Uzun saatler çalışıyorsunuz. Müşterilerinize ve görevler arası paydaşlarınıza olabilecek en iyi düşünce liderliğini, hizmeti veya rehberliği sunuyorsunuz. Buna rağmen aslında yıldız bir oyuncu olarak algılanmadığınızı öğrenebilirsiniz. Belki de başarılı olduğunu düşündüğünüz proje beklediğiniz kadar iyi karşılanmadı ya da gerekli bir değişikliği kusursuz bir şekilde gerçekleştirmenize rağmen üst düzey yöneticileri sindirebilecekleri bir hızda güncelleyemediniz.

Yöneticiniz veya meslektaşlarınız sizin veya işinizle ilgili algınızın aksine geri bildirimler verdiğinde bu güveninize, öz saygınıza ve motivasyonunuza büyük bir darbe mahiyetinde olabilir. Aynı zamanda bu olay terfi olasılığınız, kazanç artışı ve şirketteki kariyer yolculuğunuz üzerine de yıkıcı bir etkiye sahip olabilir. Ancak bu olumsuz sonuçlar kaçınılmaz değildir.

Kabul etmesi zor olsa da nasıl algılandığınızı öğrenmek, kişisel gelişim ve profesyonel büyüme için bir fırsat sunabilir. İşte sizin veya işiniz hakkında oluşan olumsuz algıyı değiştirmek için atabileceğiniz beş adım.

1. Aldığınız geri bildirim üzerine düşünün.

Herhangi bir olumsuz geri bildirim can sıkıcı olsa da karakteriniz hakkında yanlış anlaşıldığınızı fark etmeniz çok daha da kötü hissettirebilir. Geri bildirime nasıl tepki verdiğiniz ve sonrasında ne yaptığınız, şirketteki kariyer yolculuğunuz üzerinde etkili olacaktır. İlk içgüdünüz, geri bildirime sebep olan davranışlarınızı inkar etmek, savunmaya geçmek veya bu davranışları açıklamaya çalışmak yönünde olabilir. Ancak algılar, açıklamalar veya daha fazla bilgi ile değişmez: eylemlerinizi ve davranışlarınızı zamanla düzlenledikten sonra değişir.

Bu nedenle, ilk adım olarak kendinizi değerlendirin. Durun. Nefes alın. Duygularınızı şirket dışından bir terapiste, koça veya arkadaşa açın. Sonra biraz geri adım atın ve geri bildirimi sanki sizinle ilgili değil de bir meslektaşınız veya arkadaşınızla ilgiliymiş gibi objektif bir şekilde değerlendirmeye çalışın. Geri bildirimin bir anlığına başka biri hakkında olduğunu düşünmek, duyguların gücünü ortadan kaldıracak ve konuya daha tarafsız bir şekilde bakmanızı sağlayacaktır.

Durumu mümkün olduğunca objektif bir şekilde değerlendirdikten sonra eğer hâlâ geri bildirimle hemfikir değilseniz veya başkalarını başarınızı olumsuz etkiledikleri için suçluyorsanız odak noktasını kendinize getirmek için şu üç soruyu kullanmayı deneyin:

1. Yetersiz kaldığımın söylendiği alanlar hakkında nasıl bir bakış açısına sahip olmalıyım?
2. Geri bildirimin yüzde 2’si doğru olsaydı, var olan algıyı değiştirmek için neler yapardım?
3. Bu olumsuz algıyı değiştirmek için ne kadar çaba sarf etmeye istekliyim?

Olumsuz algıya diğerleri de katkıda bulunmuş olsa bile, siz sadece kendi eylemlerinizi ve tepkilerinizi kontrol edebilirsiniz. Kişisel değerlendirmeniz tamamen size, çalışma ortamınıza, davranışlarınıza ve diğerleriyle etkileşimlerinize odaklı olmalıdır. Bu noktada hızlıca yapmanız gereken kendinize odaklanmak ve gerçek olsun veya olmasın olumsuz bir algının var olduğunu kabul etmektir. Böylelikle duygusallıktan uzaklaşıp nasıl ilerleyeceğinize karar verebilirsiniz.

2. Aktif olarak dinleyin.

Aldığınız bilgileri yapıcı bir şekilde araştırmaya hazır olduğunuzda çeşitli paydaşlara ve meslektaşlarınıza ulaşarak sürekli iyileşme arzunuzu ifade edin ve ek olarak dürüst geri bildirim isteyin. Olumsuz algıyı şekillendirmiş olabilecek herhangi birini suçlamak yerine merakla yaklaşın. Şu dört temel soruyu sorun:

1. Ben neleri gerçekten iyi yapıyorum?

2. Yapmayı devam etmem gerekenler neler?

3. Hangi konularda gelişebilirim?

4. Neyi yapmayı bırakmalıyım?

Diğer insanların görüşlerini anladıktan sonra aldığınız geri bildirimi açıklayın ve algıları hakkında ek bilgi sunmalarını, size örnekler vermelerini veya diğerlerinin beklentileriyle daha iyi uyum sağlamanız için daha iyi yollar önermelerini isteyin. Amaç, aktif olarak dinlemek ve söylenenleri yorum yapmadan, reddetmeden veya herhangi bir durumu açıklamaya çalışmadan bir yere yazmaktır. Her zaman “Bana yanlış yaptığım bir iş ve farklı hareket edebileceğim bir konuda örnek verebilir misin?” diyerek takip sağlayın. Merakınız hakkında cesur olmak ve verilen cevapları aktif olarak dinlemek, öz farkındalığınızı ve değişime, büyümeye olan bağlılığınızı gösterecektir.

3. Yanlış anlaşılmaları veya yanlış davranışları kabul edin.

“Özür dilerim” demek, özellikle karşı tarafın en iyi şekilde davranmadığını hissettiğinizde gerçekten zordur. Ancak özür dilemek ve yanlış veya hoş olmayan davranışlardaki payınızı kabul etmek, yaraları iyileştirmede ve algıda değişiklikler sağlamada etkilidir.

Bunu bir pencere gibi düşünün: Geçmişteki etkileşimler pencereyi buğulu veya kirli hale getirdiyse, gelecekteki etkileşimler (olumlu olanlar bile) her zaman geçmişin kirli penceresi üzerinden görülecektir. Ancak istenmeyen davranışınızı kabul edip sahiplenirseniz, pencereyi temizleyebilir ve diğer kişinin gelecekteki eylemlerinizi net ve olumlu bir şekilde görmesine yardımcı olabilirsiniz.

Hatta karşı tarafın da olumsuz etkileşimde veya yanlış anlamada kendi payı için özür dilediğini gördüğünüzde şaşırabilirsiniz. Durumu ve içindeki rolünüzü kabul etmek, olay ne kadar uzun zaman önce gerçekleşmiş olursa olsun, olumsuz algının devam etmemesi için atılacak ilk adım olabilir.

4. Yetenek geliştirme araçları kullanın.

Çoğu şirketin insan kaynakları departmanları atölye çalışmaları, videolar ve okuma materyalleri sunar. Bunları inceleyerek beceri ve davranışlarınızı geliştirmenize yardımcı olabilecek kaynaklar keşfedebilirsiniz.

Örneğin paydaşlarınızı etkilemek konusunda yetersiz kaldığınız yönünde bir geri bildirim alırsanız, otorite olmaksızın etkileme sanatı üzerine materyaller incelemek faydalı olabilir. Şirketiniz bu kaynakları sunmuyorsa LinkedIn Learning, Udemy veya Coursera gibi kaynaklara göz atabilirsiniz.

5. Destek arayın.

İK iş ortağınıza danışın, bir mentör bulun, bir yönetici koçu tutun veya aldığınız bilgiler hakkında idarecinizle konuşun ve oluşan algıyı değiştirmede en büyük etkiyi yaratacak ve çalışılması gereken ilk alanları belirlemek adına yardım isteyin. Toplantılarda sizi izleyebilecek veya projelerde nasıl etkileşimlerde bulunduğunuzu görmek için e-posta iletişimlerine “bcc” olarak ekleyebilecek bir mentorunuz varsa gerçek zamanlı geri bildirim isteyebilir, bir sonraki toplantı veya başka bir iletişim türü öncesinde hangi adımların atılması veya hangi ayarlamaların yapılması gerektiğini değerlendirmek için yardım alabilirsiniz.

Birkaç haftada bir, yöneticinizle gözlemleri hakkında görüşün ve sürekli olarak büyümeniz için ihtiyacınız olan destek hakkında onlara bilgi verin. Yeni geri bildirime dayanarak sergilediğiniz yılmazlık, esneklik ve uyumluluk yetenekleri niyetinizin olumlu olduğunu ve ayrıca kişisel ve profesyonel gelişiminiz için proaktif davrandığınızı gösterecektir.

. . .

İnsanların sizin veya işiniz hakkındaki algısının kendinizinkiyle uyuşmaması rahatsız edici olsa da bu durumu düzeltmek için adımlar atabilirsiniz. Kendinizi değerlendirmek için çaba sarf ettiğinizde, dışarıdan ek geri bildirim aradığınızda, hatalarınızı kabul ettiğinizde, öğrendiğinizde ve destek aradığınızda gelişmeye kararlı olduğunuz ve bunu başarabileceğinize dair yeni bir algı oluşturacaksınız.

HBR-Marlo Lyons