Türkiye Sigorta Birliği (TSB) Genel Sekreteri Özgür Obalı, sigorta sektörünün prim üretiminin 2022’de beklentilerin üzerinde arttığını belirterek, bundan sonraki süreçte artan deprem farkındalığı ile birlikte önleyici çalışmalara odaklanacaklarını, özellikle afet teminatlarının Türkiye’nin bir numaralı gündemi olması gerektiğini söyledi.

Obalı, Reuters ile yaptığı söyleşide, afet bölgesinde yıkılan varlıkların sigorta oranının yüzde 10’lar seviyesinde olduğunu belirterek, bunun yüzde 43 civarında olan dünya ortalamasına çıkarılması gerektiğine dikkat çekti.

Obalı, bundan sonraki süreçte, depremin ardından sigorta sektöründe yeni yaklaşımlar olacağını belirterek, yaşanan yıkıcı depremlerin ardından, deprem riski göz önüne alınarak önleyici bir adım atma yönünde çalışmaları olduğunu ifade etti.

Dünyadaki örnekler inceleniyor

Depremle ilgili olarak sigorta sektörünün atacağı adımlar konusunda dünyadaki iyi örneklerin incelendiğini belirten Obalı, düzenleyici otorite SEDDK (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu) ile de konu üzerine görüşüldüğünü söyledi.

Türkiye’de 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli ve şiddeti 7’nin üzerindeki depremlerde 11 il ağır yıkım yaşamıştı. Depremlerde 46,104 kişi hayatını kaybederken, milyonlarca kişi de deprem nedeniyle yer değiştirmiş durumda.

Obalı, Türkiye’nin katastrofik riskler konusunda hazır olması gerektiğinin altını çizdi ve “Şu anda farkındalığın çok yükseldiği bu dönemde de ortak akıl ve sağduyu çerçevesinde sigortaların ne kadar önemli olduğunu vurgulamak için birtakım çalışmalar yapıyoruz” dedi.

Dünyada riski doğru yönetebilenlere bir takım teşviklerin verilmesi gibi bazı mekanizmalar olduğunu söyleyen Obalı, sigorta yapılmadan önce denetimlerin yapılmasının önemine ve primlerin buna göre hesaplanmasına dikkat çekti.

Sigortacılığın ana unsuru olarak tüm dünyada kabul görmüş kuralların Türkiye’de de uygulandığını söyleyen Obalı, “Ancak sigorta sektörü olarak biz de bunu daha farkında olarak uygulamaya başlamak için net bir tavır sergileyeceğiz” dedi.

Obalı, depremle ilgili önleyici düzenlemeler arasında prim farkılaştırması olması gerektiğine dikkat çekerek, “Önlemini almış kişiye daha uygun primler, önlemini almamış kişilere de daha yüksek primlerle sigorta sunulması bu anlamda sistemin ve insanların risk algısının yönetilmesi, yönlendirmesi konusunda son derece önemli bir rol oynayacaktır diye düşünüyoruz” dedi.

 Afet teminatları dünya ortalamalarına çıkmalı

Türkiye’nin depremin yaşandığı bölgede afet açısından sigortalanmış varlıkların toplam kayıpların yalnızca %10’unu oluşturduğunu söyleyen Obalı, “2021 sonu itibarıyla toplamda afetlerin sigortalanma oranı tüm dünya genelinde %43’ler mertebesinde. Afete maruz kalan varlıkların %43’ü sigortalanmış. Türkiye’de bu hâlâ deprem bölgesi özelinde konuşacak olursak %10’lar mertebesinde” dedi.

“Bunun hızlıca artması lazım” diyen Obalı, afet teminatlarının da hızlı bir şekilde dünya ortalamalarını çıkartılmasının Türkiye’nin bir numaralı gündemlerinden bir tanesi olması gerektiğini söyledi.

Sektörün tek başına deprem konusundaki adımlarda yeterli olmayacağını söyleyen Obalı, devletle, kamu otoritesiyle, kanun koyucuyla sektörün birlikte hareket etmesinin çok büyük önem taşıdığını belirtti.

Obalı, deprem sonrasında sıkça gündeme gelen İstanbul ile ilgili, şehirde sağlam konut ihtiyacı olduğunu ve bir an önce nüfus yoğunluğunun dağıtılması gibi makro projeler üzerine çalışılması gerektiğini söyledi.

BES’e ilgi arttı

Obalı’nın verdiği bilgiye göre, sektör prim üretimi 2022’de bir önceki yıla göre beklentilerin üzerinde bir artışla yüzde 123 büyüyerek 235 milyar TL’ye yükseldi.

Sağlık ve trafik branşının desteğiyle olan bu büyümenin yılın ilk aylarından gelen sonuçlar değerlendirildiğinde 2023’te artarak devam etmesini beklediklerini kaydeden Obalı, sigorta branşlarındaki performansı ise şöyle özetledi:

“Hem trafik tarafında, hem de özellikle sağlık branşında ciddi bir büyüme ivmesi oldu… Sağlık branşı yüzde 130 büyüdü, 30 milyar TL diyebiliriz. Yangın ve doğal afet branşları ylüzde 100’e yakın bir büyümeyle 27 milyar TL’nin üzerinde bir gerçekleşme yaşadı.. Otomobil satışlarında arz sorunu olmasına rağmen kasko satışları arttı”

Prim artışlarında enflasyonun artmasının etkili olduğunu söyleyen Obalı, ayrıca geçen sene bireysel emeklilikte 1.5 milyona yakın yeni bireysel emeklilik sözleşmesi yapıldığını kaydetti.

Obalı, “Alternatif yatırım ürünlerindeki getiri performansları hem döviz tarafında, hem TL tarafında göreceli olarak oldukça limitli kaldığı için bireysel emeklilik fonlarına teveccühü bu da artırdı” dedi.

13 Nisan günü Paris’in banliyölerinden Porte de Versailles’daki fuar merkezinin kalabalığı görülmeye değerdi. Dünyanın en büyük şarap fuarı Vinexpo, yeryüzünün dört yanından gelmiş şarap profesyonelleriyle dolup taşıyordu. Çoğu ithalatçı, kav sahibi, şarap yazarı ya da someliye olan fuar izleyicileri adeta şarap avındaydılar. Ancak stantlardan biri tuhaftı; herkes şaraplarını albeniyle teşhir etmeye, stantların tepesine markasını en şık grafiklerle yazmaya çalışırken, burada şarapların marka ve üreticileri görünmüyordu. Her bir şişenin etiketine “Turkish Wine” yazılı dev bir sticker yapıştırılmış, üreticilerin adları gizlenmişti. Sadece üzümlerin isimleri okunuyordu. Standın üzerinde de, “İstanbul Yaş Meyve ve Sebze İhracatçıları Birliği” yazıyordu. Yasalara göre ihracatı desteklemek zorunda olan bu kurum standı açmış ama “Türk yasalarına göre şarapların tanıtımı yasak. Biz üzümleri tanıtıyoruz“ gibi akıllara ziyan bir bahaneyle etiketlere sansür uygulayıp Türk şarapçılığını dünyaya rezil etmişti. Zaten stanttaki görevlinin şaraplardan ve şarapçılığımızdan da pek haberi yoktu…

Paris’teki dünyanın en büyük şarap fuarında Türk şaraplarının markalarının sansür edilmesi de bir başka yasakçılık örneği oldu.

Büyük şişeler yasaklandı

İçkilerin denetiminden sorumlu olan Tarım Bakanlığı, bir sabah Resmî Gazete’de yayınladığı bir yönetmelikle 3 litrenin üzerindeki şişelere şarap konulmasını ve satılmasını yasakladı. Bu boyutlarda şişeleri olan üreticilere de ürünlerini eritmeleri için 3 ay süre verdi. Ne oluyordu? Dünyanın tüm önemli şarap ülkelerinde en değerli şarapların uzun süre yıllandırılmak üzere konulduğu 4.5 litrelik Jeroboam, 6 litrelik Imperial, 9 litrelik Salmanazar, 12 litrelik Balthazar gibi şişelerden ne isteniyordu? İddialı kavlarda koleksiyonu yapılan, müzayedelerde el değiştiren bu “büyük format” şaraplar şişeyi açıp lıkır lıkır içmeyi, alkolizmi ve suç işlemeyi mi teşvik ediyordu? Tek parti bürokrasimiz uygulamalarıyla ilgili gerekçe bildirmeye tenezzül etmediğinden, nedeni resmen öğrenilemedi. “Perde gerisinden” sızan bilgilere göre ise Anadolu’nun bir yerlerinde bazı merdivenaltı şarap üreticileri büyük şişelere şarap doldurmuş, kapsülüne de küçük şişe bandrolü yapıştırarak vergi kaçırmışlardı. Devlet, denetleyemediğini hemen yasaklıyordu. Oysa 3 litrenin üzerinde şişeler satış noktalarında hemen dikkat çekeceği için gözden kaçmaları kolay değildi, rastlandığı yerde bakanlık görevlilerinin bandrol okuyucu kalemlerle kontrol etmeleri mümkündü.

İçkiye dönük yasakçılığın son kurbanı, 5 litrelik Imperial şarap şişeleri oldu.

Napolyon’a bile sansür

İçki yasakçılığında etiketlerin her zaman ayrı bir yeri olmuştu. Daha 2000’lerin başlarında Tarım Bakanlığı şarap isimlerine karışmaya başlamış, Kavaklıdere’nin Özel Beyaz ve Özel Kırmızı şarapları ile Doluca’nın Özel Kav’ları “Etikette ürününüzü övemez ve içkiyi özendirici kelime kullanamazsınız” denilerek yasaklanmıştı. Kavaklıdere bu şaraplarında üzüm isimlerini öne çıkarmış, Doluca ise şarabının adını ünlü kibrite benzeme pahasına “Kav” olarak değiştirmişti. 2010’lar da ithal bira etiketlerindeki cin figürlerinin ve bazı manastır likörlerindeki haç işaretlerinin siyah bantlarla kapatılmasıyla geçmişti.

Alkolsüz biranın bile etiketindeki eğlence kelimesi de özendirici olacağı gerekçesiyle sansürlendi.

Tüm dünyada Napolyon’un konyağı olarak bilinen markanın etiketi de sansüre uğradı.

Deprem yaralarının önemli bir bölümü de büyük ihtimalle içkiye konulacak yeni vergilerle sarılacaktı…

Mehmet YALÇIN-T24

Aksigorta’nın, son çeyrekteki yüksek kar rakamına rağmen 2022 yılını büyük zarar rakamıyla tamamladı. Şirketin yaptığı açıklamaya göre 2022 yılını 127,3 milyon lira zarar oluştu. Sigorta şirketi 2021 yılında 189,4 milyon lira kar açıklamıştı.

Şirketin, 4. çeyrekteki net dönem karı ise (konsolide) 267,6 milyon lira olarak gerçekleşti. Şirket 2021 yılının son çeyreğinde 63,9 milyon lira zarar yazmıştı.

Ortalama piyasa beklentisi 110 milyon lira seviyesindeydi. Şirketin genel teknik bölüm dengesi ise dördüncü çeyrekte 340 milyon lira (2021: -61,2mn TL) olarak gerçekleşti.

Diğer yandan, net yatırım giderleri yıllık 8,6 milyon lira artarak 20 milyona çıktı.