Connect with us

BORSA

BORSA’YA RAĞBET GÖSTEREN İLLER

Türkiye’de ekim sonu itibarıyla nüfusun yüzde 3.6’sı Borsa İstanbul’a yatırım yapmış durumda. İstanbul doğal olarak yatırımcı sayısı ve toplam portföy büyüklüğünde açık ara ilk sırada yer alıyor. Ancak yatırımcıların nüfusa oranına bakıldığında Karabük ve Ankara İstanbul’u geride bırakıyor. 2022’nin ilk 10 ayında Adana, yüzde 29.2 ile yatırımcı sayısı en fazla artan şehir olurken Tunceli artış hızının yüzde 10’un altında kaldığı tek il oldu. Ortalama portföy büyüklüğünde İstanbul diğer illere fark atarken, yatırımcı sayısı bakımından 3. sırada yer alan İzmir, yatırımcı başına portföy büyüklüğünde kendisine ilk 10’da yer bulamadı

Yayınlanma:

|

Yatırı getirisi arayışındaki vatandaşların bu yıl ilk adreslerinden birisi Borsa İstanbul oldu. BITS 100 cuma kapanış itibarıyla (18 Kasım) yıl genelinde yüzde 135 yükseldi.

İştah kabartan bu performans yatırımcı sayısında rekor kırılmasına yol açtı.

Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre pay piyasalarındaki yatırımcı sayısı 15 Kasım itibarıyla 3 milyon 48 bin 848 kişiye ulaştı. Borsa şirketlerinin toplam piyasa değeri ise 5 trilyon lirayı geçti. Yılbaşından 15 Kasım’a kadar olan süreçte Borsa İstanbul’daki yatırımcı sayısındaki artış 681 bin 896 oldu.

İSTANBUL AÇIK ARA İLK SIRADA

MKK’nın şehirlere göre son yayımladığı verilere göre Türkiye’de ekim sonu itibarıyla en çok borsa yatırımcısı 773 bin 581 ile İstanbul’da bulunuyor. Bu yatırımcıların 953.5 milyar liralık toplam portföy büyüklüğü bulunuyor. Yatırı cıs sayısı bakımından İstanbul’u 297 bin 865 ile Ankara ve 205 bin 633 kişiyle İzmir takip ediyor.

Şehirlere göre Borsa İstanbul yatırımcı sayıları ve portföy büyüklükleri:

Sıra İl Yatırımcı sayısı Portföy değeri (milyon TL)
1 İstanbul 773.581 953.546
2 Ankara 297.865 111.317
3 İzmir 205.633 43.500
4 Bursa 118.605 34.442
5 Antalya 88.233 16.417
6 Kocaeli 81.419 14.987
7 Adana 75.567 15.249
8 Balıkesir 54.685 15.923
9 Konya 54.067 8.924
10 Mersin 52.391 8.785
11 Hatay 43.860 7.154
12 Denizli 43.324 6.729
13 Manisa 42.476 5.273
14 Muğla 40.555 8.814
15 Aydın 37.559 10.940
16 Kayseri 34.974 6.914
17 Eskişehir 34.411 4.954
18 Tekirdağ 32.329 4.722
19 Gaziantep 31.295 8.338
20 Samsun 30.485 4.601
21 Sakarya 28.149 3.955
22 Zonguldak 25.172 3.793
23 Diyarbakır 21.379 2.716
24 Karabük 21.368 4.686
25 Çanakkale 20.913 4.599
26 Trabzon 20.901 3.012
27 Afyonkarahisar 18.670 2.327
28 Malatya 18.365 2.529
29 Kütahya 18.044 2.352
30 Şanlıurfa 17.814 2.130
31 Kahramanmaraş 17.601 2.217
32 Isparta 17.129 2.749
33 Sivas 13.999 1.811
34 Ordu 13.550 1.743
35 Osmaniye 13.174 1.552
36 Tokat 13.068 1.426
37 Çorum 13.022 1.698
38 Uşak 12.496 1.788
39 Edirne 12.225 1.936
40 Kırklareli 11.671 2.057
41 Erzurum 11.341 1.251
42 Van 10.890 1.234
43 Elazığ 10.796 1.555
44 Yalova 10.707 1.984
45 Adıyaman 10.495 1.517
46 Bolu 10.069 1.760
47 Kastamonu 9.811 1.166
48 Giresun 9.549 1.163
49 Rize 8.977 2.063
50 Amasya 8.797 872
51 Aksaray 8.721 1.184
52 Batman 8.497 1.050
53 Mardin 8.432 749
54 Karaman 8.399 995
55 Yozgat 8.389 952
56 Niğde 8.275 1.404
57 Düzce 8.198 1.173
58 Burdur 8.043 1.012
59 Kırıkkale 7.739 928
60 Nevşehir 7.613 1.180
61 Bilecik 7.144 639
62 Şırnak 6.163 522
63 Çankırı 5.833 931
64 Erzincan 5.738 648
65 Bartın 5.629 628
66 Sinop 5.547 787
67 Kırşehir 5.060 739
68 Siirt 4.876 617
69 Artvin 4.508 476
70 Bitlis 4.321 605
71 Ağrı 4.305 334
72 Bingöl 3.622 320
73 Hakkari 3.498 260
74 Kars 3.330 463
75 Gümüşhane 3.038 377
76 Muş 3.033 245
77 Tunceli 2.794 333
78 Iğdır 2.622 246
79 Kilis 2.471 217
80 Bayburt 1.698 218
81 Ardahan 1.373 96

EN AZ YATIRIMCI ARDAHAN’DA

Borsa İstanbul’a en az yatırım yapan şehir ise Ardahan olarak öne çıkıyor. Ardahan’da 1.273 yatırımcının ekim sonu itibarıyla toplam 96 milyon lirası bulunuyor. Listenin altında Ardahan’ı 1.698 yatırımcı ile Bayburt ve 2.471 yatırımcı ile Kilis takip ediyor.

İLK 10’DAKİ ŞEHİRLERDE ANKARA ÖNDE

Tabii bu yatırımcı sayıları şehirlerin nüfusunu da yansıtıyor. Dolayısıyla ‘en yatırımcı ili’ bulmak için yatırımcıların öncelikle şehirlerdeki nüfusa oranına da bakmak gerekiyor. Borsa İstanbul’da en çok ağırlığı olan 10 şehre bakıldığında Ankara yatırımcıların nüfusa oranında yüzde 5.1 ile ilk sırada yer alıyor.

KARABÜK SÜRPRİZİ

Ancak daha düşük yatırımcı sayısı ve portföy büyüklüğüne sahip illere de bakıldığında Karabük açık ara lider görünüyor. Karabük’te her 100 kişiden 8.8’i Borsa İstanbul’a yatırım yapmış. Türkiye ortalaması yüzde 3.6 seviyesinde bulunuyor.

Yatırımcı sayısının şehir nüfuslarına oranları:

Sıra İl Yatırımcıların nüfusa oranı (%)
1 Karabük 8,77
2 Ankara 5,18
3 İstanbul 4,88
4 İzmir 4,65
5 Balıkesir 4,37
6 Zonguldak 4,26
7 Denizli 4,16
8 Muğla 4,05
9 Kocaeli 4,00
10 Isparta 3,89
11 Yalova 3,88
12 Eskişehir 3,87
13 Çanakkale 3,86
14 Bursa 3,77
15 Uşak 3,38
16 Antalya 3,37
17 Aydın 3,36
18 Tunceli 3,35
19 Karaman 3,29
20 Adana 3,29
21 Bilecik 3,27
22 Kırklareli 3,23
23 Bolu 3,20
24 Kütahya 3,13
25 Çankırı 3,03
26 Burdur 3,01
27 Edirne 3,00
28 Tekirdağ 2,99
29 Manisa 2,93
30 Bartın 2,83
31 Kırıkkale 2,78
32 Mersin 2,77
33 Sakarya 2,70
34 Artvin 2,66
35 Hatay 2,64
36 Amasya 2,62
37 Rize 2,61
38 Kastamonu 2,61
39 Trabzon 2,57
40 Sinop 2,56
41 Afyonkarahisar 2,53
42 Nevşehir 2,50
43 Kayseri 2,46
44 Çorum 2,46
45 Erzincan 2,45
46 Osmaniye 2,40
47 Konya 2,37
48 Niğde 2,29
49 Malatya 2,28
50 Samsun 2,25
51 Sivas 2,20
52 Tokat 2,19
53 Gümüşhane 2,14
54 Giresun 2,13
55 Kırşehir 2,08
56 Bayburt 2,07
57 Düzce 2,07
58 Aksaray 2,06
59 Yozgat 2,00
60 Elazığ 1,84
61 Ordu 1,78
62 Kilis 1,73
63 Adıyaman 1,66
64 Kahramanmaraş 1,51
65 Erzurum 1,50
66 Gaziantep 1,49
67 Siirt 1,47
68 Ardahan 1,43
69 Batman 1,37
70 Iğdır 1,30
71 Bingöl 1,29
72 Hakkari 1,25
73 Bitlis 1,23
74 Diyarbakır 1,20
75 Kars 1,17
76 Şırnak 1,15
77 Mardin 0,99
78 Van 0,95
79 Şanlıurfa 0,84
80 Ağrı 0,80
81 Muş 0,74

 

5 ŞEHİRDE ORAN YÜZDE 1’İN ALTINDA

Nüfusa oranla yatırımcı sayısının en düşük olduğu illere bakıldığında ise yüzde 1’in altında 5 şehir bulunuyor. Muş’ta oran yüzde 0.74 ile Türkiye’nin en düşük seviyesindeyken, bu ili yüzde 0.8 ile Ağrı, yüzde 0.84 ile Şanlıurfa, yüzde 0.95 ile Van ve yüzde 0.99 ile Mardin takip ediyor.

EN HIZLI YÜKSELİŞ ADANA’DA

Peki borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı rekor kırarken en büyük ilgi artışı nerede yaşandı? Sayısal olarak 3 büyük şehir öne çıksa da oransal olarak bakıldığında Adana yılın ilk 10 ayında yüzde 29.2’lik artışla Borsa İstanbul’daki yatırımcı sayısını en çok artıran il oldu. Adana’yı yüzde 28.2 ile Tekirdağ, yüzde 26.6 ile Yalova ve yüzde 26.4’lük artış ile Bayburt takip etti.

Borsa İstanbul’da illere göre yatırımcı sayısı değişimleri:

Sıra İl Yatırımcı sayısı (2021 sonu) Yatırımcı sayısı Yatırımcı değişim (%)
1 Adana 58.488 75.567 29,20
2 Tekirdağ 25.214 32.329 28,22
3 Yalova 8.455 10.707 26,64
4 Bayburt 1.343 1.698 26,43
5 Ordu 10.794 13.550 25,53
6 Kocaeli 64.957 81.419 25,34
7 Düzce 6.548 8.198 25,20
8 Gaziantep 25.030 31.295 25,03
9 Sakarya 22.539 28.149 24,89
10 Çanakkale 16.785 20.913 24,59
11 Eskişehir 27.628 34.411 24,55
12 Bilecik 5.770 7.144 23,81
13 Kırklareli 9.439 11.671 23,65
14 Mersin 42.376 52.391 23,63
15 Samsun 24.697 30.485 23,44
16 Sivas 11.347 13.999 23,37
17 Bartın 4.563 5.629 23,36
18 Edirne 9.915 12.225 23,30
19 Bolu 8.177 10.069 23,14
20 Osmaniye 10.718 13.174 22,91
21 Kayseri 28.489 34.974 22,76
22 Amasya 7.194 8.797 22,28
23 Çorum 10.685 13.022 21,87
24 Kırşehir 4.160 5.060 21,63
25 Niğde 6.807 8.275 21,57
26 Bursa 97.587 118.605 21,54
27 Tokat 10.770 13.068 21,34
28 Manisa 35.030 42.476 21,26
29 Kahramanmaraş 14.532 17.601 21,12
30 Kastamonu 8.111 9.811 20,96
31 Antalya 72.954 88.233 20,94
32 Giresun 7.905 9.549 20,80
33 Kırıkkale 6.413 7.739 20,68
34 Denizli 35.983 43.324 20,40
35 Hatay 36.450 43.860 20,33
36 Zonguldak 20.927 25.172 20,28
37 Erzurum 9.430 11.341 20,27
38 Gümüşhane 2.530 3.038 20,08
39 İstanbul 644.552 773.581 20,02
40 Afyonkarahisar 15.558 18.670 20,00
41 Konya 45.119 54.067 19,83
42 Muş 2.533 3.033 19,74
43 Balıkesir 45.679 54.685 19,72
44 Adıyaman 8.775 10.495 19,60
45 Aksaray 7.296 8.721 19,53
46 Rize 7.518 8.977 19,41
47 Sinop 4.647 5.547 19,37
48 Ağrı 3.610 4.305 19,25
49 Iğdır 2.199 2.622 19,24
50 Muğla 34.045 40.555 19,12
51 Yozgat 7.052 8.389 18,96
52 Nevşehir 6.400 7.613 18,95
53 Ankara 250.711 297.865 18,81
54 Isparta 14.418 17.129 18,80
55 Aydın 31.650 37.559 18,67
56 İzmir 173.985 205.633 18,19
57 Karaman 7.111 8.399 18,11
58 Kars 2.820 3.330 18,09
59 Elazığ 9.143 10.796 18,08
60 Şanlıurfa 15.099 17.814 17,98
61 Çankırı 4.947 5.833 17,91
62 Van 9.246 10.890 17,78
63 Erzincan 4.875 5.738 17,70
64 Kütahya 15.349 18.044 17,56
65 Burdur 6.845 8.043 17,50
66 Malatya 15.644 18.365 17,39
67 Trabzon 17.858 20.901 17,04
68 Bingöl 3.107 3.622 16,58
69 Kilis 2.121 2.471 16,50
70 Hakkari 3.006 3.498 16,37
71 Artvin 3.883 4.508 16,10
72 Uşak 10.809 12.496 15,61
73 Ardahan 1.189 1.373 15,48
74 Şırnak 5.373 6.163 14,70
75 Siirt 4.288 4.876 13,71
76 Diyarbakır 18.824 21.379 13,57
77 Mardin 7.518 8.432 12,16
78 Bitlis 3.854 4.321 12,12
79 Batman 7.689 8.497 10,51
80 Karabük 19.340 21.368 10,49
81 Tunceli 2.587 2.794 8,00

TUNCELİ’DE ARTIŞ YÜZDE 10’UN ALTINDA

Türkiye’nin tüm illerinde borsadaki yatırımcı sayısı yükselirken Tunceli yüzde 8 ile artış hızının en düşük olduğu şehir oldu. Tunceli artışın yüzde 10’un altında kaldığı tek şehir olması dikkat çekti. Tunceli’yi yüzde 10.49 ile Karabük, yüzde 10.51 ile Batman ve yüzde 12.12 ile Bitlis takip etti.

AYDIN ORTALAMA PORTFÖY BÜYÜKLÜĞÜNDE 3. SIRADA

Türkiye’nin en yatırımcı illerini anlamaya çalışırken yatırımcıların kişi başı ne büyüklükte portföye sahip olduğuna da bakmak gerekiyor. Bu alanda şaşırtıcı olmayan bir şekilde İstanbul ortalama 1.2 milyon liralık portföy büyüklüğüyle ilk sırada yer alırken, bu şehri 373 bin 716 lira ile Ankara takip ediyor.

Bu şehirleri ise 291 bin 275 lirayla Aydın ve 291.177 lirayla Balıkesir takip ediyor. Yatırımcıların nüfusa oranı en fazla şehir olan Karabük ise ortalama portföy büyüklüğünde 219.300 lirayla 9. sırada yer alıyor.

İllere göre yatırımcıların ortalama portföy büyüklüğü:

Sıra İl Yatırımcı başına portföy (TL)
1 İstanbul 1.232.639
2 Ankara 373.716
3 Aydın 291.275
4 Balıkesir 291.177
5 Bursa 290.392
6 Gaziantep 266.432
7 Rize 229.810
8 Çanakkale 219.911
9 Karabük 219.300
10 Muğla 217.334
11 İzmir 211.542
12 Adana 201.794
13 Kayseri 197.690
14 Antalya 186.064
15 Yalova 185.299
16 Kocaeli 184.073
17 Kırklareli 176.249
18 Bolu 174.794
19 Niğde 169.668
20 Mersin 167.681
21 Konya 165.054
22 Hatay 163.110
23 Isparta 160.488
24 Çankırı 159.609
25 Edirne 158.364
26 Denizli 155.318
27 Nevşehir 154.998
28 Samsun 150.927
29 Zonguldak 150.683
30 Tekirdağ 146.061
31 Kırşehir 146.047
32 Adıyaman 144.545
33 Trabzon 144.108
34 Elazığ 144.035
35 Eskişehir 143.966
36 Uşak 143.086
37 Düzce 143.084
38 Sinop 141.878
39 Sakarya 140.502
40 Bitlis 140.014
41 Kars 139.039
42 Malatya 137.708
43 Aksaray 135.764
44 Çorum 130.395
45 Kütahya 130.348
46 Sivas 129.366
47 Ordu 128.635
48 Bayburt 128.386
49 Diyarbakır 127.041
50 Siirt 126.538
51 Kahramanmaraş 125.959
52 Burdur 125.824
53 Afyonkarahisar 124.638
54 Manisa 124.141
55 Gümüşhane 124.095
56 Batman 123.573
57 Giresun 121.793
58 Kırıkkale 119.912
59 Şanlıurfa 119.569
60 Tunceli 119.184
61 Kastamonu 118.846
62 Karaman 118.466
63 Osmaniye 117.808
64 Yozgat 113.482
65 Van 113.315
66 Erzincan 112.931
67 Bartın 111.565
68 Erzurum 110.308
69 Tokat 109.122
70 Artvin 105.590
71 Amasya 99.125
72 Iğdır 93.822
73 Bilecik 89.446
74 Mardin 88.828
75 Bingöl 88.349
76 Kilis 87.819
77 Şırnak 84.699
78 Muş 80.778
79 Ağrı 77.584
80 Hakkari 74.328
81 Ardahan 69.920

11 il 100 BİN TL’NİN ALTINDA

Ekim sonu itibarıyla Türkiye’de borsada ortalama portföy büyüklüğünün en düşük olduğu il ise 69 bin 920 lirayla Ardahan oldu. Ardahan’ı 74 bin 328 lirayla Hakkari, 77 bin 584 lirayla Ağrı ve 80 bin 778 lirayla Muş takip etti. Portföy büyüklüğü ortalama 100 bin liranın altında kalan şehir sayısı bu dönemde 11 oldu.

Selim KARAHAN

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Altın ‘borç çağında’ yeni para: Güven, itibari para sistemini terk ediyor!

Yayınlanma:

|

Yazan:

CHP Kurultayı’nın iptali duruşmasından karar çıkmaması, Türk mali piyasalarında iyimser havanın dün de devam etmesine neden oldu. Her ne kadar henüz riskler tam anlamıyla geçmemiş olsa da, erteleme karar bile olumlu karşılandı. Gerek jeopolitik cephede tansiyonun düşmesi, gerekse 19 Mart’a benzer bir sürecin tekrar edileceği endişesinin vücud bulmaması sonrası TCMB’den 19 Temmuz tarihinde beklenen anlamlı faiz indirimi öncesinde, TL ve TL cinsi yatırım araçlarına ilginin arttığını görüyoruz. Yabancı kurumların da TL tahvilleri ön plana çıkarması ile iki yıl vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi son iki günde 250 baz puan geriledi. Daha geniş bir açıdan bakmak gerekirse, 19 Mart sonrası %50 seviyesini test eden gösterge tahvil %40’ın altına indi.

Öte yandan, faiz indirimlerinin bankacılık sektörüne yarayacağı beklentisi ile Borsa İstanbul Bankacılık endeksi, evvelki gün göz kamaştırıcı bir şekilde %10’a yakın yükseliş kaydetmesi ardından dün de günü %1’in üzerinde primli kapattı. CDS risk primi de benzer bir şekilde 287 baz puana kadar gerileyerek 20 Mart’tan bu yana en düşük düzeye geldi. İç siyasi risklerin bir süreliğine de olsa rafa kalkması bile mutlu son isteyen piyasaların yüzünü güldürdü. USDTRY kuru günü 39,81 seviyesinde tamamlarken, Çarşı’da döviz satışlarının yoğunlaştığı yönünde piyasa koridorlarından haberler de işittik. TCMB’nin analitik bilançosuna olumlu gelişmelerin bugün açıkalanacak taze verilerle yansımasını bekliyoruz.

Dün de bültenimizde kaleme aldığımız üzere, hisse senetlerinde asıl temel sorun şirketlerin kârsızlık sorunu! Hatırlatmak gerekirse, İSO500 verileri bizlere şirketlerin 2024 yılında elde ettikleri faaliyet kârlarının %97’sinin finansman giderine gittiğini, yani şirketlerin kâr edemediklerini göstermişti. Finansman kaleminin (kredi faizinin) büyük bir rol oynadığı bu resimde, yıl sonuna kadar TCMB’den beklenen (toplam dört olağan toplantıda) 1100 baz puan faiz indiriminin (%46 – %35) şirketlerin yüzünü güldürerek borsaya da alım getirmesini bekliyoruz. Çarpıcı bir örnek vereyim: Bankacılık hisselerinde son üç günde yaşanan %13 yükselişe rağmen, geçen sene bu zaman endeksin daha yukarıda olduğunu not edelim!

Dün İstanbul Ticaret Odası (İTO), Haziran ayı İstanbul bölgesi enflasyon verilerini açıkladı. Buna göre aylık TÜFE artışı %1,77 olurken, yılın ilk yarısında enflasyon %20,63 ; yıllık bazda ise %44,38 artış gösterdi. Yakından takip ettiğimiz ana harcama gruplarına göre aylık bazda konut (yani kira) %2,7 yıllık olarak ise %77,17 ; eğitim aylık %1,45 yıllık %89,81 ; sağlık ise aylık %0,77 yıllık %44,65 artış kaydetti. Gıdada aylık artış %1,93 oldu. İstanbul’da hayat pahalılığının Türkiye genelinin biraz daha üzerinde olduğunu düşünürsek, yarın açıklanacak resmî enflasyon verisinin aylık %1,6 ile piyasa tahmini paralelinde olacağını düşünüyoruz.

Büyümenin öncü göstergesi olarak kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) imalat sanayi PMI verisi Haziran ayında 46,7 değerini aldı. Bilindiği üzere 50 seviyesi eşik değer olarak kabul edilirken, aşağısı daralma, üstü ise genişleme anlamına geliyor. Bu bağlamda, Haziran ayıyla birlikte PMI endeksi son 15 aydır daralma bölgesinde ve son sekiz ayın da en düşük seviyesine yer alarak ekonomik aktivite hakkında önemli bilgi vermeye devam etti. Verinin alt kalemlerinde, sektörel bazda tanımlı on sektörün tamamında daralma yaşandığını da görüyoruz. Her üç kişiden birinin işsiz olduğu ve ekonomik aktivitenin pek de iyimser sinyaller vermediği bir ortamda, sanayide işlerin iyi gitmediğini söyleyebiliriz.

Dönelim yurt dışında. ABD Senatosu, Başkan Trump’ın vergi indirimleri ve harcamaları içeren kapsamlı yasa tasarısını 51-50 oyla kabul ederek Temsilciler Meclisi’ne gönderdi. Tasarı kamu borcuna 3,3 trilyon dolar daha eklenmesiyle birlikte, Elon Musk’ın da yeniden eleştiri dozunu arttırdığını görüyoruz. Trump’ın sosyal medya hesabından Musk’ın şirketlerine yönelik yardımları kesebileceğini ima ederken, hatta bir gazetecinin “Elon Musk’ı sınır dışı edecek misiniz?” sorusuna “Bakacağız / biraz inceleyeceğiz (‘take a look’)” şeklinde yanıt verdiğini de not edelim. Tesla hisseleri dün günü %5’in üzerinde düşüşle tamamlarken, teknoloji hisselerinin de olumlu bir performans sergileyememesi ile Nasdaq endeksi geceyi %1’e yakın düşüşle tamamladı.

FED Başkanı Powell, Portekiz’in Sintra kentindeki merkez bankacıları zirvesinde yaptığı açıklamada, faiz indirimi için acele etmeyeceklerini ve ticaret tarifelerinin enflasyon üzerindeki etkilerini görmek adına bekle-gör yaklaşımını sürdüreceklerini yineledi. Powell, veriye dayalı karar almanın en temkinli yol olduğunu vurgularken, 30 Temmuz tarihindeki olağan toplantıda faiz indirimi olasılığını da tamamen dışlamadı. Başkan Trump’ın baskılarına karşın, Powell %100 odaklarının enflasyon ve istihdam hedeflerinde olduğunu söyleyerek merkez bankası bağımsızlığına güçlü bir vurgu yaptı.

Powell indirmem diye direnirken ve Trump da FED’e yüklenmeye devam ederken, yatırımcılar, ABD dolarındaki oynaklık ve doların geleneksel güvenli liman rolündeki zayıflamaya karşı ya da daha basit anlatımla kur riskine karşı daha fazla koruma almaya çalışıyor. Trump yönetiminin Nisan ayında açıkladığı kapsamlı gümrük tarifeleri sonrasında ABD dolarının (DXY) yılbaşına göre %10’u aşan değer kaybı ile son 3,5 yılın en düşük seviyesine geriledi. Özellikle Avrupalı emeklilik fonları dolar pozisyonlarını azaltırken, Euro, YEN gibi alternatif para birimlerine yöneldiklerini görüyoruz. Bu stratejiler, dolar üzerinde ilave baskı yaratırken, doların güvenli liman statüsünün de sorgulanmasına yol açıyor.

Bu kafa karışıklığında, ya da fiat (itibarlı) para sistemine yönelik artan güvensizlik (en somut örnek ABD vergi indirimleri ve harcama tasarısının Senato’dan geçmesi) nedeniyle piyasalarda temkinli bir hava hâkim. Jeopolitik risklerin gündemden düşmesi ile 3,285 dolar seviyesine kadar gerileyen altının piyasalarda yeniden temkinli havanın hâkim olması ile bu sabah 3,340 dolar seviyesine yükseldi. Altın fiyatları yılbaşından bu yana %27 artış gösterdiğini hatırlatalım. Gümüş ise 35 dolar seviyesindeki direnci 13 yıl sonra kırması ardından son dört haftadır 36 dolar seviyelerinde bir sonraki yükseliş öncesi enerji biriktirdiğini görüyoruz.

Hindistan ile 9 Temmuz tarihinde gümrük tarifesi süresi dolmadan önce bir ticaret anlaşmasına varabileceğini söyleyen Trump, ancak Japonya ile anlaşma olasılığının düşük olduğunu söyledi. Şimdiye dek yalnızca İngiltere’nin Trump yönetimiyle sınırlı bir ticaret anlaşması yapabildiğini hatırlattım. ABD borsalarının dün akşam gerilemesi ve ticaret görüşmelerine yönelik haber akışının gölgesinde, yeni gün başlangıcında, Asya piyasalarında kırmızı rengin hâkim olduğunu görüyoruz. Gösterge endeks Nikkei ve Kore borsası Kospi %1’e yakın geriledi. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde ise hafif de olsa yeşil rengin dikkat çektiğini görüyoruz.

Mali piyasaların gündeminde bugün ABD’de ADP özel sektör istihdam verisi, yarın ise kritik haziran ayı istihdam raporu takip edilecektir. Cuma günü ABD piyasaları kapalı konumda olacağını tekrar hatırlatalım. Açıklanacak özellikle istihdama yönelik veriler, faiz indirimi beklentileri açısından yakından takip edilecektir. Yatırımcılar bu yıl FED’den 64 baz puanlık bir indirim fiyatlamaya devam ediyor.

Emre Değirmencioğlu

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Borsa İstanbul: Ankara’dan abim gelmiş evde bir ‘bayram’ havası…

Yayınlanma:

|

Yazan:

Gündemin bir süredir en çok konuşulan başlığı olan CHP Kurultayı’nın iptali davası, merakla beklenirken 8 Eylül tarihine ertelendi. Masadaki riskler tüm netliğiyle yerini korusa da, kısa vadeli siyasi tansiyonun düşmesi ve müzakere için zaman kazanılması piyasalarda iyimserlik yarattı. Öte yandan, uzun süredir beklenen 19 Temmuz TCMB toplantısında faiz indirimi artık neredeyse kesinleşmiş görünüyor. Ancak akıllardaki asıl soru giderek daha yüksek sesle soruluyor: Merkez Bankası 18 gün daha beklemeden, olağanüstü bir toplantı yaparak sürpriz bir adım atar mı?

Hatırlanacağı üzere, 19 Mart sonrasında değişen siyasi atmosferin Türk Lirası ve TL cinsi varlıklar üzerinde yarattığı tahribatı sınırlamak amacıyla TCMB politika faizini %42,50’den %46,00 seviyesine yükseltmiş, ardından bir süre piyasayı %49,00 seviyesindeki gecelik borç verme faizi ile fonlayarak makro ihtiyati sıkılaştırma adımlarını devreye almıştı. Ancak azalan jeopolitik riskler ve iç siyasi tansiyondaki yumuşamayla birlikte, otoritenin hem miktarsal hem de oransal sıkılaştırma sürecini hızla normalleşmeye bırakmasını bekliyoruz. Bu doğrultuda, Haziran toplantısında faizi sabit tutan TCMB’nin Temmuz ayında 350 baz puanlık bir indirimle politika faizini yeniden %42,50 seviyesine çekmesini ve faiz koridorunu daha simetrik bir yapıya kavuşturmasını öngörüyoruz.

Dün bu beklentiyi fiyatlayan iki yıl vadeli gösterge tahvilin bileşik faizi, yaklaşık iki puan düşüşle %40,1 seviyesine geriledi. Faiz ile ters korelasyona sahip hisse senetleri dünkü gelişmeleri büyük bir coşku ile karşıladı. Özellikle, faiz indirimlerinin yarayacağı lokomotif endeks bankacılık hisseleri alımların eşliğinde göz kamaştırıcı bir şekilde günü neredeyse %10 artışla tamamladı! Bültenlerimizde uzun bir süredir harketin bankacılık hisseleri ile başlayacağına yer vermiştik. Ana endeksin de dün günü %5’in üzerinde artışla tamamladığını ve teknik mânâda önemli bir direnç olan 9,750 seviyesinin üzerine yükseldiğini not edelim. Hatırlanacağı üzere, TÜİK tarafından açıklanan 2024 yılı finansal araçların ‘reel’ getiri oranlarına bakarsak, Borsa İstanbul 100 endeksinin %16,71 götürü sağladığını not edelim. Küresel borsa endeksleri arasında Borsa İstanbul’un negatif getiri sunan ender endeksler arasında yer alması, yukarı yönlü potansiyel açısından önemi bir bilgi verdiğini düşünüyoruz! Yabancı indinde beş yıl vadede Türkiye risk primi (CDS) risk primi 292 baz puan seviyesine kadar gerilerken, USDTRY kuru ise karar öncesi 39,91 seviyesine kadar yükselmesi ardından 39,75’e kadar gevşeyip günü 39,80 seviyelerinde tamamladı.

Dün her ne kadar gözler CHP kararında olsa da, makro cephede Mayıs ayı dış ticaret verileri ve istihdam raporu takip edildi. TÜİK verilerine göre, ihracat %2,6 artışla 24,8 milyar dolar, ithalat ise %2,7 artışla 31,5 milyar dolar oldu. Bu sonuçla dış ticaret açığı %2,7 artışla 6,6 milyar dolar oldu. Bir önceki ay gerçekleşen 12,1 milyar dolar açık ardından Mayıs rakamları bir nebze de olsun ılımlı bir tabloya işaret etti. Öte yandan, TÜİK Mayıs ayı istihdam raporunu da yayımladı. Buna göre, manşet işsizlik oranı 0,2 puan azalışla %8,4’e geriledi. Metodolojisi nedeniyle manşet işsizlik yerine bizler daha geniş tanımlı bir gösterge olan atıl işgücü oranını takip ediyoruz. Bu oran %31,0 ile geçen aya göre (%32,1) bir tık da olsun gerilemiş olsa da, tüm zamanların en yüksek düzeylerinde olduğunu not edelim. Daha basit bir anlatımla, zamana bağlı eksik istihdam, iş bulma umudunu kaybetmiş olanlar, çeşitli nedenlerle iş aramayanlar gibi TÜİK’e göre işsiz sayılmayan ama işgücünde de olmayan nüfusun üçte biri gibi devasa bir kitlenin olduğunu görüyoruz!

Öte yandan, dün Türk-İş’in Haziran ayı Açlık ve Yoksulluk Sınırı raporunu yayımlandı. Buna göre, dört kişilik bir aile için açlık sınırı 26,115 TL oldu. Türkiye’de asgari ücretin 22,105 TL olduğunu not edelim. Ankara’da mutfak enflasyonu (gıda fiyatları) bir önceki aya göre %4,1 artış kaydetti. Yıllık gıda enflasyonunu %37,6 oldu. Yoksulluk sınırı ise 85,066 TL oldu. Türk-İş verilerinin işaret ettiği gıda fiyatlarına önemli bir referans olarak kabul ederek eskiden enflasyon hakkında tahmin yürütmeye çalışırdık. Lâkin bu korelasyonun iyice azaldığının not edelim keza TÜİK geçen ay gıda enflasyonu eksi %0,7 olarak hesaplarken, Türk-İş’in bir ay önceki veri setinde gıda %4,4 artış kaydetmişti. Gözler bu noktadan sonra bugün İTO verileride, perşembe günü ise resmî TÜİK verilerinde olacaktır. Anketlere göre TÜFE’nin Haziran ayında aylık %1,6 artış kaydetmesi ve yıllık gerçekleşmenin de %35 seviyesinde kalması bekleniyor.

Yurt dışı cephede ise, 2025 yılının ilk yarısında doların son 50 yılı aşkın sürenin en sert düşüşünü yaşadığının altını çizmemiz gerekiyor. Ani politika değişiklikleri, merkez bankasının (FED) bağımsızlığını sorgulanması ve yavaşlayan ekonomik aktiviteye dair işaretler, rezerv para birimine olan güveni sarsmaya devam ederken, Dolar Endeksi (DXY) yılın ilk yarısında %10,8 gerileyerek başlıca gelişmiş ülke para birimleri karşısında belirgin şekilde değer kaybetti. Dolar, İsviçre frangı karşısında %14,4, Euro karşısında %13,8 ve İngiliz sterlini karşısında ise %9,7 değer yitirdi.

Trump faiz indirimi konusunda FED üzerindeki baskısını artırarak, Powell’a dünya genelindeki faiz oranlarını içeren el yazılı bir not gönderdiğini okuyoruz. Notta, ABD politika faizinin Japonya’nın %0,5’i ile Danimarka’nın %1,75’i arasında olması gerektiği belirtilirken, Trump sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Faizi çok daha fazla düşürmelisiniz. Yüz milyarlarca dolar kaybediliyor” diyerek politika faizinin %1’e çekilmesi gerektiğini savundu. Trump’ın Powell üzerindeki baskısının arttığı bu dönemde, Hazine Bakanı Bessent, Powell’ın görev süresinin Mayıs 2026’da sona ereceğini hatırlatarak, yerine geçecek ismin belirlenmesi için hazırlıkların sürdüğünü açıkladı. Bu gelişmelerin doların elini daha da zayıflattığını not etmemiz gerekiyor. ABD ticaret savaşına soyunduğu bir zamanda, bacalar tütsün, çarklar dönsün, ABD vatandaşları daha çok iş bulsun diye uğraşırken, hâliyle her iş adamı gibi düşük faiz oranı talep ediyor. Lâkin, amiral geminin kaptanını ağır sözlerle eleştirmesi ve “yine çok geç kalacaksın” minvalinde açıklamalar ile işler kötüye giderse, hedef tahtasına Powell’ı yerleştirecek bir politika da benimsediğini görüyoruz.

ABD Başkanı Trump, 9 Temmuz’da sona erecek geçici gümrük tarifesi süresi yaklaşırken, Japonya ile yürütülen ticaret görüşmelerine yönelik memnuniyetsizliğini dile getirdi. Japonya’nın Amerikan pirinci ithalatına direnç göstermesini eleştiren Trump sonrası Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, iyi niyetle müzakere etmeyen ülkelere yönelik yeni tarife oranlarının belirleneceği ve Trump’ın bu konuda ekibiyle görüşeceği belirtildi. Hazine Bakanı Bessent ise, iyi niyetli görüşmeler yürüten ülkelere süre uzatımı düşünülse de bu kararın yalnızca Trump’a ait olduğunu vurguladı. Bessent, anlaşmalarda son günlere doğru yoğunluk yaşanmasını beklediklerini belirterek, ticaret ortakları üzerindeki baskının sürdürüleceğini söyledi.

ABD borsaları geceyi yükselişle tamamlaması ardından bu sabah vadeli işlemlerde hafif de olsa kırmızı rengin göze çarptığını görüyoruz. Öte yandan,  Trump’ın tarife artışı uyarısı ve Hazine Bakanı Bessent’in 9 Temmuz’a kadar ciddi artışların duyurulabileceğini söylemesi, yatırımcı güvenini zayıflatarak Pasifik’in diğer tarafına da olumsuz yansımış. Asya piyasalarının gösterge endeksi Japonya borsası Nikkei, son beş işlem gününde yaşanan güçlü yükselişin ardından bu sabah %1 geriledi. Haziran ayında Nikkei %6,6 yükselerek Şubat 2024’ten bu yana en iyi aylık performansını sergilemişti.

Ticaret görüşmelerine yönelik açıklamalar ardından altının ons fiyatı bu sabah yeniden 3,320 dolar seviyesine yükselirken, gümüş ise 36 dolar etrafında hareketini devam ettirdi. Bitcoin ise son bir haftadır 108bin dolar seviyesinin kıyısında bir sonraki hareketi için enerji biriktirmeye devam ettiğini görüyoruz. Yukarı yönlü harekete daha çok prim veriyoruz. İlk nazarda 108,500 akabinde ise 113bin dolar seviyesinin aşılması ile asıl beklediğimiz hareketin de başlayacağını düşünüyoruz.

Mali piyasaların gündeminde bugün FED Başkanı Powell’ın konuşması, ISM imalat verisi ve JOLTS açık iş sayısı takip edilecek. Yarın ADP özel sektör istihdam verisi, perşembe ise kritik haziran istihdam raporu takip edilecek. Cuma günü ABD piyasaları kapalı konumda olacak. Açıklanacak özellikle istihdama yönelik veriler, faiz indirimi beklentileri açısından yakından takip edilecektir. Bu haftanın Türkiye cephesinde ise en kritik makro verisi kuşkusuz perşembe günü açıklanacak Haziran ayı enflasyon rakamları olacağını bir kez daha hatırlatalım.

Borsa İstanbul

1751343743b3244c82deacc1f4cd92de60cce09ea6_1_1200.jpg
Emre Değirmencioğlu

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

“Nasıl Yatırım Yapılır?” – Kitap Özeti

Yayınlanma:

|

Yazan:

Kitap Künyesi

  • Kitap Adı: Nasıl Yatırım Yapılır?

  • Alt Başlık: Kişisel Yatırımın Cesur ve Yeni Dünyasına Yolculuk

  • Yazarlar:

    • Peter Stanyer

    • Masood Javaid

    • Stephen Satchell

  • Çevirmen: S. Cem Çiloğlu

  • Yayınevi: The Economist Books / Türkçe baskı: Epsilon yayınevi

  • Dil: Türkçe (Orijinal dil: İngilizce)

  • Kapsam: Yatırımın temellerinden başlayarak kişisel finans, portföy yönetimi, risk dağılımı ve yeni nesil yatırım araçlarına kadar geniş bir perspektif sunar.

  • Hedef Kitle: Yatırıma yeni başlayacak bireyler, kişisel finansına yön vermek isteyenler ve stratejik portföy oluşturmak isteyen yatırımcılar.

İçerik Özeti

  • Yatırımın Temel İlkeleri

  • Risk ve Getiri Dengesi

  • Portföy Teorisi

  • Fon Seçimi ve Dağılımı

  • Alternatif Yatırım Araçları (ETF’ler, tahviller, emtialar, kripto varlıklar)

  • Yatırım Psikolojisi ve Karar Alma Süreçleri

  • Güncel Piyasa Gelişmeleri ve Etkileri

“Nasıl Yatırım Yapılır?” – Kitap Özeti

1. Yatırımın Temelleri

Kitap, yatırımın amacını net şekilde tanımlayarak başlar: paranın zaman içindeki değerini korumak ve artırmak. Yatırımcılar için temel kavramlar olan risk, getiri, zaman ufku, likidite gibi konular ele alınır.

📌 Ana fikir: Her yatırım bir risk içerir; önemli olan bu riski bilinçli şekilde yönetebilmektir.

2. Portföy Oluşturma ve Risk Dağılımı (Diversifikasyon)

Yazarlar, yatırımcılara tüm yumurtaları aynı sepete koymamaları gerektiğini anlatır. Portföy oluştururken farklı varlık türleri arasında dağılım yapmanın önemi vurgulanır: hisse senetleri, tahviller, nakit, emtialar, alternatif yatırımlar gibi.

📌 Ana fikir: Sağlam bir yatırım stratejisi; çeşitlendirme, maliyet bilinci ve hedefe uygunlukla mümkündür.

3. Varlık Sınıfları ve Araçlar

Bu bölümde yatırım yapılabilecek başlıca varlıklar detaylı şekilde anlatılır:

  • Hisse senetleri: Uzun vadede büyüme sağlayan ama dalgalı ürünlerdir.

  • Tahviller: Daha düşük riskli, ama sınırlı getirili.

  • Nakit ve mevduat: Güvenli ama enflasyona karşı kırılgan.

  • Alternatif yatırım araçları: Gayrimenkul, hedge fonları, özel sermaye ve son zamanlarda kripto varlıklar gibi yeni trendler.

📌 Ana fikir: Her varlık sınıfının risk-profili farklıdır ve yatırımcının hedeflerine göre seçilmelidir.

4. Zaman ve Psikoloji Faktörü

Yatırımcıların en büyük düşmanlarından biri kendileridir. Korku, açgözlülük, sürü psikolojisi gibi duygusal faktörlerin yatırım kararlarını nasıl etkilediği anlatılır. Piyasa zamanlamasının zor olduğu, uzun vadeli düşünmenin önemi vurgulanır.

📌 Ana fikir: Duygusal kararlar yerine disiplinli bir yatırım stratejisi başarı getirir.

5. Yatırım Stratejileri ve Yaklaşımlar

Pasif ve aktif yatırım farkı, endeks fonlarının avantajları, değer ve büyüme yatırımcılığı gibi farklı yatırım stratejileri açıklanır. Ayrıca, yaşa ve gelir seviyesine göre yatırım stratejileri örneklenir.

📌 Ana fikir: Herkesin yatırım stratejisi kişisel durumuna, hedeflerine ve risk toleransına uygun olmalıdır.

6. Geleceğe Hazırlık ve Yeni Trendler

Kitabın son bölümleri geleceğin yatırım dünyasına odaklanır. ESG (çevresel, sosyal ve yönetişim kriterleri), yapay zeka destekli algoritmalar, robo-danışmanlar, fintech’ler gibi konular ele alınır.

📌 Ana fikir: Yatırım dünyası hızla değişiyor; bilgiye açık ve adapte olabilen yatırımcılar öne çıkacak.

Genel Değerlendirme

Bu kitap, yatırım dünyasına giriş yapmak isteyenler için bilimsel temellere dayalı, pratik ve anlaşılır bir kılavuzdur. Hem yeni başlayanlar hem de stratejisini geliştirmek isteyen yatırımcılar için değerli bilgiler sunar.

Okumaya devam et

FARK YARATANLAR

FARK YARATANLAR

KATEGORİ

ALTIN – DÖVİZ

Altın Fiyatları

BORSA

KRIPTO PARA PİYASASI

TANITIM

FACEBOOK

Popüler

www bankavitrini com © "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan, BANKA VİTRİNİ'nde yer alan yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır. "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan tüm özgün yazıların içeriğinden yazarları sorumludur. www.bankavitrini.com'da yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Yer alan yazılarda herhangi bir yatırım aracı; Hisse Senedi, kripto para biriminin veya dijital varlığın alım veya satımını önermiyor. Bu nedenle sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Lütfen transferlerinizin ve işlemlerinizin kendi sorumluluğunuzda olduğunu ve uğrayabileceğiniz herhangi bir kaybın sizin sorumluluğunuzda olduğunu unutmayın. © www.bankavitrini.com Copyright © 2020 -UŞAK- Tüm hakları saklıdır. Özgün haber ve makaleler 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu korumasındadır.