İşsiz Bankacılar ne iş yapıyor
Şanslı, eski bankacılar emekli onunca ne yapıyor ise emekli olmadan kapı önüne konup Emeklilikte Yaşa Takılan ( EYT ) durumuna düşen bankacılar da onu mu yapıyor sanıyorsunuz : Yanılıyorsunuz ! Artık bankadan ayrıldığında emekli maaşı yok, emekliliğe uzun yıllar var prim günü dolsa bile yaşı bekleyeceksin. Tek kuruş gelirin yok. O yaşlarda ev kira çocukların okul hayatı devam ediyor, ödenmesi gereken konut, taşıt kredi taksitleri var. Sıkıntılı bir süreç.  Sahi işten çıkarılan ve geliri olmadan EYT durumuna düşen bankacılar ne iş yapıyor bakalım :

• Plan A : Başka Bankada çalışanlar : Yılların banka birikimi, elinde ciddi bir müşteri portföyü olduğu için şansınız da var ise ve hinterlant da kadro boşluğu olan banka var ise 1-2 görüşmeden sonra Bankacılığa devam edersiniz. Bu ilk 3 ayda oldu oldu, süre geçtikçe şansınız azalır. Belli bir süre sonra da “piyasalardan çok uzak kalmışsınız” cümlesi ile bu iş görüşmeleri son bulur.
• Plan B : Firmalarda çalışmak : Bankadan ayrılan bir çalışan miras vs yok ise zaten ucu ucuna geçindiğinden başka kurumda çalışmaya devam etmeyi tercih eder. Tanıdık müşterilerden başlayarak ve zaman ile iş arama daire çapını genişleterek firmalara başvurur veya diğer müşterilere çevresine sözlü haber ağı ile bir firmada çalışmaya başlar, genelde de maaş düşmüş olur, öyle ya çalıştığı firmada kimse 3 BES yap prim, sigorta yap primi dahi yurt dışına gidiyorsun hediyemiz demez. Ek gelirler azalmıştır.
• Plan C : Danışman firma kurmak : Aslında o kadar yılların iş deneyimi bankacıları iyi bir “danışman” yapar. Tabi bankacılık alanında. Bizim millette para verip fikir alma alışkanlığı olmadığından başta baya zorlanılır. Büro, masa, sandalye kolay da bir portföy oluşturmak lazım. Tabi başta yıllardır tanıdığım samimi gördüğün müşterileri ziyaret edersin. Yıllardır bedava akıl verdiğiniz adamlara, bundan sonra fatura ile danışmanlık yapacağım demek de zor. Şakası bir yana benim gördüğüm firmalar “muhasebeci” ile “finansçıyı” birbirine karıştırıyor. Oysa finansçı banka kökenli olmalı. Yatırım ve finans ayağını en iyi bankacılar yönetir çünkü. Firmalarda banka kökenli finansçı olamamanın, özellikle kriz dönemlerinde maliyetini çok çekiyorlar. İyi bir finansçı kendi maliyetini kat ve kat çıkartır zaten. Banka ve piyasa deneyimi olan biri olarak gördüğüm, Finans departmanı olmayan bir firmanın Türkiye koşullarında ayakta kalabilme şansı yok. İmalatı, ticareti çok iyi bilen patronlar finans tarafında piyasalar rutin dışına çıkınca kitleniyorlar. Yılların birikimi kısa sürede yok olup, kağıt üzerinde firma ile baş başa kalmaktalar.
• Plan D : Küçük bir Cafe açmak : Her bankacının hayalidir. Gideyim bir sahil kasabasında küçük bir Cafe işleteyim. Yapana ne mutlu.
• Plan E :  Yazar olmak : Aslında her bankacının ciddi bir yaşam öyküsü vardır. Ama bizim millette okuma ve yazma alışkanlığı olmadığı için bu alanda geri dönüşler hali ile kısıtlı kalıyor. Bankacıların özellikle son yıllarda mail okumadan kitap okumaya vakitleri zaten olmuyor. Sürekli okuma alışkanlığı olan bankacılar da zaten kendini belli ediyor. O nedenle bu alanda pek beklenti içine girmemek lazım.
• Plan F : Sigorta Şirketi : Eski bankacılar emekli olunca ek gelir olsun evde boş boş oturmayayım diye hemen sigorta şirketi açardı. Bu alanda piyasa doygunluğa ulaştığı için alan daralmış durumda.
• Plan G : Emlak Danışmanlığı : Emlakçılar arasında eski bankacılar çoktur. İnşaat sektörünün hareketli olduğu yıllarda buradan ciddi gelirler de elde edildi ama önümüzdeki 8-10 yıl içinde bu alan doydu beklenti içinde olanlara kötü haber.
• Plan H : Üniversitelerde ders verme : Konuk öğretim görevlisi olarak yapılacak bir iş. Ben de fiili olarak yaptığım için bir defa bilgi paylaşmak içindir, bunu yapabileceğiniz iyi bir alan. Üstelik finans – bankacılık alanında ciddi açık var ders veren hocaların çoğu kitabi kaldığı için anlattıklarının çocuklara bir faydası olmaz. Bankacı birinin bunu anlatması öğrenciler üzerinde daha kalıcı etki yapıyor. Hala öğrencilerim iş hayatında en çok sizin dersin faydasını gördük diye geri dönüşler yapar. Finans – Bankacılık – Müşteri İlişkiler Yönetimi ( CRM ) – Genel Ekonomi – Piyasa Okuryazarlığı – Bilanço okuryazarlığı … gibi dersler doğru tercihtir.
• Plan I : Mahkemelerde Bilirkişilik yapmak : Çoğu ilde Barolar 2-3 günlük Bilirkişilik sertifika eğitimleri düzenliyor. Bunu alınca Mahkemelere kayıt yaptırmanı ve Hakimler ile tanışmanın ise mesai gerektirmeyen bir iş alanı doğurmaktadır. Banka – Sigorta alanında bilirkişilik yılların birikimini değerlendirmek için iyi bir fırsattır.
• Plan J : Tarım – doğaya dönüş : Bankadan ayrılık doğaya dönerek tarım – hayvancılık ile ilgilenen ciddi bir bankacı grup var. Çok da başarılı bir kesim direkt işi kendisi yapma şeklinde değil de sera – çiçekçilik – arıcılık gibi işin başında olup pazarlamaya bakma şeklinde çalışabiliyorlar.
• Plan K : Bayanlar Kuaför : Bayan bankacılar yıllardır kuaförlere verdikleri parayı çıkarmak için olacak bankacılık dışında en iyi bildikleri işi yapmayı tercih ediyorlar. Doğru da yapıyorlar bence.
• Plan L : Spor üzerine : Paramedya.com’da da haberi yapılan Sinem Özlem Özel gibi başarılı örnekler var. Banka da iş stresini atmak için kendini spora veren bir kesim için ciddi iş potansiyeli ve çok da başarılı örnekler var.
• Plan N : Sağlık Sektörü : Hastanelerin finans ve ilaç sektöründeki potansiyel bankacıların yapacağı işlerden biri için potansiyel oluşturuyor.
• Plan O : Turizm Sektörü : Cafe dışında küçük bir butik otel işleteyim hayali bir çok bankacıda vardır. Eşim yaptığı için biliyorum, çok da sermeye gerektirmeden ufak butik bir oteli sezonluk kiralayıp işletebilirsiniz. Ege sahili bu tip oteller ile dolu.
• Plan P : Taksi – Minibüs hat alma : Birikmiş param var ama iş ile de uğraşamam derseniz küçük yerlerde taksi minibüs hatları makul düzeyde. Ek gelir olsun diye denenebilir.
• Plan R  : Baba işi yapmak : Sermaye gerektirmeyen en güzel iş aslında babanızı emekli edebilirsiniz. Eş dost yanında çalışmak sıkıcı olsa da şartlar gereği daha iyi koşullar ayarlanana kadar olabilir. İş devir laıp geliştirmeye başarılı örnekler var.

Listeyi uzatmak mümkün sonuçta unutulmaması gereken bir şey var Bankacı iseniz “konfor tembelliğine” düşmeyip kişisel gelişiminize ve kendinize yatırım yapmayı kesmeyip süreklilik haline getirmeniz ileriki yaşamlarınıza daha güvenle bakmanızı, gelecek kaygısı yaşamamanızı sağlayacaktır. Bugünler kafayı kumdan çıkarıp çevrede ne olup bitiyor diye bakma günleri. Bana, “zaten lisans ve yüksek lisans yapmışsın, çalışırken AÖF’nin Tarım, Sağlık Kurumları İşletmeciliği, Turizm ve Otelcilik, Yerel Yönetimler bölümlerini bitirmene ne gerek vardı” diyenler dönüp yazıyı tekrar okuyabilir …

Erol TAŞDELEN
[email protected]