BANKA ANALİZLERİ

Erol TAŞDELEN yazdı: YILIN SON ÇEREĞİNE BANKACILIK SEKTÖRÜ VE 4 BÜYÜKLER NASIL GİRDİ?

Erol TAŞDELEN 2023/3ç Mali verilerini ele alarak Türkiye’nin en büyük dört özel bankasını değerlendirdi. Yazı Bankacılık sektörünün Kamu bankaları dışında Amiral Gemilerinin 2023 son çeyreğine nasıl girdiklerini göstermesi açısından ip uçlarını da içeriyor…

Yayınlanma:

1 yıl önce

18/11/2023

Yazan:

Erol Taşdelen

2022 yılı bankacılık sektörü açısında çok sıkıntılı başlamıştı. 2023 yılını ise “seçimden önce, seçimden sonra” diye iki devreye ayırmak gerekir… Seçimden önce ekonomi kurmayları Kur Korumalı Mevduatı merkeze koyarak mevduatta “Liralaştırma Stratejisi” uygularken; Reel Piyasada da TCMB düzenlemeleri ve Bankalar aracılığı ile kendi deyimleri ile “Liralaşma stratejisi” uyguladıklarını iddia etseler de sonuçlar istendiği gibi olmayıp, sürdürülemez aşamaya geldiğinde seçim sonrası sert bir “U dönüşü” yaşandı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB yeni Başkanı Hafize Gaye Erkan ismi ile özdeşleşen “rasyoneleşme” dönemi için kısa vadede sonuç beklenmemesi gerektiği 2024’ün ikinci yarısında iyileşme süreci sinyalleri alınacağı ve 2026 yılında hedefe ulaşılacağı direkt yeni ekonomi kurmaylar tarafından dillendirildi. Bu süreçte Bankacılık sektörünün üçte birini oluşturan dört özel bankayı değerlendirmek sektörü de yakından ilgilendirdiği gibi ileriye yönelik stratejiler için de ip ucu veriyor. Zira doğru strateji uygulayan bankaların nasıl fark yaratarak öne geçtiğini de gösteriyor veriler.

2023 ÜÇ ÇEYREKTE BANKACILIK SEKTÖRÜ NE YAPTI?

Bankacılık sektörü 2023 üçüncü çeyreğinde (3Ç) büyümeye devam etti. 2022 sonundaki 14,3 trilyon TL’lik Aktiflerini 2023/3Ç’de %47 büyüterek 21 trilyon TL üzerine çıkarmayı başardı. Sektör 7,6 trilyon TL olan brüt Nakdi Kredilerini %41 büyüterek 10,7 trilyona taşırken; 163 milyar TL’lik Kredi Takip hacmini ise 168 milyar TL seviyesine yükseldi. Yapılandırılan Zombi firma kredileri ile birlikte Sorunlu Kredi hacmi 700 milyar TL seviyesini aşması ise sektör açısından ciddi tehdit olarak ortada duruyor. Sektörün Özkaynaklarının 2023 Eylül itibarıyla 1,9 milyar TL düzeyinde olduğu dikkate alındığında Sorunlu Kredileri özkaynakların %40’lara ulaştığı görülüyor. 2021 sonunda 258 milyar TL olan Beklenen Zarar Karşılıkları; 2022 sonunda 370 milyar TL yükselirken; 2023 yılın 3. çeyreğinde, 435 milyar TL seviyesine çıktı.

Sektör 2022 sonunda 8,8 trilyon TL olan Mevduatını 13,3 trilyon TL seviyesine çıkarırken; Vadesiz Mevduat ortalamasını da %35 seviyesinde bulunuyor. Faizlerin yükseldiği dönemde vadesiz mevduat bankalar için bulunmaz nimet konumunda. 2022/3Ç’de 286,3 milyar TL Net Karlılık yakalayan sektör 2023 aynı dönemde %53 artış ile 4392 milyar TL Net Karlılığı yakaladı. Net Faiz gelirinin düştüğü görülen bankacılık sektörü çareyi faiz dışı ücret ve komisyonları artırarak buldu. Faiz Dışı Gelir Net Faiz gelirleri aşarken artış oranını da %125 olarak 491 milyar TL düzeye ulaştı. 2022 aynı dönemde 44 milyar TL olan Net Kambiyo karlılığı 2023 3Ç’de 126 milyar TL’ye ulaştığı görülüyor. 2023’de banka Hazineleri kendilerine göre iyi iş çıkardı.

DÖRT BÜYÜKLER NE YAPTI?

Kısa sektörel özetten sonra, değerlendirdiğimiz sektörün kamu bankaları dışında amiral gemileri konumdaki dört bankanın ( AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YAPI KREDİ ) 2023 üçüncü çeyrekte açıkladıkları ve KAP’a bildikleri faaliyet raporları; mali veriler ve bilanço dipnotlarına göre karşılaştırmalı verilerine yakından bakalım.

Değerlendirmeye alınan dört büyük banka 7 trilyon TL Aktif Büyüklüğü ile sektörün %34’ünü; 3,6 trilyon TL kredi hacmi ile sektörün %33’lik kısmını; 4,7 trilyon TL’lik mevduat hacmi ile sektörün %36’lık kısmını oluştururken 210 milyar TL’lik Net Kar ile sektör Net Karlılığının yarısını oluşturuyor. Önemleri de buradan geliyor. Hadi ana kalemlerden yola çıkarak dört büyüklerin fotoğrafını çekelim:

AKTİF BÜYÜKLÜKTE İŞBANK açık ara lider

Dört büyükler arasında geçmiş yıllarda olduğu gibi İŞBANK Aktif Büyüklükte açık ara liderliği devam ediyor ve 2 trilyon TL büyüklüğü aşmış durumda. Dört büyüklerden 2 trilyon TL Aktif büyüklüğünü aşan ilk banka oldu. İŞBANK Aktif büyüklüğünü 670 milyar TL büyütürken en yakın rakibi olan Garanti BBBVA 1,7 trilyon TL Aktif Büyüklüğe sahip. YAPI KREDİ BANKASI 1,6 trilyon TL Aktif büyüklüğe ulaşırken; dört büyükler arasında 1,5 milyar TL büyüklük ile AKBANK son yıllarda yerleştiği dördüncü sıradaki yerinden kurtulamadı. AKBANK’ta 13 yıldır Genel Müdürlük yalan Hakan BİNBAŞGİL’in 1.lik hayali dört büyükler içinde dramatik şekilde sondan 1.liğe yerleşmesi ile sonuçlandı ve koltuğunu üçüncü çeyrek sonunda Kaan GÜR’e bırakması ile sonuçlandı. Hakan BİLBAŞGİL’in son yıllarda rekabetin gerisinde kalması banka hissedarlarında huzursuzluk yaratmıştı.

Toplam NAKDİ NAKDİ Kredilerde İŞBANK liderliğe devam etti

İŞBANK 1 trilyon TL’yi aşan nakdi kredi hacmi ile ilk sıradaki yerini korurken, aynı zamanda dört büyükler arasında 1 trilyonu aşan ilk banka oldu. 2023/3ç’de GARANTİ BBVA 966 milyar TL; YAPI KREDİ 787 milyar TL Kredi hacmine ulaşmış durumda. Dört büyükler arasında en az nakdi kredi hacmine sahip banka ise 785 milyar TL ile AKBANK oldu.

GAYRİ NAKDİ Kredilerde İŞBANK liderliğini korudu

GAYRİ NAKDİ Kredilerde bankalar arasında fark hızla kapanırken AKBANK Rekabetin oldukça gerisinde kamış durumda. Son yıllarda olduğu gibi İŞBANK ulaştığı 370 milyar TL hacim ile liderliğini korurken; YAPI KREDİ 360 milyar TL hacim ile GARANTİ BBVA 348 milyar TL kredi hacmine ulaşmış durumda. AKBANK 221 milyar TL’lik hacmi ile dört büyükler arasında rekabetin oldukça gerisinde kalmış durumda. Gayri Nakdi kredileri içinde yer alan ve Bankaların Dış Ticaretteki hacimleri için de ciddi gösterge olan AKREDİTİF Kredilerde İŞBANK 75 milyar TL ile açık ara öndeyken; YAPI ve KREDİ 45 milyar TL; GARANTİ BBVA 39 milyar TL hacme sahipken AKBANK’ta AKREDİTİF Kredi hacmi sadece 26 milyar TL düzeyinde kaldığı görüldü.

MEVDUAT sıralamada İŞBANK arayı açmaya devam etti

Dört büyüklerin Mevduat hacim sıralamasında 1 trilyon 459 milyar TL hacmi geçen İŞBANK ilk sıradaki yerini korurken; GARANTİ BBVA 1 trilyon 251 milyar TL Mevduat hacme ulaştı. AKBANK 1 trilyon 70 milyar TL ile üçüncü sırada yer aldı. YAPI KREDİ mevduat hacmi ise 946 milyar TL seviyede kaldı.

Net Karlılıkta da GARANTİ BBA tekrar lider

Net Karlılıkta 57,5 milyar TL ile en fazla karlılık açıklayan banka GARANTİ BBVA olurken karlılıkta son yıllarda liderliği kaptırdığı İŞBANK’tan da tekrar yerini aldı. GARANTİ BVBA %49 artış oranı ile aynı zamanda bir yıl önceki aynı döneme göre en fazla karlılığını artıran banka oldu. İŞBANK 52 milyar TL Net Karlılık ile ikinci sırada yer aldı. AKBANK 51 milyar TL kar ederken; YAPI KREDİ 48,7 milyar TL karlılık açıkladı.

AKBANK Üst Yönetim Giderlerinde lider

Dört banka içinde Üst Yönetime 268,9 milyon TL ödeme yaparak AKBANK en fazla ödeme yapan banka olurken son yıllardaki üst yönetim ödeme liderliğini de korudu. GARANTİ BBVA 186,4 milyon TL ödeme yaptı. İŞBANK 143 milyon TL ödeme yaparken; YAPI KREDİ rekabete göre düşük kalarak 104 milyon TL ödeme yaptı. Banka üst yönetim ödemeleri son yıllarda özellikle BDDK’nın da yakından takip ettiği giderler içinde yer aldığı biliniyor.

Banka genel performansları

Dört büyük bankanın yıl içindeki hacimsel büyüklükleri, hacimsel gelişme performansları, piyasaya verdikleri destek, profesyonel yönetim yapısı, personel memnuniyeti, müşteri hizmet kalitesi, Dijitalleşme, gelen şikayetlere çözüm odaklı hızlı geri dönüşleri dikkate alındığında dört banka arasında bir sıralama yapılır ise en başarılı Banka İŞBANK, sonra sırası ile GARANTİ BBVA, YAPI KREDİ ve AKBANK olarak kendini göstermekte.

GARANTİ BBVA ve YAPI KREDİ son yıllardaki Genel Müdür değişikliği olumlu etkisini gösterirken 2023 son çeyreğine girerken AKBANK’taki çok geciken CEO değişikliğinin etkilerini ise önümüzdeki dönemlerde görmüş olacağız. AKBANK aynı zamanda üst yönetimdeki uyumsuzluğunu personele ve piyasaya yansıtan banka konumunda olurken banka yönetimindeki değişikliğin devam etmesi sürpriz olmayacak. AKBANK yeni Genel Müdürü Kaan GÜR‘ün işi hem kolay hem de zor. Kolay; bankaya yabancı biri değil, yıllardır Ticari Segment’ten sorumlu GMY olarak AKBANK’ta çalıştı ve sahada personel tarafından da kabul gören biri. Zor, zira kendi ekibini oluşturmaya izin verilip verilmeyeceği hala netlik kazanmış değil; banka üst yönetimde son yıllarda, bölge müdürlüklerine varana kadar liyakattan uzaklaşma, adam kayırmacılık ve kendi ekibini yaratma anlayışı kendini net gösterir hale gelmişti.

Erol TAŞDELEN – Ekonomist www.bankavitrini.com

Görüntülenme: 23.075

“BinYaprak Kadın Girişimci Mentorluk Programı” Akbank desteğiyle başlıyor

EPDK’dan dolandırıcılık uyarısı

Okumaya devam et

BANKA ANALİZLERİ

Erol TAŞDELEN yazdı: AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2024 PERFORMANSLARI

Yayınlanma:

2 hafta önce

08/03/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

2024 YILINDA BANKACILIK SEKTÖRÜ NE YAPTI?

Bankacılık sektörü 2024 yıl sonu mali verileri incelendiğinde ilk dikkat çeken veri, Sektör 2023 yılına göre bilançoyu %39 büyütürken, Net Karlılık ortalamada sadece %6 büyütebildi. Yerli Özel Bankaların toplam karlılığı % 38 düşerken; Yabancı Bankalar %21, Kamu Bankaları %25 büyüttüğü görüldü. Buna rağmen Enflasyona göre realize edildiğinde gerçekte sektörün zarar ettiğini söylemek yanlış olmayacak.

Resim

SEKTÖRDE BİLANÇO BÜYÜMEYE DEVAM ETTİ

2023 sonunu 23,5 trilyon TL bilanço büyüklüğü ile kapatan Bankacılık Sektörü 2024 yılında %39 büyüme ile 32,6 trilyon TL hacme ulaştı. 2023 yılını 11,6 trilyon TL Kredi hacmi ise %37 büyüyerek 16 trilyon TL seviyesine ulaştı. Buna karşılık 192 milyar TL’lik Takipteki Alacaklar %53 büyüme ile 293 milyar TL hacmine ulaşmış durumda. Bu tutar içinde yıl içinde Varlık Yönetim Şirketlerine devir yapılan alacaklar düşünüldüğünde sektörün gerçek takip tutarı açıklananın üzerinde oldu. Sektör 2023 yılında Beklenen Zarar Karşılılarına 469 milyar TL ayırırken 2024 yılında %15 artışla 541 milyar TL hacmini aşmış durumda. Bankaların çoğu Ticari İşlemlerden Zarar ederken, özellikle Türev İşlemler buradaki zararı artırdı; bu alanda karlılığını artıran banka yok gibi…

2023 sonunu 14,8 milyar TL Mevduat hacmi ile kapatan sektör, 2024 yılında %27 büyüme ile 18,9 trilyon TL Mevduat hacmine ulaştı. Toplam Mevduatın %33,8’ine denk gelen 6,4 trilyon TL’lik kısmı ise vadesiz mevduattan oluştu. TL Mevduatın %16’sı vadesiz Mevduattan oluşurken Yabancı Mevduatta bu oran &60’ları geçmiş durumda. 2023 sonunda 2,1 trilyon TL olan Özkaynaklar da %35 artış ile 2,9 trilyon TL seviyesine yaklaşmış durumda.

DÖRT BÜYÜKLER NE YAPTI?

Kısa sektörel özetten sonra, değerlendirdiğimiz sektörün kamu bankaları dışında amiral gemileri konumdaki dört özel bankanın ( AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YAPI KREDİ ) 2024 yıl sonu açıkladıkları ve KAP’a bildikleri faaliyet raporları; mali veriler ve bilanço dipnotlarına göre karşılaştırmalı verilerine yakından bakalım. Dört büyük bankanın 10,8 trilyon TL bilanço büyüklüğü ile sektörün aynı zamanda üçte bir hacmine sahip olması ile sektöre yön verme kapasitesine sahip; önemleri de buradan geliyor.

Değerlendirmeye alınan dört büyük banka 10,8 trilyon TL Aktif Büyüklüğü ile sektörün %33’ünü; 5,7 trilyon TL nakdi kredi hacmi ve 6,8 trilyon TL’lik mevduat hacmi ile sektörün %36’lik kısmını oluştururken; 209 milyar TL’lik Net Kar ile de sektör Net Karlılığının %32’ünü oluşturuyor. Hadi ana kalemlerden yola çıkarak dört büyüklerin 2024 yılı fotoğrafını çekelim:

AKTİF Büyüklükte İŞBANK farkı açarak liderliğe devam etti

Aktif büyüklükte dört büyükler ortalama %37 büyürken AKBANK son çeyrekteki atağı ile Aktif büyüklünü en fazla artıran banka oldu. İŞBANK ve GARANTİ BBVA %35 büyüme ile ortalama büyümenin altında kaldı. Aktif büyüklüğünü en fazla artıran banka ise 870 milyar TL ile İŞBANK oldu.

Dört büyükler arasında geçmiş yıllarda olduğu gibi İŞBANK Aktif Büyüklükte açık ara liderliği devam ediyor ve 3,3 trilyon TL büyüklüğü ulaşmış durumda. İŞBANK aynı zamanda dört büyüklerden 3 trilyon TL Aktif büyüklüğünü aşan ilk banka oldu. İŞBANK Aktif büyüklüğünü 870 milyar TL büyütürken en yakın rakibi olan Garanti BBBVA 2,6 trilyon TL Aktif Büyüklüğe sahip. AKBANK 2,5 trilyon TL Aktif büyüklüğe ulaştı. Dört büyükler arasında YAPI KREDİ 2,4 trilyon TL büyüklükte kaldı.

Toplam NAKDİ Kredilerde İŞBANK liderliğe devam etti

İŞBANK 1,6 trilyon TL’yi aşan brüt nakdi kredi hacmi ile ilk sıradaki yerini korudu. 2024 yıl sonunu GARANTİ BBVA 1,5 trilyon TL; YAPI KREDİ ve AKBANK 1,2 trilyon TL Kredi hacmini aşmış durumda. GARANTİ BBVA son çeyrek atağı ile 496 milyar TL kredi artışı ile kredi hacmini en fazla artıran banka oldu.

GAYRİ NAKDİ Kredilerde İŞBANK son çeyrekte liderliği kaptı

Gayri Nakdi Kredilerde dört büyükler ortalama %39 büyürken %48 büyüme ile AKBANK önde yer alırken; GARANTİ BBVA ve İŞBANK %36 artışa rağmen ortalama büyümenin altında yer alan bankalar oldu.

GAYRİ NAKDİ Kredilerde ilk üç sırada yer alan bankalar arasında fark hızla kapanırken AKBANK yüksek büyüme artışına rağmen Rekabetin oldukça gerisinde kalmış durumda. Son yıllarda sıralamayı lider olarak kapatan İŞBANK 582,7 milyar TL hacim ile 3. Çeyrekte kaptırdığı liderlik koltuğuna tekrar oturdu. GARANTİ BBVA 547,1 milyar TL; YAPI KREDİ 544 milyar TL hacme ulaşırken; AKBANK 350 milyar TL hacim ile dört büyükler arasında acık ara gerilere düşmüş durumda.

İŞBANK 2 trilyon lira mevduatı aşan ilk özel banka oldu

Mevduatta dört büyükler ortalama %28 büyürken %32 büyüme ile GARANTİ BBVA en fazla büyüme sağlayan banka oldu. İŞBANK 465 milyar TL büyüme hacmi ile en fazla mevduat artışı yapan banka oldu. YAPI KREDİ %22 ile ortalama büyümenin altında yer alan bankalar oldu.

Net Faiz Gelirinde GARANTİ BBVA yeni lider oldu

2024 yılında TCMB’nin gösterge faizine paralel bankaların kredi ve mevduat faizlerindeki sert yükselme bankalar arasında Net Faiz Gelirinde de farkların açılmasına neden oldu. GARANTİ BBVA 25,5 milyar ve %34 artış ile en fazla artış performansı sergilerken; İŞBANK Net Faiz Gelirini artıramayan tek banka oldu.

Net Ücret ve Komisyon Gelirlerinde GARANTİ BBVA liderliği aldı

2024 yılında GARANTİ BBVA 94 milyar TL Net Ücret Komisyon Geliri sağladı. İŞBANK 91 milyar TL Net getiri elde ederken; YAPI KREDİ 73 milyar TL; AKBANK 69 milyar TL net getiri sağladı.

Net Karlılıkta da GARANTİ BBVA fark yarattı

2024 yılında Net Karlılıkta Bankacılık sektörü %6 büyüdü. Buna karşılık dört büyüklerin ortalama karlılıkları 2023 yılına göre %29 düştü. Net Karlılığını 92,1 milyar TL’ye taşıyarak 2023’ün aynı dönemine göre artıran tek banka GARANTİ BBVA oldu. İŞBABK 45,5 milyar TL; AKBANK 42,3 milyar TL; YAPI KREDİ 29 milyar TL Net karlılıkta kaldı. Karlılıkta bankalar arası fark da ciddi şekilde ayrıştı.

Üst Yöneticilere Yapılan ödemeler

2024 yılında banka Üst Yöneticilere 640 milyon TL ödeme ile YAPI KREDİ en fazla ödeme yapan banka oldu. Garanti BBVA 624 milyon TL ile ikinci sırada yer alırken aynı zamanda üst yönetim ödemeleri %140 artış ile en fazla artış yapan banka oldu. AKBANK 569 milyon TL ödeme yaparken; İŞBANK 276 milyon TL ödeme ile yüksek performansına rağmen üst yönetime en az ödeme yapan banka oldu. Bankaların gelen performansları ile Üst Yönetim ödemelerinin orantılı olmadığı dikkat çekti.

Banka genel performansları

Liralaşma Stratejisi kapsamında, TCMB ve BDDK’ın eleştirilere neden olan sektörel düzenlemeler teker teker iptal edilip Rasyonel zemine oturtulmaya başlanırken, geçmiş dönemdeki düzenlemelerin olumsuz etkisi 2024 yılında sektörde kendini hissettiriyor. Dört büyük bankanın 2024 yılında hacimsel büyüklükleri, gelişme performansları, piyasaya verdikleri destek, profesyonel yönetim yapısı, personel memnuniyeti, müşteri hizmet kalitesi, Dijitalleşme, gelen şikayetlere çözüm odaklı hızlı geri dönüşleri dikkate alındığında dört banka arasında bir sıralama yapılır ise en başarılı Banka İŞBANK ve GARANTİ BBVA olarak kendini göstermekte.

Erol TAŞDELEN – Ekonomist www.bankavitrini.com

*******************

MERAKLISINA EKLER:

Erol TAŞDELEN yazdı: AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2024 İLK ÇEYREK PERFORMANSLARI

Erol TAŞDELEN yazdı: BANKACILIK SEKTÖRÜ-2023

AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2022 İLK ÇEYREK CEO PERFORMANSLARI

AKBANK, GARANTİ BBVA, İŞBANK, YKB 2021 CEO PERFORMANSLARI

Bankaların Amiral Gemileri 2020’yi nasıl geçirdi?

Görüntülenme: 45.384

Okumaya devam et

BANKA ANALİZLERİ

BANKACILIK SEKTÖRÜ 2024: Karsız Büyüdüler!

2024 yılı bankalar için sıkıntılı olmaya devam etti. Sık sık değişen tebliğ ve mevzuatlar bankaları temkinli olmaya iterken; kredi tarafındaki sınırlama önlemleri, mevduat karşılıklarındaki değişikliler; vergi oranlarının artması, sendikasyon kredi bulmadaki zorluklar sektörü zorlayan unsurlardan oldu… Özellikle beklentilerin satın alındığı Ticari İşlemlerdeki pozisyonlar karlılıkları direkt etkilediği görüldü…

Yayınlanma:

2 ay önce

02/02/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

BDDK Bankacılık sektörü 2024 yıl sonu mali verileri yayınlandı. Veriler Türkiye’de faaliyet gösteren bankaların toplamından oluşuyor. İlk dikkat çeken veri, Sektör 2023 yılına göre bilançoyu %39 büyütürken, Net Karlılık sadece %6 büyüdü. Enflasyona göre realize edildiğinde gerçekte sektörün zarar ettiğini söylemek yanlış olmayacak.

SEKTÖRDE BİLANÇO BÜYÜMEYE DEVAM ETTİ

2023 sonunu 14,8 milyar TL Mevduat hacmi ile kapatan sektör, 2024 yılında %27 büyüme ile 18,9 trilyon TL Mevduat hacmine ulaştı. Toplam Mevduatın %33,8’ine denk gelen 6,4 trilyon TL’lik kısmı ise vadesiz mevduattan oluştu. 2023 sonunda 2,1 trilyon TL olan Özkaynaklar da %35 artış ile 2,9 trilyon TL seviyesine yaklaşmış durumda.

Resim

BİLANÇODAKİ BÜYÜME NET KARLILIĞA TAŞINAMADI

Sektör 2024 yılındaki bilanço büyümesine karşılık sektörünün bunu Net Karlılığa taşıyamadığı görüldü. 2023 yılında 620 milyar TL Net Karlılık açıklayan sektör 2024 yılında sadece %6 büyüme ile 659 milyar TL Net Karlılık seviyesinde kaldı. Karlılığın düşüşünde Ticari İşlem Gelirlerindeki anormal düşüş ve zararlar etkili olurken; sektörün 2023’deki 187,5 milyar TL Personel Giderinin 346,6 milyar TL’ye çıkması; Toplam Faiz Dışı Giderlerin 807 milyar TL’den 1,3 trilyon TL’ye çıkması gibi genel giderlerindeki artışın da etkili olduğu görüldü.

YERLİ ÖZER SERMAYELİ BANKALARDA KAR EROZYONU YAŞANDI

Kamu ve Yabancı Sermayeli Bankalara göre daha fazla Bilanço büyümesini sağlayan Yeli Özel Sermayeli Bankalar, bu büyümeye rağmen tam anlamı ile Kar erozyonu yaşadığı görüldü. Sektör 2024 yılında bilançosunu %39 büyütürken Yerli Özel Bankalarda bilanço %33 büyümede kaldı. 2023 sonunu 6,9 trilyon Bilanço büyüklüğü 9,2 trilyon TL’ye yükseldi. Mevduat ise 4,1 trilyon TL’den %29 büyüyerek 5,3 trilyon TL seviyesine ulaştı. Bu büyümeye karşılık 2023 yılını 228 milyar TL Net karlılık açıklayan sektör 2024 yılında %38 düşüş ile 141 milyar TL Net Karlılıkta kaldı. Özel Sermayeli Bankalardaki Kar Erozyonunda Net Faiz Gelirini artıramama yanında Ticari İşlemlerdeki Kambiyo ve Türev işlemlerdeki zarar büyüklüğünün etkili olduğu görüldü.

YABANCI SERMAYELİ BANKALAR BİLANÇO BÜYÜMESİ SEKTÖR ORTALAMASININ ALTINDA KALDI

Yabancı Sermayeli Bankalar 2023 sonunu 5,9 milyar TL Bilanço büyüklüğü ile kapatırken 2024 yılında sadece %10 büyüme ile 6,4 trilyon TL büyüklüğe ulaştı. Sektör ortalamasının %39 olduğu düşünüldüğünde bu büyüme sektörün oldukça altında olduğu dikkat çekti. Aynı şekilde Krediler sektörde %37 büyürken Yabancı Sermayeli Bankalarda %18 büyüme ile 2,8 trilyon TL’den 3,3 trilyon TL’ye ulaşabildi. Mevduatta ise 2023 seviyesi olan 3,7 trilyon TL korunurken reel olarak bu durum küçülme anlamına gelmekte. Bu duruma karşılık Yabancı Sermayeli Bankalar karlılıkta %6 olan sektör ortalamasının 3,5 katı %21 artış ile fazla kar artışı sağladı. 2023 yılında 173 milyar TL karlılıklarını %21 artırarak 209 milyar TL seviyesine yükseltti.

KAMU BANKALARI ORTALAMANIN DÖRT KATI KAR ETTİ

Bankacılık sektörünün 32,6 Trilyon TL’lik Aktif büyüklüğünün %38’i; 16 trilyon TL olan Kredi hacminin %37’si; 18,9 trilyon TL olan mevduatının %42’si Kamu Bankaları taşımakta. 2024 yılında Bilanço büyümesi sektör ortalamasını atında sınırlı kalsa da Karlılıkta Yabancı ve Yerli Sermayeli Bankalara göre artış oranının daha iyi oldu.

2023 sonunu 10,7 trilyon TL Bilanço büyüklüğü ile kapatan Kamu Bankaları %16 büyüme ile 2024 sonunda 12,4 trilyon TL hacme ulaştı. 5,6 trilyon TL olan Kredi hacimsel büyüme ise sınırlı kalarak sadece %6 büyüde ve 5,9 trilyon TL seviyesinde kaldı. Buna karşılık Takipteki alacaklar ise %51 artarak 61 milyar TL’den 92 milyar TL seviyesine; Beklenen Zarar Karşılıkları da 189 milyar TL’den 199 milyar TL seviyesine ulaştı. Toplam Mevduat ise %15 artarak 6,9 Trilyon TL’den 8 trilyon TL ‘ye yükseldi.

Kamu Bankaları Bilanço büyümesi diğer banka ve sektöre göre sınırlı olmasına rağmen kar artışı %6 olan sektörün üzerinde oldu. 2023 yılını 125 milyar TL Net karlılıkla kapatan Kamu bankaları 2024 yılında %25 artış ile 156 milyar TL seviyesinde kapadı. Kamu Bankalarındaki Kar artışının nedeni ile bankaların Bilanço ve Faaliyet Raporları açıklaması ile ortaya çıkacak ve ayrı yazı konusu olacak.

Kısaca, Özel Sermayeli Bankalar sektör ortalamasının üzerinde bilançoyu büyütmesine rağmen bunu Karlılığa taşımada zorlandığı; Yabancı Sermayeli ve Kamu Bankalarının bilanço büyümelerinin sınırlı kalmasına rağmen Karlılığı sektör ortalamasının üzerinde gerçekleştirdiler. 2024 yılında YAPI ve KREDİ BANKASI’nın ve 2025 başında ŞEKERBANK‘ın satışı ile görüşmelerin sonuçsuz kalması ise akıllarda kalan haberler oldu. 2025 yılında Bazı bankalarda üst yönetim değişiklileri ve bazı bankaların el değiştirmesi ise sürpriz olmayacaktır.

Erol TAŞDELEN– Ekonomist www.bankavitrini.com

***************************

GARANTİ BBVA 2024 SONU MALİ VERİLERİ AÇIKLANDI

YAPI KREDİ KAR EROZYONU YAŞADI

AKBANK 2024: Büyüyen bilançoya rağmen karlılık eridi!

Görüntülenme: 49.929

Okumaya devam et

BANKA ANALİZLERİ

YAPI KREDİ KAR EROZYONU YAŞADI

Yayınlanma:

2 ay önce

31/01/2025

Yazan:

Erol Taşdelen

YAPI KREDİ 2024 yıl sonu mali verileri ve Faaliyet Raporu yayınlandı. Bilançosunu büyüten bankanın bu büyümeyi karlılığa yansıtamadığı görüldü. Özellikle Ticari İşlemlerdeki zarar Net Karlılığı olumsuz etkiledi. Banka 2024 yılında Türev İşlemlerden 22,4 milyar TL; Kambiyo İşlemlerden 27,4 milyar TL zarar ettiği ortaya çıktı. 2023’de 68 milyar TL Net karlılık açıklayan bankanın 2024 karlılığı 29 milyar TL’de kaldı.

2023 sonunu 1,7 trilyon TL Bilanço büyüklüğü ile kapatan banka 2024 sonunu %37 büyüme ile 2,4 trilyon TL hacim ile kapadı. Bankanın Kredileri %38 büyüme ile 903 milyar TL’den 1 trilyon 245 milyar TL’ye yükseldiği görüldü. Gayri Nakdi kredileri %41 büyüyerek 544 milyar TL hacme ulaştı. 2023 sonunu 1 trilyon 36 milyar TL mevduat ile kapatan bankanın mevduatları %22 artarak 1 trilyon 267 milyar TL seviyesine ulaştı.

yazı görseli olabilir

YAPI KREDİ 2023 yılını 219 milyar TL Faiz geliri ile kapatırken 2024 yılında %107 büyüme ile 453 milyar TL faiz gelir yarattı. Buna karşılık 146 milyar TL olan Faiz Gideri ise %158 artarak 377 milyar TL seviyesine ulaştı. Net Faiz Geliri ise 34,4 milyar TL’den %4 artarak 76 milyar TL seviyesine yükseldi.

Ticari Faaliyetlerden zarar büyük oldu

2023 yılında Ticari Faaliyetlerinden 19,9 milyar TL karlılık yakalayan banka 2024 yılında 46,4 milyar TL zarar etti. Ticari Faaliyetlerindeki zararda Türev Ürünlerindeki 22,4 milyar TL; Kambiyo İşlemlerden 27,4 milyar TL zararın etkili olduğu görüldü.

Bilanço büyüdü ama karlılık eridi

YAPI KREDİ Bilançosundaki bu büyümenin karlılığa yansıtamadığı görüldü. Zira 2023 yılında 144,7 milyar TL Brüt karlılık açıklayan banka 2024 yılında %9 düşerek 131,1 milyar TL karlılık yakalarken; 68 milyar TL’lik Net Karlılık ise %57 eriyerek 29 milyar TL’de kaldı.

8 Şube, 607 personel azaldı

2023 yılını 779 şube ile kapatan banka 2024 sonunda şube sayısını 8 eksilterek 771’ye düşürürken; 15009 olan personel sayısını 607 azaralar 14402’e düşmüş durumda.

Erol TAŞDELEN-Ekonomist www.bankavitrini.com