Connect with us

BANKA HABERLERİ

Doç.Dr. Evren Bolgün: Kredilerde Seçime Kadar Tam Destek Dönemine Girdik

Yayınlanma:

|

Reel sektörün ekonomik ve finansal sorunlarına yönelik yaptığım inceleme yazı dizisine bu hafta da krediler konusu üzerinden devam ediyorum. Geçtiğimiz ay %157 seviyesine kadar yükselen Üretici Enflasyonu (ÜFE/TUİK), bu hafta özellikle son aylarda kur tarafında yaşanan stabilite ve enerji fiyatlarında yaşanan gerileme ile birlikte %136 seviyesine indi. Ancak özellikle imalat sanayisi başta olmak üzere üreticilerin üzerinde son 1 yıl içerisinde hammadde, enerji, işçilik ücretleri,..vs başta olmak üzere yaşanan üç haneli maliyet artışları şirketlerin işletme sermayesi ihtiyacını oldukça yükseltmiş durumdadır. Üretici fiyatlarının alt kalemlerini oluşturan ana sanayi grupları bazındaki artışlara göz attığımızda; Elektrik, gaz ve buhar %443Enerji %337Madencilik ve taş ocakcılığı %146Dayanıksız tüketim malı %125İmalat %108Ara malı %104,..vs şeklinde değiştiğini görmekteyiz. Dolar kurunda da son 1 yıl içerisinde %125 düzeyinde artış gerçekleştiğini dikkate aldığımızda, şirketlerin geçen 1 yılın sonunda işletme sermaye ihtiyaçlarının 4-5 misli artmış olduğunu düşünebiliriz. İSO 500 ve İSO 1000 sanayi kuruluşları araştırma sonuçlarından da her yıl gördüğümüz üzere yaklaşık %30 Özsermaye %70 Yabancı Kaynak üzerinden sürdürülen bilanço dağılımı şirketlerimizin mali dengesini 2022’de çok fazla bozmuş durumdadır.

BDDK aylık bankacılık sektörü verilerine göre 2021 Ekim ayı sonunda 4.1 Trilyon TL tutarında olan kredi toplamı, 2022 Ekim ayı sonunda 7 Trilyon TL tutarına yükselmiş durumdadır. %71 düzeyindeki yıllık kredi artışı yıllık TÜFE’ye göre (%8), ÜFE’ye göre (%50) reel bir gerileme kaydetmiştir.

Dolayısı ile şirketlerin kendilerini 1 yıl içerisinde hızla artmış olan yüksek maliyetler karşısında özsermaye ve ticari kredi kanalı üzerinden %100 finanse edebilme imkanı olmamıştır. Yurtdışı satış imkanları olan büyük firmalar kendilerini yurtdışından mevcut borçlanma kanalları üzerinden finanse etmeyi sürdürmektedir. Ancak reel sektörün döviz açık pozisyonunun da geçtiğimiz 4 yılın sonunda $100 Milyar kadar azalmış olduğunu göz önüne aldığımızda bu kanal üzerinden sürdürülen döviz borçlanması stok miktarının da hızla küçülmekte olduğunu görmekteyiz.

Kredi Büyümesi (Kamu ve Özel Bankalar)

2020 Covid başlangıç döneminde kamu bankalarında %90 seviyelerini aşan kredi büyümesi, 2022 yılı ortalarında %50 seviyelerini aşmıştı. Ancak bu yılın ikinci yarısından itibaren başlayan kredi büyümesindeki gerileme hükümetin her seçim öncesinde tekrarlanan destek ve teşvikleri ile birlikte tekrar bir büyüme trendine geçmiş bulunmaktadır.

2018 yılından bugüne kadar gerçekleşen 4 yıllık zaman zarfında tüketici ve ticari kredilerde yaşanan değişim muazzam dalgalı bir trend sergilemektedir. Eksi %20 ile +%120 arasında değişen oranlarda hareket etmiş olan kredi büyümesi verileri, Türkiye ekonomisinin neden yıllardır bir dikiş tutturamadığının da çok acı bir görüntüsünü bizlere vermektedir. Sorunları ana sebeplerinden başlayarak zamanında kökünden çözmek yerine tamamen günü kurtarma odaklı, yanlış para politikası üzerinden ilerleyen, düzenlemelerin düzensizliği ile yönetilmeye çalışılan absürt bir ekonomik anlayış çerçevesi izlenmektedir. Haliyle anlayış bu şekilde olunca uzun dönemi kapsayan kredi görselleri de aşırı iniş çıkışlı oldukça oynak bir vaziyet almaktadır.

Kredi Büyümesi (Ticari ve Tüketici Krediler)

Tüketici kredilerindeki büyüme 2 Aralık itibarıyla %41, Ticari Kredilerdeki büyüme %26 seviyelerinde bulunmaktadır. Merkez bankasının politika faizini %9’a indirmesi ile birlikte özellikle son aylarda tüketici kredilerinde belirgin miktarda yükseliş yaşandığı gözükmektedir.

Krediler ve Kredi Kartları

Ancak bireysel tarafta özellikle kredi kartları bakiyesindeki yükseliş oldukça çarpıcıdır. 1 yıl sonunda %150 düzeyinde kredi kart borçlarında bir artış yaşanmıştır. Kredi kartı alışveriş faiz oranın aylık %1.50 (yıllık %19.56) ve gecikme faiz oranının da aylık %1.80 (yıllık %23.87) düzeylerinde enflasyonun çok altında belirleniyor olması doğal olarak bu görselin oluşmasına yol açmaktadır. Hanehalkının yüksek enflasyon sebebi ile alım gücündeki aşırı gerilemeyi kredi kartı kullanımı ile gidermeye çalışması da bir diğer etkendir. Normal bir ekonomide, rasyonel bir para politikası uygulanan ülkede %85 enflasyon elde var iken, %20’nin altında belirlenmiş bir kredi kartı faiz oranı kesinlikle olamaz!!!

Kredi Faiz Oranları (%)

Kasım sonu itibarıyla ticari kredi faizleri ortalama %16.9, konut kredi faizleri ortalama %21.5, taşıt kredi faizleri ortalama %25.4 ve ihtiyaç kredi faizleri ortalama %30.8 seviyesinde bulunmaktadır. Özellikle iktidarın uzun süredir yürütmekte olduğunu konut ve ticari kredi maliyetlerindeki teşvik politikası olanca hızıyla seçime kadar sürdürülecektir. Seçimden sonrasında ortaya çıkacak olan siyasi tabloya göre de yıllardır halının altına süpürülerek saklanmaya çalışılan problemler ve algı yönetimi ile saklanan gerçekler hızla gün yüzüne çıkarak toplumun bir an önce yüzleşme yapması gerekmektedir.

 Doç.Dr.Evren Bolgün | Beykoz Üniversitesi Öğretim Üyesi

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

Finansal Çöküşe Giden Yol: Bu 5 Riski Tanıyor musunuz?

Riskleri yok etmek mümkün değildir ama yönetilebilir.
Her kurumun bir risk yönetimi politikası olmalıdır.
Riskler arasında etkileşim olabilir: Örn. likidite krizi sistemik krize dönüşebilir.
Finansal tablolarla ve rasyolarla bu riskler düzenli izlenmelidir.

Yayınlanma:

|

Finans dünyası büyük kazançlar kadar büyük tehlikeleri de içinde barındırır. Bu tehlikeler çoğu zaman görünmezdir ve çoğu yatırımcı, girişimci ya da yönetici fark ettiğinde çok geç olabilir. Oysa bu riskleri önceden tanımak, finansal krizlerden korunmak için en büyük silahtır.

İşte bilmeniz gereken 5 temel finansal risk türü:

1. Kredi Riski: Güvendiğiniz Dağlara Kar Yağabilir

Bir kişi, kurum ya da devlet, size olan borcunu geri ödemezse ne olur? İşte bu durum kredi riskidir.
Bankaların kredi verirken uyguladığı uzun analizler, tahvil alan yatırımcıların yaptığı araştırmalar hep bu riski azaltmak içindir.

📌 Örnek: Bir şirketin vadeli satış yaptığı müşteri iflas ederse, o satış doğrudan zarara dönüşür.

2. Piyasa Riski: Dalgalı Denizde Sabit Duramazsınız

Döviz kurları, faiz oranları, hisse senedi fiyatları ve emtia değerleri sürekli değişir. Bu değişimler, yatırımcılar için kazanç fırsatı olduğu kadar büyük kayıplar da yaratabilir.
İşte bu dalgalanmalardan kaynaklanan zarar riski, piyasa riski olarak adlandırılır.

📌 Örnek: Dolar borcu olan bir şirket, kurun hızla artmasıyla maliyetlerini karşılayamaz hale gelir.

3. Likidite Riski: Elinizde Varlık Var Ama Nakit Yok

Bazı varlıklar vardır ki elinizde olsa bile, anında satılamaz. Satılsa da ciddi değer kaybı yaşanabilir.
Bu durumda karşımıza çıkan risk “likidite riski”dir.
Likidite, bir varlığın ya da şirketin nakde kolay çevrilebilmesiyle ilgilidir.

📌 Örnek: Elinizde milyonluk bir gayrimenkul vardır ama kısa vadede borç ödemeniz gerekiyordur. Satmaya kalktığınızda alıcı bulamazsanız, likidite sorunu yaşarsınız.

4. Sistemik Risk: Zincirleme Çöküş Riski

Finansal sistem iç içe geçmiş bir yapıya sahiptir. Bir kurumun batması, diğerlerini de sürükleyebilir. Bu yayılma etkisi sistemik risk olarak adlandırılır.

📌 Örnek: 2008’de ABD’deki Lehman Brothers’ın iflası, tüm dünyadaki bankacılık sistemini etkiledi ve küresel krizi tetikledi.

5. Temerrüt Riski: Gecikme, Belki de Hiç Ödeme Yok

Kredi riskiyle yakın olan bu kavram, özellikle sabit vadeli ödemelerde ortaya çıkar. Bir borcun vadesinde ödenmemesi ya da hiç ödenmeyeceği endişesi temerrüt riskidir.

📌 Örnek: Bir devlet, ekonomik kriz nedeniyle dış borç faizini ödeyemeyeceğini ilan ederse, yatırımcılar için bu ciddi bir temerrüt riskidir.

Risk Kaçınılmaz Ama Yönetilebilir

Risk olmadan kazanç olmaz. Ancak riskleri tanımadan yapılan her yatırım bir kumardır.
Kurumsal finans, bireysel yatırım ve şirket yönetimi gibi tüm alanlarda, bu 5 riski yönetebilmek hayati önem taşır.

Unutmayın:
🔹 Her risk ölçülebilir.
🔹 Her risk kontrol altına alınabilir.
🔹 Riskin farkında olan, kayıplarını azaltır.

www.bankavitrini.com

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

AKBANK’TA ŞOK AYRILIK, ING’YE GEÇİYOR

Yayınlanma:

|

Yazan:

AKBANK’ta şok ayrılık:

Banka “Bireysel Bankacılık ve Dijital Çözümler İş Birimi’nden sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olarak görev yapan Burcu Civelek Yüce, bu görevinden, 04.07.2025 tarihinden geçerli olmak üzere ayrılacaktır” açıklaması yaptı.

Burcu Civelek YÜCE, bankanın Dijitalleşme sürecinde ekibi ile dizayn etmiş ana yönetici konumundaydı. Banka sistemlerinin sık sık çökmesinde eleştirilerin hedefinde olan isimlerin başında yer alıyordu.

ING BANK’a geçiyor

ING BANK Burcu Civelek Yüce’nin kendi bünyelerinde geçeceğini duyurdu. Uzun yıllar AKBANK’ta görev yapan ve mental olarak yıpranan Yüce bu şekilde kendini yeniden kanıtlama fırsatı da yakalamış olacak.

 

 

Okumaya devam et

BANKA HABERLERİ

MERKEZİ YÖNETİMİN 2025 MAYIS AYI GELİR GİDER ANALİZİ

Yayınlanma:

|

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bugün (15.06.2025) yayınladığı veriler baz alınarak Merkezi Yönetimin 2024 Mayıs ayı sonu (önceki dönem) ile 2025 Mayıs ayı sonu (cari dönem) kıyaslanarak değerlendirme yapılmıştır. Açıklanan verilerden hazırladığımız tablo aşağıda sunulmuştur.

TESPİTLERİMİZ

1- Toplam gelirler içinde en yüksek tutarlı kalemler: Gelir Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, İthalde ve Dahilde Alınan KDV’dir. Cari dönemde bu 4 vergi türünün toplamı, toplam vergi gelirlerinin %70,7’sini oluşturmaktadır.
2- Toplam vergi gelirlerinin önceki dönemde %17,’4’ü, cari dönemde ise %20,9’u faiz ödemelerine gitmiştir..
3- Sosyal Güvenlik Kurumlarına (SGK) Görevlendirme Giderleri ile Hazine Yardımları adı altında yapılan ödemelerde önemli artış olmuştur. SGK’ya bir önceki dönemde 593,8 milyar TL aktarılırken, bu tutar cari dönemde 891,4 milyar TL olmuştur.
4- Bütçe açığı diğer kalemlere kıyasen daha düşük artış göstermiştir. Ancak yaptığımız araştırmalarda yılların son ayındaki bütçe açığı önceki aylara göre inanılmaz artmaktadır. Örneğin yılların ilk 11aylık bütçe açıkları toplamı (milyar TL); 2022’de 20,4; 2023’te 532,4; 2024’te 1.226,9 iken Aralık aylarındaki (tek aylık) bütçe açığı 2022’de 122,2; 2023’te 848, 2024’te ise 829,2 olmuştur. Sebebini bilmiyoruz. Ancak bu bağlamda yılın bütçe açığı sene sonunda netleşmektedir.


SONUÇ

Cari dönemde, personel giderleri+SGK’ya aktarılan tutar+faiz giderleri, toplam harcamaların %54,3’ünü oluşturmaktadır. Bu harcama kalemleri ve diğer harcama kalemleri dikkate alınınca gider tarafında harcamaları azaltacak tedbirlerin alınması zor görünmektedir. Sıklıkla gündeme getirilen tasarruf tedbirlerinin de bu büyüklükteki bütçede önemli bir sonuç sağlamayacağı görüşündeyiz. Bu nedenle Merkezi Yönetimin gelirleri arttırıcı (vergi oranlarını arttırma, yeni vergiler koyma, muafiyetleri ve istisnaları kaldırma gibi) uygulamalara gideceği kanaatindeyiz.

Okumaya devam et

FARK YARATANLAR

FARK YARATANLAR

KATEGORİ

ALTIN – DÖVİZ

Altın Fiyatları

BORSA

KRIPTO PARA PİYASASI

TANITIM

FACEBOOK

Popüler

www bankavitrini com © "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan, BANKA VİTRİNİ'nde yer alan yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır. "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan tüm özgün yazıların içeriğinden yazarları sorumludur. www.bankavitrini.com'da yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Yer alan yazılarda herhangi bir yatırım aracı; Hisse Senedi, kripto para biriminin veya dijital varlığın alım veya satımını önermiyor. Bu nedenle sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Lütfen transferlerinizin ve işlemlerinizin kendi sorumluluğunuzda olduğunu ve uğrayabileceğiniz herhangi bir kaybın sizin sorumluluğunuzda olduğunu unutmayın. © www.bankavitrini.com Copyright © 2020 -UŞAK- Tüm hakları saklıdır. Özgün haber ve makaleler 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu korumasındadır.