut çalışanı koruyucu İstihdam veya Yatırım koşulu ile İVME Krediler ismi ile krediler verdi ve yatırımcıya 6 ay süre verdi. Bu altı aylık süreler dolmaya başladı. Pandemi nedeni ile bir çok yatırım ertelendi. O nedenle bu tür kredi kullanan firmalara kredi koşullarını yerine getirebilmeleri için 6 ay, 1 yıl gibi ek süre verilmesi gerekiyor. İhracat taahhüt kapama için aynı şekilde ek süreler verilmeli.

Piyasada yapılması gerekenler bunlar. Bunları yapmadan yapılacak her yapılandırmanın sonu yeni yapılandırmaya gebe, yapılandırılan krediler sadece kağıt üzerinde kalmaya mahkum olur.

Erol TAŞDELEN Ekonomist – İzmir Bölge Bankacı Bilirkişi www.bankavitrini.com yazarı

Banka Takip Dosyalarında Süreçler Kısalabilir

TBB : 19,8 milyar TL Kredi yapılandırdık

Görüntülenme: 26.677

İlgili Etiketler:kredi yapılandırma Sorunlu Kredileri yapılandırmak yetmez

Volkswagen : Türkiye’de siyasi nedenler yüzünden fabrika kurmadık

Turizm’de İcradan otel satışları başladı

Okumaya devam et

BANKA ANALİZLERİ

Erol TAŞDELEN yazdı: AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2024 PERFORMANSLARI

Yayınlanma:

2 hafta önce

08/03/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

2024 YILINDA BANKACILIK SEKTÖRÜ NE YAPTI?

Bankacılık sektörü 2024 yıl sonu mali verileri incelendiğinde ilk dikkat çeken veri, Sektör 2023 yılına göre bilançoyu %39 büyütürken, Net Karlılık ortalamada sadece %6 büyütebildi. Yerli Özel Bankaların toplam karlılığı % 38 düşerken; Yabancı Bankalar %21, Kamu Bankaları %25 büyüttüğü görüldü. Buna rağmen Enflasyona göre realize edildiğinde gerçekte sektörün zarar ettiğini söylemek yanlış olmayacak.

Resim

SEKTÖRDE BİLANÇO BÜYÜMEYE DEVAM ETTİ

2023 sonunu 23,5 trilyon TL bilanço büyüklüğü ile kapatan Bankacılık Sektörü 2024 yılında %39 büyüme ile 32,6 trilyon TL hacme ulaştı. 2023 yılını 11,6 trilyon TL Kredi hacmi ise %37 büyüyerek 16 trilyon TL seviyesine ulaştı. Buna karşılık 192 milyar TL’lik Takipteki Alacaklar %53 büyüme ile 293 milyar TL hacmine ulaşmış durumda. Bu tutar içinde yıl içinde Varlık Yönetim Şirketlerine devir yapılan alacaklar düşünüldüğünde sektörün gerçek takip tutarı açıklananın üzerinde oldu. Sektör 2023 yılında Beklenen Zarar Karşılılarına 469 milyar TL ayırırken 2024 yılında %15 artışla 541 milyar TL hacmini aşmış durumda. Bankaların çoğu Ticari İşlemlerden Zarar ederken, özellikle Türev İşlemler buradaki zararı artırdı; bu alanda karlılığını artıran banka yok gibi…

2023 sonunu 14,8 milyar TL Mevduat hacmi ile kapatan sektör, 2024 yılında %27 büyüme ile 18,9 trilyon TL Mevduat hacmine ulaştı. Toplam Mevduatın %33,8’ine denk gelen 6,4 trilyon TL’lik kısmı ise vadesiz mevduattan oluştu. TL Mevduatın %16’sı vadesiz Mevduattan oluşurken Yabancı Mevduatta bu oran &60’ları geçmiş durumda. 2023 sonunda 2,1 trilyon TL olan Özkaynaklar da %35 artış ile 2,9 trilyon TL seviyesine yaklaşmış durumda.

DÖRT BÜYÜKLER NE YAPTI?

Kısa sektörel özetten sonra, değerlendirdiğimiz sektörün kamu bankaları dışında amiral gemileri konumdaki dört özel bankanın ( AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YAPI KREDİ ) 2024 yıl sonu açıkladıkları ve KAP’a bildikleri faaliyet raporları; mali veriler ve bilanço dipnotlarına göre karşılaştırmalı verilerine yakından bakalım. Dört büyük bankanın 10,8 trilyon TL bilanço büyüklüğü ile sektörün aynı zamanda üçte bir hacmine sahip olması ile sektöre yön verme kapasitesine sahip; önemleri de buradan geliyor.

Değerlendirmeye alınan dört büyük banka 10,8 trilyon TL Aktif Büyüklüğü ile sektörün %33’ünü; 5,7 trilyon TL nakdi kredi hacmi ve 6,8 trilyon TL’lik mevduat hacmi ile sektörün %36’lik kısmını oluştururken; 209 milyar TL’lik Net Kar ile de sektör Net Karlılığının %32’ünü oluşturuyor. Hadi ana kalemlerden yola çıkarak dört büyüklerin 2024 yılı fotoğrafını çekelim:

AKTİF Büyüklükte İŞBANK farkı açarak liderliğe devam etti

Aktif büyüklükte dört büyükler ortalama %37 büyürken AKBANK son çeyrekteki atağı ile Aktif büyüklünü en fazla artıran banka oldu. İŞBANK ve GARANTİ BBVA %35 büyüme ile ortalama büyümenin altında kaldı. Aktif büyüklüğünü en fazla artıran banka ise 870 milyar TL ile İŞBANK oldu.

Dört büyükler arasında geçmiş yıllarda olduğu gibi İŞBANK Aktif Büyüklükte açık ara liderliği devam ediyor ve 3,3 trilyon TL büyüklüğü ulaşmış durumda. İŞBANK aynı zamanda dört büyüklerden 3 trilyon TL Aktif büyüklüğünü aşan ilk banka oldu. İŞBANK Aktif büyüklüğünü 870 milyar TL büyütürken en yakın rakibi olan Garanti BBBVA 2,6 trilyon TL Aktif Büyüklüğe sahip. AKBANK 2,5 trilyon TL Aktif büyüklüğe ulaştı. Dört büyükler arasında YAPI KREDİ 2,4 trilyon TL büyüklükte kaldı.

Toplam NAKDİ Kredilerde İŞBANK liderliğe devam etti

İŞBANK 1,6 trilyon TL’yi aşan brüt nakdi kredi hacmi ile ilk sıradaki yerini korudu. 2024 yıl sonunu GARANTİ BBVA 1,5 trilyon TL; YAPI KREDİ ve AKBANK 1,2 trilyon TL Kredi hacmini aşmış durumda. GARANTİ BBVA son çeyrek atağı ile 496 milyar TL kredi artışı ile kredi hacmini en fazla artıran banka oldu.

GAYRİ NAKDİ Kredilerde İŞBANK son çeyrekte liderliği kaptı

Gayri Nakdi Kredilerde dört büyükler ortalama %39 büyürken %48 büyüme ile AKBANK önde yer alırken; GARANTİ BBVA ve İŞBANK %36 artışa rağmen ortalama büyümenin altında yer alan bankalar oldu.

GAYRİ NAKDİ Kredilerde ilk üç sırada yer alan bankalar arasında fark hızla kapanırken AKBANK yüksek büyüme artışına rağmen Rekabetin oldukça gerisinde kalmış durumda. Son yıllarda sıralamayı lider olarak kapatan İŞBANK 582,7 milyar TL hacim ile 3. Çeyrekte kaptırdığı liderlik koltuğuna tekrar oturdu. GARANTİ BBVA 547,1 milyar TL; YAPI KREDİ 544 milyar TL hacme ulaşırken; AKBANK 350 milyar TL hacim ile dört büyükler arasında acık ara gerilere düşmüş durumda.

İŞBANK 2 trilyon lira mevduatı aşan ilk özel banka oldu

Mevduatta dört büyükler ortalama %28 büyürken %32 büyüme ile GARANTİ BBVA en fazla büyüme sağlayan banka oldu. İŞBANK 465 milyar TL büyüme hacmi ile en fazla mevduat artışı yapan banka oldu. YAPI KREDİ %22 ile ortalama büyümenin altında yer alan bankalar oldu.

Net Faiz Gelirinde GARANTİ BBVA yeni lider oldu

2024 yılında TCMB’nin gösterge faizine paralel bankaların kredi ve mevduat faizlerindeki sert yükselme bankalar arasında Net Faiz Gelirinde de farkların açılmasına neden oldu. GARANTİ BBVA 25,5 milyar ve %34 artış ile en fazla artış performansı sergilerken; İŞBANK Net Faiz Gelirini artıramayan tek banka oldu.

Net Ücret ve Komisyon Gelirlerinde GARANTİ BBVA liderliği aldı

2024 yılında GARANTİ BBVA 94 milyar TL Net Ücret Komisyon Geliri sağladı. İŞBANK 91 milyar TL Net getiri elde ederken; YAPI KREDİ 73 milyar TL; AKBANK 69 milyar TL net getiri sağladı.

Net Karlılıkta da GARANTİ BBVA fark yarattı

2024 yılında Net Karlılıkta Bankacılık sektörü %6 büyüdü. Buna karşılık dört büyüklerin ortalama karlılıkları 2023 yılına göre %29 düştü. Net Karlılığını 92,1 milyar TL’ye taşıyarak 2023’ün aynı dönemine göre artıran tek banka GARANTİ BBVA oldu. İŞBABK 45,5 milyar TL; AKBANK 42,3 milyar TL; YAPI KREDİ 29 milyar TL Net karlılıkta kaldı. Karlılıkta bankalar arası fark da ciddi şekilde ayrıştı.

Üst Yöneticilere Yapılan ödemeler

2024 yılında banka Üst Yöneticilere 640 milyon TL ödeme ile YAPI KREDİ en fazla ödeme yapan banka oldu. Garanti BBVA 624 milyon TL ile ikinci sırada yer alırken aynı zamanda üst yönetim ödemeleri %140 artış ile en fazla artış yapan banka oldu. AKBANK 569 milyon TL ödeme yaparken; İŞBANK 276 milyon TL ödeme ile yüksek performansına rağmen üst yönetime en az ödeme yapan banka oldu. Bankaların gelen performansları ile Üst Yönetim ödemelerinin orantılı olmadığı dikkat çekti.

Banka genel performansları

Liralaşma Stratejisi kapsamında, TCMB ve BDDK’ın eleştirilere neden olan sektörel düzenlemeler teker teker iptal edilip Rasyonel zemine oturtulmaya başlanırken, geçmiş dönemdeki düzenlemelerin olumsuz etkisi 2024 yılında sektörde kendini hissettiriyor. Dört büyük bankanın 2024 yılında hacimsel büyüklükleri, gelişme performansları, piyasaya verdikleri destek, profesyonel yönetim yapısı, personel memnuniyeti, müşteri hizmet kalitesi, Dijitalleşme, gelen şikayetlere çözüm odaklı hızlı geri dönüşleri dikkate alındığında dört banka arasında bir sıralama yapılır ise en başarılı Banka İŞBANK ve GARANTİ BBVA olarak kendini göstermekte.

Erol TAŞDELEN – Ekonomist www.bankavitrini.com

*******************

MERAKLISINA EKLER:

Erol TAŞDELEN yazdı: AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2024 İLK ÇEYREK PERFORMANSLARI

Erol TAŞDELEN yazdı: BANKACILIK SEKTÖRÜ-2023

AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2022 İLK ÇEYREK CEO PERFORMANSLARI

AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2021 CEO PERFORMANSLARI

Bankaların Amiral Gemileri 2020’yi nasıl geçirdi?

Görüntülenme: 45.391

Okumaya devam et

BANKA ANALİZLERİ

BANKACILIK SEKTÖRÜ 2024: Karsız Büyüdüler!

2024 yılı bankalar için sıkıntılı olmaya devam etti. Sık sık değişen tebliğ ve mevzuatlar bankaları temkinli olmaya iterken; kredi tarafındaki sınırlama önlemleri, mevduat karşılıklarındaki değişikliler; vergi oranlarının artması, sendikasyon kredi bulmadaki zorluklar sektörü zorlayan unsurlardan oldu… Özellikle beklentilerin satın alındığı Ticari İşlemlerdeki pozisyonlar karlılıkları direkt etkilediği görüldü…

Yayınlanma:

2 ay önce

02/02/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

BDDK Bankacılık sektörü 2024 yıl sonu mali verileri yayınlandı. Veriler Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların toplamından oluşuyor. İlk dikkat çeken veri, Sektör 2023 yılına göre bilançoyu %39 büyütürken, Net Karlılık sadece %6 büyüdü. Enflasyona göre realize edildiğinde gerçekte sektörün zarar ettiğini söylemek yanlış olmayacak.

SEKTÖRDE BİLANÇO BÜYÜMEYE DEVAM ETTİ

2023 sonunu 14,8 milyar TL Mevduat hacmi ile kapatan sektör, 2024 yılında %27 büyüme ile 18,9 trilyon TL Mevduat hacmine ulaştı. Toplam Mevduatın %33,8’ine denk gelen 6,4 trilyon TL’lik kısmı ise vadesiz mevduattan oluştu. 2023 sonunda 2,1 trilyon TL olan Özkaynaklar da %35 artış ile 2,9 trilyon TL seviyesine yaklaşmış durumda.

Resim

BİLANÇODAKİ BÜYÜME NET KARLILIĞA TAŞINAMADI

Sektör 2024 yılındaki bilanço büyümesine karşılık sektörünün bunu Net Karlılığa taşıyamadığı görüldü. 2023 yılında 620 milyar TL Net Karlılık açıklayan sektör 2024 yılında sadece %6 büyüme ile 659 milyar TL Net Karlılık seviyesinde kaldı. Karlılığın düşüşünde Ticari İşlem Gelirlerindeki anormal düşüş ve zararlar etkili olurken; sektörün 2023’deki 187,5 milyar TL Personel Giderinin 346,6 milyar TL’ye çıkması; Toplam Faiz Dışı Giderlerin 807 milyar TL’den 1,3 trilyon TL’ye çıkması gibi genel giderlerindeki artışın da etkili olduğu görüldü.

YERLİ ÖZER SERMAYELİ BANKALARDA KAR EROZYONU YAŞANDI

Kamu ve Yabancı Sermayeli Bankalara göre daha fazla Bilanço büyümesini sağlayan Yeli Özel Sermayeli Bankalar, bu büyümeye rağmen tam anlamı ile Kar erozyonu yaşadığı görüldü. Sektör 2024 yılında bilançosunu %39 büyütürken Yerli Özel Bankalarda bilanço %33 büyümede kaldı. 2023 sonunu 6,9 trilyon Bilanço büyüklüğü 9,2 trilyon TL’ye yükseldi. Mevduat ise 4,1 trilyon TL’den %29 büyüyerek 5,3 trilyon TL seviyesine ulaştı. Bu büyümeye karşılık 2023 yılını 228 milyar TL Net karlılık açıklayan sektör 2024 yılında %38 düşüş ile 141 milyar TL Net Karlılıkta kaldı. Özel Sermayeli Bankalardaki Kar Erozyonunda Net Faiz Gelirini artıramama yanında Ticari İşlemlerdeki Kambiyo ve Türev işlemlerdeki zarar büyüklüğünün etkili olduğu görüldü.

YABANCI SERMAYELİ BANKALAR BİLANÇO BÜYÜMESİ SEKTÖR ORTALAMASININ ALTINDA KALDI

Yabancı Sermayeli Bankalar 2023 sonunu 5,9 milyar TL Bilanço büyüklüğü ile kapatırken 2024 yılında sadece %10 büyüme ile 6,4 trilyon TL büyüklüğe ulaştı. Sektör ortalamasının %39 olduğu düşünüldüğünde bu büyüme sektörün oldukça altında olduğu dikkat çekti. Aynı şekilde Krediler sektörde %37 büyürken Yabancı Sermayeli Bankalarda %18 büyüme ile 2,8 trilyon TL’den 3,3 trilyon TL’ye ulaşabildi. Mevduatta ise 2023 seviyesi olan 3,7 trilyon TL korunurken reel olarak bu durum küçülme anlamına gelmekte. Bu duruma karşılık Yabancı Sermayeli Bankalar karlılıkta %6 olan sektör ortalamasının 3,5 katı %21 artış ile fazla kar artışı sağladı. 2023 yılında 173 milyar TL karlılıklarını %21 artırarak 209 milyar TL seviyesine yükseltti.

KAMU BANKALARI ORTALAMANIN DÖRT KATI KAR ETTİ

Bankacılık sektörünün 32,6 Trilyon TL’lik Aktif büyüklüğünün %38’i; 16 trilyon TL olan Kredi hacminin %37’si; 18,9 trilyon TL olan mevduatının %42’si Kamu Bankaları taşımakta. 2024 yılında Bilanço büyümesi sektör ortalamasını atında sınırlı kalsa da Karlılıkta Yabancı ve Yerli Sermayeli Bankalara göre artış oranının daha iyi oldu.

2023 sonunu 10,7 trilyon TL Bilanço büyüklüğü ile kapatan Kamu Bankaları %16 büyüme ile 2024 sonunda 12,4 trilyon TL hacme ulaştı. 5,6 trilyon TL olan Kredi hacimsel büyüme ise sınırlı kalarak sadece %6 büyüde ve 5,9 trilyon TL seviyesinde kaldı. Buna karşılık Takipteki alacaklar ise %51 artarak 61 milyar TL’den 92 milyar TL seviyesine; Beklenen Zarar Karşılıkları da 189 milyar TL’den 199 milyar TL seviyesine ulaştı. Toplam Mevduat ise %15 artarak 6,9 Trilyon TL’den 8 trilyon TL ‘ye yükseldi.

Kamu Bankaları Bilanço büyümesi diğer banka ve sektöre göre sınırlı olmasına rağmen kar artışı %6 olan sektörün üzerinde oldu. 2023 yılını 125 milyar TL Net karlılıkla kapatan Kamu bankaları 2024 yılında %25 artış ile 156 milyar TL seviyesinde kapadı. Kamu Bankalarındaki Kar artışının nedeni ile bankaların Bilanço ve Faaliyet Raporları açıklaması ile ortaya çıkacak ve ayrı yazı konusu olacak.

Kısaca, Özel Sermayeli Bankalar sektör ortalamasının üzerinde bilançoyu büyütmesine rağmen bunu Karlılığa taşımada zorlandığı; Yabancı Sermayeli ve Kamu Bankalarının bilanço büyümelerinin sınırlı kalmasına rağmen Karlılığı sektör ortalamasının üzerinde gerçekleştirdiler. 2024 yılında YAPI ve KREDİ BANKASI’nın ve 2025 başında ŞEKERBANK‘ın satışı ile görüşmelerin sonuçsuz kalması ise akıllarda kalan haberler oldu. 2025 yılında Bazı bankalarda üst yönetim değişiklileri ve bazı bankaların el değiştirmesi ise sürpriz olmayacaktır.

Erol TAŞDELEN– Ekonomist www.bankavitrini.com

***************************

GARANTİ BBVA 2024 SONU MALİ VERİLERİ AÇIKLANDI

YAPI KREDİ KAR EROZYONU YAŞADI

AKBANK 2024: Büyüyen bilançoya rağmen karlılık eridi!

Görüntülenme: 49.936

Okumaya devam et

BANKA ANALİZLERİ

YAPI KREDİ KAR EROZYONU YAŞADI

Yayınlanma:

2 ay önce

31/01/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

YAPI KREDİ 2024 yıl sonu mali verileri ve Faaliyet Raporu yayınlandı. Bilançosunu büyüten bankanın bu büyümeyi karlılığa yansıtamadığı görüldü. Özellikle Ticari İşlemlerdeki zarar Net Karlılığı olumsuz etkiledi. Banka 2024 yılında Türev İşlemlerden 22,4 milyar TL; Kambiyo İşlemlerden 27,4 milyar TL zarar ettiği ortaya çıktı. 2023’de 68 milyar TL Net karlılık açıklayan bankanın 2024 karlılığı 29 milyar TL’de kaldı.

2023 sonunu 1,7 trilyon TL Bilanço büyüklüğü ile kapatan banka 2024 sonunu %37 büyüme ile 2,4 trilyon TL hacim ile kapadı. Bankanın Kredileri %38 büyüme ile 903 milyar TL’den 1 trilyon 245 milyar TL’ye yükseldiği görüldü. Gayri Nakdi kredileri %41 büyüyerek 544 milyar TL hacme ulaştı. 2023 sonunu 1 trilyon 36 milyar TL mevduat ile kapatan bankanın mevduatları %22 artarak 1 trilyon 267 milyar TL seviyesine ulaştı.

yazı görseli olabilir

YAPI KREDİ 2023 yılını 219 milyar TL Faiz geliri ile kapatırken 2024 yılında %107 büyüme ile 453 milyar TL faiz gelir yarattı. Buna karşılık 146 milyar TL olan Faiz Gideri ise %158 artarak 377 milyar TL seviyesine ulaştı. Net Faiz Geliri ise 34,4 milyar TL’den %4 artarak 76 milyar TL seviyesine yükseldi.

Ticari Faaliyetlerden zarar büyük oldu

2023 yılında Ticari Faaliyetlerinden 19,9 milyar TL karlılık yakalayan banka 2024 yılında 46,4 milyar TL zarar etti. Ticari Faaliyetlerindeki zararda Türev Ürünlerindeki 22,4 milyar TL; Kambiyo İşlemlerden 27,4 milyar TL zararın etkili olduğu görüldü.

Bilanço büyüdü ama karlılık eridi

YAPI KREDİ Bilançosundaki bu büyümenin karlılığa yansıtamadığı görüldü. Zira 2023 yılında 144,7 milyar TL Brüt karlılık açıklayan banka 2024 yılında %9 düşerek 131,1 milyar TL karlılık yakalarken; 68 milyar TL’lik Net Karlılık ise %57 eriyerek 29 milyar TL’de kaldı.

8 Şube, 607 personel azaldı

2023 yılını 779 şube ile kapatan banka 2024 sonunda şube sayısını 8 eksilterek 771’ye düşürürken; 15009 olan personel sayısını 607 azaralar 14402’e düşmüş durumda.

Erol TAŞDELEN-Ekonomist www.bankavitrini.com