Connect with us

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

THODEX MAĞDURLARININ BAŞVURABİLECEĞİ HUKUKİ YOLLAR

Avukat Ayten Kübra AKSOYER Türkiye’nin gündemine oturan THODEX mağdurları için Hukuki süreci nasıl yönetmeleri gerektiğini içeren, yol gösterici bir yazı yayınladı.

Yayınlanma:

|

Günümüzde gelinen aşamada milyonlarca insan; inişli çıkışlı piyasa takibine dayalı bir sistem dahilinde ‘kripto para’ adı verilen sanal paraları alıp satmakta ve farklı amaçlar dahilinde bireysel bir ekonomik devinim yaratmaya çalışmaktadır.

Bu yüksek sayıda rağbet sebebiyle; kripto paraların alınıp satılabilmesi için aracılık eden ulusal ve uluslararası birçok şirket piyasada bu alanda icraat sağlamaktadır.

Thodex şirketi de; 14.09.2017 tarihinden bu yana Türkiye’de faaliyet gösteren ve kripto para alım satımına aracılık eden ilk yerli şirkettir.

Büyüyen hacmi ile Türkiye’de piyasa devi olma yolunca ilerleyen Thodex şirketi, şu an çok farklı ithamlar ile karşı karşıya kalmış durumdadır. Şöyle ki; üyelerin cep telefonlarında kullandıkları Thodex uygulamasına giriş yapamamaları ile başlayan, akabinde resmi internet sitesine erişememe ve şirket sahibinin şahsi sosyal medya hesabındaki tüm verilerini silmesi ile devamı gelen, 21.04.2021 tarihinde ise Şirketin sosyal medya ve internet sitesinden 5 günlük kapanma bildirisinde bulunması ile şu anlık sonlanan süreçte; çoğu insan, dolandırıldığını ve şirket sahibinin Thodex bünyesindeki paralar ile yurtdışına kaçış sağladığını iddia etmektedir.

Bu iddiaların gerçek olup olmadığı henüz resmi şekilde belirlenememiş olsa da; işbu süreçte Thodex üzerinden kripto para alım ve satımı yapan, alım – satım hakkı engellendiği için zarara uğrayan ve belki de iddia edilenler vuku bulduğu takdirde sisteme yatırmış/kazanmış olduğu tüm parasını kaybedecek olan üyelerin, haklarını sürecin henüz başındayken aramaya başlaması, kendilerini ilerleyen aşamalarda daha avantajlı hale getirecektir.

Mağduriyet yaşayarak parasını kaybetme durumu ile karşı karşıya kalan tüm üyelerin/kişilerin hukuken belirli yollara başvurma hakları saklıdır. Ne yazık ki; ülkemizde henüz kripto paralara ilişkin özel bir kanun düzenlemesi yer almadığından; hukuki uyuşmazlık veyahut mağduriyet yaratan veya mağduriyet tehlikenin mevcut olduğu durumlarda kişileri koruyan özel bir hüküm de bulunmamaktadır. Bu sebeple; genel hükümlere ve yollara başvurma zaruriyeti doğacaktır.

Öncelikle; savcılığa suç duyurusunda bulunulması, buna ilişkili olarak belirli tedbirlerin talebi, şirket hakkında icra takibi başlatılması, hukuk mahkemelerinde hak aranması bu aşamada maddi mağduriyeti giderebilecek başlıca yollardan olup; Thodex sistemine kayıt olurken, rızaen verilen kişisel verilerin silinmesinin talebi de kişisel hakların korunmasına yardımcı olacaktır.

İlk olarak savcılığa suç duyurusunun nasıl ve ne şekilde yapılması gerektiğinden bahsedecek olursak; daha önceden hazırlanmış olan dilekçe ile, üyenin/kişinin ikametgahına en yakın adliyeye giderek savcılığa başvuru yapması gerekmektedir.

Şikayet dilekçesi başvurulan adliye ve savcılığa hitaben yazılmalıdır.

Dilekçede ‘şikayet edilen’ sıfatının doğru şekilde belirlenmesi önemlidir; zira, direkt olarak Thodex yazıldığında bunun bir anlamı olmayacaktır. Çünkü; MERSİS sisteminden kontrol sağlandığından Thodex adını kullanan şirketin “KOİNEKS TEKNOLOJİ ANONİM ŞİRKETİ” ticaret unvanı ile ticaret siciline kaydedildiği, Vergi Numarasının “5740481101” olduğu, “MERDİVENKÖY MAHALLESİ BORA SK. NİDA KULE GÖZTEPE Sit. A Apt. NO: 1 -3/58 KADIKÖY/İSTANBUL” adresinde şirket faaliyetlerinin devam ettiği ve temsile yetkili tek kişinin “Faruk Fatih ÖZER” olduğu anlaşılmaktadır. Hem ticaret unvanı hem de temsile yetkili tek kişi yani şirket sahibinin adı, dilekçede şikayet eden sıfatına karşılık olarak yazılabilmektedir.

Dilekçe muhteviyatında; üyenin Thodex’e tahmini katılım tarihi, yatırılmış olan paraların net meblağı, bunları gösterir Banka dekontlarının nüshaları ve yaşanılan şahsi mağduriyetin izahı yer almalıdır. Tüm bunların bahsedilmesine müteakip hem şirket hem de yetkilisi hakkında belirli suçlar açıkça isnat edilerek, oluşturulacak olan iddianamenin kapsamı genişletilmelidir.

Dilekçede isnat edilebilecek suçlar:

1. Nitelikli Dolandırıcılık

(TCK m. 158/1-f ve m.158/1-h uyarınca; Dolandırıcılık suçunun, bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle ve tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında işlenmesi)

2. Güveni Kötüye Kullanma

(TCK m. 155/2 uyarınca; Suçun, meslek ve sanat, ticaret veya hizmet ilişkisinin ya da hangi nedenden doğmuş olursa olsun, başkasının mallarını idare etmek yetkisinin gereği olarak tevdi ve teslim edilmiş eşya hakkında işlenmesi)

3. Şirket veya Kooperatifler Hakkında Yanlış Bilgi

(TCK m.164 uyarınca; Bir şirket veya kooperatifin kurucu, ortak, idareci, müdür veya temsilcileri veya yönetim veya denetim kurulu üyeleri veya tasfiye memuru sıfatını taşıyanlar, kamuya yaptıkları beyanlarda veya genel kurula sundukları raporlarda veya önerilerde ilgililerin zarara uğramasına neden olabilecek nitelikte gerçeğe aykırı önemli bilgiler verecek veya verdirtecek olması)

4. Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme Veya Değiştirme

(TCK m.244/2 uyarınca; Bir bilişim sistemindeki verileri bozan, yok eden, değiştiren veya erişilmez kılan, sisteme veri yerleştiren, var olan verileri başka bir yere gönderme eylemi)

Şikayet dilekçesine eklenebilecek suçlardandır.

Tüm bu suç isnatlarına ek olarak; belirli lehe tedbirlerin alınabilmesi amacı ile;

– Şirket ortağı hakkında yakalama kararı (CMK m.90),

– Şirket ortağının ev, işyeri ve ona ait diğer yerler için arama kararı (CMK m. 116),

– Şirket çalışanlarının evleri, işyerleri ve onlara ait diğer yerler için arama kararı (CMK m.117/1),

– İlgili kişilere ait bilgisayarların aranması, toplatılması kararı (CMK m.134),

– Şirketin/ortağın hak ve alacaklarına, Banka hesaplarına ve sair tüm hususa el konulması (CMK m.128),

– Kazancın muhafaza altına alınması (CMK m.123/1),

– Şirket çalışanlarının ve ortağının telefonlarının dinlenilmesi, kaydedilmesi için iletişimin tespiti (CMK m.135)

Talepleri de şikayet dilekçesine eklenebilir.

Sayılan tüm bu tedbirlerin talepleri şikayet edecek kişiler tarafından dilekçe muhteviyatına eklenebileceği gibi; şikayetlerin ciddiyeti ve sayısı söz önüne alındığında Savcılık tarafından resen de gerçekleştirilebilecektir.

Mağduriyet yaşayan insanların sayısının çokluğu ve bu sayının içinde her kesimden  insanın yer aldığı tarafımızca bilindiğinden; dilekçenin oluşumu hakkında genel kapsamlı bir bilgilendirme yapılmıştır. Bu şekilde ayrıntıya yer verilmesinin sebebi hakkını özel bir vekil aracılığı ile arama maddi gücüne sahip olmayan olan her vatandaşın; büyük eksiklikler içermeyen, ciddiye alınabilir, temel, basit ama güçlü bilgilerden oluşan bir dilekçe ile de şahsen başvuru yapabilmesinin yolunu açmaktır.

Bir diğer seçecek ise, şirkete yönelik icra takibi başlatılmasıdır. Burada yapılması gereken; icra dairesine gidilerek, ilamsız icra takibi adı altında, bankadan Thodex’e gönderilen paraları ispatlayan dekontlar dayanak gösterilerek, şirketin yukarıda belirtilmiş olan ticaret unvanına yönelik icra takibi başlatılmasıdır. Bu durumda; şirketin icra takibine yönelik süresi içerisinde itirazı söz konusu olmaz ise, şirket mallarına ve alacaklarına haciz koyularak hızlı bir şekilde borç tahsilatı yapma imkanı söz konusu olabilecektir. Şu an böyle bir durum olmamakla beraber; şirketin tasfiye sürecine girmesi mevzu bahis olur ise de; kişinin elinde kesinleşmiş bir icra takibinin olması mezkur dönemde kendisine büyük bir öncelik ve avantaj sağlayacaktır.

Başka bir hukuki yol olarak da, Şirkete karşı dava açılması mümkündür. Parasal sınırlara göre görevli mahkeme belirlenecek olup; 11.330 TL ve üzeri alacaklar için direk olarak tüketici mahkemelerine, 11.330 TL ile 7.550 TL aralığında bulunan alacaklar için il tüketici hakem heyetlerine, 7.550 TL’nin altında olan alacaklar için ise ilçe tüketici hakem heyetlerine başvuruda bulunulmalıdır.

Her ne kadar genellikle bireysel şekilde kripto para alım – satımı gerçekleşse de; şirket hesabı üzerinden kripto para alım – satımı sağlayan tüzel kişiler için görevli mahkeme ise ticaret mahkemesidir.

Unutulmamalıdır ki, dava süreçleri ülkemizde uzun sürmektedir. Zira; buradaki durum daha da şaibeli olup, davanın yöneltileceği kişi ve kurumların muhatap olarak bulunamama ihtimalleri mevzu bahistir. Her ne kadar bu sürecin sonunda ele geçecek olan mahkeme ilamı en güçlü belge niteliğine haiz olsa da, kısa vadede ve hızlıca mahkemeler tarafından karar oluşturulması çok mümkün değildir. Bu sebeple, evleviyetle hukuk davası yoluna da gidilmeli ancak icra takibine öncelik verilmesinin daha doğru olacağı düşünülmektedir.

Maddi haklarla beraber kişisel hakların korunması da bir o kadar kıymetlidir. Thodex uygulamasına üye herkesin bildiği üzere; uygulamada 4 ayrı seviye mevcuttur. Birinci seviye, uygulamaya giriş yapılması ile oluşturulmaktadır. İkinci seviyeye erişim ise, kimlik bilgilerinin girilmesi, kişisel iletişim bilgilerinin kaydedilmesi ile sağlanmaktadır. Ancak; kripto para alım – satımı yapılabilmesi için üyenin üçüncü seviyeye gelmiş olması şarttır. Üçüncü seviyede istenen koşullar ise; kimlik kartının ön ve arka tarafının fotoğraflarının çekimi; buna ek olarak, üyenden bir elinde kimlik kartı, diğer elinde ise ‘Thodex ve uygulamaya giriş tarihi’nin yazdığı bir kağıt tutarak öz çekim yapması istenmektedir.

Daha açık bir ifadeye; bu koşulları yerine getiren üyelerin, hem kimlik bilgilerinin tespiti sebebi ile tüm kişisel verileri hem de kişinin görüntüsü üzerindeki hakkı ihlal edilmektedir. Uygulamada alım – satım yapmak için zorunlu tutulan bu durum Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na aykırılık yaratmaktadır. Her ne kadar bu veriler başta rızaya dayalı şekilde verilmiş olsa da, bu aşamada ilgili verilerin Şirket datasından ve saklanabilecek her yerden sildirilmesi hakkı mevcuttur. Zira; şirkete karşı güven sarsılması yaşandığından, ileride kişisel verileri ve görüntüleri kullanarak insanları daha farklı ve büyük mağduriyetlere sürükleyebilme ihtimali her daim düşünülmeye açıktır.

KVKK m.11/1-e atfı ile m. 7 uyarınca; hukuka uygun ve rızaya dayalı şekilde işlenen kişisel veriler, bu işlenmeyi gerektiren sebepler ortadan kalktıktan sonra ilgili kişinin talebi üzerine silinir ve yok edilir.

Burada, artık Thodex şirketi ile yaşanan ihtilaf sonucu, kişisel verilerin işlenmesi ilgili kişiler (üyeler) yönünden her an mağduriyet doğurabileceğinden, bu verilerin silinmesi Şirketten talep rahatlıkla talep edilebilecektir.

Kişisel verilerin silinmesi talebi; öncelikle herhangi bir iletişim yolu ile yazılı şekilde Şirkete iletilmelidir. Bu başvuru; iadeli taahhütlü mektup yollayarak, ihtarname çekerek, mail göndererek, fax yoluyla ileterek, elektronik tebligat adresine tebligat göndererek ve akla gelecek, ispat faaliyeti mevcut tüm yollarla sağlanabilir. Şirket bu başvuruya en geç 30 gün içerisinde cevap vermekle mükelleftir. Cevap vermediği veyahut verilen cevabın yetersiz bulunduğu durumlarda; ilgili kişi yani başvuruda bulunan kişi, Şirketin cevabını öğrendiği tarihten itibaren 30, en geç 60 gün içinde Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na başvurma hakkını elde etmektedir. Böylece süreç başlatılmış olup, Kişisel Verileri Koruma Kurumu gerekli mağduriyeti gidererek hem verilerin silinmesine hem de uygun görülür ise Şirkete idari para cezası kesilmesine karar verecektir.

Thodex datasında mevcut kişisel verilerin silinmesi için en doğru, kesin ve kısa yol budur.

Sonuç olarak; henüz açıklığa kavuşmamakla beraber, ülke geçmişinde yaşanan kötü tecrübelerin de verdiği bilinç ile her duruma hazırlıklı olunmalı ve kısa süre içerisinde, en lehe yöntemler seçilerek üyelerin/kişilerin haklarını hukuki yollar ışığında aramaya başlaması, hem toplumun bilincinin arttırılması hem de mağduriyetlerin giderilme ümidinin yasal dayanaklara bağlanacak olması hasebi ile ivedilik arz etmektedir.

Av. Ayten Kübra AKSOYER – Hukukihaber 22.04.2021

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Piyasalar FED’i, YEN ise BoJ’u seviyor. Gözler ABD istihdam raporunda…

Yayınlanma:

|

Yazan:

  • Hafta ortası sonuçlanan olağan FED toplantısı ardından dün değerlendirme notu yazmayarak biraz da piyasa tepkisini ölçmeye / anlamaya çalıştık. Tahmin edileceği üzere FED peşpeşe altıncı ayda da %5,25-5,50 bandında olan politika faizini değiştirmedi. Son açıklanan veriler sonrasında, yine tahmin ettiğimiz üzere Başkan Powell basın toplantısında enflasyonda beklenen düşüşün gerçekleşmediğine vurgu yaparak enflasyonun %2’ye gideceğine dair daha fazla güven duyulana kadar faiz indirimlerini uygun görmediklerinin altını çizdi. FED, sergilediği şahin duruşa karşı bilanço daraltılmasının hızını yavaşlatılarak piyasaya daha fazla para bırakacak olması da olumsuz ortamı bir nebze de olsun dengelendi.
  • Başkan Powell’ın, soru cevap kısmında bir sonraki adımın faiz artırımı olamayacağının altını çizmesi ise piyasalara derin bir soluk aldırdı. Sene başı abartılı bir beklenti içine giren ve 6-7 kez faiz indirimi fiyatlayan piyasalar, gelinen noktada, manşet ve çekirdek enflasyonun katılık göstermesi ve FED’in de enflasyona karşı bir türlü zafer ilan edememesi nedeniyle 2024 yılında sadece bir kez (35-40 baz puan) faiz indirimi beklemeye başlarken, art arda üç aydır beklenenden güçlü enflasyonun ardından piyasalar bundan sonra gelecek verilerin tedirginliği de üzerlerinden tam olarak atamadıklarını söylemek gerekiyor. Bu minvalde, FED iddia ettikleri kadar veriye bağımlı olacaksa, ilk önemli testin bugün (her ayın ilk Cuması olduğu üzere) açıklanacak istihdam raporuyla verileceğini peşinen söyleyeyim.
  • FED gecesinde ilk nazarda yön bulmakta zorlanan piyasalar, dün günü iyimser bir şekilde tamamladı. Brent cinsi ham petrolün varil fiyatı 83 dolar seviyesine gerileyerek son altı haftanın dibine test etmesi, enflasyonun ateşini bir nebze de olsun alabileceğine dair iyimserlikle ABD’de başta gelen endeksler %1 yükselirken, teknoloji hisselerinin işlem gördüğü Nasdaq endeksi geceyi %1,5 yükselişle tamamladı. Doların piyasa kuru olan sepet bazında DXY sınırlı oranda değer yitirirken, doların piyasa faizi olan 10 yıllık tahvil getirisi de %4,57 seviyesine gerileyerek son iki haftanın en düşük seviyesini test etti.
  • Faiz getirisi olmayan altın 2,305 dolar seviyesine hafif de olsa gerilerken, gümüş ise teknik mânâ yukarı yönlü kırmış olduğu 26 dolar seviyesini beklentilerimize paralel yeniden test ederek 26,70 dolar seviyesine zıpladı. Teknik bir bakış açısıyla tamamen beklentimiz dâhilinde olan ve sağlıklı olarak gördüğümüz hareket sonrası yukarı yönlü beklentimizin daha da güçlendiğini söyleyebiliriz. Haftalık kapanışın da 26 dolar üzerinde olması bizleri biraz daha cesaretlendirecektir.
  • Benzer bir şekilde, hafta içi teknik bir bakış açısı ile kaleme aldığımız Bitcoin’de aşağıda 58bin yukarıda da 71bin dolar aralığını ön plana çıkarmıştık. FED endişesi ve azalan risk iştahı ile Bitcoin ETF’lerden çıkan paranın da gölgesinde 56,500 dolar seviyesine kadar gerileyen Bitcoin kısmen de olsa toparlayarak 60bin dolar seviyesine yükseldi. Haftalık kapanışı görüp (58bin dolar seviyesi üzerinde olması bizleri çok cesaretlendirecektir) daha sağlıklı yorum yapma fırsatı bulacağız.
  • Türkiye cephesinde ise çok uzun bir süre kurun yükselmemesi için müdahalede bulunan TCMB, sahanın diğer tarafına geçerek döviz kuru daha fazla düşmesin diye agresif alıcı konumuna geçti. Sayıların dili ile konuşursak, TCMB’nin net yabancı para pozisyonu Nisan ayında yaklaşık 22 milyar dolar iyileşme kaydederken, ayın son iş günü yakın tarihin en yüksek günlük iyileşmesi 3,3 milyar dolar ile kaydedilmiş. Yedi aydır kesintisiz devam eden yükseliş sonrası ilk defa USDTRY kuru Nisan ayını değer değer kaybetmeden tamamladı. TL’nin reel anlamda değerlenmeye devam etmesini, yaz aylarının turizm gelirleri ve daralan cari işlemler açığı ile göreceli olarak rahat geçmesini, USDTRY kurunun ise seneyi hedeflediğimiz şekilde psikolojik 40,00 seviyesinde tamamlamasını bekliyoruz. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu S&P’den de bu akşam not artırımı beklediğimizin altını yeri gelmişken çizelim.
  • Net rezervler artarken, TCMB’nin yurtiçi bankalar ile yapmış olduğu swap (ödünç döviz) işlemlerinin ise azalma eğiliminde olması ile brüt rezervlerin azalmaya devam edeceğinin altını çizmek gerekiyor. TCMB’nin bankalarla yaptığı swap işlemleri kapanmaya devam ettikçe, brüt ve net rezervler arasında fark da kapanacaktır. Yine sayıların dili ile konuşursak, 1 Nisan tarihinde 58 milyar dolar olan yurtiçi bankalar ile yapılan swap işlemleri, son veriler ile (30 Nisan) 40,1 milyar dolar seviyesine geriledi.
  • Türkiye cephesinde ise Hazine ve Maliye Bakanlığı stopaj oranlarında beklentimiz dışında bir artırım kararı aldı. Buna göre 6 aydan düşük TL mevduat stopajı 2,5 puan artırılarak %7,5 seviyesine getirilirken, fonların genelinde de 0 olan stopaj oranı %7,5 seviyesine yükseltildi. Finansal kazançlardan vergi alınmasına karşı olmasak da, enflasyonla mücadelenin devam ettiği ve TL’yi özendirmek için içinden geçilen bu kritik dönemde TCMB’nin elini bir müddet daha rahatlatmak da iyi bir fikir olabilirdi.
  • Bugün açıklanacak resmî enflasyon verileri öncesinde, İTO’nun İstanbul için Nisan ayı perakende satış enflasyonu aylık bazda %4,89 artış kaydederken
  • yıllık enflasyonu da %78,81 seviyesine taşıdı. İTO-TÜİK arasında var olan korelasyona göre, resmî TÜFE artışının aylık bazda %2,5 – 3,00 civarında olacağını hesaplıyoruz. Öte yandan, ekonominin içinde bulunduğu dönemi en iyi yansıtan veri olan (büyümenin öncü göstergesi) imalat sanayi PMI endeksi, Mart ayında 50 eşik değerde gerçekleşmesi ardından Nisan’da 49,3’e geriledi. 50 değeri eşik olarak kabul görülürken, altı daralma, üstü ise büyüme olarak okunuyor. Bu bağlamda, son üç ayda ilk defa Türkiye ekonomisinde sınırlı da olsa yavaşlama sinyalleri geldi.
  • Türk mali piyasalarındaki iyimser hava dün de korundu. USDTRY kuru 32,37 seviyelerinde yatay seyrini korurken, BİST100 endeksi günü %1,6 artışla yeni zirvesinden tamamladı. Yükselişe son dönemin aksine (bankalar yerine) sınai şirketlerinin eşlik ettiğini gördük. CDS risk primi 5 yıllık vadede 292 baz puan seviyesine gerilerken, içeride uzun vadeli tahvil faizlerinin bir miktar da olsa yükseldiğini gördük.
  • Apple’ın kapanış zili ardından açıkladığı çeyrek döneme ait sonuçları ve tahminleri, mütevazi beklentileri aşarken, iPhone üreticisinin rekor bir hisse geri alım programı duyurması ile hisseleri %6 oranında artış kaydetti. ABD borsalarının vadeli işlemleri yeni gün başlangıcında %0,6 oranında yükseliş kaydederken, Japonya’da otoritenin YEN’i savunmak üzere 2 kez yapmış olduğu yaklaşık 60 milyar dolar müdahalesi sonucunda USDJPY paritesi bu sabah 153 seviyesine kadar geriledi (birkaç gün önce 160 seviyesini test ederek son 34 yılın zirvesine yükselmişti.) Piyasa likiditesinin özellikle zayıf olduğu dönemde yapılan müdahale sonucu, şimdilik işe yaramış gibi görünüyor.
  • Bu gelişmeler ışığında, haftanın son iş gününü Asya borsaları ılımlı bir şekilde tamamlamaya aday görünüyor. Hong Kong borsası Hang Seng ise art arda sekiz gündür yükseldiğini ve son beş buçuk yılın en iyi yükselişini kaydettiğini not edelim. Endeks, 2018’in sonlarında ve 2019’un başlarında art arda 14 gün yükselmiş ve sadece 22 günde bir kez düşüş kaydetmişti. Hong Kong’un Çin hakimiyetindeki Hang Seng Endeksi, hem ankarada tüccarlardan hem de küresel yatırımcılardan gelen önemli alımların desteğiyle Ocak ayındaki son düşük seviyesinden %20 artış kaydetti.
  • Mali piyasaların gündemi bugün oldukça yoğun görünüyor. Türkiye’de TÜİK’in açıklayacağı enflasyon rakamları, gece geç saate S&P’nin Türkiye değerlendirmesi, ABD ekonomisinin sağlığı açısından en önemli verilerden biri olarak kabul edilen tarım dışı istihdam raporu ise 15:30’da açıklanacak. Manşet istihdam artışının 243bin kişi artış kaydetmesi, işsizlik oranının %3,8 seviyesinde sabit kalması, yıllık maaş artışlarının ise %4 artış kaydetmesini bekleniyor. Beklenti dışında kalan bir verinin piyasa yansımasına neden olacağı göz ardı edilmemelidir.

 >TCMB Net Döviz Pozisyonunda yaşanan günlük değişim

17147108530ec0766d13d23bb7f09523d2d4cf703a_1_1200.jpg

>Gümüş

17147108536f1c312a87223562127461496e9014be_2_1200.jpg

Emre Değirmencioğlu

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

Taşlar yerine oturuyor: TCMB ‘sahanın’ diğer tarafına geçti

Yayınlanma:

|

Yazan:

  • Döviz piyasasında dengelerin son haftalarda ciddi anlamda değiştiğini hep birlikte gözlemliyoruz. Dün USDTRY kuru bankalararası (dijital) piyasada 32,30 seviyesinin eteğine kadar gerilerken, fiziki döviz piyasasının kalbinin attığı Kapalıçarşı’da ise son dönemlerde alıştığımız tersine daha da aşağı seviyelerin test edildiğin görüyoruz. Bu da bizlere fiziki olarak döviz satışının yaşandığını anlatıyor! TCMB’nin ise sahanın ‘diğer’ tarafına geçtiğini sayıları dili ile de artık çok rahat görebiliyoruz. Şöyle ki, TL’nin değer kaybını frenlemek ya da kurun yükselmesinin önüne geçmek için çok uzun bir süre rezerv ‘yakarcasına’ kuru savunan (müdahale eden) TCMB, son günlerde kur daha fazla gerilemesin diye alıcı konumuna geçti!
  • Analitik bilançoya göre, 1-26 Nisan tarihleri arasında TCMB’nin net yabancı para pozisyonu yaklaşık 16,5 milyar dolar iyileşti. TCMB’nin ‘brüt’ döviz rezervleri son açıklanan verilere göre gerilerken, ‘net’ rezervlerin ise iyileşmesi zihinlerde soru işareti bırakmış olabilir. Lâkin dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere, bunun sebebi TCMB’nin yurtiçi bankalar ile yaptığı swap işlemlerinden kaynaklanıyor. 21 Mart tarihinde yurtiçi bankalar ile yapılan swap işlem hacmi yaklaşık 58 milyar dolar seviyesinden son verilere göre 39 milyar dolar seviyesine kadar geriledi. Yurtiçi banka swap işlemlerin azalması, rezervler arasında var olan net ve brüt ayrımının da kapanmaya devam etmesi anlamını taşıyor. Eğer USDTRY kuru ayın son iş günü olarak bugün 32,3950 seviyesinin altında ayı tamamlarsa, yedi ay kesintisiz yükseliş ardında ilk kez Nisan ayında kurun gerilediğine de şahit olacağız!
  • Dijital ve fiziki dolar kurunun gerilediği dünkü günde BIST100 endeksi günü %1,7 yükselişle psikolojik 10bin seviyesinin üzerinde ve rekor seviyelerde tamamlarken, bankacılık hisseleri ise yaklaşık %2 yükselişle yine lokomotif görevi üstlendi. CDS risk primi 300 baz puan seviyesinin altına yeniden gerileyerek psikolojik bir eşiğin altını test ederken (olumlu), 10 yıl vadeli devlet tahvilinin bileşik faizi de geçen haftaya nazaran hafif de olsa geriledi. Sakinleme emareleri gösteren kura paralel enflasyonun da içinde bulunduğumuz aylarda zirve yaparak baz etkisinin de yardımı ile artık yönünü aşağıya çevireceğini öngörüyoruz. TCMB’nin para politikası anlamında üzerine düşeni yaptığını (finansal koşulların olabildiğine sıkı olduğunu) bundan sonra ‘işin’ maliye politikasına kaldığını da rahatlıkla söyleyebilirim.
  • Reuters anketine göre, Tüketici Fiyatları Endeksi’nin (TÜFE) Nisan ayında gıda ve hizmet fiyatlarındaki artışın katkısıyla %3,4 artması, yıllık TÜFE’nin Kasım 2022’den beri en yükseğe çıkarak %70,3 seviyesinde gerçekleşmesi lâkin yılsonu enflasyonun ise %43,5 seviyesinde gerçekleşeceği tahmin ediliyor. Olumlu gelişmelere paralel aylık enflasyonun olumlu yönde sürpriz yapma ihtimalini göz ardı etmiyoruz!
  • Dün uzun bir aradan sonra ilk kez uluslararası ölçeğe sahip yabancı bir banka Türk Lirası lehine ‘uzun’ pozisyon önerisinde bulundu. Citigroup, 6 aylık forward işlemlerinde Dolara karşı Türk Lirası alım önerisinde bulunurken, bu görüşünün arka planına da önümüzdeki birkaç ayda beklediği sermaye girişlerine yer verdi. USDTRY spot kurun 32,40 olduğundan hareketle 6 aylık forward kurun 39,75 seviyesine işaret ettiğini not edelim. Cuma gece piyasa kapanışı ardından Türkiye değerlendirme raporunu yayınlayacak olan Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu S&P’den de not artırımı beklediğimizin altını yeri gelmişken çizelim.
  • Dün sabah erken saatlerde bültenimizi kaleme alırken 160 seviyesini test eden USDJPY paritesinin yine dün gün ortasında -kuvvetle muhtemel Japonya  otoritenin müdahalesi ile- 154,50 seviyelerine kadar gerilediğine şahit olduk. USD ve EUR ardından dünyada en çok işlem gören üçüncü para birimi olan YEN’in tıpkı bir “meme coin” gibi işlem gördüğünü şaşkınlıkla izlerken, piyasalara karşı kimsenin de dik duramadığını yeri gelmişken bir kez daha hatırlayalım. ABD Merkez Bankası faiz oranlarını düşürene veya Japonya Merkez Bankası para politikasını daha da sıkılaştırana kadar müdahalelerin zaman kazanmanın dışında pek de bir faydası olmayacağını düşünüyoruz keza bu sabah USDJPY paritesi yeniden 157 seviyesine dayandı.
  • Yurtdışı piyasalardan devam etmek gerekirse, hisse senetleri cephesinde göreceli olarak sessiz bir gecenin geride kaldığını söyleyebiliriz. Apple hisseleri OpenAI desteği ile yükselirken, elektrikli araç üreticisi Tesla’nın patronu Elon Musk’ın hafta sonu Çin’e yaptığı ziyaret meyvesini vermişe benziyor. ABD’den sonra ikinci büyük pazarı olan Çin’de gelişmiş sürücü destek programını başlatmak için düzenleyici onay alma konusunda Tesla’nın ilerleme kaydetmesinin ardından hisseleri dün akşam %16’dan fazla artış kaydetti. Para birimleri tarafında doların son günlerde kaydettiği güçlenme emareleri bir nebze de olsun yavaşlarken, altın ve gümüş sessiz bir şekilde yatay seviyelerini korumaya devam ettiklerini görüyoruz. Gümüşün kritik eşik seviyesi olarak gördüğümüz 26 dolar seviyesini aşarak hızla 30 dolara gitmesi ardından tekrar eşik seviyeyi test etme ihtiyacının belirdiğini görüyoruz. Teknik analizde sıklıkta görülen bu aştığı direnci geri test etme isteğinin tamamlanması ardından gümüşün yükselişine devam etmesini bekliyoruz.
  • Bitcoin cephesinde ise ‘halving’ yani yarılanma sürecinin tamamlanması ardından beklenilen ani yükselişin de henüz gerçekleşmediğini görüyoruz. Yaklaşık olarak her dört yılda bir gerçekleşen yarılanma işleminde bitcoin yaratılma hızı %50 azalmaktadır. Diğer bir deyişle, Bitcoin ağında madencilere verilen blok ödülünün her 210.000 blokta bir yarıya düşürülmesi olayıdır ve bu süreç yaklaşık dört yılda bir gerçekleşir. Geçen hafta gerçekleşen yarılanma süreci sonrasında madencilik ödülleri 6.25 BTC’den 3.125 BTC’ye düştü. Bu şekilde Bitcoin arzının her dört yılda bir daha da azaldığını not edelim. Bu arada, Asya’nın ilk spot Bitcoin ve Ethereum ETF’leri Hong Kong’daki ilk açılışta kazanç elde ettiğini de görüyoruz. Kripto para birimi her ne kadar Çin ana karasında yasaklansa da, Hong Kong, bir finans merkezi olarak cazibesini koruma çabasının bir parçası olarak kendisini küresel bir dijital varlık merkezi olarak tanıtıyor. Bitcoin bu sabah 64bin dolar seviyesine toparlanırken, dün bültenimizde grafiksel olarak da gösterdiğimiz üzere, Bitcoin cephesinde yukarıda 71bin aşağıda ise 58bin dolar seviyelerini oyun sahası olarak görerek geçildiği yöne doğru hareketine devam etmesini bekliyoruz.
  • Gözler bugün başlayacak ve yarın sonuçlanacak FED’in olağan FOMC toplantısına çevrilirken, enflasyonun son zamanlarda yavaşlama göstermemesi sonrasında, hazır piyasalar son gelişmelerin gölgesinde faiz indirim konusunda çok daha azını da beklerken, Powell’ın çok da ortalığı karıştırmadan, tonunu biraz sertleştirmesini bekliyoruz. Enflasyonun büyük bir katılık göstermesi sonrasında, piyasa tahmincileri, bu yıl için FED’den yaklaşık 30 baz puan faiz indirimi (yani bir kez 25 baz puandan biraz daha fazla) fiyatlandırıyor.
  • Yeni gün başlangıcında ya da ayın son işlem gününde Asya piyasalarında sakin bir hava görüyoruz. Mali piyasaların gündeminde bugün Türkiye cephesinde turizm gelirleri, dış ticaret dengesi, yurtdışında ise Almanya ve Euro Bölgesinde enflasyon ve büyüme; ABD’de ise Chicago PMI endeksi ile  tüketici güven endeksi takip edilebilir.

>TCMB’nin yurtiçi bankalar ile swap hacmi daralıyor

1714451042e0ade1efaa67a75cbaf5cf4e081455b3_1_1200.jpg

Emre Değirmencioğlu

Okumaya devam et

ALTIN - DÖVİZ - KRIPTO PARA

CITI: “Dolar sat, TL al” tavsiye etti

Yayınlanma:

|

Yazan:

İçinde Luis Costa’nın da yer aldığı Citi stratejistleri, “Seçimlerin artık ufukta görünmediği bir dönemde TCMB yurt içi parasal koşulların daha da sıkılaştırılması için mücadele ederek temkinli duruşunu sürdürmeye hazır” değerlendirmesinde bulundu.

Yetkililerin aynı zamanda yurt içi para akışını Döviz mevduatlarından uzaklaştırmak için kademeli bir çabaya da odaklandığı belirtilerek “Bu tavsiye önündeki riskler arasında TCMB’nin duruşunun daha güvercin bir duruşa doğru ani bir şekilde değiştirilmesi de yer alıyor. Hedef : +yüzde 5, zarar kes -yüzde 2,5” görüşüne yer verdi.

Resim

Citigroup Inc. ve JPMorgan Chase & Co., offshore ve onshore getirileri arasındaki fark genişledikçe Türk lirası satın alınmasını öneren bankalar arasında yer alıyor…

Okumaya devam et

KATEGORİ

FARK YARATANLAR

FARK YARATANLAR

FARK YARATANLAR

ALTIN – DÖVİZ

Altın Fiyatları

KRIPTO PARA PİYASASI

BORSA

TANITIM

FACEBOOK

Popüler

www bankavitrini com © "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan, BANKA VİTRİNİ'nde yer alan yazar ve çevirmenlerine ait herhangi bir yazı, çeviri, makale ve haber izin alınmadan basılı olarak ya da internet ortamında kullanılamaz, çoğaltılamaz, yayınlanamaz. İzinsiz kullananlar hakkında hukuki yollara başvurulacaktır. "BANKA VİTRİNİ Portal"da yayımlanan tüm özgün yazıların içeriğinden yazarları sorumludur. www.bankavitrini.com'da yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Yer alan yazılarda herhangi bir yatırım aracı; Hisse Senedi, kripto para biriminin veya dijital varlığın alım veya satımını önermiyor. Bu nedenle sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Lütfen transferlerinizin ve işlemlerinizin kendi sorumluluğunuzda olduğunu ve uğrayabileceğiniz herhangi bir kaybın sizin sorumluluğunuzda olduğunu unutmayın. © www.paravitrini.com Copyright © 2020 -UŞAK- Tüm hakları saklıdır. Özgün haber ve makaleler 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu korumasındadır.