ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Ticaret hamleleri ve volatilite devam ederken gözler ABD PCE verisine çevrildi

Yayınlanma:

7 ay önce

27/11/2024

Yazan:

ABD’nin Çin, Kanada ve Meksika’ya ilave gümrük vergisi getirme niyetini dün ortaya koyması ardından küresel mali piyasalar günü temkinli hatta yön bulmakta zorlanarak tamamladı. Trump yeni döneminde de kendine özgü ve rakiplerini yıldırma politikası barındıran ticaret savaşlarını uygulayarak tam saha pres oynama noktasında kararlı görünmesi, tahmin edildiği üzere, piyasa cephesinde volatiliteye sebep veriyor.

Dün bu bağlamda para birimleri cephesinde Kanada Doları ve Meksika Pezosu sert satışlara sahne olurken, The Economist Dergisi’nin 2025 kapağında da yer aldığı üzere Çin Yuanını da zor günler beklediğini düşünüyoruz. Avrupa cephesinde ise, geride bıraktığımız hafta açıklanan ve büyümenin öncü göstergesi olan zayıf PMI verilerinin yanı sıra, devasa sanayi şirketlerden gelen fabrika kapatma ve işçi çıkarma haberleri (Volkswagen ve Thyssenkrupp) sonrasında son iki yılın en zayıf seviyesini 1,0330 ile test eden EUR yeniden 1,05 seviyelerine yaklaşmak istese de, bunda pek de başarılı olamadı.

Trump’ın deneyimli fon yöneticisi Bessenet’i Hazine Bakanlığı’na önermesi, akabinde de İsrail-Hizbullah ateşkes anlaşması haberleri doların ateşini bir miktar da olsa almayı başardı. Doların bir dizi para birimine göre değerini gösteren sepet kur DXY geride bıraktığımız hafta son bir yılın en yüksek seviyesine ulaşması ardından bir miktar da olsun gerilerken, Bessent ismi ile Amerikan 10 yıllık tahvil getirisini de %4,30 seviyesinin hemen altına geri çekildi. Hatırlanacağı üzere, Trump’ın uygulayacağı politikaların enflasyonist olacağı beklentisi ile 10 yıllık tahvil getirisi FED’in faiz indirdiği bir ortamda %4,50 seviyesine kadar yükselerek son altı ayın en yüksek seviyesini test etmişti.

Piyasaların sesi olacağı beklentisi ile makûl bir isim olarak görülen Bessent’in yanı sıra, İsrail-Hizbullah ateşkes anlaşmasının da yardımı ile dün altının ons fiyatı 2,605 dolar seviyesine kadar gerilerken, benzer bir şekilde gümüşün de ons fiyatı 30 dolar seviyesini test etti. Jeopolitik risklerin azalması ile Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı 71,5 dolar seviyesine gerilerken, psikolojik bir seviye olmasının dışında hiç bir anlam taşımayan ve teknik bir seviye de olmayan 100bin doların hemen kıyısından satışlara boyun eğen bitcoin 90,600 dolar seviyesine kadar geri çekildi. Bu sabah altının ons fiyatının 2,640 gümüşün 30,50 bitcoinin ise 93bin dolar seviyesine toparlandığını görüyoruz.

Değer saklama araçları arasında yaşanan bilek güreşinde, bitcoin altın (BTCXAU) rasyosu uzun bi süredir dile getirdiğimiz 37 seviyesini test etmesi arından 34 seviyelerine kadar geri çekildiğini de hazır yeri gelmişken not edelim. Bundan sonraki süreçte ne olacağı yönünde merak edilen soruya da dilimizin döndüğü kadar cevap vermek gerekirse: Trump döneminde piyasalarda artacak volatiliteye hazır olmakta fayda görsek de, altın ve bitcoin cephesinde ara ara kâr satışları ile kesilecek yukarı yönlü hareketleri görmezden gelerek yönün hâlen daha yukarı olduğunu düşündüğümüzü peşinen belirtmemiz gerekiyor. Sanayide kullanımı artan (güneş paneller ve elektrikli araçlar) ve ciddi bir üretim eksikliği olan gümüşün ise mevcut piyasa şartlarında oldukça ucuz kaldığını ve büyük bir potansiyel taşıdığını unutmamak gerektiğinin de altını kalınca çizmek isteriz. Dolar sisteminin sorgulandığı bir ekosistemde, fiziksel varlıklara yönelik talebin daha da artacağını, kısa vadede fiyat dalgalanmalarına rağmen kripto paralar ve kıymetli madenlerin portföylerde yer alması gerektiğini düşünmeye devam ediyoruz.

Türk mali piyasalarında ise, TCMB’den gelen faiz indirim sinyali ardından son günlerde iyimser bir tablo sergileyen hisse senetleri, dün bir miktar da olsa duraksadı. Ana endeks neredeyse son üç günde %7 yükselmesi ardından dün belki de kâr realizasyonu ihtiyacı ile %0,25 düşerken, bankacılık hisselerinde ise ön plana çıkardığımız 14bin seviyesi etrafında büyük bir mücadelenin yaşandığını ve endeksin dün günü önemli bir değişim kaydetmeden 13,974 seviyesinden tamamladığını not edelim. SPK Başkanı Gönül hisse senedi piyasasındaki açığa satış yasağının yıl sonundan önce kaldırılabileceğini belirtti. Bu adım, piyasaların sağlıklı işleyişini destekleyerek katılımcı sayısını artırabileceğini düşünüyoruz. USDTRY kuru hafifçe yükselerek 34,65 seviyesine gelirken, tahvil ve CDS cephelerinin sakin ve yatay bir seyir izlediğini görüyoruz.

Her ne kadar dün günün büyük bir kısmında Trump’ın tarife haberleri konuşulsa da, gece geç saatlerde ABD’de açıklanacak FED toplantı tutanakları yakından takip edildi. Buna göre, üyeler bir sonraki toplantı için net bir sinyal vermekten imtina etse de mevcut konjonktürün sürmesi hâlinde kademeli faiz indirimlerine devam edileceği ifade edildi. Bu sabah vadeli faiz kontratlarında 18 Aralık toplantısına yönelik 25 baz puan faiz indirimine %64 ihtimal tanındığını görüyoruz.

TCMB’nin de olağan Aralık ayı PPK toplantısının 26 Aralık tarihinde sonuçlanacağını ve otoriteden 250 baz puan faiz indirimi beklediğimizi hazır yeri gelmişken not edelim. Dün bankacılarla bir araya gelen TCMB Başkanı Karahan bugün de İSO üyeleriyle buluşacak. Sanayi kesiminin uzun süredir devam ettirdiği serzenişleri karşısında Başkan Karahan’ın vereceği cevaplar özellikle de faiz noktasıda önem arz edebilir.

ABD piyasaları Şükran Günü tatiline ve Black Friday (Siyah Cuma) gününe hazırlanırken, gözler bugün FED’in favori enflasyon göstergesi olan kişisel tüketim ve harcamalar verisi (PCE) Ekim ayı sonuçlarını takip edecek. Anketlere göre yıllık manşet artışın %2,3 çekirdek artışın ise %2,8 olması bekleniyor. Enflasyonun beklentilerin altında kalması, faiz indirim beklentilerini de yeniden canlandıracaktır. Bugün ayrıca ABD’de büyüme verisi de açıklanacak. ABD borsalarının geceyi %0,5 civarında artıda tamamlamayı başarması ardından bu sabah pasifiğin diğer ucunda karmaşık bir seyir görülüyor. Gösterge endeks Tokyo borsası, daha geniş tanımlı endeks Topix ve Tayvan borsası %1 gerilerken, Çin endekslerinin ise artıda olduğunu görüyoruz.

Emre Değirmencioğlu

Görüntülenme: 5730

İlgili Etiketler:

Piyasada sahte dolar krizi: Döviz büroları ile bankalar alımı durdurdu

Çin Merkez Bankası’nın eski CEO’su Liu Liange, ‘yolsuzluk’ davasında idam cezasına çarptırıldı

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Dolara İhtiyaç Duyan İran Destekli Milisler Visa ve Mastercard’a Yöneliyor

Silahlı gruplar, bir bankacılık boşluğu kapatıldığında dolara erişimini kaybetti. Zirvede ayda 1,5 milyar dolar içeren kartları kullanarak bir döviz bozdurma planından yararlanmak için hızla döndüler. Merkez Resmi kur ile piyasa kur farkını fırsata çevirip milyonlarca dolar akladılar…

Yayınlanma:

14 saat önce

06/07/2025

Yazan:

BankaVitrini

Irak, birkaç yıl önce Visa ve Mastercard için küçük bir pazardı ve 2023’ün başında sınır ötesi işlemlerde ayda yalnızca 50 milyon dolar veya daha az gelir elde ediyordu. Ardından, o yılın Nisan ayında neredeyse bir gecede %2900’lük bir artışla yaklaşık 1,5 milyar dolara patladı.

Ne değişti? ABD’li ve Iraklı yetkililere ve The Wall Street Journal tarafından incelenen belgelere göre, Iraklı milis grupları, Visa ve Mastercard’ın ödeme ağlarından kendileri ve İran’daki müttefikleri için endüstriyel ölçekte nasıl dolar çekeceklerini buldular.

Kartlara geçiş, ABD Hazinesi ve New York Federal Rezerv Bankası‘nın 2022’nin sonlarında dolandırıcılık için kullanılan büyük bir boşluğu (kara para aklama güvencelerinden yoksun Irak bankalarının uluslararası banka havalesi işlemleri) kapatmasının ardından geldi. Irak’ın işgali sırasında ABD tarafından yaratılan bu sistemdeki kusurlar, İran’ın ve desteklediği milis gruplarının on yıldan fazla bir süre içinde milyarlarca dolara erişmesine izin verdi.

ABD nihayet bu musluğu kapattıktan sonra, milisler hızla kart şemasından kar elde etmenin yollarını buldular.

ABD’li ödeme devleri, Mastercard ve Visa markalı nakit ve banka kartları çıkarmak için Iraklı ortaklarla anlaşarak patlamayı körüklemeye yardımcı oldu ve onlara işlem seviyelerini artırmak için finansal teşvikler sundu. Belgelere göre, bazı durumlarda, Iraklı ihraççıların milis bağları vardı ve yaygın yolsuzlukla bilinen bir ülkede yetersiz dolandırıcılık kontrolleri vardı.

Yine de, Hazine tarafından silahlı grupların katılımı hakkında bilgilendirildikten sonra, kart şirketlerinin işlemleri önemli ölçüde dizginlemesi aylar aldı – bu zirveden düştü, ancak yine de bu yılın başlarına kadar ayda yaklaşık 400 milyon dolar ile 1,1 milyar dolar arasında değişiyordu. Konuya aşina olan kişilere göre, kart ödemelerinin kontrolünü ele geçirmek amacıyla, Irak Merkez Bankası kısa süre önce ayda 300 milyon dolarlık bir üst sınır belirledi.

Irak’ın hem resmi bir dolar kuru hem de daha yüksek, gayri resmi bir kuru var. Bu, bir kişinin Irak’ta ön ödemeli nakit ve banka kartları satın alabileceği, parayı diğer Orta Doğu ülkelerinde Irak’ın resmi kuru üzerinden dolar olarak çekebileceği ve daha sonra resmi olmayan kur üzerinden dinara dönüştürmek için Irak’a iade edebileceği anlamına geliyor. Bu, %21’e kadar ulaşan kazançlar sağlar. Resmi Ku ri lepiyasa kuru arasındaki farkı fırsata çevirip milyonlarca dolar kazandılar.

Sonuç, yirmi yıl veya daha uzun bir süre önce İran’ın desteğiyle ortaya çıkan ve Irak ve Suriye’deki Amerikan güçlerine yönelik saldırılar nedeniyle ABD yaptırımları altında kalan Irak’ın güçlü milisleri için gelişen bir iş oldu. Mastercard ve Visa, bazı yüksek riskli pazarlarda sınır ötesi işlemlerde %1 ila %1,4 veya daha fazla ücret alarak da kâr elde etti.

Görüntülenme: 4683

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Bankalara Kara Para Cezası yağdı

Yayınlanma:

23 saat önce

06/07/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

Singapur, küresel finans dünyasını sarsan tarihi bir kara para aklama soruşturmasını tamamladı. UBS Group, Citigroup, Julius Baer ve Credit Suisse gibi dünyanın önde gelen finans devlerinin de aralarında bulunduğu dokuz kuruluşa toplam 21,5 milyon dolar para cezası kesildi. En yüksek ceza 4,5 milyon dolarla Credit Suisse’e verildi.

Singapur Tarihinin En Büyük Mali Operasyonu

2023 yılında başlatılan soruşturma kapsamında; yaklaşık 2,3 milyar dolarlık yasa dışı varlık tespit edildi, 10 yabancı uyruklu kişi tutuklandı. Bu kapsamda gerçekleştirilen operasyonlar, Singapur tarihindeki en büyük finansal suç dosyası olarak kayıtlara geçti.

Ceza Alan Kurumlar ve Gerekçeler

Singapur Para Otoritesi (MAS) tarafından yürütülen denetimlerde, aşağıdaki eksikliklerin tespit edildiği bildirildi:

Müşteri risk analizlerinin yetersiz yapılması
Servet kaynaklarının izlenmemesi
Şüpheli işlemlerin zamanında raporlanmaması

Cezaya çarptırılan finansal kurumlar ve ceza miktarları şöyle:

Credit Suisse: 4,5 milyon dolar
UOB Kay Hian: 2,85 milyon Singapur doları
Blue Ocean Invest: 2,4 milyon Singapur doları
Trident Trust Company Singapore: 1,8 milyon Singapur doları
UBS Group, Citigroup, Julius Baer, UOB ve LGT Bank: toplam 27,5 milyon Singapur doları (yaklaşık 20 milyon USD)

Sanıklara Hapis ve Sınır Dışı Kararı

Tutuklanan şüphelilere 13 ila 17 ay arasında değişen hapis cezaları verildi. Cezalarını tamamlayan bu kişiler kalıcı şekilde Singapur’dan sınır dışı edildi. Yetkililer, tekrar ülkeye girişlerinin yasaklandığını açıkladı.

Kara Paranın Kaynağı: Dolandırıcılık ve Bahis

Reuters’ın ulaştığı bilgilere göre, suç gelirleri büyük ölçüde yurtdışı dolandırıcılık şebekeleri ve online yasa dışı bahis siteleri üzerinden elde edildi. Aklanan paraların bir kısmı Singapur bankalarında tutuldu, bir kısmı ise lüks gayrimenkul, spor otomobil ve mücevher gibi alanlara yatırıldı.

Denetim Süreci Sıkılaşıyor

Singapur Para Otoritesi (MAS), finans kuruluşlarının dahili denetim sistemlerini güçlendirdiğini ve sürecin yakın takibe alındığını açıkladı. Ayrıca şeffaflığın artırılması ve kara paranın önlenmesi amacıyla yeni yükümlülükler getirileceği bildirildi.

Küresel bankacılık sistemi açısından Singapur gibi düzenleme konusunda sert tutum sergileyen finans merkezlerinin etkisi büyüyor. Özellikle Asya-Pasifik bölgesinde kara para aklamaya karşı yürütülen bu tür operasyonlar, yalnızca yerel değil, uluslararası finansın denetim reflekslerini de yeniden şekillendiriyor.

Kaynak:
MAS (Monetary Authority of Singapore), Reuters, bankavitrini.com araştırma birimi

Görüntülenme: 5953

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Tribünler TCMB’yi çağırıyor: Enflasyonda kırılmamın ilk işaretleri…

Yayınlanma:

3 gün önce

04/07/2025

Yazan:

BankaVitrini

Dün Türk mali piyasalarının gündeminde, TÜİK tarafından açıklanan Haziran ayı enflasyon verisi bulunuyordu. Buna göre, yıllık enflasyon %35,05 ile piyasa beklentilerinin altında gerçekleşirken, aylık artış da %1,4 oldu. Temel enflasyon göstergeleri Eylül 2021’den bu yana ilk defa ardarda %2’nin altında artış kaydederken, manşet enflasyon da son 3,5 yılın en düşük düzeyine geriledi. Verinin alt kalemlerinde, tıpkı geçen ay olduğu üzere, gıda ve alkolsüz içecekler harcama grubunda aylık fiyat değişiminin eksi %0,27 olması belirleyici oldu. Daha önce de belirttiğimiz üzere, Türk-İş ve İTO’nun gıda kalemlerinde anlamlı artışlar görürken, TÜİK’in iki aydır negatif fiyat açıklamasını bir miktar da olsa garip karşılandı. Diğer alt kalemlerde ise, enflasyonun müsebbibi olarak gördüğümüz kira yani konut fiyatlarında yıllık enflasyonun %66 (aylık %2,62), eğitim yıllık %73 (aylık %4,51) ve sağlık yıllık %39 (aylık %0,66) artış kaydetti. Fiyatlama anlamında yapışkanlık yaratan unsurların devrede kalmayı sürdürdüğünü görüyoruz ki bu da tablonun olumsuz tarafını gösterdi!

Mevcut durumda politika faizinin %46, TÜFE’nin %35, sene sonu tahminimiz %28-30 olduğu hatta 12 ay sonrası ise de %25 olduğu düşünülürse, reel faizin oldukça yüksek olmasından hareketle, dışarıda jeopolitik riskler ve ticaret savaşına yönelik endişelerini de yumuşaması, içeride siyasi risklerin hafiflemesi gibi faktörlerin ışığında, TCMB’nin 24 Temmuz olağan PPK toplantısında 350 baz puan faiz indirimine gideceğini, böylelikle politika faizinin işlerin adeta altüst olduğu 19 Mart öncesine döneceğini, faiz koridorunun ise daha simetrik bir hâl alacağını düşünüyoruz. TCMB’nin, yılın geriye kalan üç toplantısının her birinde 250şer baz puan indirime gidip, sene sonu manşet faizini %35 seviyesine getirmesini baz senaryo olarak planlıyoruz.

Gelelim verinin piyasa yansımasına… İlk etapta olumlu seyreden piyasa tepkisi akabinde yerini bir miktar da olsa kâr satışlarına terk etti. Özellikle hafta başı CHP Kurultay kararının ertelenmesi ardından ortaya çıkan iyimserlik sonrası biraz soluklanma ihtiyacını da normal karşılamak gerekiyor. Son dört günde neredeyse %15 yükselen Borsa İstanbul bankacılık endeksi dün günü %0,7 düşüşle tamamladı. Borsa İstanbul ana endeksinde ise fiyat boyu kısalarak gün sadece %0,4 artışla tamamlandı. Faiz indiriminin yarayacağı sanayi hisselerinde ise (BİST-Sinai endeksi) %1 artış gördük. Tahvil cephesinde iki yıl vadeli gösterge tahvil sınırlı yükselirken, Türkiye’nin yabancı indinden risklerini gösteren 5 yıl vadeli CDS risk primi ise 280 baz puan ile neredeyse 19 Mart sonrası dönemin en düşük düzeyine geriledi. USDTRY kuru oldukça sakin ve yatay bir seyir izleyerek 39,80 seviyesinin etrafında dar bir bantta salınmaya devam etti.

Her hafta perşembe günü olduğu üzere TCMB ve BDDK’nın haftalık bültenlerini yine enine boyuna irdeledik. Ne demiştik, ölçemezsen bilemezsin, bilemezsen de yönetemezsin. Bu minvalde, 27 Haziran ile sona eren haftada, parite etkisinden arındırılmış seriye göre toplam DTH kurumsal cephede yaşanan artışın etkisi ile 0,68 milyar dolar artış kaydetti. BDDK verisine göre ise, KKM stoku azalmaya devam ederken (stok rakam 13,7 milyar dolar), toplam DTH içinde payı %2,35 seviyesine kadar geriledi. DTH ve KKM’nin toplamı %40,40, TL’nin payı ise %59,60 seviyesinde önemli bir değişim kaydetmedi. Menkul kıymet istatistiklerine göre ise, yabancıların menkul kıymet pozisyonu (hisse senedi 0,25 milyar dolar, DİBS 0,31 milyar dolar, eurobond 0,28 milyar dolar) olmak üzere net anlamda 0,8 milyar dolar artış kaydetti. TCMB’nin CHP Kurultay kararı sonrası net yabancı para pozisyonundaki iyileşmenin devam ettiğini görüyoruz. Salı günü valörlü işlemlerde yaşanan 7,6 milyar dolar artış ardından Çarşamba valörlü işlemlerde de 1,1 milyar dolar artış ile manşet rakam 29,2 milyar dolar seviyesine yükselerek dikkat çekti (bakınız grafik). TCMB’nin döviz pozisyonunun iyileşmesi, TL’nin kırılganlığını azaltan önemli bir unsur olduğunun da altını peşinen çizmemiz gerekiyor.

Dönelim yurt dışına… Dün içeride enflasyon, dışarıda ise ABD istihdam raporu yakından takip edildi. Özel sektör istihdamının pandemiden sonra ilk kez azalış göstermesi ardından dün açıklanan verinin de bir miktar zayıf geleceği düşünülmüştü ama tam da öyle olmadı. Şöyle ki, Haziran ayında tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 147 bin artış kaydederken (beklenti +110bin) işsizlik oranı da %4,3’ten %4,1’e geriledi. İstihdam raporunu beklentilere oranla güçlü gelmesi ardından FED’in Temmuz ayında faiz indirimine gidebileceğine yönelik zaten cılız olan beklentiler iyice azaldı. Vadeli kontratlara göre, sene sonuna kadar indirim beklentisinin boyu kısalarak 52 baz puan olurken, Eylül toplantısında 25 baz puan indirime ise %72 şans tanınıyor.

Verinin piyasa yansıması ise doların hafifçe güçlenmesine, hisse senetlerinin ise beklentileri aşan güçlü istihdam ile artış kaydetmesi ile sonuçlandı. Hisse senetlerine olumlu yansıyan bir başka faktör ise her ne kadar bütçeye 3,4 trilyon dolar etki yapması, enflasyonu artırması ve ilave borçlanma gereksinimi yaratması beklense de, Trump’ın “büyük güzel yasası” meclisten de onay almayı başardı. ABD’de vergi paketinin büyümeye yardımcı olacağı görüşünden hareketle majör endeksler dün geceyi %1 civarında yükselişle tamamladı.

Güçlü ABD istihdam raporu ile 10 yıllık tahvil getirisi hafifçe yükselerek %4,34 seviyesine gelirken, altının ons fiyatı ise 3,340 dolar seviyesine hafif de olsa geriledi. Göz bebeğimiz gümüşse 37 dolar seviyesinin kıyısında haftayı kapatmaya aday görünüyor. Daha geniş bir açıdan bakarsak, altın gümüş rasyosunda (aşağıdaki grafikten de göreceğiniz üzere) kritik seviyelere geldik. Rasyonun 90 seviyesinin altına gelmesi durumunda gümüşün koşu temposunu artıracağını düşünüyoruz. Direnişin parası bitcoin ise 109bin dolar seviyesinin üzerine yerleşirken, asıl hareketin başlaması için önünde sadece 113bin dolar seviyesindeki direnci aşması kaldı (bakınız grafik).

Wall Street’teki yükseliş, Nvidia’nın 4 trilyon dolarlık değerlemeye yaklaşması ve güçlü gelen ABD istihdam verileri ile desteklenirken, piyasalarda bir süredir hâkim olan iyimserlik, 9 Temmuz tarihinde dolacak 90 günlük tarife uzatımının sonu nedeniyle yerini biraz daha temkinli bir seyre terk etti. Reuters haberlerinde Trump’ın tarifeler ile ilgili ülkelere mektuplar göndermeye başladığın okuyoruz. Asya’nın gösterge endeksi Nikkei bu sabah yatay bir seyir izlese de, haftalık bazda %0,8 kayıpla üç haftalık yükseliş serisini sonlandırmaya hazırlanıyor. Kore borsası Kospi ise %1,3 geriledi. Genel hatları ile haftanın son iş gününde, Asya piyasalarında hafif de olsa satıcılı bir seyrin hâkim olduğunu görüyoruz. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde de hafif de olsa düşüşler görülüyor. ABD piyasalarının bugün Bağımsızlık Günü nedeniyle tatil konumunda olacağını not edelim. Mali piyasaların gündeminde bugün KKTC İstatistik Kurumunu enflasyon verileri, Türkiye’de ise Reel Efektif Döviz Kuru takip edilebilir. Herkese güzel bir hafta sonu dilerim.

TCMB net yabancı para pozisyonu, swap hâriç