2023’te Arjantin ölüyordu!
– Merkez Bankası’nın 12 milyar dolar borcu vardı
– Yoksulluk oranı %50’ydi
– Enflasyon %242’di Sonra Javier Milei Başkan oldu. 12 ay içinde, şimdiye kadarki en büyük ekonomik dönüşümü gerçekleştirdi. Nasıl mı…?!
Milei Aralık 2023’te göreve geldiğinde Arjantin çöküyordu:
– Aralık ayının ilk yarısında enflasyon %241’di
– GSYİH önceki on yıla göre %15 azaldı
– Merkez bankası rezervleri: eksi 12 milyar dolardı
– Neredeyse halkın %50’si yoksulluk içindeydi

Hükümetin mali durumu tam bir çöküş içindeydi:
%15’lik devasa bir mali açık (%5 hazine, %10 merkez bankası). Merkez bankasının parasal tabanın 4 katı değerinde faiz getiren yükümlülükleri vardı: Bu borçların vadesi geldiğinde para arzını bir gecede beş katına çıkarabilirlerdi. Hiperenflasyon kaçınılmaz görünüyordu. Ta ki Milei devreye girene kadar:
İlk hamlesi radikal ama gerekliydi: Hükümet bakanlıklarını 18’den 9’a indirdi (şimdi 8). Ardından sistematik olarak 50.000 hükümet çalışanını işten çıkardı. Düzen ona “El Loco” – Deli dedi. Ancak çılgınlığının bir yöntemi vardı:
Tüm harcama kategorilerini ortadan kaldırdı:
– İllere yapılan tüm isteğe bağlı transferleri durdurdu
– Bayındırlık projelerini durdurdu
– Ekonomik sübvansiyonları kaldırdı
– Fonların yarısını çalan sosyal program aracılarını kesti İlk ayı olan Ocak ayında imkansızı başardı:
Arjantin 113 yıl sonra ilk kez gerçek mali dengeye ulaştı. Açık vermediği diğer 10 yıl? Borçlarını ödemiyorlardı. Milei, Arjantin tarihindeki en büyük mali düzenlemeyi gerçekleştirdi: Sadece 6 ayda GSYİH’nın 15 puanı. Sonuçlar eşi benzeri görülmemişti…
JP Morgan gelecek yıl için büyüme tahminlerini yukarı doğru revize etti. Ama belki de en önemlisi: Milei, bozuk bir ekonomiyi aşağıdakileri yapmadan düzeltebileceğinizi kanıtladı:
– Yoksulları mahvetmeden
– Sosyal çöküşe neden olmadan
– Halk desteğini kaybetmeden Bugün onaylanma oranı başlangıçtaki popülaritesini aşıyor.

Bunu minimum siyasi destekle başardı:
– Temsilcilerin sadece %15’i
– Senatörlerin sadece %10’u
– Beklentileri sıfırlamak için hiperenflasyon tetikleyicisi yok
– Fiyat kontrolleri yok
– Sabit döviz kuru yok Önceki istikrar planları bu araçlara dayanıyordu. Milei bunu saf mali disiplinle yaptı.
Deregülasyon bakanlığı her gün 1-5 düzenlemeyi kaldırıyor. Planlanan 3,200 reform daha var. Tamamlandığında Arjantin şu ülkelerin ekonomik özgürlük seviyelerini geçecek:
– Zirvedeki İrlanda
– İsviçre
– Avustralya Etkisi şimdiden görülüyor:
Uzmanlar bunun yapılamayacağını söylediler. Şok terapinin ülkeyi yok edeceğini söylediler. Yavaş ve kademeli bir değişim gerektiğini söylediler. Milei onların yanıldığını kanıtladı. Ve bunu bir yıldan kısa bir sürede başardı.
Onun yol gösterici ilkesi: “Özgürlük olmadan yaşamanın ne anlamı var?” Bazen en devrimci eylem basitçe gerçeği söylemektir – ve bu konuda harekete geçme cesaretine sahip olmaktır. Ancak Milei daha derin bir şeyi anladı:
Günümüz dünyasında cesur fikirlerin cesur seslere ihtiyacı var. Milei sadece politikaları uygulamakla kalmadı. Vizyonunu Lex ile açıkça paylaşarak geniş ölçekte güven inşa etti. Onun özgünlüğü rekabet avantajı haline geldi. Liderliğin geleceği budur:
Sadece iyi fikirlere sahip olmak değil, onları etkili bir şekilde paylaşabilmek. İhtiyaç duymadan önce güven inşa etmek ve uyurken etki yaratmak. Bir düşünün: Tarihte kaç dünya lideri filtrelenmemiş sorularla yüzleşmek için 2 saatlik podcast’lere çıktı?
Bunu izleyen kurucular ve liderler için: Fikirleriniz duyulmayı hak ediyor. İçgörüleriniz büyük etki yaratabilir. Ama sadece onları nasıl etkili bir şekilde paylaşacağınızı biliyorsanız. Dünya Milei’nin kim olduğunu biliyor çünkü fikirlerini yansıttı. Aynısını siz de yapabilirsiniz…
Fernando Cao, @thefernandocz
Javier Milei Kimdir?
Bekar ve çocuk sahibi olmayan Javier Milei, 22 Ekim 1970’te Buenos Aires’te, İtalya kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.
Çocukken babası tarafından fiziksel ve psikolojik olarak istismar edildiğini ancak bunun kendisini güçlendirdiğini ve şu an hiçbir şeyden korkmadığını söylüyor.
Milei katolik okullarında eğitim aldı, Chacarita Junior Futbol Kulübü’nde kalecilik yaptı. Aynı zamanda müzikle uğraşıyordu ve Everest isimli Rolling Stones şarkıları çalan bir grubun üyesiydi.
Belgrano Üniversitesi’nde ekonomi okudu. Torcuato Di Tella Üniversitesi’nde Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Enstitüsü’nde yüksek lisans yaptı.
Arjantin Merkez Bankası’nda 1992-93’te altı ay staj yapan Milei, 1996-2002 yılları arasında HSBC’de uzman ekonomist olarak çalıştı. Sonraki 20 yıl da çeşitli şirket ve enstitülerde ekonomist olarak görev aldı.
Üniversite profesörü olarak makroekonomi, ekonomik büyüme, mikroekonomi ve ekonomistler için matematik dersleri verdi. Milei ayrıca çok sayıda kitap yazmış ve radyo programları sunmuştur. 2021 yılında Özgürlük gelişimi ittifakından Buenos Aires Şehrini temsilen Temsilciler Meclisine seçildi. Ulusal bir milletvekili olarak, yasama faaliyetlerini oy verme ile sınırlandırdı ve bunun yerine Arjantin’in siyasi eliti ve yüksek hükûmet harcamaları eğilimi olarak adlandırdığı şeyi eleştirmeye odaklandı. Milei vergileri artırmama sözü verdi ve ulusal milletvekili maaşını aylık bir çekilişle bağışladı. Arjantin’de süregelen ekonomik krizden Peronizmin ideolojik hakimiyetini sorumlu tutan bir platformda 2023 başkanlık seçimlerinin ikinci turunda Ekonomi Bakanı ve Devlet Başkan Adayı Sergio Massa’yı mağlup etti.
Milei, seçimden önce ekonomi dışında kürtaj karşıtlığı, iklim değişikliği inkarı, komünizmi desteklemekle suçladığı Arjantinli Papa Francis’i eleştirmesi gibi dikkat çekici söylemlerde bulundu. Ülkenin tartışmalı siyasi figürlerinden biri haline geldi. “Kral”, “Aslan”, “Deli” gibi takma isimler var.
Milei uyuşturucu, bireysel silahlanma, fuhuş, eşcinsel evlilik, cinsel tercih ve cinsiyet kimliği konularında seçim özgürlüğünü desteklerken kürtaj ve ötenaziye karşı çıkmaktadır. Dış politikada ABD ile daha yakın ilişkileri savunuyor, Rusya’nın işgaline karşı Ukrayna’yı destekliyor ve Arjantin’i Çin ile jeopolitik yakınlaşmadan uzak tutuyor
Kendisini liberteryen ve anarko-kapitalist olarak tanımlayan Milei, bireysel özgürlüğe odaklanan siyasi felsefeyi benimsiyor ve rekabete dayalı serbest piyasayı savunuyor.