Yaşamakta olduğumuz zorlu ekonomik konjonktürün de etkisi ile Türk finans sektörünün çok büyük bir kısmını oluşturan bankacılık sektörü vermiş olduğu kredilerin tahsilatında zorlanmakta, mevcut kredi stoklarının takibe dönüşüm oranları da son dönemde hızlı artmakta ve buna bağlı olarak da bankalar kredi verme konusunda eskiye nazaran çok daha muhafazakar davranmaktadır. Sektörde gösterge niteliğindeki verilerden olan mevduatın krediye dönüşüm oranındaki düşüş de bu durumu açıkça teyit etmektedir. Nitekim bankacılık sektörü sermaye yeterliliği, aktif kalitesi ve karlılık göstergeleri bakımından da geçmişe nazaran daha zayıf bir performans sergilemektedir.

Bankacılık ve finans sektörü, ortalama olarak vermiş olduğu her 100 liralık kredinin 5 lirasında vade gününde tahsilat sorunu yaşamaktadır. Söz konusu 5 liranın 2 lirasını kısa vadede idari takip süreci içinde, 2 lirasını ise 2-3 yıla varan takip süreci içinde tahsil etmektedirler. Kalan 1 lirasını ise, varlık yönetim şirketlerine satmakta veya yasal takip sürecine devam etmektedirler.

Mevcut konjonktürde takibe düşme hızı en hızlı artan kredi türleri tüketici kredileri ve kredi kartlı borçlar ama sürecin ticari kredilere yansıması da çok uzun zaman almayacaktır.

Süreçten olumlu anlamda etkilen tek sektör varlık yönetim şirketleri olur iken ekonomide yaşanan daralmaya bağlı olarak ortaya çıkan finansal yapılandırmalar, konkordatolar ve iflasların neticesinde bankaların bilanço temizlemeye önümüzdeki dönemde de devam edeceğini ve devredilecek tahsili gecikmiş kredi tutarının daha da artacağını söylemek yanlış olmayacaktır.

Onur ÇELİK-CFO/YMM

Son bir yılda art arda iflas eden sigorta şirketleri sektörde büyük bir güven krizine yol açtı. Melcee, Gri, Aveon, ACN Turk ve Arex Sigorta’nın faaliyetlerini durdurması yaklaşık 1 milyon vatandaşı doğrudan etkiledi. İflasların ardından sigortalılar, “ucuz ama güvencesiz” şirketleri terk ederek “büyük, köklü ve markalı” sigorta firmalarına yönelmeye başladı.

Sigorta sektör temsilcileri, şirket iflaslarının temelinde agresif fiyat politikaları ve artan sağlık, yedek parça, işçilik maliyetlerinin olduğunu belirtti. Özellikle trafik ve sağlık sigortası branşlarında zarar eden firmalar, düşük primle hizmet sunmayı sürdürmekte zorlandı.

Artık sadece fiyata değil, güvene de bakılıyor

Sektör uzmanları, vatandaşların sadece poliçe fiyatını değil, şirketin mali gücünü ve geçmiş performansını da sorgulamaya başladığını aktardı. “Biraz daha fazla ödeyeyim ama güvenilir olsun” anlayışıyla markalı şirketlere yönelen tüketici davranışı, sigorta sektöründe yeni bir dönemin kapısını araladı. Türkiye Gazetesi’nin haberine göre, kurumsal yapıya sahip firmaların pazar payı hızla artarken, daha küçük ve zayıf mali yapıya sahip şirketlerin iflas riski devam ediyor.

Reasürans yetersiz kaldı, tazminatlar gecikiyor

İflas eden sigorta şirketlerinin birçoğunda reasürans sisteminin etkili olamadığı görüldü. Reasürans sözleşmeleri doğrudan tüketiciyi değil, sigorta şirketini koruduğu için hasar ödemeleri gecikti. Hukuki süreçlere takılan tazminat dosyaları mağduriyetin büyümesine neden oldu.

Trafik sigortası zarar yazdı, kasko kâr ettirdi

Zorunlu trafik sigortası, 2024 yılında 34,8 milyar TL teknik zararla sektörün en büyük kayıp kalemi olurken; kasko sigortaları aynı dönemde 25,8 milyar TL kâr getirdi. Özel sağlık sigortalarında da benzer bir tablo yaşandı. Şirketler, 100 TL’lik prime karşılık ortalama 107 TL’lik hasar ödemesi yaptı.

Kaynak: T24-Türkiye Gazetesi

Dış ticarette teslim şekilleri, satıcı ile alıcı arasında malın nerede, nasıl ve hangi koşullarda teslim edileceğini belirleyen standart kurallardır. Bu kurallar, INCOTERMS (International Commercial Terms) adı altında Uluslararası Ticaret Odası (ICC) tarafından belirlenmiştir. En güncel sürümü INCOTERMS 2020’dir.

Aşağıda dış ticarette kullanılan başlıca teslim şekillerini ve açıklamalarını bulabilirsin:

EXW (Fabrika Teslimi):
Satıcı için asgari yükümlülük.
Alıcı, satıcının tesislerinden kaynaklanan tüm masrafları ve riskleri üstlenir. Genellikle yerel işlemler için kullanılır, ancak uluslararası olarak da kullanılabilir.

FCA (Ücretsiz Taşıyıcı):
Satıcı, malları belirtilen bir yerde bir taşıyıcıya (örn. nakliye şirketi, nakliye komisyoncusu) teslim eder. Mallar taşıyıcıya teslim edildiğinde risk alıcıya geçer. Çok yönlüdür ve çeşitli taşıma modları için uygundur.

FOB (Gemide Ücretsiz):
Satıcı, malları belirlenen sevkiyat limanında gemiye yükler. Mallar gemiye bindikten sonra risk alıcıya geçer. Özellikle deniz veya iç su yolu taşımacılığı için kullanılır.

CFR (Maliyet ve Navlun):
Satıcı, malların belirtilen varış limanına taşınması için gereken masrafları öder. Mallar gemiye yüklendiğinde risk alıcıya geçer. Sigortadan alıcı sorumludur. Deniz veya iç su yolu taşımacılığı için kullanılır.

CIF (Maliyet, Sigorta ve Navlun):
CFR’ye benzer şekilde, ancak satıcı, belirtilen varış limanına transit sırasında malları kapsayacak şekilde sigorta için de ödeme yapar. Deniz veya iç su yolu taşımacılığı için kullanılır.

DAT (Terminalde Teslim):
Şimdi DPU ile değiştirildi (Boşaltılmış Yerde Teslim Edildi). Satıcı, malları belirlenmiş bir terminale (örn. liman, depo) teslim eder ve boşaltır. Boşaltma sırasında risk alıcıya geçer.

DAP (Yerinde Teslim):
Satıcı, malları belirlenen bir varış yerine teslim eder, ancak boşaltma işleminden alıcı sorumludur. Mallar belirtilen yere ulaştığında risk alıcıya geçer. Herhangi bir ulaşım modu için kullanılabilir.

DDP (Gümrük Vergisi Ödenmiş Olarak Teslim Edildi):
Satıcı için azami yükümlülük. Satıcı, malları alıcının belirtilen varış yerine teslim eder ve ithalat vergileri ve vergileri dahil tüm masrafları öder.

Özet Tablosu